sótt, sútt sb. f. [-ar; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [á e-m] sygdom, sygdomsforløb, epidemi
Sa er lícnar ǫllom ranglę́tom yþrom sa mon grǿþa allar sótter yþrar
●HómÍsl¹⁸(1993) 27r11●●● fyr þui verþe þer ... wawéiflegom sóttom siúker. eþa braþdáuþer. at of mikel dirfþ werþr til boren at taka corpus domini
●HómÍsl²⁴(1993) 36r27þuiat ver sióm eige sialldan þau en sǫmo dǿme sem postoleɴ siálfr [miɴti] á hue mioc a vensc bǽþe sótter vaweifelegar eþa sva baneɴ bráþr. eþa nǽsta alzkyns angr
●HómÍsl²⁴(1993) 36v5hrǽþomk vér eige licams þyngþer ne sótter ne fiárscaþa
●HómÍsl³⁹(1993) 69r15Læti er ⸢sót [var. drepsott Alk685 12210] su er mioc grandar þrǽlum guðs
Alk619 12311Gvþingriɴ var dramlatr en eigi retlatr. oc lastaþi siucan af sótt en lęcniɴ af gróþingo
Hóm677 8019Ðar er ... Hæilsa fyrir utan sótt
HómNo² 3214er þæim fyrir-boðet himinriki ok kendr til hælvitis. ok þaðan coma sotter á menn. ok illviðri. ok u-áręn
HómNo³² 14721Hon ... sagðe þa illu ⸢sot [var. sutt ÓHLeg 10225] á hverium mꜵnaðe vitia sin
ÓH619 12323sicvt hann hreinsaþi yþr af sotom yþrvm. sva hreinsaþi hann oc hof þetta. af allre sꜹrgon diofla
Barth²Cod645 10525En draum þenna ætla ec (ɔ: Óláfr Geirstaða alfr) iartæigna sott vara. Mann koma mannfall mikit. Oc vil ec at haugr se gorr mikill æftir mic oc se ec a stol sættr með allum konongzbunaðe oc dẏrlegom gripum
ÓHLeg 21kꝍmr sutt a skipet. oc tækr sva fast at menn fengo æigi boret oc ꝍpto leto oc marger menn lif sitt
ÓHLeg 4835læggr siðan hond sina a briostet nær hiartano oc sægir Ægil ꝍret sva raustan i suttenne. En við atake hans þa linar sott ægils
ÓHLeg 4930knutr konongr hafðe kæẏpt at finzkum manne at gera kononge sutt oc liði hans
ÓHLeg 4933●●● er bufe manna værðr siukt i dalenom oc drekr þat af þui vatneno þa batnar þui þegar þæirrar suttar
ÓHLeg 6918Ef sott er á barne. oc scal þar skira er vatne naer fyrst
GrgKonᴵ 422marger þeir er siukir voro ymissa sotta
Steph655XIV 14724siolf hæilsa er þeckri eftir langa sótt
Pamph 11912●●● Sa er vegr annar. er fullr er meina oc myrkra. oc sorga. oc ⸢sotta [var. suta AM 232 fol “b”, etc.]. angrs oc otta
Menota: 32vb8 BarlA 591varlla kan ec hatt. ⸢af sott [var. a sutt AM 232 fol] þessa mannz. þui at mer finzt. sem hann have enga verkki
BarlA 9114þykky mer þui likazt sem nokkor angr se með honom. oc sa otte er vallde sott (cf. ed. note) hans. konongr hugðe at sunr hans myndi honom reiðr vera. oc þesse mynddi ver sok sottar hans. oc skilnaðr þeirra konongs sunar
Menota: 50rb6 BarlA 9117þykky mer þui likazt sem nokkor angr se með honom. oc sa otte er vallde sott (cf. ed. note) hans. konongr hugðe at sunr hans myndi honom reiðr vera. oc þesse mynddi ver sok sottar hans. oc skilnaðr þeirra konongs sunar
BarlA 9118su ⸢sott [var. svtt AM 232 fol] er ec hevi. hon er varlla með þeim hætte. er þer ætleð. helldr er hon af ængdo brioste
Menota: 50rb29 BarlA 9129engi vennte ec oc. at sa finnizt. er slikan harm. oc rygleik. sorg. eða ⸢sott [var. svt AM 232 fol]. have ... fengit
Menota: 55va22 BarlA 1012fengo sumir heilsu. af likam. legom ⸢sottom [var. svttvm AM 232 fol]
Menota: 88ra10 BarlA 16624●●● aller siukir oc sarer. fenngo a þeim degi goða heilsu. oc bot allzskyns sotta
BarlA 17242●●● ef hann hever sott sva braða. oc ma hann oðrom preste fyrr na. þa scal sa prestr til fara oc olia hann
GulKrᴵ 1413su er nattura at holma þæssum æf sa maðr stigr i þann holma er siucr er hvatki sott sæm hann hæfir oc neyter hann þeiʀa grasa er í holmanum vaxa. þa værðr hann þægaʀ heill
Kgs 2231mæðan su sott var a hanum
Kgs 1115er bvfe manna verþr syct i dalnvm oc dreckr af vatnino þa batnar þvi sotta
ÓH 49411fengo sumir heilsu. af likam. legom ⸢sottom [var. svttvm AM 232 fol]
var. BarlA 16624 → Barl AM 232 fol 43va15Þa calla æk fateka ær lifa með scort oc sott bæði dag oc nótt
BarlB 2168hann greðir vheila hann gerir skammar sotter
LapHauksb 22828vm hans daga kom skip þat i Rang ár óss er sott var a mikil
LdnHauksb 11121vm iorð þa sem Ormer bonðe a Vollum gaf j testamentum till communsens j Stafangre j sott sinni nest er han la a Vollum
DN IV (1307) 735klæðnaðr við kvlþa vorn mot alavpvm hiolp við svttvm
ViðrLS544(1995) 23918ef sot gengr at barneno a ueg uti. oc ma æi preste na. þa ...
EiðKrA 3759lagðiz hann bratt i reckio af sótt
HákFris 58010þá er várar, skalt þú kasta á þik sótt ok liggja í rekkju
NjR 254hvart hann man hæill verða sottar sinnar
~ lat.de infirmitate
Vulg 4Reg 8,9 StjC 62332Ef nꜹckr verþr sottvm sivkr ęda í nockríom hasca staᴅr
BlasA623 468●●● eira skyldv Baldri elldr ok vatn, iarn ok allz konar malmr, steinar, iorþin, viðirnir, sottirnar, dyrin, fvglarnir, *eítrit, ormarnir⸣
SnE 6320Bryniolfr hafði andaz af sott
EgM(2001) 5825þeir þottuz sia sott a honum ok leiddu hann aptr ept[ir] skipinu ok biuggu vm hann
Hallfr 1273Ek er nv sleginn sott
Æv657 32324dreypir síðan því vatni á varrir sjúka manni, ok rennr niðr þegar, þó sem nauðgast, sva at krankdóminum varð mikil sótt í
GBpD 2011hann hefir mæðiliga sótt, fellr þá megn líkamans dagliga
GBpD 15615Margir menn kǫ́mu ... er hofðu ymissar sottir eða siukleika
JBpB(2003) 8915Oc vm vetrin eptir var sott mikil
StuᴵK 6014Nocoro siþ[arr] for sott micil yfir heroþ
StuᴵK 9526Þann vetr andaþidz Dagstyggr or sott
StuᴵK 18013●●● Enn þa er Skagfirðinngar voro aa Viði-myri, kom sott i lið þeira, með þvi móti at þar féllu i ovit nær XXX manna ok uóru ófærir; þar var Paall broðir Brandz i þvi floði
StuᴵᴵK 9127malvás ok caules ettu eigi, þviat svort sótt vex þadan af
Med194 6321lo᷎gr malurtar blandadr vid hunang ok miolk þat greder allar sottir auga
Med194 6420þeira uidr lit gera hrezlu sott ok dꜹda
Seb238XII 1126Er þꜳ eigi langt, adr sott ok skialfti hristir þat auma lif nu sem fyrr
Thom² 4645allzkonar sottir ok sarleikar
VP 54310jamuel munv þid ok mega gera sottina ok taka af
EgSH1 79212Kongrin la leinge, ok sua sem a leid sottina, minkadi storum megn hans
Hák81 3094þat war hinum meira brodr til lista gefit at hueriar sotter suller edur wó mein sem woru þa batnadi þegar sem aa tok ok yfer saung
Vikt 422sotter ok meín fra maunnunum reka ok allann ofaugnud staudua
Mess²625 2721kom þar inn sott mikil ok stod allan tima fram til paska. Enn eigi greiner bok, ath manndaudi fylgdi suo mikill þeiri sott
Thom²y 48314dugir hann vid þeirri sott er kancer heitir
MedMisc 6334smyr madur yfir lifrenni þa tekur þat brut allann hitan ridunar. eda annarar sottar
MedMisc 979er Ásmundr hafði skipat með sonum sínum, sem hann vildi, dró at honum sóttin
Gr 1394malvas ok caules et eigi, þviat svort sott uegx þadan
Med434 1611at hann ... hefdi mist þessi sex malnẏtv kugilldi vpp ꜳ tolf ꜳr sidan sottina
DI VIII (1506) 8310þeir (ɔ: berserkir) uæri þꜳ suo ueykir sem þeir men er sottum hefir legit
~
Rafn 1830 1158 HG AM 152 fol 148rb34●●● Pilatus taladi svo til Iesum: Hvar um hefur þu igt eda sott? Iesum svaradi: Igt eda sott kann ec ecki at hafa, þvi ec er allra manna grædari ok hialpari
Encᴵᴵᴵ461 11528sumer handgeingner menn þeir sem blindader voru med sott fornra‹r› agyrne toku þunglega hans ordum
ÁBpˣ 11019þar verðr alldri sott ne ogleði
Barth¹ˣ 7489þat vas oc et fyrsta sumar es Bergþórr sagþi lǫg upp þá vas Gizorr byscop óþingfǿrr af sótt
Menota: 9r8 Íslbˣ 3718la hun. og hafdi þa harda sott. og spio Jafnann. og tok ad mædast miog og giorast mattlijtil
JBpC(2003)ˣ 16219kom skip vt i Rangárós. þar var ꜳ sott mikil enn menn villdu ei hialpa þeim
LdnStˣ 22133segja þeir hann mundu hefna sín á öllum þeim, er í sótt hans höfnuðu hánum
Trist¹ˣ 6618●●● Ek hefi eina sótt undir minni síðu hœgra megin
Trist¹ˣ 14816meiri harmr er mér at sótt þinni, enn at öllu því öðru er í er heiminum
Trist¹ˣ 14826Ekki var önnur sótt Tristrams, enn um aðra Ísönd dróttningu
Trist¹ˣ 14830em ... ek sakir þín deyjandi, er þu vildir ekki miskunna sótt minni
Trist¹ˣ 19725Litlu hier efter fiell þesse madur i stränga sött
ÆvMið⁵ˣ 710
● sótt elnar [e-m / á hendr e-m]
heyra þeir sem streingr gialli vpp i fellit. ok þui næst kennir Hermundr ser sottar. ok stinga vndir hondina. ok verða þeir at vikia aptr ferðinni. ok elnar *honum sóttin
BandM 719var hann ... omattugr sua at hann lagðiz i reckiu. En byʀʀ bar þa i haf v́t ... er sottiz hafit. þa elna‹ði› sott a hendur Kuelld Vlfi ... dro at þui at hann var banu[ænn]
EgM(2001) 4032sótt *elnadi á *hendr Gizuri byskupi, ok gørðisk strǫng ok hǫrð ok óhœg
Hungrvˣ 8811
● fá (harða) sótt [af!]
fengo philistei ... harðar sotter
Menota: 83va14 BarlA 15732oc fek siðan sott þa er hann anndaðezt af
Menota: 91rb9 BarlA 17327þa fecc hann sott þa er hann leiddi til bana
ÓH 10111segir hann hanvm at hann hefir sott fengit þa er hann man til bana leiða
Hem544 588Hakon iarl feck sótt þa er hann leiddi til bana
HákFris 39433Eftir um sumarit fek Hrærekr sott þa er hann hefde leitt til bana
ÓHFlat 911Hakon jarl feck sott þa, sem hann leiddi til bana
Hák81 30510sogdu, at jarl hefdi feingit harda sott ok tekit alla kristiliga þionostu, ok kolludu hættligan matt hans
Hák81 43619‹Þ›A er enn þat huala kyn er náhualur er kalladur og meigu menn hann eigi eta firi sotta sakir þuiat menn fá sott af og deya ef þeir eta hann
KgsE 1613fecc Ꝍysteinn konongr sutt oc andaðest
FskBˣ 3347lítlu síðarr fekk hann sótt ok lá þar sem heitir Súðaþorp
Hkrᴵᴵᴵˣ 1168
● kenna (sér) sóttar
●●● heyra þeir sem streingr gialli vpp i fellit. ok þui næst kennir Hermundr ser sottar. ok stinga vndir hondina. ok verða þeir at vikia aptr ferðinni. ok elnar *honum sóttin
BandM 718dróttning kennir sóttar, ok ei lyktar fyrr hennar sótt, en dróttning er dauð út borin
Gautr¹ˣ 3513er hann hafdi druckid þa kendi hann sier söttar
HrafnB²ˣ 2418er ok líkast, at með þeim enda slitni ævi mín, því at ek kenni nú sóttar
Vatnˣ 2810
● leggjask í sótt
● sorg ok sótt
léysto oꜱ fra illo ... fra synþom oc svikom. sǫ́ttom oc sorgom
●FV15¹(1993) 14v31varþ haɴ fyr svicom oc synþom. sǫ́ttom oc sorgom
●FV15¹(1993) 15r5með sorg ok sótt úbærra vesalda
GBpD 8018
● taka sótt [af e-m]
þa toc hann þunga sott
GregDialA 1357þat er hvg boþ mit herra. segir haɴ at ec mvna egi fleri sottir taca
Jvs291 843Nú er þar til máls at taka, at Mǫrðr gígja tók sótt ok andaðisk, ok þótti það skaði mikill
NjR 529tok Egill sott sua at hann var eigi fæʀʀ
EgM(2001) 5937Hǫskuldr Dala-Kollsson tók sótt í elli sinni
Laxd 8916hann tekr sott ok legz i rekkiu þegar mattfarinn, þuiat holld var litið a beinum
Mar240f 50417tok Sueinn jall sott ok anndadizst
ÓHFlat 4724þat hefer mer sagt verit at þv metter taka sotter af uinum þinvm
EgSH1 79211ꜳ næsta ari eptir þetta tok Sveinn kongr sott
HuldaHrokk 1615ok er Ravdr var mio᷎k til alldurs ko᷎mínn tekr karl so᷎tt
RR557 9822kuezt þat spurtt hafa ath konungr tok sott af monnum. ok gud sꜳ̋ er hann trvdi ꜳ̋
EgSH1008 78712og nockuru sidar tekur hun sott og anndaz þo skiotara uæri enn hun uilldi
ÆvMið²⁴ 5311Haralldr konongr toc sutt oc anndaðest
FskBˣ 8024Þenna vetr inn sama tók Guðmundr biskup sótt lítlu fyrir langa-fǫstu, þunga ok hljóðliga
StuᴵR8ˣ 48923suo kiemur, ad Annar þeirra tök sött
ÆvMið¹⁹ˣ 353
2) fødselssmerte, ve, barselsperiode
hon var værð at høyra engils orð. ok bera af sínu holde sannan guð ok mann í hæim ón sot ok synd
HómNo³¹ 1449til þess er barn er alit. oc hon er heil þeirrar sóttar
GrgKonᴵᴵ 494Born þau er þu (ɔ: Eva) getr i lostasamlegri girnd þau skallt þu fram leiða mæð sott oc nalgandez lifs haska. þu skallt oc skylld at væita bornum ycrum alla þionosto mæð starfi oc sorghsamligri ónɴ i upp fœði þæiʀa
Kgs 8319Nv liðr sva fram timvm, at hvn skal fæða þann veslvga bvrð. Ok sem hvn starfar i þeiri sott, er þvilikt sem hvn se alla vega skekin i brottvm bylgivm hafþrvngins siofar
Mar655XXXII 44723sannr guð ok sannr madr ... fæddr ꜳ̋n sótt ok sut
~
PS 54110 JJ SÁM 1 41ra8●●● fæddi hon leyniliga sun i heim. Feck hon þat af þi leyniliga gort. at hun hafdi þar til ekki miok þunga edr saara sott eptir annarra kuenna uana
Stj¹ 25115hun hafdi harda sott og mikla og skipadizt seint til lettis
Hect 827þyngir miog sottinn drotning segir hann
Hect 8214
● sótt elnar [e-rri]
● fá sótt
fek Inga sótt ok fæddi sueinbarn
HákEirsp 47227Þar feck Inga sott ok fæddi sveinbarn
HákFris 38826drottning fær sott ok fædir son
MírmA(1997) 229Þar feck Jnga sott ok fædde sueinbarn
Hák81 29413
● kenna (sér) sóttar
þá kendi hon sér sóttar ... ok varð hon léttari at sveinbarni
ǪrvS 52sem moðir hans var þyngð af burþinum ok hafði kent sottarinnar
MarS 18014Kraca kenner ser sottar ok verdr lettare ok ęlur sveinbarnn
Ragn 12913sem sꜳ thime kom er hvn kennde sier sinnar sottar ... þa fædde hvn eina fagra dottvr
AnnaReyk 33720þa sem heilog moder sancta Anna kennde sier sinnar qvenlegrar sottar
AnnaReyk 3405Þorgerdur kienner sier söttar, ok elur hun sveinbarn
Svarfd(1966)ˣ 596
● leggjask í sótt
● sótt stendr [e-a]
sva bar at a einni nott at sott stoð Alfhilldi þar var fatt manna við statt
ÓH 3179stoð hana sott sva at hon fæddi svæinbarn
StjC 43513
● taka sótt
hon tekr sott at fæda sinn burd
Thom¹ 29817En þvínæst tók hon sótt, þá vón þótti, at hon mundi barn fœða ... Hon hafði stutta sótt ok harða; ok litlu síðarr fœddi hon sveinbarn
FlórKon 1326tekur drottning strida sott og fæddi sveinbarn
Adon570 8911Leid so sꜳ thime sem aller adrir. þangat til at hvn thok sina sott sem nattvran bavd
AnnaReyk 45511●●● su kona er Þorgerdur hiet tok þa sott er konur eru vanar born at fæda suo langan tijma fra jolum og til iij vikur voru af fostu
GBpB204(2018)ˣ 23922
3) [í e-u] [e-m] bekymring
Form.: sott (63); sótt (26); sottar (7); sotter (6); sutt (4); sóttar (4); sotta (4); sottir (4); sótter (3); söttar (3); sot (3); sottina (3); svttvm (2); sött (2); sǫ́ttom (2); sóttin (2); suttenne (1); sottom (1); sóttom (1); sottum (1); sottarinnar (1); sottinn (1); so᷎tt (1); sottirnar (1); sót (1); sotom (1); suttar (1); sottvm (1);
Comp.: ámu- (1), ána- (1), augna- (2), bana- (31), barns- (2), blóð·falls- (4), blóð- (11), blǫðru- (4), bólna- (12), bólu- (1), bráða- (26), brot·falls- (10), dráps- (1), drep- (26), enda·þarms- (1), fall- (1), far·konu- (1), fár- (3), felli- (2), flein- (1), fóta- (5), fǽli- (1), fǽlu- (1), fǿzla- (1), gerninga- (2), gras- (1), grautar- (1), graut- (1), gulu- (6), gǽzlu- (1), hel- (5), hettu- (2), hjart- (1), hrossa- (1), hug- (28), hvirfil(s)- (3), hǫfuð- (1), illingar- (1), innan- (1), jóð- (2), klǽða- (2), krefðu- (1), kringlu- (1), kulða- (1), kvef- (1), kvelli- (1), kvenna- (1), kverka- (3), kviðar- (1), kviða- (1), kvið- (5), kynja- (4), kǫldu- (3), land·fara- (1), land·far- (6), létta- (1), liða- (1), lifrar- (1), lifra- (1), líkams- (2), lík·þrá- (6), lungna- (9), lungu- (1), maga- (1), máláttu- (1), manna- (1), miltis- (1), mjaðmar- (1), mjaðmar·verk- (1), niðr·falls- (1), rauða- (2), ref·orma- (1), riðu- (18), ryskis- (1), rysku- (1), sálu- (1), sára- (1), skjalfta- (2), skrópa- (3), spýju- (1), stein(s)- (14), stinga- (1), svanga- (4), svefn·leysi- (1), synða- (2), synðu- (1), sǽ- (2), tungu- (3), út- (17), vana- (2), van·yfla- (1), vatn(s)- (9), þarm- (1), ǿrsla- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 sútt; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med -o-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr item sútt; Fr4 item sútt; NO item sútt; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Gotfredsen 1956 [KLNM 1] 354; Holck 1988 [CollMed 1] 68; Kaiser 1998 101, 194, 197f., 206; Sigurður Samúelsson 1998 24, 53
Genre. (expected): religious works [rel]: 60 (39); historical works [his]: 33 (25); contemporary sagas [bis]: 14 (11); family sagas [isl]: 13 (17); romances [rom]: 13 (15); legendary sagas [fas]: 5 (6); þættir [tot]: 5 (3); legal works [jur]: 4 (14); charters [dip]: 2 (11); learned works [div]: 1 (4); unclassified [ ]: 0 (1);
EÞJ (red.) — May 2014
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
sólstillir - sparkr
...
...