lygi sb. f. [-; -ar/-ir(Hem544 43¹⁰n.)]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
løgn, usandhed, opspind
Minkaþe eige þat synþ hans es hann uas teldr af lyge ens sløgsta anda
~ lat.a nequissimo et mandacissimo spiritu erat seductus
5830 ●Eluc674(1989) 586Láta hvártke mǽla lꜵst ne lyge tungo sýna (ɔ: sína)
HómÍsl¹⁸(1993) 27v8eige es lygi þat es sagt es
~ lat.non enim mentitus est
CaesASerm 85218 HómÍsl⁵⁴(1993) 89v28Fiotoʀ er lagþr a þaɴ maɴ er sva er metnaþar fullr at haɴ þyckesc yver ꜵllom ꜵþrom. oc vill lof sitt héyra a valt. en virþer til lyɢe hveriom er haɴ lastar
HómÍsl⁸(1993) 9v33manndráp. lygi. æiðar ósører
~ lat.mendacia
12123 Alk619 1215Cristr sat þolen-moðlega gyðingum bond ok *bardaga. brixli ok lygi. látr ok haðung. at hann løysti ós or synda-bꜵndum ok fra quꜵlum hælvitis
HómNo¹⁶ 7824þa siom vér oc. at lygen es góþ. þót hon se ill i sino øþle
~ lat.mendacium
PassMatthFabr 65713 Mth²Cod645 11910Þu fianda sunr, fullr lygi oc væla, ovinr allz retlætis
~ lat.plene omni dolo et omni fallacia
Vulg Act 13,10 Páll¹ 2186allzecki vil ec við auca. ne nyia lygi yðr telia
Menota: 33rb31 Streng 14626firir þvi fyllyzt þeim hegomenn. oc leita til lyginnar
Menota: 33vb22 BarlA 6110Þat var oc hans (ɔ: Cratons) natura at hann var falatr oc sann mælltr oc æigi vissu mænn at i hans munni væri lygi funnin
Kgs 7116vinir Harallz s. (ɔ: sǫgðu) at þat veri svic oc lygi Dana
Mork 41211●●● þikkir oss litils verð þeira til lo᷎g oc vmerkilig þvi at vitrom monnum þyckir hver saga heimsliga onytt. ef hann kallar þat lyge er sagt er en hann ma engar sꜹnnvr afinna
ÓTOddS 221myklv mvndi kavpanda at þv Tosti lygir eigi fleiri ⸢*lygar [non emend. lygir] millim landa en ek
Hem544 4310n.var þetta in mesta lygi en þeim hellt við vaða er þetta haufðo *kveykt
HákEirsp 53013Þetta mun vera in mesta lygi
NjR 12924til þess, at engi skylldi trua lygi oc utru Gyðinga
PP 30730fyrir þessa yðra liota lygi
StjC 3685biꜱkupar ... ok kennemenn ... bera dro᷎so ok lẏgí firir pafwa oss till fiandskapar, ok hẏggr sídan pafwe at þeír fare mædr sannẏndum þar sæm þeír fara mædr falslegom ordom ok lẏgilegom
SvR 322er þat audsẏnt allum ... At þeir hafua mædr lẏgí ok illum prettum fram flutt
SvR 331Varezt oc vandlega ... alla lyghi
Hirð 41712hann uar nu yfer stiginn af lygi
~ lat.se falsis criminibus circumuentum
18723 Rómv595(2010) 1871fæð hefir verit á með þeim, en vér hyggjum, at lygi hafi verit ok óvina mál
Glúm 683stundum vinna þeir eða lata vinna nokkur illvirki oc nefnaz þeira nofnum, sem þeir vilia fyrir ⸢lygi hafa [var. liuga AM 233 a fol “B”]
JBapt²A 8843at siá lygigrunr hefði öngva uppreist, ok þeir hefði ecki efni til at misgera með lyginni, er eigi vissu hit sanna um hennar getnað, þá fœrði hun dúfo unga
MarS 3422●●● Þat er þin hin mesta lygi
MarS 2877Afsakadiz hann ok ‹lyginni› uiðr sinn feðr. enn flærdinni ok prettunum uidr brædr sinn emend. Stj 16818: AM 227 fol “B”
~ lat.Excusatur ergo Jacob de mendacio in patrem
HistSchol 7622 emend. Stj¹ 16818: AM 227 fol “B”Annaʀ elldr brennir þeirra saalvr er forv með spott ok haað lygi ok livgvitni
ÆvFurs 3014Þat er eckí nema vpplost ok lygí er þer heyrðvt sagt vm vfriðinn fyʀʀa dag
HalldSn³Hulda 1735þat er ok hín mesta lygí. er þer sǫgðvt at hann færí at líettlætís konvm
HalldSn³Hulda 17412Símon þessi er fullr af lẏgi vm kringdr af flærðum
~
PS 9410 Pétr SÁM 1 20vb13þott svmvm monnvᴍ þicki þat nv sem lygi se þa er þat þo otalligr fioldi manna er trva eɴ þessa sogv saɴa
GBpB(2018) 18718medr skro᷎kligu skrapi hegomans edr liotligri lygi
Stj¹ 9032en uel. ma Hroi giallda lyge j moti lyge
HróF(2019) 788ma nu ok vera at ydr uefizst lo᷎ng ok margfolld lẏge vm hals ok ho᷎fud
HróF(2019) 923bræðr hafa farit með svik ok rangendi ok lygar fyrir herra páfann
Æv²²624 8326●●● verdr þetta eigi ath lygi
Hect 1059vant er mier ad uæna kong lygi þar sem eg hefir þo nockud um talad
Hem1010 54eg hefi synder go᷎rvar. i o᷎fund og ofmetnade i lyge og langrækne. i ofbelde og i ofdrambe
DI VII (*[1495]›Adv 21 7 14ˣ) 2391Hyrdmenn sogdu, ad þetta mundi ecki so mikid troll vera, sem menn hofdu latid, ad hann hefur einn unnid: og man þetta lijgi ein vera
Fljˣ 229Vinir Haraldz sǫgðu, at þat hefði verit svik ok lygi Dana
Hkrᴵᴵᴵˣ 3423●●● (proverb.; cf. GerSprichw 24) fyrer þui at aptur huerfur lygi þá er sauɴu mæter þa ætlu vær at rita naukura atburdi þa er giorzt hafa a vorum dogumm
HrafnAˣ 1814ok værir þu mikils illz verðr [var. + fyrir lygi þína AM 556 b 4° “C”; var. + fyrir ligar þijnar AM 536 4°ˣ 1914]
var. Mág¹A 1757 → Mág AM 536 4°ˣ 1914Sa er fyrir var starfinu ... ꜳsakar hann vm sina lygi
~ lat.arguens eum mendacii
HFars 178247 MarD635ˣ 66325Sakir huers dirfizt þier at bera fram fyrir mer þuilikar lygar?
~ lat.talia ... mendatia
MirMar1927 5928 MarD635ˣ 87414hann fann list ok lygi sér til hjálpar
Trist¹ˣ 667●●● Gilli, þræll þinn, vill svikja þik fyrir þat er þu leetzst gellda hann, ok er þetta ekki lygi
ÞSHDrˣ 2336
● bera fram/upp lygi [fyrir e-n]
Sannendi ber at gꝍyma at eigi verði lygi fram boren
Bl 22025eigi mun konungr trva þui þott slik lygi se vpp borin firer hann
EgM(2001) 2028
● lausung ok lygi
En tuefalldleikinom fylgir mart illt slǿgþ oc sꜹ́r lífi lygi oc lausung oc lestir margir scopon. oc scialsemi oc skéitun
HómÍsl⁴³(1993) 72v12þu uart illzku fullr uesæll madr j agirni ok lausung ok lygi
ViðrLaug764 28224þú ert fullr af lygi ok lausung
BjHˣ 13516Nu mun ek launa þer þvi lausung þina ok lygi
Fbrˣ 7416
● reyna lygi [e-rs / at e-m]
at þer megit þa reyna þeirra fals oc lygi
SJ² 7934I þvi muntu bradaz reyna lygi at honum
Seb 23224Bið þu no᷎ckura stund, ok munum við bioða dio᷎flum þeim at mæla, at þu megir reyna lygi þeira, þa er þeir segia þat, er þeir vita eigi
SJ¹ˣ 7802
● ván verðr/... at lygi
vænti sér þá betra, ok gafsk vǫ́n at lygi (ms. laẏgi)
Ágr 1718 → ms. 7vb15sú vǫ́n varþ at lygi
Ágr 239●●● eigi varþ ván at lygi
Bær 11115er þat eigi uonar (evt. fejl for uon at) lygi, at þar er kominn Uiguardur
Mág¹C 4131Verðr þar eigi von at lygi, at firi þessum her réð Danakonungr
Mág² 13131
II. (cogn.)
hann sagði honum með ꜹllvm atbvrðvm. hve for með þeim Lygi-Torfa. ok hve hann hafði lockat hann til at so᷎kia vapnin
Heið 766Ek heiti Þorbergr en þetta sverð selldi mer Lygi-Torfi frendi þinn. ok her af skaltv mart hꜹgg þola i dag at þi er ek uillda eða hvi so᷎ki þer nv eigi at
Heið 9021
III. (y. isl.)
Form.: lygi (40); lyge (5); lẏgí (2); lygar (2); lygí (2); lyginni (2); lẏgi (2); Lygi (2); ligar (2); lygum (1); lygen (1); lyghi (1); lygir (1); lyginnar (1); lijgi (1); laẏgi (1); lẏgarnar (1); lẏge (1); lyɢe (1);
Comp.: á- (18), herjans- (1), hǫfuð- (1), þjóð- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin Lygi-; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (lygð); Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bjorvand 1994 222; Ebel 2000 34; Gering 1916 [ANF 32] 24; Hveberg 1937 [MM 1937] 49; Males 2006 [CollMed 19] 71; Taylor 1986 289
Genre. (expected): religious works [rel]: 28 (18); family sagas [isl]: 10 (8); romances [rom]: 9 (7); historical works [his]: 9 (12); þættir [tot]: 6 (1); legal works [jur]: 2 (6); contemporary sagas [bis]: 2 (5); unclassified [ ]: 2 (0); charters [dip]: 1 (5); learned works [div]: 0 (2); legendary sagas [fas]: 0 (3);
SB (red.) — September 2012
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
lúða - lykja
lá - maðr
...
...