sumar sb. n. [-s; sumur/sumar]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) sommer, sommerhalvår, sommerperiode
cf. Magnús M. Lárusson 1960 [KLNM 5] 138-140
Scal sumar koma eigi. nęʀ. Maʀio.messo. of fǫsto heldr. en .XIIII. nottom. epter. oc eigi fiʀ. en eiɴi. nott. oc XX°. oc scal eɴ fimte dagr fyrstr í sumre
●EncCod1812 194●●● Sumar ma eigi koma fýʀ en fyr palma dag. oc eigi siþarr en á aɴarre vico. epter pasca
●EncCod1812 198ef þat beʀ saman. at crucis. messa. er drottens dag enda scyle þa viþ sumar leggia. þat sumar þa ero imbordagarner á fimto vico
●EncCod1812 1916siá leiþangr var sumri (ms. sumpri) fyrr en myrkr et mikla
Ágr 5212 → ms. 23ra10Svmar kemr en fimta dag vikv
Encᴵᴵ1812III 788A æinu hværiu sumbri er þat sact. At ægill hallz sunr af siðu for utan við þæim manne er Tove het
ÓHLeg 4728●●● Eɴ fimti dagr vikv scal vera fyrstr i svmri. þaþan scal telia .iij. manvðr .xxx. nátta. oc nætr .iiij. til mið sumars. Eɴ fra miþiv svmri scal .iij. manvþr .xxx. natta. til vetrar
GrgKonᴵ 3714Fardaga scolo ver eiga .iiii. a landi her. fyrstr er þeirra eɴ .v. dagr viko sa er vi. vicor ero af sumri
GrgKonᴵ 12822Prestar scolo hava ser logheimile at viii. vicom sumars eða fyʀ
GrgKonᴵ 13216var þat it fyrra sumar sva sem aðr er ritat
ÓH 4291er þetta eð grœna svmar fagrt
Þiðrᴵᴵ 29715Barði hafði uerksnvð mikinn ok þeir bro᷎ðr sumar þat. ok foro vel verk fram um svmarit
Heið 6319Nv er þar komit sumre at .vij. uikur lifa sumars. þa ferr Barði at hitta Þorarin fostra sinn til Lo᷎kia-moz
Heið 642●●● Nv er þar komit sumre at .vij. uikur lifa sumars. þa ferr Barði at hitta Þorarin fostra sinn til Lo᷎kia-moz
Heið 642Nv lifa .iiij. vikur svmars
Heið 9624a eino svmri lo᷎gðv þeir saman felag sitt fiorir ho᷎fðingiar ... oc herioðu vm svmarit oc fengo mikit herfang
ÓTOddS 313Nu scal biscup. huært sumar fara til æiðciua þings. oc hꝍyra þar logbok
EiðKrA 37813Taphana heitir œy þar ero .íj. sumar oc .íj. vetr a tolf manaðum
EncHauksb 1539Svmar hvern frekvm erni. her er hvern sett fyrir hvert, til þess at hendingar halldiz i drottkvęðvm hętti, ok ma her kalla beði stafs skipti ok samstǫfv
Gramm³748 653far þú með okkr at sumri
ǪrvS 2024.xiiij. menn skillðu utan fara þeir sem verit hofðu at heiðar uigi ok uera utan þria uetʀ ok eiga ẃtkuæmt hit iij. sumar
Heiðy 10226kuez skulu annat huart a þui sumʀi hafa ðrepit hann eðr rekit af lanðinu ok kastat sinni eign aa
Heiðy 1058●●● lios ... sceín sua heít sem of sumar
Ridd623 304●●● Þa mælti Gangleri: Hvi skilr sva mikit, at svmar skal vera heitt, en vetr kalldr?
SnE 2624En þa er iii. dagar voro til svmars, þa var komit mioc at borghliþi
SnE 468þeir vetr fara iii. saman ok ecki svmar milli, en aðr ganga sva aðrir iii. vetr, at þa er vm alla verold orrostor miklar
SnE 7011a friadaghen j þridiv viku sumars
DN II (1330) 1514bæðe vætr oc ⸢sumar [var. somar AM 304 fol]
Hirð 4256‹æf jola› dagh ber a tyrsdagh. þa er væter mykill Sumar vaatt
Enc737 48913a sunnudagen sidasta a sumri
DN I (1358) 28216giord a sunnu daghæn sidæstæ af summre
DN I (1359) 28435er uerkmaðr gengr i fyrstu uist [var. + fyrsta somar AM 57 4° “Gk”, etc.] ok tekr fulla leigu. þa kaupi hann ser fyrsta sumar ꝍxi
var. Landsl 4218: AM 57 4° “Gk”Þeir qvaþo þa sva comit svmri, at fe atti heimollt at ganga, þangat er þat villdi
StuᴵK 1821Þat bioðvm ver oc vndir lyðni gvði til þacka, heilagri cristni til frelsis, synðvm yðrum til lavsnar, oc ollvm landz lyþ til þurptar, at þer sækit at svmri a varnn fvnð
StuᴵK 2932Reið Ormr af þinginu i Skala-hollt við mikinn þunga ok lagðizt þar i reckiv ok lá lenge sumars i þessum van-me᷎tte
StuᴵᴵK 10819fimtadaghinn ær fiorar uikur æro af sumri
IslDipl (1393) 11211vorv vid j hia. a. þvera j laxꜳrdal. midvikv daginn. sidazth j svmri
IslDipl (1449) 4038Hon (ɔ: portulana) er god at eta j hita um sumar
MedMisc 8611Sumar skal eigi nær koma Mariu messu ‹of› faustu enn 15 nottum epter ok eigi fyr en 21
Encᴵᴵ624 8313ef þat berr saman, at þa se vid sumar lagt, er drottins dagur stendur ꜳ e
Encᴵᴵ624 8414●●● Þat ero tvo misseri, vetur ok sumar
Encᴵᴵ624 12827þat er sagt, hvar vid sumar skal leggia
Encᴵᴵ624 1384I sumri telium ver fimta dag fystan
Encᴵᴵ624 1398Viku skal þa vid sumar leggia, er drottins dagr er ꜳ de ok Ions dagr a midviku degi i ‹mitt þing›
Encᴵᴵ624 14417Calixtus messo kemur vetur at nore᷎nu tali. enn Tibyrcius messo sumar
Encᴵᴵ624 1564Þat sumar skal auka, er Jóns dagr verdr midviku dag
Encᴵᴵ624 17211brædur hans Logi og Velogi voru væner og gillder menn og heriudu aullum sumrum
Nit 816Þórðr lét í haf snimma sumars
BjH488ˣ 11915somaret eftir
FskAˣ 3562hit þriðia somaret eftir
FskAˣ 37622sumar
~ lat.Tu fecisti omnes terminos terre: estatem et uer tu plasmasti ea
1143 (Vulg Psalm 73,17) GlossPsalt 1153hann réð þá lǫndum ok var optliga á sumrum í hernaði
Hkrᴵˣ 441þá mercþo þeir at sólargangi at sumaret munaþi aptr til vársens (tilbage mod foråret ⫽ back towards spring)
Íslbˣ 1937leitaþi hann þess ráþs at lǫgbergi at et siaunda hvert sumar, scylldi auka vicu oc freista hvé þá hlýddi
Íslbˣ 207En þat sumar et sama qvómo útan heþan þeir Gizorr oc Hiallti
Íslbˣ 2827En et nę́sta sumar epter fóro þeir austan
Íslbˣ 2830oc qvómo þá í Vestmaɴaeyiar es x. vicur váro af sumri
Íslbˣ 2831þá vas þat mę́lt et nęsta sumar áþr í lǫgom at menɴ scylldi svá coma til alþingis es x. vikur vę́ri af sumri
Íslbˣ 2833at menɴ scylldi svá coma til alþingis es x. vikur vę́ri af sumri. en þangat til qvómo viku fyrr
Íslbˣ 2834hann hafþi áþr secr orþit fiǫrbaugs maþr et nę́sta sumar á alþingi of goþgǫ́
Íslbˣ 2837En Óláfr Tryɢvasonr fell et sama sumar
Íslbˣ 2934Þat sumar er hann tóc lǫgsǫgo
Íslbˣ 3428oc tóc (lǫgsǫgu) þat sumar es Gizorr byscop hafþi einn vetr verit hér á landi
Íslbˣ 3626Et fyrsta sumar es Bergþórr sagþi lǫg upp
Íslbˣ 379scylldi þav segia upp et nę́sta sumar epter í lǫgrétto
Íslbˣ 3713þat vas oc et fyrsta sumar es Bergþórr sagþi lǫg upp þá vas Gizorr byscop óþingfǿrr af sótt
Íslbˣ 3717oc fór hann útan þat sumar
Íslbˣ 3722En síþar et sama sumar (andaðisk) Alexíús Grikkia conungr
Íslbˣ 3734ÞAT er sagt einn vetr ... at Þorfinnr kemr at máli við Þorstein, hvern hann ætlaði sinn ráðahag at sumri
ÞHvítˣ 815
‖ (propr. comp.) :
þetta colluðu þeir Bjorgyniar-sumar
Sv 15717Ok er konvngr kom til þrandheims hellt hann her þessom ollum a hendr Jnnþrændom ok fvndvz þeir inn við Vagsbrv. þeir sættvz þar. þetta var kallat Vagsbrvar svmar
HákFris 3963Seléyia svmar
AnnReg 11535Sem kongr kom til Þrandheims, hellt hann herr þessum o᷎llum ꜳ hondum (!) Jnnþrændum ok fann þa jnn vid Vagsbru; þar sættuz þeir. Þetta var kallat Vagsbruarsumar
Hák81 30716
● í sumar
þat var her i sumar at mik skilðe a uið mann þann er heitir Þorarinn. ok varð hann firir averka af minv til ræði
Heið 6715ok hefi ek opt senda menn til Borgar-fiarðar suðr i sumar at spyria eptir þeim
Heið 7027þat mvnv þer ok spurt hafa at þeir bro᷎ðr. synir Þorgavz. hafa syslv firir hꜹndom i sumar. At sla teig þann er heitir Gullteigr
Heið 784Ketill mælti. mvn eigi Barði þar vera ok ei er honum v lict ok kann ek eigi mann at kenna ef ei er hann. ok sva uar hann buinn i svmar a þingi
Heið 8520En Gisli slo ok tok til orða. Sva lati þer. segir hann sem Barði mvni koma undan hverri hrislv i allt svmar
Heið 8523Ek vil bjóða yðr, at vér farim at Gunnari í sumar ok drepim hann
NjR1908 16611Ek vil *bjóða yðr, at vér farim at Gunnari í sumar ok drepim hann
NjM 1843vndirstoðom ver þar med at yðr mislijkade nokot. at vit funnumst ikki j sumar. j. Tunsberghi
DN VIII (*1340›apogrˣ) 13626ek vil, at Ormr fari utan í sumar
Þórð²ˣ 1871
● mitt sumar
er drottens dagr. fyrstr at miþío sumre
●EncCod1812 198Maðr scal coma til griðs sva sem hann er sattr á við boandaɴ aɴattveɢia at fardogom eða at miðio sumre
GrgKonᴵ 12912fastnaði Mǫrðr Hrúti dóttur sína, Unni, ok skyldi boð vera hálfum mánaði eptir mitt sumar at Marðar
NjR 911Sumar kemr V-a dag, þaðan eru XIIII vikur ok IIII dǫgum miðr til miðs sumars
Encᴵᴵ624 19613En þær váru málalyktir, at Sighvatr skyldi gera ok lúka upp at miðju sumri at Keldum
StuᴵR8ˣ 48327
● um/of sumarit
For hann vm svmarit oc letti eigi fyrr en hann com ꜹstr i Garþariki
ÓH 5005Barði hafði uerksnvð mikinn ok þeir bro᷎ðr sumar þat. ok foro vel verk fram um svmarit
Heið 6319þeir hꜹfðo horfit um sumarit a þingi
Heið 7019●●● a eino svmri lo᷎gðv þeir saman felag sitt fiorir ho᷎fðingiar ... oc herioðu vm svmarit oc fengo mikit herfang
ÓTOddS 317þetta mal festa þeir með sér at heria vm svmarit
ÓTOddS 4732lata nu gera eftir fe sinu uestr ok ætla enn utan vm sumarit
Heiðy 10414En á þingi um sumarit lýsa þeir Gizurr sekt hans at lǫgbergi
NjM 18319vm svmarit for hann uestr til Borgar-fiarðar
StuᴵK 35019eghu ekki sydhra Vittals mæn væghin til oftnæmder eengiar fyr æn Margaretto messo vm somareth
DN II (*1369›vid 1422) 31611um somaret
FskAˣ 35213um somaret
FskAˣ 36718þá vas scrivaþr Vígslóþi ... oc sagt upp í lǫgrétto af keɴimǫɴom of sumaret epter
Íslbˣ 3716vas hann enn nę́sta vetr í Danmǫrco oc kom of sumarit epter hingat til laɴz
Íslbˣ 3725
● um sumrum
cf. um præp. II. B
þæir hafðuzc við i flocce um sumbrum
ÓHLeg 449ok geva þar skugga um sumrum
Menota: 22vb6 Streng 503[þeir] hofð[u] þar miklar sueiter. ok v[oro] i hernaði vm [sumrum]
EgM(2001) 13419Enn cyium heitir einskyns lknning er spiranna hafa ok er giortt or morik þeirri er dregin er or svefvni grase um sumrum
MedMisc 10912
2) (astron.) årstiden sommer, sommerkvartal (fra ‘fardagar’ til efterårsjævndøgn)
A huerri tið þessa .íííj. (imbrudaga ferna) þat er vars oc sumars haustz oc vetrar bauð hann ...
HómHauksb³ 17216●●● Þessi ero nofn stvndanna: old, forðvm, aldr, fyrir longv, ar, misseri, vetr, svmar, var, havst, manoðr, vika, dagr, nott, morginn, aptann, kveld, arla, snemma, siðla, i sinn, fyrra dag, i næst, i gær, a morgon, stvnd, mel
SnE 1792●●● Fra iafndægri er havst, til þes er sol setz i eykþar stað; þa er vetr til iafndægris; þa er var til fardaga; þa er svmar til iafndægris
SnE 17910Þessa marka ꜳ milli heita 4 soltider, þat er vor ok sumar, haust ok vetur
Encᴵᴵ624 12019●●● þu skalt arit sundur greina i IIII parta, vetur ok sumar, haust ok vo᷎r; in festo sancti Petri kemur vo᷎r, in festo sancti Urbani kemur sumar, inn festo Simphoriani kemur haust, in festo Clementis kemur vetur, ok er þetta epter bokmali
Encᴵᴵ624 1956
3) (om tidsregning)
þrjú ⸢sumur [var. sumar GKS 3271 4°] samfleytt
Jb 1519Því nę́r tók Hramɴ lǫgsǫgo ... nę́str Ulflióti oc hafþi xx. sumor
Íslbˣ 1729Þorkell máne Þorsteinssonr Ingolfssonar tóc lǫgsǫgo epter Þórarin Raga-bróþor oc hafþi xv. sumor
Íslbˣ 2230Þá hafþi Þorgeirr at Liósavatɴi Þorkelssonr (lǫgsǫgu) xvii. sumor
Íslbˣ 2231Grímr ... tóc lꜹgsǫgo epter Þorgeir. oc hafþi ii. sumor
Íslbˣ 3212Skapti hafþi lǫgsǫgo xxvii. sumor
Íslbˣ 3214Þá tóc Steiɴ Þorgestes sonr lǫgsǫgo oc hafþi iii. sumor
Íslbˣ 3220Þá hafþi Þorkell Tiǫrvasonr (lǫgsǫgu) xx. sumor
Íslbˣ 3221þá hafþi Geller Bǫlvercs sonr (lǫgsǫgu) ix. sumor
Íslbˣ 3222Guɴarr ... hafþi tekit lǫgsǫgo þá es Geller lét af. oc hafþi iii. sumor
Íslbˣ 3427Þá hafþi Geller í aɴat sinn iii. sumor
Íslbˣ 3429þá hafþi Gunnarr (lǫgsǫgu) í aɴat sinn i. sumar
Íslbˣ 3430oc tóc (lǫgsǫgu) ... en fór meþ iiii. sumor oc .xx.
Íslbˣ 3627‹U›lvheþiɴ Guɴars sonr ens spaca tóc lǫgsǫgo epter Marcús. oc hafþi ix. sumor
Íslbˣ 378En þá hafþi Goþmundr Þorgeirssonr xii. sumor
Íslbˣ 379
II. (cogn.)
III. (y. no.)
IV. (poet.)
Form.: sumar (46); sumor (13); svmar (9); sumri (9); sumars (7); svmri (6); svmarit (5); sumrum (5); sumarit (4); somaret (4); sumre (3); Sumar (3); sumaret (2); Svmar (2); sumbri (2); svmars (2); somareth (1); somar (1); sumpri (1); summre (1); sumur (1); sumʀi (1); sumbrum (1);
Comp.: brennu- (1), býsna- (3), fár- (2), gras·leysis- (1), gras·leysu- (6), gras- (1), grjót·flaugar- (1), há- (4), hey·bjargar- (2), mann·dauða- (1), mið- (24), ó·fara- (3), rotu- (2), sand- (1), skjalda- (1), sǽtta- (1), víga- (1), vǽtu- (3), þerri·leysu- (3), þoku- (1), þrǽtu- (1), þurrku- (2)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin; Rím _; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl item cf. corr.; WPA _; ; LMNL
Litt.: Seip 1955 184, 268
Genre. (expected): historical works [his]: 49 (22); religious works [rel]: 24 (34); family sagas [isl]: 23 (15); charters [dip]: 9 (10); legal works [jur]: 8 (12); learned works [div]: 6 (4); contemporary sagas [bis]: 5 (9); romances [rom]: 2 (13); legendary sagas [fas]: 2 (5); unclassified [ ]: 1 (0); þættir [tot]: 0 (3);
EÞJ (red.) — August 2014
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
støkkva - sumr
...