snjallr adj. [compar. -ari, superl. -astr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) klog, forstandig, kvik
eíngi klerkr er sva sniallr, at sva kvɴi stilla sinv viti at skilia hagleíc mavttvls banda
Flóv¹ 14237fliottkr i greinvm ok bokligv nami, ok yfirvøttis sniallr ok skilinn i øllv framferði
MarS 32613hinn vngi er friðr at aliti, sniallr ok greiðr i ꜹllvm frambvrði
MarS 3302klerkr ágjætr ok mjök snjallr maðr
Æv¹⁶ 601
● snjallr í/at máli
Sculi var vitr maþr oc scꜹrvngr mikill manna friþastr sionom. oc sniallr i mali
Mork 28320sniallr i mali
Mork 35333sniallr í mali
~ lat.Preditus eloquio
Alexandreis 6611 Alex 3830Eiricr þaccaði konungi með fogrom orðum þui at hann var snialr maðr ⸢at mali [var. j mꜳle Sv81 7620]
Sv 6517hann uar sniallr að mali slæguitr ꜹðsottr i uin fengi underhyggiu maðr mikill. Aurr margra luta ok mest fíar
~ lat.facundus
13334 Rómv595(2010) 13313hann var vitr maðr oc manna sniallaztr i mali
StuᴵK 6016sniallr í mali ok klerkr goðr
ÓTᴵᴵ 6613Hun var ... snioll ok blid i mali
KirjA 214‹skýrr ok snjallr í máli› emend. Kirj 922: AM 532 4° “D”
emend. KirjB 922: AM 532 4°ˣ “D”hann var ... snjallr í máli
Knýtl1741ˣ 6320Konungr þarf at vera snjallr í máli ok stiltr vel
Knýtl1741ˣ 6614hann var allra manna minnigastr ok snjallr í máli
Knýtl1741ˣ 16920En nǫkkut þótti mǫnnum hann stirt tala í fyrstu; en þess at djarfari ok snjallari var hann í málinu, er hann hafði fleira mælt ok fjǫlmennara var við
StuᴵᴵR11127ˣ 1329
● snjallt ráð
sem þeir spurðo at konungr sa enn vtlennde var sva friðsamr oc þeir visso þo at hann hafðe mikinn afla. þa toko þeir sniallt rað
Alex 1511þat er mal manna at þat hefðí verít hít bezta rað. ok sníallazsta
Huldaᴵᴵ 8925uilium ver taka aɴat rað þat er oss syniz bæði sniallara ok vitrligra
ÓTᴵ 11410er oss hitt miklu sniallara raað
~ lat.Melius est
Vulg Gen 37,27 Stj¹ 19410
2) modig, tapper, mandig
allsniallan maɴ hofum ver þar latit
Sv 16035Vitir allir ok sniællir ok sigærsæler
GenealEiðKr 39337spurði á inn œðra bekk inn ýzta mann, hvárt hann væri jafnsnjallr honum
Glúm 187Ýmissa orða leituðu menn sér, en þar kom niðr, at engi kvazk jafnsnjallr honum
Glúm 1810●●● nu ef hann er sniallari en gæit edr hugprudare en merr ... þa suari hann
FbrFlat 22317ganga þeir (ɔ: berserkir) fyrir huǫrn mann, þꜳ̋ þeir komu j hǫllina, og spurdi sä er fyrir þeim gieck huǫrt sä teldist jafnsniallur honum sem fyrir sat
Hrólfˣ 495Og nu geingur hann (ɔ: berserkr) fyrir Suipdag og spir hann huǫrt hann þættist jafnsniallur sier
Hrólfˣ 4910Ætla ek ... at fœrask skal af tvímælit, hvárt sannara er, at þú sér maðr snjallr ok vel hugaðr, eða sé hinn veg ... at þú sér eigi snjallr
cf. Jochens 1996 (Sex) 383, Finlay 2001 [Alvíssm 10] 37 LjósvLˣ 408Ætla ek ... at fœrask skal af tvímælit, hvárt sannara er, at þú sér maðr snjallr ok vel hugaðr, eða sé hinn veg ... at þú sér eigi snjallr
cf. Jochens 1996 (Sex) 383, Finlay 2001 [Alvíssm 10] 37 LjósvLˣ 4010Ek ‹vil› þáá at þu leyfer mier at gannga vmm hollina fyrer hvern mann ok spyria huort nockur þikizt mier jafnnsniallur
Svarfd(1966)ˣ 158geinngur hann vtar fra aundveigi fyrer hvern mann, ok spurde huort nockur teldizt honumm jafnsniallur
Svarfd(1966)ˣ 1514ey ætla eg þig þykiast jafnsniallann gylltunne
Vallˣ 67
● snjallt (n. sg. = adv.)
3) skarp, hvas
4) tydelig, klar, højlydt
● snjallt (n. sg. = adv.) fornuftigt, klogt, godt, udmærket
les siðann sua sniallt ok skiallt
JBpB(2003) 625las Laurencius so hatt og sniallt. ad þeir heyrdu giorlla. þa suaradi Siguatur enn til. so seigiandi. eigi þarftu Islendingr so hatt ad ępa. þui vier heyrum huad þu seiger
LBpA 208
5) (om personer) veltalende
uolþuz til iij hinir sniollustu menn a þinginu, at tala imoti honum oc voro þessir agezstir af þeim er til varu comnir. bæði at viti oc snilld
●ÓTOdd 9415j þui komo meyiarnar til konungs ok stigu af hestum sinum. Hin ellre var snioll ok curteis. ok bar sniallega fram ærendi sitt
Menota: 40rb31 Streng 2241er oc þat sannazt æf maðr er sniallr oc tungu hvass þa er honum auðvællt at flytia sina rœðu mæð skioto mali oc fam orðum sva at hinum skiliz væl er svara skal
Kgs 508Nicolas sultan ... talaði. oc var allra manna sniallaztr
Sv 10420birtez hann ... lærðr ok i orðanna frammburð sniallr
~ lat.eloquens
3831 Thom¹ 3816Hroalldr prestr langtala talaðe um þetta mal hann var ⸢manna sniallastr [var. maðr málsnjallr Hkrᴵᴵᴵˣ 4483]
HkrEirsp 2334Hroalldr prestr langtala. talaðí vm þetta mál. hann var ⸢manna sníallaztr [var. maðr málsnjallr Hkrᴵᴵᴵˣ 4483]
Huldaᴵᴵ 3188Þetta guds fẏrir heít framm borit af spadoms anda Moẏsi. gerir sniallr madr Ẏsaẏas no᷎ckuru liosara. vndir huerri skipan þat mundi verða
~
PS 57917 JJ SÁM 1 49rb30stoð vpp sa af bondum er einna var sniallaztr ok til þess var ætlaðr af þeim at suara fyrstr konungi
ÓTᴵ 30710lat þu hœyra þik i dag huærso sniallr þu ert. þui at þa uar mott stundum æftir (sic) mat oc grid sætt
DN III (*1290›apogrˣ) 2713þa er menn mœtto ærkibiskups vmbods manne a stræte. sagðu þæir til hans a Thomas messo dag. lat þu hœyra þik i dag huærso sniallr þu ert. þui at þa uar mott stundum æftir mat oc grid sætt
DN III (*1290›apogrˣ) 2713hœyrda ek Thorstæinn i Tunæimi sætia stundum a mote grid af kirkiunnar halfu ... oc var ek þa i garde hans i Tunæimi oc rœddom adr um oftlega at hann skildi gera sik sniallann
DN III (*1290›apogrˣ) 2739var ek þa i garde hans i Tunæimi oc rœddom adr um oftlega at hann skildi gera sik sniallann
DN III (*1290›apogrˣ) 2739hvær var þessi hinn ⸢snialli [var. málsni[al]li Huldaᴵᴵ 8812] maðr
FskAˣ 28918stóð upp sá af bóndum, er einna var snjallastr ok fyrst var til þess tekinn, at svara skyldi Óláfi konungi
Hkrᴵˣ 3655ráðsnjallr ok orðspakr ok inn snjallasti
Hkrᴵᴵᴵˣ 28619Kardín var maðr snjallr ok kurteiss ok vel siðaðr ok kvaddi konunginn hœverskliga með blíðum orðum
Trist¹ˣ 19332
6) (om udtalelse/tale) som vidner om veltalenhed, velformuleret, flydende, fornem
eptir þessa hina stniollu rœðo oc fortalu. þa þagnaðe barllaam
Menota: 11ra1 BarlA 2011Þa hof. Barllaam. heilaga fortalu með stnialre rœðo
Menota: 46va22 BarlA 8418með margum stniollum orðom
Menota: 72vb26 BarlA 13426sa fiannde ... gaf henni vitrleik. oc visdom. með gnogom fram burð. stnialra orða
Menota: 78rb10 BarlA 1465með margum stniallum orðom
Menota: 90ra32 BarlA 17119ottaz at verþa vellter meðr sva sniollum orðum sœtz frammburðar
Thom¹ 1703Meðr þvi moti lavk Samvel tǫlo sinne bæði langri ok sniallri
StjC 44929engvm manni lægri i sniallvm frambvrði ok greindvm orlꜹsnvm spvrninganna
~ lat.in quæstionibus soluendis
SpecH 255b50 (VII 94) Mar655XXXII 44817lauck hann sinni rǫdu med sniollu mali
ÞBpA 22518En þo varð sva skǫrvlíg hans ræða. at eíngí var sva vítr hía. at sníallara mál myndí framm bera en hann
Huldaᴵᴵ 22225tekr sidan til mꜳls, er meira traust hefir ꜳ sniollum framburd glæsilig‹r›a orda enn ꜳ sannyndum mætra skynsemda
Thom² 36733Byskupinn talar sua snialla latinu, sem huert ord veri skreytt
Thom² 3689for Olafur ok kom fram j Vallandi. gangandi fyrer Sigurd kong ok kuaddi hann kurteislega. med sniollu mali fram flytiandi aull adr saugd erindi Asmundar kongs
SigFót 2411tok hann fyrst ad tala. snialla latinu
LBpA 2316giaurdu aunnur bref og leto sem Rogerus hefdi senndt Mirmanni ialli ok giordu ly̋gi sı̋na sem sniallasta
MírmA179(1997)ˣ 1083gengu 12 menn í höllina, ok kvöddu konúng snjöllu máli
SǫrlaStˣ 42015
● tala langt/... ørendi ok snjallt
talaþi scamt ørinde oc sniallt
Sv 8720Snorri ... talaði langt ørendi ok snjallt
NjR1908 37618flytr Óláfr þá enn sitt mál af nýju ok talar bæði langt erendi ok snjalt
Laxd 717Snorri goði ... talaði langt ørendi ok snjallt
NjM 4129talaði þar um langt erindi ok snjalt
StuᴵR440ˣ 337
● snjǫll tunga
þesser menn scolo optar beriaz með diupsettu raðe oc sníallre tungu. helldr en með auxe eða suerði
Alex 913hafði hann með hendi ok yfirlas eina bok Ciceronis, þess spekings er sva heitir ok sva snialla tungu hefir haftt, at nær undrazt hvers mannz briost
AugA 1239sniallar vngbarna tungur
~
HMSᴵᴵ 529 Nik Holm perg 16 4° 1v8þo at allar tennr i minu ho᷎fdi sneriz vpp i sniallar tungur ... fengi þær ei vm alldr trvliga talit allar þær dygdir er gudi vel likudu
~
HMSᴵᴵ 538 Nik Holm perg 16 4° 1v21Barn mun fa snialla tungu ok verda lystugtt
Lun435 10814Enn sa er tungur smaabarna gerir sniallar
~ lat.disertas
HFars 178442 MarD635ˣ 68116
● tala/mǽla snjallt ørendi [um ■] [yfir e-u]
talaði sniallt eyrindi
HákFris 48217Magnus konungr .... taladi sniallt erendi yfir greftinum
HákFlat 23137stendr Jon vpp ok talar bædi sniallt ok satt erenndi til þeirra
DrJ 556talade sniallt erende
Hák81 4767Taladi þar vm sn‹i›allt erinndi
Hák81 6621
● snjallt (n. sg. = adv.)
Girkir uoru sniallara talaðir en þæir
~ lat.facundia Graecos, gloria belli Gallos ante Romanos fuisse
20927 Rómv595(2010) 2096Auluer talaði langt og sniallt þuiat hann var orðfæʀʀ maðr
EgM(2001) 3627hef[r] hann vpp sitt bonnord ... þegar hann lykr sinnj tolo Stendr herra Alanvs vpp talandi bædi sn‹i›altt ‹og› langt segianndi fra‹m› heranns vænleik ok snildar verkvm ok allri slegt ok hann sitti ‹j› midiv ondvegi hemsins i Fraklandi j Paris borgg
Gibb 432ǫnnur (íþrótt) var sú, at hann talaði svá snjalt ok slétt, at ǫllum er á heyrðu, þótti þat eina satt
Hkrᴵˣ 1712talaði hann ok sjálfr sitt mál fyrir konungi ⸢fagrt [var. langt AM 45 fol “F”] ok snjalt
Hkrᴵᴵᴵˣ 4011Konungr talar langt ok snjalt ok stirt á hendr bóndum, ok fannz margt þat í orðum hans, er til sakagipta var við þá
Knýtl1741ˣ 11011
II. (cogn.)
Hveʀ er Halfdan snialli með Asum?
Fornk 1113Sigurdi sniala
DN I ([c1303?]) 905af Sigurði snialla
DN I ([c1303?]) 9125Hálfdanar sonar ins snjalla
NjR 692systur Steina snjalla
Flóamˣ 912hun var modir Haldanar snialla
HeiðrUˣ 1564Steinn enn snialli
LdnHb105ˣ 10731Sniall-Steinn
LdnHb105ˣ 1085Sniallsteiɴ i Sniallsteinshaufda
LdnStˣ 21911
Form.: sniallr (14); snjallr (10); sniallt (9); snialla (7); snjalt (6); sniallur (6); sniallann (3); snjalla (3); sniallar (3); snialli (3); sniallaztr (3); sniallara (3); Sniall (2); sniollum (2); snjallt (2); sniollu (2); snioll (2); sniællir (1); stnialre (1); sniallazta (1); stniollum (1); sniallasta (1); snialr (1); snjallasti (1); sníallaztr (1); snjöllu (1); sníallre (1); sniallvm (1); sniøll (1); stnialra (1); sniallari (1); stniollu (1); sniallastr (1); sniallri (1); sniollustu (1); snjallastr (1); sniallan (1); sniala (1); snialtt (1); sníallara (1); stniallum (1); sníallazsta (1); sniallt (1); snjallari (1);
Comp.: full- (1), hug- (1), mál- (50), ó·mál- (1), orð- (12), ó- (17), ráð- (4), tungu- (1), tǫlu- (1)
Gloss.: EJ; ClV item (all-) allsnjallr, (jafn) jafnsnjallr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 snjalt adv.; Suppl2 _; Finsen _; Fr item allsnjallr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin item Snialla, Snialli; Rím; LP item alsnjallr, jafnsnjallr; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item jafnsnjallr; NO; Walter _; ÁBlM (snjall); Bl; WPA _;
Litt.: Finlay 2001 [Alvíssm 10] 37; Grønlie 2004 [JEGP 103] 461; Heidermanns 1993 524-525; Jochens 1996 (Sex) 383; Ásgeir Bl. Magnússon 1950 [ANF 65] 124
Genre. (expected): historical works [his]: 32 (18); religious works [rel]: 24 (27); family sagas [isl]: 18 (12); romances [rom]: 12 (11); contemporary sagas [bis]: 7 (7); charters [dip]: 7 (8); legendary sagas [fas]: 6 (4); legal works [jur]: 1 (10); learned works [div]: 0 (3); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2);
SB (red.) — August 2018
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
snerta - snót
...
...