speki sb. f. [-]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
[e-s] visdom, forstand
en þriþia (stǫpul) efler ⸢speke [var. spekt Eluc675(1989) 69] feþra
~ lat.sagacitas
628 ●Eluc674(1989) 63ero af honom aller hluter scapaþer en ⸢speke [var. spekkt Eluc675(1989) 107] hans kallasc sonr hans
~ lat.sapientia Filius appellatur
1028 ●Eluc674(1989) 102Ef sonr kallasc dóþ oc ⸢speke [var. spækt Eluc675(1989) 1210]. hui heiter hann heldr sonr an dotter
~ lat.sapientia
1230 ●Eluc674(1989) 124andi speki oc skilningar
HómÍsl³⁶(1993) 60v18ꜵnd réttláts maɴz es seꜱ speki
HómÍsl⁴⁴(1993) 74v1pǫ́ll postoli segir at cristr iesus es craptr guþs oc speki
HómÍsl⁴⁴(1993) 74v2Alla hlute georer þu í speke drótteɴ
HómÍsl⁵²(1993) 88r15●●● speki þessa hæims er hæimsca fyrir guði
Alk619 5113Singiarna (stígsk yfir) fyri spæci
Alk619 1313Engi er hǽrre speki en su er í þæirri scilr (maðr) ok rǽðesc guð
Alk619 13310Cherubim callasc fvlling speci
Hóm677 6516Ef guþ es speci. en ond retlats maɴz sęti speciɴar. en himiɴ seti gvþs. þa ma ond retlats maɴz callasc himiɴ
Hóm677 787Vatn merkir manlega ok verald-lega speki í þesso mꜵle
HómNo¹⁷ 8515●●● meðan droten vár var þessa hæims. þa fylgði Maria honum ok nam at honom alla speke ok gøzsco sem maðr má nema eða vita
HómNo²⁸ 13018droten sialfr callasc son speke
HómNo³⁰ 1382Gull merkir sanna speki hugar
HómNo⁹ 6031Of þa męler sialf speki fyrer salomonem
Prosper677 111speki drotningar
SilvFrgIV 111gvþs speki gerþi sér hvs
Mth²Cod645 1147hvat cømr þeim ⸢speki [var. spekt Pétr²Aˣ 17815] i hald. es slíct ę́tla. gvþ. vera
Pétr²Cod645 7527hit ę́tla ec. at þv hafer ǫngva speke. oc þv meger eki þrecvirke of sýna
Pétr²Cod645 8519hafði hann numit allan riddarligan hatt. oc orrostulega speki
ÓTOdd 2815Ec heyri þat alþyðu vitni sæm ec ætla satt væra um vitzku yðra at varla fai vitrari mann i þæsso lannde en þer erut til alrar spæki
Kgs 39Ðat er uphaf spæki at ræðaz almatkan guð
Kgs 323þætta virðizt mer torvælligh ahyggia at hugleiða uppruna sialfrar spæki. oc hænnar væghu oc stigha oc firi þvi vil ec biðia yðr at þer synir mer noccot af þæssaʀri ahyggiu sva at ec mætti noccora skilning her af taca æf sva ma væra
Kgs 9822Þetta er gamans frasꜹgn oc eigi sꜹgvligt einscostar nema fyr þa sꜹc at her er lyst grein specki oc ovizco
Mork 2155er hon vm fram allar aðrar konur at vitrleic oc kurteisi oc allri speci. oc skœrungsskap oc storraða
Þiðrᴵᴵ 3810hann sagðe martt af speki hvnzins
ÓTOddS 5530eilif speki ok einn Gvd villdi heimínn. syniligan ok likamligan skapa
Algor 42335þat er mer meðr hármí er þv hefir eigi speki fvlla eilifs fagnaðar
ViðrLS544(1995) 1972a\textsc{L}t gørðir þv i speki guðs
Eluc675(1989) 197sva segir sialf spekin
~ lat.Sapientia
LibExcept 27729 StjC 4038ek gef sva mikla speki ok skilning i þinn hvg oc hiarta. at ęngi iarðligr maðr se þer likr at speki
StjC 55813þi at þeir sa mikla gvðs speki vera með honvm at do᷎ma sva vitrliga
~ lat.sapientiam
Vulg 3Reg 3,28 StjC 55921●●● hans speki oc visdomr geck langt vmfram vitrv oc visendi allra spekimæistara avstralfvnnar
~ lat.sapientia
Vulg 3Reg 4,30 StjC 56023at nema speci oc mǽlsco oc allaɴ cristiɴ fróþleíc
Alexis 484●●● Bragi heitir eiɴ; hann er ágǽtr at speki ok mest at malsnild ok orðfimi; hann kaɴ mest af skaldskap
SnE 3212hann hafþi þa speki vm framm aðra menn, er slægþ heitir, ok vælar til allra lvta
SnE 3411●●● Vit heitir speki, rað, skilning, miɴi, ætlvn, hyɢiandi, tavlvisi, langsæi, *bragðvisi, orðspeki, skavrvngskapr
SnE 19216skolvm ver fysazt þꜳ lvti at eignazt, er oss leiði til himins, þat er heilvg speki, hreinlifvi, rettlæti
Ant 6326Giafvar þær erv kallaðar likneski gvðs, er nattvrvgiafvar heita ok sameiginligar erv goðvm ok vandvm, þat er afll, vit ok froðleikr ... (gvð) er kallaðr ok spekin sialf
MarA 39323hirð æigi þv að þræta við maalrofs menn. Malróf er gefit mǫrgvm en spekín fꜳm
Gramm¹ 2284uar ok mannfolkið þar mest tignat af ǫllum * giptum ⸢spekinni [var. at spekt SnEU 211] ok aflínu fegrðinni ok allre kunnostu
SnEW¹ 48‹Fra frægð ok speki Salomonis› emend. Stj 56021: AM 227 fol “B”
cap.sótti hann heim Ottu keisara þann sem hann hafði lærðan allri bókligri speki
Æv¹⁴ 4811spurði hann þa vandliga huadan honum kom su speki er hann sagði fyrir v vorðna luti
ÓTᴵ 1638birtiz henni einn guds ei‹n›gill sa uandiz til hana ad læra af gudligri speki
ElLeizla 951En hann (ɔ: Salomon) bad ser speki ok uitrleiks ok þat ue[itti] gud honum at hann uar uitrari en allir adrir menn i heiminum hafi uerid
Melk(1996) 2104[var. konvngs modr malsemdvm var míog a lopt borít ok haft fyrir speki ok spadom flest þat er hon fram sagdí af fornvm ravkvm AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 7913: AM 62 fol “D¹”HEinrekr er madr nefndr ... dravma madr suo mykill at þat alfrægdiz vm oll lond at sa dravmr mundi eingi firer hann koma at hann redi eigi sem efter geck. Af þessi sinni speki feick hann þa framkuæmd at hann mægdiz vid sialfan keisarann j Saxlandi
DrJ 395Nu lidr suo hedan at Heinreki iarli likar eigi at lvta Joni suo oft helldr vill fa þessa speki sem med eignn ok bydr honum at kenna sier sagda list
DrJ 474Glata man ek speki spekinga
~ lat.Perdam sapientiam sapientium
Vulg 1Cor 1,19 KatB(2017) 272elskum vid ⸢speki [var. specþ SilvFrgIV 1129] ok rettlæti
Silv 25940fyllda ek hann minum anda ok speki skilningar i aullu uerki
Stj² 31125setta ek i hiarta þeirra speki allz hagleiks
~ lat.sapientiam
Vulg Exod 31,6 Stj² 31128guðs speki leyndiz í henni
Hóm624³ 15815●●● Svmlegar skepnvr hafa so sem eina verv. og þat erv steinar. Svmlegar hafa eina verv og lijf sem erv tre. Svmlegar hafa lif og þefan sem erv. dyr. Svmleger hafa og hier til skilningh semm erv menn Svmleger hafa eitt vnderstand eda speke ... einglar
AnnaReyk 3812og gvd gaf honvm myskvn. gipt og speke j avglite Pharaonis kongs
StephReyk 22118Þetta er gaman frasogn. oc eigi miok sagulegt. nema firir þa sok at her er lyst grein speki oc ovizku
FskBˣ 2752speki edur uisku
~ lat.et nox nocti indicat scienciam
125 (Vulg Psalm 18,4) GlossPsalt 135drottinz trulig spæki
~ lat.testimonium domini sapienciam prestans paruulis
1217 (Vulg Psalm 18,8) GlossPsalt 1318munnur mínn skal tala spekí
~ lat.Os tuum loquetur sapienciam
5824 (Vulg Psalm 48,4) GlossPsalt 5926leynda spękí
~ lat.Ecce enim ueritatem dilexisti incerta et occulta sapientie tue manifestasti michi
6615 (Vulg Psalm 50,8) GlossPsalt 6715spurði vendiliga, hvaðan honum kom sú speki, er hann sagði fyrir óorðna hluti
Hkrᴵˣ 3116Ek hugða, at Mikdonia væri ør orðin, en hon hefir fundit sanna speki
ThPost¹ˣ 72332
● andlig speki
ætlaʀ hann at hann hafe af ser ... fægrð andlegrar ⸢spæki [var. spektar Alk685 12612]
Alk619 12713fieck hun brätt skilning andlegrar speke ok liet skijrast
Yngvˣ 4321
● himnesk speki
Form.: speki (40); speke (13); spæki (5); speci (4); spekin (2); spæci (1); spekín (1); spekinni (1); spekí (1); spękí (1); specki (1);
Comp.: bók- (2), draum- (2), gáts- (1), get- (1), hag- (2), himna- (1), hug- (1), kenni- (4), klerk·dóms- (1), lǫg- (3), mál- (1), orð- (1), ó- (2), ráð- (6), rag- (1), skyn·semðar- (1), tafl- (3), veraldar- (2)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM item (spakur); Bl; WPA _;
Litt.: Salvesen 1968 46
Genre. (expected): religious works [rel]: 48 (18); historical works [his]: 10 (12); learned works [div]: 8 (2); romances [rom]: 2 (7); legendary sagas [fas]: 2 (3); family sagas [isl]: 0 (8); legal works [jur]: 0 (7); contemporary sagas [bis]: 0 (5); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2); charters [dip]: 0 (5);
EÞJ (red.) — May 2014
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net