skírn sb. f. [-ar]
(cf. skírnd sb. f.) skírnd sb. f. [3]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) dåb, dåbshandling
●●● Oꜱ ero allar synþer fyr gefnar i skírn
~ lat.In baptismo
CaesASerm 5718 ●FV15²(1993) 16r4●●● hvórtveggia skírn var til þeꜱ sett at taka af ena fyrsto synþ
●HómÍsl¹⁸(1993) 26v23efster skírnena
~ lat.post baptisma
GregHom 111423 ●HómÍsl¹⁹(1993) 29r27En af þvi er halden en atte dagr fra enom þrettanda dægi. at þa ero allar tiðir gorfar af skirn. sva sem þrettanda dag umm forner
HómNo¹⁰ 643Han ... gerðesc fyrirrennere Crist í burð sinum. ok í kenningum. ok í skirn. ok í dꜵuða sinum
HómNo²⁵ 1073●●● hann festi ocr saman oc endr fødde af scirn sinni
ViðrLaug619 28615hitta menn hann á fornvm vegi oc biðia hann skira barn oc lætr hann rett skirn uppi at hann lati at kirkiv bæ envm næsta. ef barn er eigi sivkt
GrgKonᴵ 421þessa skirn skal iamvel kona skira sem karlmaðr
GulKrᴵ 1231Raki gerir onga scirn. Iss eða snǽr gerir oc ønga scirn nema þat þiðni sva at þar verþi vatn af
ÁKr 208●●● Nęst scirn er helgan sv sem ferming heitir. en sumir kalla byscopan. er þat staðfesting viðr tekinnar trvar
ÁKr 2214●●● Ero þessar helganir skirn oc ferming sua samtengdar. at hvargi ma annarrar ‹án› vera nema dauði comi i millom
ÁKr 2217oc þeir menn eða born sem eigi na scirn fyrir dauða. Enn þessa menn scal grafa utan garðz
ÁKr 298preste skulu þau (ɔ: karlmaðr ok kona) sæghia sina skirn. oc ef þau haua sua at orðom kueðet sem talt er i rette manna þa skal prestr primsigna þæt barn. þa hæfir þæt scirn fulla
BorgKr¹ 3401●●● ‹Her sægir vm þa skirn er færming hæitir. er byskup færmir born› emend. JKr 34410: AM 78 4° “B”
(om konfirmation)cap.slict sama gøri þer veg O. (ɔ: Óláfi) konunge. er vndir ro᷎tt er yðaʀar hialpar oc scirnar ok allz farnaþar oc samnafna ens helga Olafs konungs H. s. (ɔ: Haraldssonar)
ÓTOddS 16●●● Siþan hitti hann dyrligan byskop ok bað hann veita ser skirn sem lenge hafðe hann beiðz. at geraz i *samlagi cristinna manna. ok þa var hann primsignaðr
ÓTOddS 4129ef barn styrkiz við þa fꝍre þæt barn til prest sem skiotazt oc læggi han krismu a með þæim orðom oc æmbætti er æftir skirn er
(om dåbsritual) SvKr 4191eptir þa skirn er Johannes boðaði Jesum
~ lat.post baptismum
Vulg Act 10,37 PP 29037ver skolum trua at syndir firirlatazt i skirn oc iðran oc skripta gang
Landsl 2227syndir firir latazt með skirn oc iðran oc skripta gang
Bl 1939Þat er fyrst oc nytsamlegazt at þu varizt með ollu kostgiæfe þinu at ræita þin halæita skapara oc hin blæzaðan Jhesum Christum. sva sem þu hezt honum i skirn þinni
Hirð 41620Prest þann er þér sögðut svá andaz hafa at eigi var hreinsaðr í þvætti skírninnar ... trúum vér hann lausan af upphafligri synd hinna fyrstu manna
Æv²⁰ 7522Skírnin vinnz úsýniliga með þeim hverr er eigi byrgir úti hafnan siðlætisins helldr nauðsyn endimarksins
Æv²⁰ 7528syndir fyrir lataz rett skriptuðum monnum ok rettruandvm með skirn iðran ok skripta gang
ÁKrD 1629Vér skulum trúa, at syndir fyrirlátaz með skírn ‹ok› iðran ok skriptagangi
Jb 187skirn ... abluo ... Ecclesiastica sunt septem numero sacramenta
Encᴵ 510Weer eighum oc at trua at uarar syndir firirgefuaz oss i skirn
StatPáll³ 74929●●● þætti mer myklu mali skipta at þu kæmir nafni minu undir skirn ef þer yrde þat audit at æiga son
ÞUxaf 25522Epistvla j messo jarteíner keɴing johannis baptista er svo bodadí firir keɴing krists sem pistvli firir gvdspiall. Svmer froder menn kalla pistvla jarteína skírn drottins
Mess¹238 45firir þvi at johanni er dęmi gefít o᷎llvm lyd at engi madr ma himín riki nalgaz nema hann hafi retta skírn no᷎ckors kostar
Mess¹238 48●●● barne þui er gyda gengr med salomons dottirr ok kemr þat lifs j lios ok fær skirn gefr ek jordina vndir huassa felli
IslDipl (1417) 20035●●● Er hun (ɔ: klokka) med meíre virkt ok leingra yfer saunghuí vigd enn adrer griper þeir er til guds þionostu ero hafder ok suo sem skírd se hun ... suo sem madr er byskupadr epter skírn ad honum gefiz styrktar anndí. god verk ad gera
Mess²625 284●●● Skírnen mꜳ eigi optar veítazt enn vm sinn. suo sem madrinn mꜳ eigi optar alazt vr modur kuidí enn vm sínn
Mess²625 3716Bondi sa er þar er skal ala lẏkmenn. oc þä er med born fara til skijrnar
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 48113þacka eg allsvalldande gude fyrer ad vpphafe skopun og skijrn
DI X (*[c1540]›K XIII 1ˣ) 5963
● fǿra til skírnar [e-n]
●●● þér æiguð at føra born yður til scirnar ok til byscups at byscupa
HómNo²² 10032Ef scaparfi barns er hia. þa scal hann fꝍra barn til scirnar
ÁKr 2027
● halda undir skírn [e-m]
hellt hann namna sinum undir skirn
ÓHLeg 534Eigi scal maðr eiga þa kono er hann hellt barni hennar undir scírn eða undir byscops havnd eða hon hellt hans barni
GrgStað 20616Steinn hellt meyioɴi uɴdir scirn
SteinÓH 3776oc a env fimta ari hans rikis hellt O. (ɔ: Óláfr) konungr nafna synom (!) vndir skirn
ÓTOddS 110●●● Hallfroðr kvaz eige mvndv skirn taka nema konungr helldi honvm vndir skirn
ÓTOddS 12531Su er bæn min onnur herra at þu hallder mer vndir skirn
Hallfr 5013vare men sek viðir at sem fæstir halde a hueriu barne vndir skirn eða biscops hand. Oc eptir loghum heilagrar kirkiu a ekki meira a at halda vtan ein karlmaðr eða kona
StatPáll³ 75523Olafr konungr veitti þa virding Sighuati skalld at hann hellt dottur hans vndir skirn
ÓH1005 68716
● halda til skírnar [e-m]
guðziuiar værða þrifalldar i skirn. hin fyrsta millum þæss barns er skirt er oc þæss er skirir. eða barne hældr till skirnar
JKr 3762Eptir þetta helldr konungr Hallfreði til skirnar
Hallfr 5017þau helldu þessu mæybarni til skirnar
ÓH73ˣ 70014
● halda upp í skírn [e-n]
● heilǫg skírn
á Englande toc hann á guð at trva. ok í borg þæirri er Røm hæitir. þar let hann cristna sic. Nu þegar hann var þvegin hinni hælgu skírn. þa *gerðisc hann allr annar maðr
ÓH619 1094til þess kom ek a þinn fvnd at kenna þer sana trv ok boða þer nafn drottins ok helga skirn at margir trvi guðe fyr þin boð
ÓTOddS 4520Jordan merkir oc hæilaga skirn
~ lat.Jordanis significat baptismum
LibExcept 2687 StjC 37633
● full/meiri skírn
full/meiri skírn: stadfæstelse/fuldbyrdelse af dåben
Ef barn aɴdaz primsignt oc hefir eigi meiri ⸢scírn [var. verit scírt GrgKonᴵ 710]. oc scal þat grafa ut við kirkio garð
GrgStað 615preste skulu þau sæghia sina skirn ... þa skal prestr primsigna þæt barn. þa hæfir þæt scirn fulla
BorgKr¹ 3403●●● Ef barn andaz primsignat ok hefir eigi mæiri skirn. ok skal þat grafa vit kirkiu garð
Grg347 10110●●● vard husreyia liettare, og þötte ǫllum barnid dautt fætt vera ... hafdi presturinn þad med hǫ́ndum og bles j hvijrfilinn ... litlu sijdar lifnade sueinninn, og var skyrdur fullre skyrn
ÞBpC⁴ 39926
● skemmri skírn
skemmri skírn: nøddåb
vm skemri skirn
cap.●●● sier lijfz *mork a barninu og sijdann var þad skijrt skemri skyrn
GBpB204(2018)ˣ 23623
● taka skírn (ok (rétta) trú) [af e-m]
haɴ atte dóttor cristna. oc mág þaɴ es léynelega hafþe skírn técna
●Steph15(1993) 96r27●●● Eptir þat varþ sva mikill otti yfir allum [utru] monnum (!), at allir toco tru oc skirn heiðnir menn af prestum þeim, er Bartholomeus postoli hafþi vigþa
Barth² 76437konungr bad þa taca scirn oc trv retta
ÓH 5361●●● aɴɴat hvart scyllde hverr at þar mvɴde þegar vera drepiɴɴ eþa ella scyllde taca trv oc scirn
Jvs291 314Þa er þat sagt at synir Gvnhilldar ho᷎fðu tekit skirn i Englandi
ÓTOddS 32þott konungr støðe lenge imott at lata sið sinn ok sinna forellra. Ok með þvi at hann heyrðe fagrliga vm røtt ok fekk skilt af guðz miskunn þetta sanlikt ok at eggian drottningar. þa to᷎ku þav skirn
ÓTOddS 4323Konungr tok skirn
cap.hann tok fyrstr trv́ ok skirín (!) sinna ættmanna
RagnSon 46535Þorsteinn Egils son tok skirn þa er kristni kom a Island
EgM(2001) 1857eru skipaðir eptir skyldu karl ok kona at bera barnit til sóknarkirkju, at þat taki skírn
GBpD 781eff þv trvir a eiɴ gvð ... ok tekr þv helga skirɴ
EVíðB 3433Konungr vard vid þat gladr er hann villde skirnn taka ok gude þiona
Tók 1381Hvi gegnir þat, er lærisveinar Kristz *lasta skurdarskirn, þar er lærifadir þeira tok þa skirn sialfr
Silv 26513●●● At senom þessom iartegnom toc Dana konongr skyrn oc retta tru
FskBˣ 7522Hann sendi boð Haraldi Dana-konungi, at hann skyldi taka skírn ok trú rétta
Hkrᴵˣ 29610aller meɴ scylldi cristner vesa oc scírɴ taca þeir er áþr vǫ́ro óscírþer
Menota: 6r22 Íslbˣ 2929⸢tok af hanum skirn ok tʀ\textsc{v} retta [var. tok hann tru retta ok var skirðr ÞorvVÓTᴵ 2847]
Kristniˣ 12610Koðrán tók trú ok skírn í fyrsta lagi
Vatnˣ 10710
● taka við skírn [með e-u]
2) renselse, absolution
Annur skirnn er kallað. afþuattar skirnn syndanna. með iðulegom tarom oc trega. oc hevir þat margan frælst. fra syndum
BarlA 3711Vautn hreinsodu heim þꜳ er flood gerdí. ok hulpo híun noa ok var j þuí skírn firir spꜳd. er hreinsa mundí heim fra synndum enn hialpa híun kristz er noe taknadí
Mess²625 3734Ber nú ... þetta hit heita járn. Ok láti guð þik svá skíra verða, sem þú hefir til gört ok fyrir skilt. Já kvað hón ok tók hendi sinni undir járnit djarfliga ... Ok gaf guð henni með sinni fagri miskunn fagra skírn, sætt ok samþykki við konunginn
Trist¹ˣ 12827
● taka skírn [e-s]
II. (y. isl.)
Form.: skirn (35); skírn (14); scirn (8); scírn (3); skirnar (3); scirnar (3); skirnn (3); skyrn (3); Skírnin (1); skírninnar (1); skirɴ (1); Skírnen (1); skirín (1); skijrn (1); skijrnar (1); scírɴ (1); skijrnina (1); skírnena (1);
Comp.: af·þváttar- (1), barna- (1), barn- (10), gyðinga- (1), hjarta- (1), hjóna- (1), hráka- (4), iðranar- (8), krists- (5), skurðar- (36), um·skurðar- (23), um·skurða- (2), um·skurnar- (1), um·skurningar- (1), vatn(s)- (15)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (skíra); Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Fæhn 1958 [KLNM 3] 413; Gunnar F. Guðmundsson 2000 150,186,202-3,260,268-70,272-3; Guðbrandur Jónsson 1932-1934 158; Hødnebø 1966 [KLNM 11] 44; Magnús M. Lárusson 1958 [KLNM 3] 420; Seip 1955 81, 286, 328
Genre. (expected): legal works [jur]: 23 (8); religious works [rel]: 23 (22); historical works [his]: 17 (14); family sagas [isl]: 4 (10); contemporary sagas [bis]: 4 (6); þættir [tot]: 3 (2); charters [dip]: 3 (6); romances [rom]: 2 (8); legendary sagas [fas]: 2 (3); unclassified [ ]: 1 (0); learned works [div]: 0 (3);
AS (red.) — August 2014
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net