1síða sb. f. [-u; -ur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) side (på dyre-/menneskekrop)
þar voro vatn føll .ij⸌ꜹ⸍. amille þeira bǿiaɴa. er sveininom var fýlct. oc hvártke gryþra. en * tóc i miþia síþo. hroꜱe. oc oǿþ oknóm monnom. þót roskner være fir strangleíx sǫcom
●ÞBpCod645 2324⸢lagþi fast hendr a siþum mer [var. greip sa at siðum mer ÓTOddS 17626]
ÓTOdd 17613nam hon staðar fyrir rækkionne ok hugði vandlega at riddaranom ok kærðe hon þa ok harmaðe miok œsko hans ok rygglæik ok varkyndi siuklæik hans ok lagðe hon þa hond sina a briost honom ok kændi at hann var hæitr ok at hiarta hans barðe undir siðunni
Menota: 19ra32 Streng 2030Ða toc Laurencius i siðu stephano oc klypði avar fast
Kgs 1037var hann lostiɴ með ꜹrv i siþvna vinstri
ÓH 5825Philotas hoggr þa til riddara þess er Ochis heitir oc tvisciptir a honom siðuna
Alex 394þeꜱ þyckiaz þeir egi scylldir at ... leɢia siþor sinar viþ spioz oddvm en taca ecki ȷ́ mót
Jvs291 2524●●● hoggr fyrsta slag hinn fyrsta riddara a hans œxl sua at af fykr hondin með sidunni oc sa fællr dauðr af hestinum
Þiðrᴵᴵ 33916Kemr þar at Barði slæmir a siðv honum ok fellr Ketill. ok nv leypr Barði at Þorgavti ok veitir honum bana sar
Heið 9124Þa bra hann sverði sinv ok hio a ꜹxl konvngi ok skifði fra siðvna þar til, er mioðmin tok við, ok kastaði honvm davðvm a iorð
Flóv¹ 16654þeir lo᷎gdu spioti ꜳ sidu Kristz, leggium vær ok spioti ꜳ likneskinu
KrossInventA 30934pikaði með annarri hendi sino sverði a siðvnni þeim er i moti stoð
~ lat.in latus
Vulg 2Reg 2,16 StjC 49716i þann dyrþar stað var setr in fyrsti maðr. oc ‹or› hans siþv sofanda toc gvð eitt rif ok fylldi rvm rifsins med hollði. siþan samdi gvð konv fagra or rifinv
VerA 518hinn haleiti Mikhael slokkvir þann eitrofn, er margs mannz siðu bakaði
Mich 71223Joab setti suerðit utan a siðuna
~ lat.in latere
Vulg 2Reg 20,10 StjB 54130var hann verkóðe, ok tok fast vndir rifin... þa sótti v́t þrotinn. ok var þa sem trogi væri hvelft a siðurnar (mannsins)
ÞBpB 32617skeri af fínnanda spik niðr fra horne ok apter a siðu allt at beíne
Landsl1154 17227Siþan hio Oddr til Asbiarnar Findz sonar a avxlina oc klavf nidr i siðona, sva at sa inn i bvkinn
StuᴵK 831Stein prestr svarar oc qvez Ion biskup eigi þickia taca hæra enn i miðiar siðvr Thorlaki biskupi
StuᴵK 25325I þvi liop ‹at› Oddr skeid-kollr, ok havggr til Hǫskvlldar, ok stefnir aa fotinn. Enn Havskvlldr bra vnðan fætinvm ok fram aa hestz-halsinn, ok kom aa siðv hestzins
StuᴵK 33619A .vij.\{da} áre þessa Neronis. retta enn íuðar hendr fra siðum. drepandi blezaðan broþur drottíns Jacobum postula bẏskup j Iorsolum
~Bui hio til Þorsteins utan ꜳ siðuna ok i svndr maɴiɴ i miðiu
ÓTᴵ 19421●●● o᷎rín flaug ímillvm siðu hans ok skyrtuɴar er hann var i
ÞorvVÓTᴵ 29218lið hans lét slota hendr niðr með síðu ok hǫfðuz ekki at
ǪrvM 1168þa er solskin var heitt þa gengu uerkfakar fullir fra fodri hans horundz a hinar yzstu trefr sinna herbergia ok letu þar þa vid solu sidur uit blika
FbrFlat 21333Hafa skalt þu adr blodga sidu en ek lata skiolld min fyrer þer
KlmA1980 1549hann ... hneigir heimskr sinar sidur
~ lat.Inclinat stultus latera sua
35835 VP 35910bregdr þeim vid miok, ok fellu nidr nær sem halfdaudir ok vissu ecki til sin, lo᷎fdu hendrnar vid sidurnar
VP 4093sa sami (korkodrillus) veitir nu vingiarnliga sitt bak ok sidur til asetu þessum helga guds manni
VP 4309●●● foru um allt ho᷎rund hans bædi um bak ok briost ok sidur ok kvid
Vinc 32313ferr uerkríɴ um siduna ok þui meíra er um sottíɴa sem meir lidr upp i heradít ferdíɴí
BandK 7123vid ⸢sina sidu [var. sik BevB(2001) 1735] hafdi hann einn mæki
BevC(2001) 17317og skar fiodurin ꜳ̋ spiȯtinv no᷎ckut sidv hans fyrir vtan rifin
Adon 21823●●● Þunnar ok þraungvar sijdur syna hræddan mann enn kiotmiclar ok hardar syna mann onæman
Physiogn435 10216ef þier uilit gefa mier einn blod dropa af ydarre sidu ȧ mitt hiarta
ÆvMið²³ 519[þeir] stungu upp hans blezudu sidu med spioti
ChrP¹ 2203sá bátr ... var ... dreginn út með endilangri síðu mér
Bærˣ 8926géngu í sundr þrjú rifin í síðu mér
Bærˣ 8931finnandaspic scal scera niðr frá horni oc aptr í síðu allt til beina inn
Frostˣ 25219●●● har hans allt i loccom. varo sumir siðir til iarðar. sumir i miðian lægg. eða i miðian kalfa. eða a kne. eða miðia siðu
FskBˣ 416fló kesja konungsins undir hǫnd Þóri, svá at út stóð um aðra síðuna
Hkrᴵˣ 3981vitraðiz drottinn jesus Kristr postolum sinum ... ok sannaði þa siðan fyrir þeim upprisu sina ok syndi þeim hendr sinar ok siðu
Jón¹ˣ 41424hann mundi eigi trua, at hann væri upprisinn, nema hann sæi nagla stað i hans hondum ok fotum ok þreifaði um siðu hans, þar sem hann hafði særðr verit
Jón¹ˣ 41523kom ør i golfit hia yfir hofdi hanum. enn onnur millim skyrtunnar ok sídv hans
Kristniˣ 1298Áin tók síðuna. Þá snaraði biskup af baki, ok fekk hann eigi uppi setit ǫðruvís en þeir heldu honum á baki, ok slǫðraði svá til lands
StuᴵᴵR11127ˣ 1744Ek hefi eina sótt undir minni síðu hœgra megin
Trist¹ˣ 14817klauf hann niðr frá síðunni höndina
Þórð²ˣ 20328
2) sidestykke (på dødt dyr), flæskeside
leiddi hann mek til huss nocquors oc syndi mer tvær siður af naute allfæitar
ÓTOdd 1343J lángabwri ... nautalimir halfr fiorditughr. sijdur halfr þriditughr
IslDipl (1396) 12617hryggr og sidur. iij uxasidur
DI VII (1504: AM 267 I) 74619haufdu drepit naut; voro þeir þa at ok hio᷎ggu ⸢rifin [var. síðu BLAdd 11127ˣ “IIp”] fra hrygginum
var. StuᴵK 50923: BLAdd 11127ˣ “IIp”tók síðurnar báðar af hánum (ɔ: hirtinum)
Trist¹ˣ 3422
3) (rumligt) side, kant, retning (i forhold til ngn)
þat er herra mikill vande á baðar ⸢siðor [var. hendr Fris 29126] sitia fyrir reiðe þinne ... ok þat áfelli er
HkrEirsp 14121hvn ... leith vmkringh sig ꜳ bꜳdar sijdr
AnnaReyk 3945●●● lithvr Gvnegvndis sig vmm ꜳ bꜳdar sijdr og sier hverrgi abbadisena
HenKunReyk 6619hestvren snere sier ꜳ ymsar sijdvnar
OsvReyk 9132
4) part (af to), (ngns) vegne
skal þesse allr saman kaupmale halldazst ok standa obrigduligr vndir jafnna hand aa badar sidr
IslDipl (1399) 13932Vpp er nu risinn annar Herodis, er illgerdamenn sendi af sinni sidu, er eigi skaummuduz at heria ok suerdum sęra krismada koronu erchibyskusins i musteri drottins
Thom² 44929er þꜳ at heyra ꜳ bꜳdar sijdr nog op og aeggiann ed hvorvtveggiv fylgttv sinv lide
HenKunReyk 401●●● mikil oro᷎ztha og mannfall ꜳ beggia sijdr
OsvReyk 8615a̋ medan suo stendur ofridlega upp a̋ allar sidur
DI IX (*1522›Lbs 62ˣ) 862ydar hefr nu leitad sa madr, er eg veit fremstan fyrer allra hluta saker ... wære þad hit sömasamlegasta rad a badar sÿdur at mynum dome
Gibbˣ 4318af sÿdu
~ lat.Cadent a latere (tuo) mille et decem milia
16415 (Vulg Psalm 90,7) GlossPsalt 16514Setur hann nu gyslingar fyrir þä ꜳ̋ allar sijdur nær og fiærri
Hrólfˣ 313
‖ (propr. comp.) :
5) strand, kyst
‖ (propr. comp.) :
S. (ɔ: Sigurðr) la i hofn þeiri er Portyrja heitir a Limagarz siþo
Mork 42224fengu þeir beitt um nottina fire Balagarz siðv oc þaðan i haf ut
ÓH 4014fengu þeir beitt um nottina fire Balagarz siðv oc þaðan i haf ut. En heʀ Finna for ę it efra sva sem konungr sigldi it ytra
ÓH 4014siglldi Olafr konungr suðr til Frislanz. oc la fire Kinnlima siðv
ÓH 4111hélt hann aptr til Nóregs ok kom við Limgarðssíðu
NjR 1830Eyuindr skreyia liɢr vti firer Iotlandz siðu ok ætlar at sæta yðr þa er þer farit sunnan
EgM(2001) 7537herjuðu þaðan í Austrveg. En fyrir austan Bálagarðssíðu átti Þorkell at sœkja þeim vatn eitt kveld
NjM 30222for Hakon konungr austr fyrir Skán eyiar siðu
ÓTᴵ 2712hann braut skip sitt uid Jotlandz sidu ok komzt einn ꜳ̋ land ... hann uar mattlitill ok lꜳ̋ j bruki
ÓH1008 81026Jótlandssíða er kölluð vestan frá hafinu Vandilskaga ok suðr til Rípa
GHr 36025austr fyrir Skáneyjarsíðu
Hkrᴵˣ 1781síðan siglir hann austr ⸢fyrir [var. til AM 45 fol “F”] Skáneyjar-síðu
Hkrᴵˣ 3039Siglðu þeir þá suðr fyrir Jótlandz-síðu
Hkrᴵᴵˣ 1319Jótlandssíða heitir alt vestan frá Vandilskaga ok suðr til Rípa
Knýtl1741ˣ 8018
6) del (af verden), verdenshjørne
ec hefe eingan þænn funnit er kannat hafe allar kringlur heimsens eða hans voxt. eða ranzakat hafe allar heimsens siður
KgsFrgβ 13825●●● Ðer soghður sva at baðar siður heimsens være kalldar iamvæl hin syðri sem hin nœrðre
KgsFrgβ 1393ef menn byggi iamner hinum kallda væghenom a syðri siðu sem grœnlenndingar bua a hinni nœrðre. þa ætla. þa ætla (!) ec vist at iam varmr kœme norðan vinndʀ til þeirra. sem sunnan vinndr til var
KgsFrgβ 13923vilde ec nu at þer lœystit þænna spurdaga firir mer oc um þat hvat þer ætlit í hværium lut heimsens er þætta lannd liggr hvart þat liggr á æinni hværri utan værðri heimsins siðu eða liggr þat noccot inn í lannda klofa sæm annur stor lonnd mæð þi at þer sægit at þat er áfast við annor mægin lonnd
Kgs 3116Ðat mæla mænn oc vist at grœnaland liggi á yztu siðu heimsens til norðrs
Kgs 329sijdum
~ lat.Fundatur exultacione uniuerse terre: mons (sion) latera aquilonis ciuitas regis magni
5622 (Vulg Psalm 47,3) GlossPsalt 5719
7) (om slægtsgren)
8) side i triangel
9) stofkant, rand på klæde
II. (propr. topogr.)
Hallbio᷎rn het madr, er bio i Hvitarsidu i Hvammi
CecA 29619torfi uar eigi heíma. ok uar farinn upp j huitꜳ̋r sidu
Harð 13420Hafliði hét maðr, er bjó at Reyðarfelli í Hvítársíðu
Gr 4820[H]rollaugr sonr Rꜹgvallz iarls á Mǿre bygþi austr á Síþu
Íslbˣ 1429En Hallr á Síþu Þorsteins sonr lét scírasc snimhendis
Íslbˣ 2819Þá bǫ́þo ener cristno menɴ Hall á Síþo at hann scylldi lǫg þeira upp segia
Íslbˣ 298
Form.: siðu (13); síðu (13); sidu (9); siðv (6); sidur (6); sijdr (5); sijdur (4); siður (3); siðuna (3); sidv (2); siðunni (2); síðuna (2); Síþu (2); sidr (2); síða (2); siðor (1); siþor (1); síþo (1); síðurnar (1); sÿdur (1); (1); sidunni (1); síðunni (1); siðvna (1); siðona (1); sÿdu (1); siðurnar (1); siþv (1); siðvr (1); siðvnni (1); siþum (1); siþvna (1); sídv (1); sijdum (1); siþo (1); siduna (1); Síþo (1); siidunni (1); sijdvnar (1); sidurnar (1); siða (1); siðum (1);
Comp.: blá- (2), eski- (3), grá- (3), heims- (1), hross- (2), járn- (14), naut(s)- (4), oxa- (2), rauð- (3), reyðar- (6), sǽ- (2), sǽvar- (1)
Gloss.: EJ ¹síða; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin -síða; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Genre. (expected): historical works [his]: 27 (16); religious works [rel]: 25 (25); family sagas [isl]: 12 (11); romances [rom]: 11 (10); contemporary sagas [bis]: 8 (7); charters [dip]: 8 (7); legendary sagas [fas]: 4 (4); learned works [div]: 2 (3); legal works [jur]: 2 (9); þættir [tot]: 2 (2); unclassified [ ]: 0 (0);
EÞJ (red.) — September 2014
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net