leysa vb.
(cf. ?lausa vb.)
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
[e-n/e-t] [e-u / í e-u / með e-u] [at e-u / eftir e-u / um e-t] [e-m / fyrir e-m / fyrir e-n/e-t] ; [e-n] [e-s]
Hui lęvste ⸢cristr [krist] þa eige sem menn
●Eluc674(1989) 341scvlder þu þa hafna goþe oc leysa falvaltan heim
●Eluc674(1989) 558Eige em ek cristr quaþ haɴ. en stendr sa a meþal yþvar. er ek véra þéyge verþr at léysa scó þveng hans
HómÍsl⁶(1993) 6r13seɴde goþ svn siɴ orþeɴ af kono oc vnder lǫgom. at haɴ léyste þa er vnder lǫgom vóro
HómÍsl¹⁸(1993) 26v4En þaɴ fꜵgnoþ veite os siálfr sa er os scóp oc léyste dominus noster iesus christus
HómÍsl¹⁰(1993) 13r24Eige béiþer goþ iafn mioc fiár þíns eþa fǫsto. sem þeꜱ er haɴ fór i dag at léysa féorþu honom þat. þat er ꜵnd þín
HómÍsl¹⁷(1993) 25r10elscaþu goþ oc nǽng véittú miscuɴ vesolom. þuiat vesaler vꜵrom ver áþr ver vęrem léyster
HómÍsl¹⁷(1993) 25r14þa er herfingiɴ lítom ver. mvnom vér þa hve goþ léyste os
HómÍsl¹⁷(1993) 25v20ver erom i vatne skírþer. en léyster meþ blóþe goþs
HómÍsl²⁶(1993) 39r25huatke es ér leyset a iorþo. scal laust vesa
HómÍsl⁷(1993) 7v9fariþ ér oc leysit hana. oc gefit henne mat. oc leiþit hana til mín snema a morgon
Barth²Cod645 10214Tace filetvs dvc þeɴa. oc mę́le svá Dominvs iesvs christvs. reiser vp þa er falla oc leyser bvndna
Jak¹Cod645 923helt hann þesso sumo, þvíat tíund framþi hann, en hino brá hann, er til mikils geigs mundi standa, ef eigi hefþi guþ þann geig meþ iartegnom leyst
Ágr 515hann leysti alla sino bloþe
Páll¹ 22516Sa er hund leysir ... þa abyrgiz sa þo at aɴaʀ maðr eigi
GrgKonᴵᴵ 1885nu leysti Burizleifr konungr eignir þær með lausa fe
ÓTOdd 1914ef maðr leysti hund at manne
GrgStað 3716vildi ec nu at þer ⸢lœystir [var. lœystit Kgs 3114] þenna spurdaga firir meʀ
KgsFrgβ 13821varo þa hundarner lœystir ok fylgðo þa væiðe menn hirtinom
Streng 142Ðægar hundarner varo lœystir þa funnu þæ‹i›r Bisclaret
Streng 9028lœys mik. oc frialsa salo mina af huarsu tvieggiaðu suerði fiandans
Menota: 77vb15 BarlA 1455Mykynn fiolda af salom lœysti hann. oc frelsti með sinum raðom. or fianndanns vallde. oc ofraðe vnndir guðs vald honom til lofs oc til dyrðar. en þeim til eilifrar lausnar
Menota: 101va14 BarlA 1935bauð postolinn, at niðr skylldi setia bararnar ok bauð at leysa skyllde likit
Jón¹FrgA 43828vil ec ænn giarnsamlega biðia at yðr leiðez eigi at leysa þæssa spurning firir mer
Kgs 3532hann einn man dę́ma vilia mitt mal. oc ma oc engi annaʀ leysa þat
Alex 1225leyst þyckiomc ec hafa þetta erendi sem ev kvnna bezt
Þiðrᴵ 10911heʀra þer mvnvð fyrst vilia leysa þat fe er ev hevi neytt meðan þer varoð at þessari veizlv
Þiðrᴵ 2434- (see citation slip for text) ÁKr 247
ko᷎llvm a hann (guð) oss til hialpar at hann leysi oss. oc fꜹllom til iarðar með litileti
ÓTOddS 3732Leyst hefi ec nu hendr minar með scotum oc eɴ scal ec veria rum mitt sem eiɴhverʀ annaʀa
Sv 6111hann lagði .iii. vetra lꜹsn at frendr þeira hinna dauðu scylldu leyst hafa með lꜹsa-fe iarðirnar. En með þvi at þa væri eigi leyst. þa fell allt at alldareðli i konungs-garð
Sv 13233lꝍysa skal halm firer naut oc myki vndan fꝍra
SvKr 42214hann leyste væl oc uitrlegha vandar ... spurnengar
~ lat.solveret
324 Thom¹ 35sva er hans hiarta klœkt af þeirre guðlegre goðfyse, sem guð gaf honum um þann tima, sem hann handlaðe þau somu vars lausnara sáar, sem hann oc allr hæimr var leystr meðr
Thom¹ 367hit ælskulegha samlynde skiott liotlegha leyst
~ lat.dissolutum
5535 Thom¹ 5415þa leys mer ein spvrdaga
ViðrLS544(1995) 2097Þu goðr cross, er tekit hefir frægð oc pyrði af liðum drottins, lengi fysiligr oc ahyggiusamliga elskaðr, tak þu mic fra maunnum oc giallt mic lærifeðr minum, ok sa taki mic a þer, er mic leysti a þer
Andr¹Frg656 34728seint sækiz várum félaga, at leysa þenna inn ókunna mann
ÁsmS 944hann setti þar syn firi ok báuð skirslur ok kom þui sva at hann fastaði til iarns ok bar íarnið all skárvliga en er haundin var leyst þa var hon miok brunninn
BǫglEirsp 44123skulu þa frenðr oc oðalsmen lꝍysa þa iorð gulli oc brændo sylfri. oc fe allu lasta lausu
EiðKrA 38824bar konvngsmoðir iarn ok for þat et bezta til vegar ... Enn þann dag er hondina skylldi leysa var konvnginvm sagt at
HákFris 41334allir Birkibeinar skylldo vatnfasta Olafsvꜹkvastan hinn fyrra enn fasta hinn siðarra eða leysa .xv. penningom
HákFris 51122gialld leysto þeir með vaxi ok lereptum ok silfri
HákFris 55134fyrsti hann miog Hakon konvngr at fara með ser ok leysa sva kross sinn er hann hafði tekit
HákFris 55925Konvngr spvrði margs froþliga; en Roðbert leysti þat vel ok vitrliga
KonrA 4941hann átti suðrgǫngu sína at leysa
NjR1908 4091allt þat er þu leysir a iorðu, þat skal laust a himni
PP 28513Hvat man ek drottinn minn mega læysa ęða frelsa Jsrael
~ lat.liberabo
Vulg Judic 6,15 StjC 39020man ek nv æigi sva skiott leysa yðr
~ lat.liberem
Vulg Judic 10,13 StjC 40420Ek man bera vpp fyrir yðr eina litils hattar gatv. enn ef þer getið læyst ... þa ...
StjC 41131með verðvgri virðing skolo þer læysa skylldv yðvarra synða
StjC 43710Gefit mer orlof herra konvngr at leysa hęit þat er ec hęt
~ lat.reddam
Vulg 2Reg 15,7 StjC 5267Lꝍysa skal halm firir naut sin oc myki vndan fꝍra
FrostKrᴵ 1418steig niðr til hæluitis at lꝍysa þeðan alla sina uini
Landsl 2219for nidr till hælvitis at lꝍyssa þadan sina vini
GulKrNA 30623þv ... leistir ꜹnd mina
Jón³ 2417HUERSV jorð skal ... LÆYSA AT Forsolv
Landsl29 1986Þa bað konungr leita hans ok let leysa sporhunda
Orkn325IIIα 10413trvþi hann þeim eigi, at þeir mvndv leysa hann, fyʀ *en þeir lǫgþv honvm at veþi hond Tyrs i mvɴ *hans
SnE 328en þa er æsir vildv eigi leysa hann, þa beit hann havndina af, þar er nv heitir *vlfliðr
SnE 329hann kom asvm iafnan i fvllt vandræþi, ok opt leysti hann þa með vælræþvm
SnE 3413en ef þv fær eigi þetta band slitit, þv mvntv ecki hræþa mega goþin, skvlom vær þa *leysa þik
SnE 374Þa tok Skrymir ok leysti nes‹t›bagga siɴ ok bioz til at eta dꜹgvrþ, en Þoʀ i ꜹðrvm stað ok hans felagar
SnE 5112en Þoʀ toc nestbaɢann ok skal leysa, en sva er at segia, sem otrvligt mvn þickia, at engi knvt fekk hann leyst
SnE 5120en Þoʀ toc nestbaɢann ok skal leysa, en sva er at segia, sem otrvligt mvn þickia, at engi knvt fekk hann leyst
SnE 5121ok þa er þv skyldir leysa nestbaggann, þa hafþac bvndit ‹hann› með grésiarni
SnE 5911feck hann þa alla gripina i hendr broþvr sinvm Brock ok bað hann fara með til Asgarðz ok leysa veðivnina
SnE 12314æftir hinum sama hætte mæler hín hælge ambrosius ... Þat er at skilia a vara tungu En konongr kræfuir skatt af oss þa lo᷎ẏsi eígnír heilagrar kirkiu skatt af oss En æf konongr beidizst eígnír heilagrar kirkíu þa hæfuir han vællde at hafwa æf han vill take æf han vill en huarke gere ek aat, eígí nikuæde ek þat ok eígí gæf ek, þui at þat er ekkí mítt
SvR 99At eígí hẏggi þat menn at sma-mæle mege lo᷎ẏsa þat sæm iærdlægr konongr skípar
SvR 919þa scal han þegar a mot fꝍra. oc lꝍysa huð sina með .iij. morkum sylfrs
Bl 2687hinn helgi Ion sparði eigi at reiða honvm kavpit mikit ok gott enda leysti hann ok sina syslv vel ok goðmannliga
JBpA(2003) 176adr en herra biskup leyste oftnefdan ʀafn
IslDipl (1341) 1730hefer ek þo meira a hendr tekiz. en likligt se at ek vallda eða vel leysa
BandM 112hefir þú vel leyst þitt ørendi
Glúm 516þat leysir Beda a þa leið, at af þvi fekk hann þetta nafn eptir guðligri tilskipan
JBapt²A 85335sæll Gregorius leysir þat sva, at
JBapt²A 9107hann vill, at þau leysi [var. + vt AM 309 4°] fǫðurarf hans
Laxd 25624Þar með er a litanda, ef hverri konu er dꜹði fyrir dvrvm, sem leysir sinn burð a skipuðvm tima
MarS 27921þat hefir kraft til at þynna ok reínsa far firir þuí mínkar þat verk í lífr ok leysir hana med aluoru
Med696I 911ef eínn maðr tekr þíof. þa líggr honom ekkí víð þo at hann verði ⸢lo᷎yst [var. laus Landsl 16920]
Landsl1154 18719En árla sunnudags morguninn, er sól rauð, kastar ofan fjörðinn fagrt gul, ok þegar vilja kaupmenn leysa ok vinda
GBpD 4714vilja kaupmenn þá leysa, en þess er nú eigi kostr svá fljótt, þvíat akkeri þeirra er svá grunnfast
GBpD 4810er síðan leystr, skriptaðr ok huslaðr, en andaðist litlu síðarr
GBpD 7032hann hugsadi iafnan til þeirar lausnar er gud hafdi leyst mann kynid
ÞBpA 2182Grimr het sa maðr nordlenzkr, er *iarnit bar. En er havndin var leyst, þa var þat aqvæþi biskups, at han væri scirr
StuᴵK 667Þa er sagt biskups-efni. Hann gengr til oc blezaði oc mælti: drotin minn, leystv ackerit! ‹ok tekr í strenginn. Þá losnar akkerit›
StuᴵK 26823Biskup kavs hvarngan kost, sagði ecki mega leysa þa
StuᴵK 28720Siþan liop Þorliotr millvm rossanna ok leysti ok rak millvm þeira
StuᴵK 32115oc bað hann leysa limo sina
StuᴵK 3837riðu þeir til Hola ok voro leystir af Botolfi biskupi
StuᴵK 53913þvi skulum ⸢mer [ver] eigi hart fara ... helldr skulu ver leẏsa þa bundna knuta
JJ SÁM 1 69ra27En eptir litinn tíma liðinn. kastar vm þessi hugrenning. ok kemr ꜹnnur. at hann skal leẏsa þa fẏrir ætlan med pilagríms ferd híns blezaða Jacobi
~
PS 70322 JJ SÁM 1 79va14dukriɴ var knyttr saman ꜳ briostinv. En er þeir leystu knutiɴ. voro þar i .iij. gull hringar
ÓTᴵ 12315leysti jarl þa gialldit alt við konung
ÓTᴵ 21513þeir er auðigir voro hugðuz mundo leysa sin oðol þegar þeir uilldi
ÓTᴵ 21513Ek er sendr af Runolfi goða. at leysa sva sekt mína at drepa þik
ÓTᴵᴵ 1633hann drepr nv margan mann eda lemr oc hann leysir allar fylkingar þær er firir honum verda
TrójS 16013hafði hann hertekna sono þessa sama hertoga leyst ok sent heim frealsa til fo᷎ður sins
ÞorvVÓTᴵ 28313ef sa iatar med idran. þa skal honum skript setia. ok leysa hann. ok leggia hond i hofud honum sidan
StatEi² 52112til þers at hann leysi ok lækni sua þær sinar skadsemdir medr olmusugerdinni. sem hann fær eigi grætt fastandi
Stj¹ 14926Er þat ok ... rettligarr sagt. at hann hafi frumburdarins ualld ok heiðr fyrir þa so᷎k helldr leyst en keypt meðr þi at blezanin fylgði frumburdinum. at honum uar þat adr uitrat
Stj¹ 16126þu munt a þersu fialli þann tima fornfæra sem þu hefir minn lyd leyst ok utleidt af Egiptalandi
Stj¹ 25922taki klerkr halfa ꝍrtug forna af hueriu brefi vtan han se sva fatækr at hann orki æigi at leysa
RbHM (*1308) 776eða leysa eða lina opinberar storskriptir
StatPáll¹ 7062Stappar madr krassa frio ok dreckr lo᷎ginn, þat leysir maga
Med194 6624leysi
~
HMSᴵᴵ 6140 Nik Holm perg 16 4° 7v9margra hlvta spyrr konvngr Gest. en hann leysti flest vítrlíga
NornÓT 1617þessar spurningar ok margar adrar leysti konungr uel ok frodliga
EVíðA 541Æinarr iall baudz til at hallda æinn upp gialldinu ok æignaz odul þeira o᷎ll; en bændr villdu þat, þviat hinir audgu hugduzst leysa mundu odul sin, en hinir snaudu ho᷎fdu ekki fe til
Orkn 148Rognvalldr iarl ... baud bændum at kaupa odo᷎lin, sva at eigi þurfti at leysa
Orkn 19410Vel hefir þú leyst þitt ørendi
Reykd 23219uid þat sar fellr erchibyskup fram ꜳ golfit med riettum likama, sua fagrliga sem til bęnar offrandi sik lifandi forn, sem þeim er sęfdiz at leysa mannkynit
Thom² 44134leysti adr allan arfinn med handabande vid ... syster sinar ... firir siau tigi hundrata ok tuau hundrat j fridu fe
IslDipl (1401) 14911En leysti adr allan arfinn med handabande vid jarngerdi
IslDipl (1401) 14911hafdi hun einn linduk fyrir kniam ser ok ętladi at kemba ser, ok harit hafdi hun leyst
Ragn 14110hann ... hafdi verit hertekinn firir uestan haf. ok var kalladr. anaudgr. adr audr. leysti hann
Eir557 28a6ok hann láti ser soma at leysa med sinni milldi stora misverka mina
KatB(2017) 6511Leysi utistöd[u]r helga daga. fædi jafnopt fatækann mann
DI II (*[1269]›AM 175 a) 4113þeir leystu sonu sína með slíku fé, sem konúngr beiddi
Trist² 289barr kongsmodir jarn eptir rettum tima ... Enn þann dag, er hondina skyllde leysa, var kongi sagt, at ...
Hák81 33622sumt gialldit leystu þeir med uaxi ok lereptum ok silfri ok odrum kaupmanna eyri
Hák81 65220fysti hann miog Hakon kong ok (!) fara med ser ok leysa sua kross, þann er hann hafdi tekit, þuiat þar uar til paua leyfi, ok þar skylldi krossinn leysaz, sem til Jorsala uæri farit
Hák81 67621huat hefer þu jmot at setia sagdi kongson. hring þenna sem eg hefi a hendi sagdi hann og vegur hann eigi minna og þar med haufut mitt og mun eg eiga at leysa þat med þui sem þu skilr a ef þu hlytur
VSj 139má ek þess biðja þik, góðr félagi, segir Rollant, at þú leyfir mér at ganga í valinn at leita félaga minna, er ek hafða mikla elsku á ok þú leysir þá, sem guð hefir þér vald til gefit
Klma 52211med þvi at Ȧdȧm giorde þȧ synd er ollvm heime var þyngri. þȧ vard sȧ ath leysa er o᷎llvm heime var betri
MírmB(1997) 2511betra þickir mer at leitad se vid Markavlld at .ij. menn leysi allan þenna her medal yckar
PartA 422svo mvn synazt sem ek se skylldaztr til at leysa riki þitt ef ek ma
PartA 448Bera skaltu hadung aa huerri stundu ok þraunguazt af ofrafli. ok eigi skal þik leysa
Stj² 34422eingi mun ydr þadan leysa
~ lat.non erit qui emat
Vulg Deut 28,68 Stj² 34625eiga erfingiar arna bonda ath leysa til sin jnan þrenna. xij. manade. enn ef þa er eẏ leyst. þa skyllde kirkian eiga jordena
DI V (1461-1510: Bps B II 4) 29718spurdi hon hann margra hluta þeirra er frodleikur uar j. ok leyste hann þat allt skauruliga. ok fanzt Rikialt mikit um uitzmune hans
Jarlm¹ 156eltir hun (malurt) burtt spolorm ok leyser manz kvid
MedMisc 5328leysir þrota ok gefur at pisse
MedMisc 6121hennar fro. gefur ath pissa. ok leyser vedur ok vondan blastur j maga
MedMisc 8231þat styrkir mat magha manz. ok leysir. vindblasinn magha
MedMisc 10623leystir
MedMisc 10824gef ec fyrskrifadur jon prestur adr greinndum þorbirnne jonssyne fullt ualld ok lof til þess at latꜳ̋ leysa sig þann prest sem hann vill til kiosꜳ̋ og þꜳ̋ sinꜳ̋ menn sem hann vill
DI VII (14[9]9) 4318Leysi wti staudur helga daga. ok fædi iafn opt fatækann mann
DI II (*[1269]›AM 42 a) 4223Eigi skal leẏsa fostunatta fostu j gagnfo᷎stum enn leysa skal annara dægra fo᷎stu. ef madr vill tiutigum sinnum ꜳ hne falla fyrir dægur
DI II (*[1326]›AM 42 a) 59728Heimillt latum vier huoro hiona at leẏsa skript fyrir þat annat. vm þat allt sem þau eigazt vid. þuiat eins fleira. nema atuik þiki til hafa borit
DI II (*[1326]›AM 42 a) 6007Kristr took a sic mannligan lijkam ok leysti oss med sijno bana bloode
Encᴵᴵᴵ624 4118Grettir var í Vágum, til þess er flotinn leysti
Gr 7822Mustardr giorer manni hvast vith ok leysir buk
Med434 356Sumir verdꜳ of-heitir i edli ok leysa fyr enn til kome fyrir ætladr stadur iardar, sumir of-friovir ok sꜳ þratth i somu iordu
Med434 373megu suo leysa oss
Æv238XX² 18913ek bid þik at ek megi hafa enu saumu pinu aptur til at leysa mina modur ef hun er j pinu
Æv238XX⁵ 1932(for lýsa) leẏsti (“Svo ﹦ lýsti”, ed. note)
DI VIII (1508) 2006(for lýsa) leẏsti (“Svo ﹦ lýsti”, ed. note)
DI VIII (1508) 20012(for lýsa) leẏsa
DI VIII (1508) 20013þikiunst eg hiedan leystr j aullum styrkium. sem einn storburdigr kongs son
GibbC 1021Þeir mvno sialfer leysa ander sinar j retlæte sinv
Hóm238XVIII 415komzt byskupinn so med eign at morgum dyr gripum at þeir gatu eigi leyst. panntinn
LBpA 10733og hvn mætte med fagnade verda leyst sins gethnadar er hvn geingi med
AnnaReyk 31711margt annat leystv þeir fyrer honvm er hann forvithnade at vitha
SofReyk 2126sumer ... eru eigi friader til barns getnadar ok leysa þo hæfklkta hæfiliga skiot sina naturu
Encᴵᴵᴵ461 11017Sumer hafa frio i likama ok leysa alldri, ok hafa þeir þo iduliga fysi til slikra hluta
Encᴵᴵᴵ461 11019Sie eg epter yckrum fluttninge ad þid hafid felltt pava bann a yckur af sialfu verkenu, og duger med aungvu mote ad þid sieud ei leyster
ÁBpˣ 615Leyste hann þa sem til hans komu og mællte j fyrstu ad aller þeir sem j logrettu hofdu vered være j sliku banne
ÁBpˣ 1058Biskop mællte þa. Far þu aptur sem skiotast og leys hann
ÁBpˣ 12022giarnann villda eg þad vita ad hann yrde leystur, ef þad mætte med skilum framm fara
ÁBpˣ 1211so sem hinn er limenn leyste, ma rettlega krefia af vykingenum ef hann fær hans valld
ÁBpˣ 12625Effter þad var hann uppgrafenn, og leyste herra abote hann, enn herra biskop hreinsade gardenn, fyrer þa so᷎k ad þesse bein ho᷎fdu þar grafen vered
ÁBpˣ 1724hann reisti þa upp ok boðaði þeim drottin varn Jesum Krist ok þær iartegnir, er hann gerði i þessum heimi, ok hversu hann leysti heiminn með sinu bloði
Andr¹ˣ 32124Arni biskup oc Jorundr biskup leystu Odd Þorarins son oc voru færð bein hans i Skalahollt til legrstaðar
AnnHˣ 705hann leysti oc allar gamlar skulldir stadarins. suo ad um hans daga uard kirkian skvlldlaus
AnnLy 2886kircia a kyr tio oc .xiij. kvgilldi asavðar oc leysa hvart annat
DI I (*[c1220]›Bps A II 1ˣ) 4185Rett er at giallda iafn margar fiska vættir sem smior vættir. en annars matar leysir hverr giallda skal halfa mork fyrir vætt
DI I (*[c1223]›Bps A II 1ˣ) 4234xx. merckur vax. oc reykelsis leysa eẏre huoria morckleẏsa
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 4544vmm skullder kaupmanna leẏsi huor eẏrer annann. eptter jafnade ef þad brestur er skilt var
DI IX (*1375›Lskjs 94 IIIˣ) 1422eg þottunst taka til ad leisa hana, og þad gat eg leikid
Fljˣ 164sá mun mér hjálpa, sem alla leysti með sínum dreyra
Flóamˣ 364oc mun þo endir einn leystr vera um þa ogiptu er yðr frændum mun þar af standa
Gíslˣ 720leyst
~ lat.et anima mea quam redemisti
10233 (Vulg Psalm 70,23) GlossPsalt 10333leyst
~ lat.redemisti in brachio (tuo) populum tuum filios iacob et ioseph
12010 (Vulg Psalm 76,16) GlossPsalt 12111leystí
~ lat.ut solueret filios interemptorum
18618 (Vulg Psalm 101,21) GlossPsalt 18716leysti jarl alt gjaldit við konung
Hkrᴵˣ 1444lét Haraldr konungr bera í tjaldit tǫskur mjǫk margar ... Síðan lét hann leysa tǫskurnar
Hkrᴵᴵᴵˣ 10913bauð postolinn, at niðr skylldi setia bararnar, ok bauð at leysa skylldi likit
Jón¹ˣ 4204Allt þat er þier leysit ꜳ iardrike, skal leyst vera ꜳ himni
~ lat.quecumque solveritis super terram erunt soluta et in celis
MirMar1896 26a28 MarD634ˣ 7408leys þenna mann
~ lat.absolve eum
MirMar1896 28a3 MarD634ˣ 74616leysandi band hans tungu
~ lat.resolvit
HFars 178534 MarD635ˣ 66531Attila ... leysti alla hertekna menn, þa sem hann hellt adr i bondvm
MarD635ˣ 69526Hui ætlar þu, at sa riddari, er fadir þinn feck þik til geymslu, hafi keypt þinar iardir ok leyst hinar, sem odrum voru selldar?
MarD635ˣ 93527Allvel tók Magnús biskup við þeim ok leysti þá miskunsamliga
StuᴵR8ˣ 48617Þá beiddi‹z› Valgarðr at skriptaz við fǫður sinn, ok var þat þegar uppi látit. Þóttuz menn þat heyra, at hann bað fǫður sinn leysa sik, ok *fekz þat eigi
StuᴵᴵR11127ˣ 18315hafði Þorgils sjálfdæmi af honum, ok gaf Þorgils upp, svá at hann skyldi leysa sæmiligum gripum
StuᴵᴵR11127ˣ 21712Þá kom til Finnbjarnar Óláfr prestr Kráksson ok leysti hann umboðsmaður ok óleaði hann, ok andaðiz hann Michaelismessu
StuᴵᴵR11127ˣ 27819epter þetta leyste prestur hann
ÆvMið³⁴8ˣ 10419
● binda ok leysa [e-n/e-t]
einn af kardinalom sinom með byskvpsnafni ok sva miklu valldi at leysa ok binnda oll mal sem pavinn sialfr væri her
HákFris 5282af þvi velldi, er gvð gaf Petro postula, at binða allt oc leysa a himni ok iorðv, enn hann gaf Clementi pafa, oc hverr at oþrvm toc þat vellði
StuᴵK 414ef utan sofkanar madr ... kemr til no᷎ckurs prestz orlofs laust. þa segi prestr honum þegar at hann hefir huarki ualld til at leysa hann ne binda
StatEi² 5203sendi hann (páfinn) til þessa erindis ... mik af kardinalum sinum med [byskupsnafni] ok sua micklu valldi at binnda ok leysa oll mal, sem sialfur paui væri her
Hák81 5918
● binda ok leysa húðfat sitt
cf. binda vb. for def.
ef han bindr oc lꝍysir huðfat sit i kaupangi allan vætr þess a meðall. þa ...
Bl 20321ef hann bindr oc leysir í caupangi húðfat sitt allan vetr þess á meðal. þá ...
Frostˣ 2018þá scal búande lýsa því at hann bindr oc leysir húðfat sitt þar með honum
Frostˣ 2103
● leysa flota/...
leysti hann flota siɴ oc sigldi iɴ eptir firði
Sv 889ok leystv þeir flotann
TrójHb 4719⸢leysa [var. laysa Holm perg 4 4° “St 4”]
var. ÓH 949: Holm perg 4 4° “St 4”Sigvalldi jarl leysti flotann ok reri fyrir norþan eyna Hꜹð ok sva inn vm
ÓTᴵ 18516let Olafr konungr þa leysa flotann ok blasa til brott lo᷎gu
ÓTᴵᴵ 25018ok leystu þeir nú flota sinn ok sigla nú
FlórKon 1374hefer hann ho᷎gguit teingsl sin og leyst allann flota þeirra
Jvs510 757Lét konungr þá leysa flotann ok blása til brotlǫgu
Hkrᴵˣ 43313
● leysa hendr sínar
Þv mvnt nv vera la[ta] sva bvit vm hefndir eptir þorgeir, ok hefir þv þo leyst þinar hendr
FbrHb 1662má vera, at hann þykkisk leysa sínar hendr, ef hann býðr lið sitt
Gr 555
● leysa hǫfuð [sitt/e-rs] [með e-u]
Ec vil leysa havvð frænda mins með gvlli oc silfri
Þiðrᴵ 2483Þa bavð Loki at leysa hꜹfvt sitt, *en *dvergrinn sagþi, at þes var engi von
SnE 12414med hueriu skal eg nu leysa haufut mitt. þu skalt sækia mier aull herklædi sagdi kongson
VSj 141nú skaltu leysa hǫfuð þitt með einni sendiferð
Kjaln 425
● leysa líf [sitt/e-rs]
hann skylldi giallda .xij. merkr gullz ... ok leysti hann sva lif þeirra bræðra
HákFris 49817Vlfr þackar honum mikilliga, sem uert var, er hann hafði leyst líf hans
Mág¹A 1037þiki mer þat sannligt at þu hafer þessi laun af okkr Friðgeiri frændum firer þat er þu leystir lif hans af Lioti
EgM(2001) 13128Skylda ek þá leysa líf mitt, ok skylda ek fara í undirheima, ok sœkja III kostgripi
EgÁsm 5812hann skyllde giallda .xii. merkur gullz ... ok leysti hann sua lif þeirra brædra
Hák81 51622duergurinn mællti litil fremd er þier at briota min stuttu bein vil ek helldr leysa mitt líȷ́f
Sams 227
● leysa mál
konongr munnde skiotari lysa domum sinum eða lœysa mal manna æf hann væri allvitr
Kgs 10114kalla þu spækinga mina þa er vaner ero at sitia a domum mæð mer oc gangit í domhus mitt. oc sætz þu í sætí mítt í dag oc lœvsit mal manna sva margra sæm þer fait flæstra lœyst idagh
Kgs 10121með þvi at flestir hniga fyrir valldino. þa vil ek eigi þessa byrði a mig leggia at leysa þetta mal
HákFris 43621Var þeim vtan stefnt baðum feðgum, enn þat rezt af, at Sturla skyllde fara fyrir þa baða, ok leysa mal þeira beggia
StuᴵK 44616þa tóc Barnabas postoli. at ⸢greiþa [var. leysa SÁM 1] þat mál alt sem hann var beídr
var. ClemCod645 425 → Pétr SÁM 1 10vb4var hins mꜳl leyst ok liknat af gudi, er misgert hafde
VP 50215
● leysa vandrǽði/...
hann leysti hvers manns vandræði, er á hans fund kom
NjR 577uandræði þitt er engi maðr iafn skylldr at leysa sem ek
EbWolf(2003) 1137saugdu þeir ser onga naudzyn til bera ok ekki þat f[yl]gia sinum uerkum at leysa uandræði Arnkels eðr manna hans
EbWolf(2003) 16921Þar til vil ek gefa þer gull ok gripi ... at þu leysir þetta uandkêdi
DínDr 415sa er skyldr at leysa annars uandræde er at spyrr
ÞorlJ 21018vard fliott hit mesta hallæri ok varan (óáran) suo at riker menn hofdu varla mat j munn. Kom þetta tilfelli suo til Asgavtz bonda sem anara manna leysti hann (Ásgautr bóndi) þo margra manna vankuædi vm eina hrid þuiat hann hafdi buit j diupara lagi bædi korn ok annan kost
DrJ 404Vel er leyst vandræðit ok mikilmannliga
Reykd 23210hun villdi hvers manz vanndrædi lina ok leysa
KirjA 7618þat er forn mæ[li at sa er] skylldur [at ⸢le]ysa [var. leysa AM 510 4°] annars uandræde er epter spyr
var. Jarlm¹ 5519 → Jarlm AM 510 4° 29v25þiki mier þu skilldastur til ad lǫsa vanndrædi manna i hieradinu
Fljˣ 4624
● ‖ impers.: leysir [e-t] [af e-u] [e-m]
nv þiðnar briost mítt ok leysir þelan ok er komin i staðin astar ylr
ViðrLS544(1995) 20218þar sem sꜳrit hafdi a komit. þa do fotleɢriɴ allr. þar til er flaut i sundr vo᷎duínn. ok leysti holldit allt af lærínu
Rómv226(2010) 3706Miðfjarðará ófær, ok tók at leysa ána köflum it efra, en við fjörðinn var fært með skip
Þórð² 1734leysti sem óðast ána, ok fórst þeim seint
Þórð² 17310ef konur eigazt vid þangad til þeim leẏser girnd. þa skal bioda þuilika skript sem korlum þeim sem hinn liotazta hordom fremia sin j millum
DI II (*[1326]›AM 42 a) 59824vǫtn mun ok skiott leysa ef þeyrrinn hellz
Fbrˣ 175Þessa ‹sǫmu› nótt kom þeyr mikill, ok hljópu vǫtn fram, ok leysti árnar
StuᴵᴵR11127ˣ 458
● ísa leysir
Oc er vara tok oc isa tok at læẏsa
ÓHLeg 2414er varaþi oc isa leysti
ÓH 5215er isa leyste um varit
Orkn325IIIβ 5711leysti isiɴ
Ridd623 304um várit, þegar ísa leysti
HálfdEyst 13314þegar isa leysti, bió Gunnar ferd sina
Krók 215þa er vara toc oc isa lꝍysti
FskBˣ 1793Um várit, er ísa leysti
Hkrᴵˣ 12013taka þeir at búa skip sín, er ísa leysti um várit
Hkrᴵᴵᴵˣ 34um várit ... þegar ísa leysti
Knýtl1741ˣ 1663
● skip leysir [undir e-m]
skip, þau er áðr vóru tiörguð ‹saman at eins› eða bikuð, þá leysti undir þeim, ok týndiz ótal manna
MarB 14224⸢þat er allt brotid [var. þat tekr at leysa AM 233 a fol “233”]
var. MarD634ˣ 71415: AM 233 a fol “233”tok þeir vt sẏningr steín oðr ok keẏrði vm nott at eẏ þeirri er Korpo heitir. þar ⸢leẏsti [var. lesti AM 639 4°] skipit undir þeim
~
PS 5932 Pétr SÁM 1 13rb16braut morg vid lannd. enn svm leysti i hafi vndir monnuᴍ
Kristniˣ 14726sigldi Knütr enn knappe austr ï Taricia, hann ratade strauma störa og storma mikla, og leiste skipenn under þeim
SigrFrˣ 754Hvesti þá svá veðrit, sem á leið nóttina; ok þat veðr gerði mánadag, svá at skipit leysir undir þeim
StuᴵᴵR11127ˣ 11827
● snǽ leysir [af e-u / ór e-u]
i þann tima varo vestar ferþir er snío leysti af scogum en isa af votnum
Sv 1230Þa er var kom ok snæ leysti ok isa
EgM(2001) 262vm varit er sniofa leysti af fio᷎llum. þa tok vt skipit alt saman ar vo᷎xtr ok stormr veðrs
StefnÓT 3118er váraði ok nokkut leysti snjó ór hlíðum
Vatnˣ 3426
● ‖ præt. part.: leystr [e-u] [til e-s]
Syngue aller lof goþe þeir es léyster ó i austre oc i vestre. i norþre. oc i suþre
Játn²(1993) 68r29Loðvi konunge leystum
~ lat.Rege igitur absoluto
19126 Thom¹ 1911var þar þa enn ꜹrvgr iss en hafisar voro læystir
HákFris 45510snara er slitin. en uer erom leystir
Ridd623 3126- (see citation slip for text) Boll 3083
minn andi gleðz með þeiri gleði, er ek fagna eilifum guðdomi Jesu hialpara, at skilia allra leystra manna fra eilifum dauða
JBapt²A 8618allir leystir menn fra eilifum dauða
JBapt²A 86423með leystv hari, tarstoknvm ꜹgvm ok þrvtnv andliti
Mar655XXXII 43124tiandi sina asianv vel prydda með leystv hari vt a herðar tva vega
Mar655XXXII 61817leystu
~
HMSᴵᴵ 12633 Nik Holm perg 16 4° 42v29Var þar þa en o᷎rugur jss. En hafisar voru leystir
Hák81 41919leystr til paradisar fagnada fyrir blod ok dreyra Jesu Kristz
~ lat.redemptus
HelChron 106229 MarE 53818þeir sem í höptum haldast eða myrkvastofum væri leystir ok liðugir gerfir
KlmBˣ 15312
B. leysa + præp./adv.
af: leysa af
[e-m/sér/e-u] [e-n/e-t] [eftir e-u] [e-m]
Olmoso gǿþe ... leyser af dáuþa oc fra písl
HómÍsl²⁰(1993) 31r1Comþu diofull oc levs scva af mer
GregDialA 1006a þessom hotiþar degi er af levst sculd fvrdømingar vaʀar
Hóm677 2711Sa er odrom fyr gefr þatz vid hann er misgort þa levser sa sinar misgordir af siolfom ser
Prosper677 1010leystv mic af sóᴛ þeꜱi er qvelr alla liþo mina
Jak¹Cod645 9820mun comenn til þess hingat i heim at leysa menn af synðom oc leysa til lifs guþdoms sins
Niðrst¹ 415kꝍmr dyr a sund. þa a sa skotbóg i er þat dyr veiðir. Leysi af með skinni. ellar leysi skarð ór skinni
Gulᴵ 469mon eigi meira ofrefli eptir en af er leyst
Mork 3484vid þa alla ... ætlum ver miskunsamlega at gera ok lꝍysande þeim uttan oll þyngsl. af ollu þesso banne ok stormælom. skipande ...
NoDipl ([1286]) 5028vid þa alla er sialfviliande vilia til ivírbota ganga. ætlum ver miskunsamlega at gera ok lꝍysande þeim uttan oll þyngsl. af ollu þesso banne ok stormælom
NoDipl ([1286]) 5028hann feck þat mark siðan er han var ⸢lœystr [var. frelsadur AM 177 folˣ “B”] af drekans munni
Þiðrᴵᴵ 223þu leystir allar þiodir af myrcrom oc meinom
BarlB 2271Miskunna mer ok leys mek veslan af þessum glœp
~ lat.absolve
19034 Thom¹ 19015Læyst þv skva af fotvm þer
StjC 3593Gedeon sigraði vvini oc læysti lyð gvðs af anavð oc yfirgangi Madian
StjC 39722Hann dvelr þat ecki. læysir þegar af føti ser
~ lat.solvit
Vulg Ruth 4,8 StjC 4266þar til er hon værðr af lœyst eftir þæim skilmala sem fyrr sæghir
DN V (1315) 5817ok ekkí skall madr lausnar leíta at lata lo᷎ẏsa sík af þuí banne er han veít sik saklausan ok ekkí j vera bundín, þuí at þat var mædr rango framflutt
SvR 422Æigi megu men lꝍysa af ser vorð i vfriði nauðsynia laust
Hirð 42416lǫgin mun ek þér segja upp um hólmgǫngu; þrimr mǫrkum skal mik leysa af hólmi, ef ek verð sárr
Glúm 1222var hann leystr af arfi, þá er hann kvændisk
Glúm 147uarum uær ... leystir ok frealsaðir af fiandans aanuad ok þrældom
Stj¹ 5212þau ero morgh fall sem huarke prestir ne bro᷎ðir megho aflo᷎ysa nema biscop fæ þeim serligha vald þer till
StatPáll³ 75124snyrr hann sinne blidu fullkominne aftr til yduar af illum hlutum leysta ok liduga sem þa er þer komut ór skirnnarbrunninum
ÓTFlat 51412leysti Turpin erkibyskup allan herinn meðr sinni blezan af öllum sínum syndum
KlmA 2721þa ma huerr prestr ⸢leysa hann af ollum skriptbornum syndum [var. firir allar skriptbornar syndir afleysa AM 354 fol “C”, etc.]
var. StatEi² 52412: AM 354 fol “C”Skal fyr nefndr sira jon afleysa prest lêrda ok leika þaa sem brottliger kunna ath werda ok dispensera med klerkum
DI IV (1440: Bps B II 3) 61226þat villda eg at þu leyster Egil uirdulíga ꜳ̋ burtt ... Oddr seger mer lízt sem þu hafer hann adr af leyst
BandK 7029Enn j þessum einvm atburdum skal biskups visa og eigi o᷎dru vis afleysa. leyniliga ef leynt er
DI II (*1345›AM 39) 80621uær haufum latid afleysa þorleif biornsson ok inguelldi helgadottur af þeim siau barneignum er þau hafa opinber ad ordit j frillulife
DI V (1471) 62214uær (ɔ: biskupinn) hofum afleyst arna gudmunzson steinune sigurdardottur ok þeirra eigeṅ folk er voru j heimʀeid til oddgeirshola ... j samþycke. radum og j fullu fyllgi med þorleifi biornssyni ok hans fylgiorum þa er kirkian þar var saurgut
DI V (*1474›tr 1474) 73110uær (ɔ: biskup) hofum gefit ærligri personu sera oddi peturssyni ... fullt ok logligt umbod til at af leysa þorleif biornsson ok alla hans menn þa sem voru j heimreid ok uppsteyt er þeir giordu j oddgeirsholum
DI V (*1474›tr 1474) 7345Hann mællti þa ... ath þeir skylldu leysa hann af med nockru og letz mundu þa leyna med þeim fundinum
MHFlat 34515gior suo vel og leys hann af med naukru
SneglFlat 42421suo mælum ver j sionndu bæ̇n helldur. leystu oss af ollu jllu
Mess³ 6121hennar son spurdi huersu hun mætte leyst uerda af þesse pinu
Æv238XX⁵ 19314torleifvr biornsson og jngvelldr helgadotter þav erv afleyst af brotv og frændsemes spellvm
DI VII (1501) 56514ek hefi afleyst jon murta narfason vk dyrui þordardottur af þeirri fyrstu barneign ... in quarto gradu affinitatis
DI VIII (1508) 2064at eg hefe afleyst jon narfason af þeim sakfellum sem hann hefur opinber at ordin
DI VIII (1520) 72218skal hann afleysa og setia pænitencias competentes
DI IX (1528) 4665þeir sem diofvloder vorv eda lik þraer. þꜳ vrdv aller bæde leyster og frelster af þeirra qvolvm
BarlReyk 13032Suo at hun sie leyst ok frelsut af nꜳ̋lǽgum hꜳ̋ska
Lausn433c 586ver hofum afleyst þorleif biornson ok jngveldi helgadottur. af þeim sex barneignum. sem þau hafa nu nyliga brothligh j ordith sin j millum j fiormenings meinum
DI VI (*1478›apogrˣ) 16718vær ho᷎fum afleyst vigfus ellendzson af þui blaki og tilrædi sem hann veitti þordi bryniolfssyni j munnen
DI VII (*1496›apogrˣ) 31128skal hann malum fyrir sig stefna. prof afleysa
DI IX (*[1522]›Lbs 62ˣ) 7819Jtem skal adurskrifadur sera Petur sia̋ ad kirkium og kirkna eignum i greindu takmarke. þar med afleysa leijka og lærda vnder retta grein oc frammso᷎gu vid oss
DI IX (*[1522]›Lbs 62ˣ) 8218ek hefi afleyst Þostein Þorvalldzson og Þuridi Haflidadottur af þvi broti er þau urdu opinber ad um fyrstu barneign
DI IX (*1525›apogrˣ) 27716at eg hefe afleyst þorstein gudmundsson af annari barneign
DI IX (*1534›apogrˣ) 71013vilia þo æighi scriptir a sik taka af þæim sem hæilaghrar kirkiu ok vaart valld hæfir af at lœysa j allum opinbærom stormælom
DN I (*1328›DonVar 1ˣ) 1644Þorare‹n› ... er med oss seghiande sik aflœystan af ydr væra fyrir þa violenciam er hann hefver gortt presti ydrum nokorom
DN VII (*1338›DonVar 1ˣ) 1719Þoraren er nokot so kan penta ok skrifva er med oss seghiande sik aflœystan af ydr væra fyrir þa violenciam er hann hefver gortt presti ydrum nokorom
DN VII (*1338›DonVar 1ˣ) 1719er þat bœnastader vaar. at þer lijtir miskunnar aughum a han frialsande han af sinum vaanda. þo at han hafwe brœysker vordet. ok saker vaar. ef yðr so lijkar. laater han sem fyrst til vaar afterkoma aflœystan
DN IX (*1340›apogrˣ) 13929er þau komu til veikleikz sijnz þa leggiast þau nidur og leiser konan af sier barnid enn hann legst med konunni
GBpB204(2018)ˣ 24213Villtu, að eg fari, og mun eg leysa þig af þessu
GunnKˣ 3571Heyr mik nú, dróttinn minn almáttigr, ok leys mik af þessum vanda
KlmBˣ 671sa fotrinn, sem hann hafdi adr sakir þess mikla krankleika afleyst legginum, var nu aptr gefinn
MarD635ˣ 9581En ef þér, herra, þykkiz eiga at skripta oss, þá vitum vér, at þér eiguð at leysa oss af sǫkum þeim, sem hér hafa gerz í sumar
StuᴵᴵR11127ˣ 2774suo seigia þydersk kuædi ath suo mikid leysti hann af hans lære ath ei munde einn hestur draga meira
Þiðrᴵᴵˣ 3842
● leysa af garði [e-n]
Leyste hann fo᷎dur sinn uel af garde
SigrFr 10715Þórhallr leysti Gretti vel af garði ok gaf honum góðan hest ok klæði sœmilig
Gr 12218Var Grettir þar um jólin vel haldinn; leysti bóndi hann vel af garði
Gr 13619
● leysa af hendi/hǫndum (sér) [e-n/e-t] [með e-u]
Goþ ... leyste alt af hende algort
●Eluc674(1989) 1541bvandiɴ laysti af hendi héit síɴ
Nik655 120Nu hyɢr maðr ser hætt við aliót eða bana sa er sætt scal vp segia ef hann leysir þar sva af höndom ser sem hann var til settr þa scal hann segia sátt upp þar er hann treystiz
GrgKonᴵᴵ 19120ef at sumar malum er undan honom boðit feet. þa scal hann et sama vár af hende leysa
GrgStað 8220þeim veri slics van ef þeir scipaþiz eigi viþ. oc leysti af hendi fe oc sendingar meþ sømþ
Þing¹Mork 36633kallaz þeir nv mikil vandræði hava af hendi leyst
Þiðrᴵ 2093en þo vil ek at hann leysi Guðreð af hende með xxx skipa at ꜹllvm goðvm bvnaðe oc vapnvm ok liðe
ÓTOddS 413leysti Hakon konvngr hana allsæmiliga af hendi
HákFris 5593Fyrir víg Þorvalds geri ek tvau hundruð silfrs ... ok skal gjalda þegar, bróðir, ok leysa vel af hendi
NjR 403Hrútr ok mælti: Fyrir víg Þorvalds geri ek tvau hundruð silfrs ... ok skal gjalda þegar, bróðir, ok leysa vel af hendi
NjR 403kann (hann) þat állt vel af hondum at leysa. er hann skyllda laug til
BandM 1114var Þordis gipt Grimi. leysti Egill þa af hendi foður hennar
EgM(2001) 1474vil ek, at þú leystir hann vel af hendi
Laxd 2168Steinunn husfreyia bað Augmund vel leysa Guðmund af hendi
StuᴵᴵK 11117Biornn for til hirdar med konungi. nockuru eftir þat leysti konungr Biornn af hende med .lx. skipa alskipadra ok uel bunum at o᷎llu ok skyllde hann vera a burtu .iij. vetr þuiat hann þottizst æigi mega hafua hann j rikinu sakir framgirnne ok ospektar ok þys bændanna
Styrb 7028- (see citation slip for text) ÞUxaf 34918
leysa þau Sígny han uel af hendi
Harð564 12629hit er nu huspreyia at leysa beinann af hendi
Ljósv162 569leysti Hakon kongr hana allsæmiliga af hendi
Hák81 67510Leyser Gestr hann vel af höndum
Krók 138Leys þú þetta vel af hendi, ok mun þá batna með okkr
Gr 3710Eigi veit ek, hvárt mér þykkir frá móti, at þú skipar honum jafnan starfa, eða hitt, at hann leysir alla einn veg af hendi
Gr 421⸢seldi [var. leysti AM 152 fol “C” 140va32 etc.; greiddi Holm papp 17 folˣ “s”; gerði AM 357 4° “F” etc.]
~
Rafn 1830 6121 var. HG18 523: AM 152 fol “C” → ms. 140va32var Gunnar þar formeistari að varð hun (skálasmíð) skjótt af hendi leyst
GunnKˣ 35715hverr sa madr er þar þvrfti logskil af henndi at leysa at domi skylldi adr eid vinna at þeim baugi
LdnHb105ˣ 966
● ‖ impers.: leysir af [e-u] [e-t]
þa scein sol ... oc leyste isinn af vatnino
RiddFrg 21920‹Þat hǫgg› com a honðina, oc ‹var kallat í fyrstu eigi mikit sárit, en› ⸢leysti [var. hǫndin fell] af honum siþan i vlfliðnvm
StuᴵK 29920Illa var bvndin hǫnðin Brandz, ok lavk sva at af var leyst
StuᴵK 39825var kalinn miok a fotum, sva at af leysti sumar tærnar
Orkn 2991
aftr: leysa aftr
[e-t] [til sín]
Andres ok Þora lœysi aftr a huerium degi ær þau vilia mæð sialfs sins pænningum
DN I (1304) 9213en liðnum .xx. vætrom ef þeir vilia aftr lœysa, skulu þeir brœðr sæghia Petre firir fe sinu, firir jol. ok utan brigðar aftr lœysa
DN VIII (1314) 7124Erlingær skall aftærlœysæ þettæ engh ef honum likær jnnæn tuæggiæ ara firir xiiii kyrlogh halft huars j kuum ok j iarne
DN III (1336) 16627Skal ok Asle optnemdr hafua lœyst after þessæ iord med swa fegodre annere iord ... sem þesser optnemd iord er
DN XI (1340) 3223farit nu leið ẏckra. ok leẏsit aptr þær jarðir. er þit selldut fẏrir nafn drottins míns Ihesus Christz
~
PS 6495 JJ SÁM 1 66rb23Helgi Ásbjarnarson leysti Oddsstaði aptr til sín, ok þó við mikinn óþokka Odds
Brandkrˣ 18522þar til er þeir leẏsa aptur sem med logum eiga ad leysa
DI IX (*1508›AM 238ˣ) 5128Med þessum peningvm kaupir hann storar hallir ... ok leysir aptr iardir sinar
~ lat.redimit
LegAur 51336 MarD635ˣ 118616
braut: leysa (í/á) braut/brott(u)/burt
[e-n] [með e-u]
ef æigi læẏsti þa þrifleg rað þaðan abraut
ÓHLeg 1719tok Gormr konvngr þat raþ at haɴ fecc honom scip noccor oc leysti haɴ sva ȷ́ brꜹ́t
Jvs291 1125harmar þat miok at hann skal þiðrek konung sua brot læysa at æigi se með mæira soma en nu
Þiðrᴵᴵ 3347ridum uær burt med. godum giofum ok burt leyster
Rém 22727son[u] þijna og dætur skulu vid ꜳ̈ burtt leisa med minni forsia, og efla þau so ad þau mætti fa goda kosti af þier
Hrafnkˣ 154
● leysa (í) brott/burt með (góðum) gjǫfum [e-n]
ríðr hann í brott ... ok er ekki getit, at hann sé með gjǫfum í brott leystr
Boll 30419þat uar uandi hans at bioða Ulfari uin sinum til boða allra ok ⸢leysa [var. leida Eb447(2003)ˣ 1604] hann brutt með goðum giofum
EbWolf(2003) 1614aller med godum giofum j burt leyster af Wictor
Vikt 3320woru aller hofþingiar med giofum burt leyster
Vikt 4822leysti Ásmundr hann brott með góðum gjǫfum
Gr 4513Hun leysti hann burt með gjöfum góðum
GunnKˣ 3635
eftir: leysa eftir
[!] [e-t]
Sem Íslandsför eru búin ok skiparar leysa eptir á næsta dag ef til fellr gengr biskup til Maríukirkju
GBpD 1318hann leysti hana eptir með hinu dýra verði síns blóðs
BernhRitn 19512
frá: leysa frá
[e-m/e-u] [e-n/e-t] [með e-u]
Deus Jacob ... sende æinga sun sin af himnum. oc till jarðar oc at hann læysti oss fra villu
●Mth² 82315ec em sa er com á jarðriki at læysa alt mankyn. fra vesold
●PlacB(1998) 1221at eige déome sá mic til eilífra quala fyr sakar synþa miɴa. es mic leyste fra eilífom dáuþa af miscuɴ siɴe meþ blóþe síno siálfs
Bǿn15²(1993) 91r11Oc eige léiþþv oꜱ i fréistne heldr leys þv oꜱ fra illo. Et ne nos inducas in temptationem. sed libera nos a malo
FV15²(1993) 16r17þu ... levstir allt mankvn fra mette ouinar
Eras 1825drotten vár ... sa er alt man-kyn læysti fra hælviti
HómNo² 3231var hann viliaɴde piɴdr til þeꜱ. at hann leysti fra dꜹþa infyrsta maɴ es farezc hafþi
Andr¹Cod645 1268leysti sua hinn helgi cross. Olaf fra hascanum
ÓTOdd 3818oc lꜹsti oft fra bana
PlacA(1998) 24ef hann tecr einahveria þa hurð oc fꝍrer abrott. þa scal hann aftr fꝍra. oc leggia a landnám. ef hann hever leyst fra
Gulᴵ 3822Nu keypti Eyiulfr allt lanð vnðir þa bræðr ok leyser Barða fra með lausa fe
Heiðy 10615Þa mælti Gangleri: Allmiklv kom Loki a leið, er hann olli fyrst þvi er Baldr var veginn, ok sva þvi, er hann varþ eigi leystr fra Heliv
SnE 687þa segir e᷎ingillinn. þott skvrgoda blott se a þinv lanði ok eigi se enn sv tið komin er þeir menn snvazst til rettrar trv þa mvn þo sv tið koma er gvð mvn þa leysa fra siɴi villv
EVíðB 10032Krass[ fri]o ... leysir dautt [barn] f[ra] konu ok vo᷎nda [mad]ka or manz kvidi
Med194 6618Miʀa heit ok þurr i annan stétt, þat er gott vid spolume (spólorm) ok leysir barn fra konu
Med194 676ek var hogguinn a hondina suo at miog suo leysti fra þumal fingrinn
ÓH1005 83214ek skal fara ok eigi dveljast, þótt hverr limr minn sé leystr frá öðrum
KlmA 40221margir odir menn voru þar fra dio᷎flum leystir
Ambr 3311Ætlar þu, at feit muni leysa þik fra pislum?
Laur 42728hræ þitt mun vera fædzla fuglum himins ok dyrum. ok eingi mun þik fra þui leysa
Stj² 34416uar drekjn daudr ok leystr huer limur fra audrum
Vald 755þau leystu frá allan útiduraumbúninginn ok báru hann út á herðum sér
Gr 21214hann leysti hann fra dauda
Æv238XX³ 19113leysir fra dauda
~ lat.Qui redimit deinteritu (uitam tuam qui coronat te) misericordia et miseracionibus
18817 (Vulg Psalm 102,4) GlossPsalt 18913‹kvað betr sóma, at hon væri nǫkkurn veginn frá leyst› emend. Stu 1098: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 1098: BLAdd 11127ˣ “IIp”
● ‖ impers.: leysir frá [!] [e-t]
þat högg kom á öxlina ok leysti frá síðuna ok höndina ok báða fætrna
ÞorstVík 39818I þessu hoggur Ketill til þidranda og kemur ꜳ auxlina hægri, og leiser fra herdar-bladit, so ad sꜳ inn i lunngun
Fljˣ 6720kom þat högg undir ina vinstri höndina ok renndi niðr með hryggnum, svá at hann leysti frá ok rifin
Þórð²ˣ 2111
fyrir: leysa fyrir
[!]
í: leysa í
[e-t] [e-t]
innan: leysa innan
● ‖ impers.: leysir innan
ofan: leysa ofan
[e-t] [ór e-u]
Steiɴ ... sa es til þeS þotti horfa at falla móndi a hus hans es hann losnaþi. þa com .I. gofogr maþr þangat meþ liþi miclo oc bꜹþ Martino at levsa ofan steíniɴ
GregDialA 9620I þesso bili kœmr landskialfti mikill oc leysir or fiallino ofan eina scriðo með vatni oc viði
Þiðrᴵ 803
ór: leysa ór
[e-u] [e-n/e-t]
þa stæíg Cristr yfir diofull-enn ok ⸢løysti [var. leyste HómÍsl¹⁴(1993) 17r28] alt man-kyn ór anauð er hann do á crossenom
HómNo²⁴ 10317foro þeir oc hitto aþra acr menn. oc s. Sveinn ens sama. oc leysto þeir slict or sem enir fyrri
Mork 10420hofvm ver margs spurt hann. oc hefir hann or leyst
Mork 29328Konungr melti bezta er or þeso leyst
SneglMork 24023konungr spvrðe hann margs ok hann leysti or þvi er spvrt var
ÓTOddS 17331sá skyldi ok friðheilagr vera fyrir honum, ef hann bæri upp gátur þær, er konungr kynni eigi ór at leysa
HeiðrH 5518Spa maðr var gettinn i sẏnd ok mato þeir eigi læẏsa mankẏn or pislvm
Eluc675(1989) 6210leysti fyʀ yr spvrningvm minvm, en sva at hon hefði nær vpp qveþit
KonrA 542sá hann sua mikla fegrð. at engis mannz tunga matti órleysa
KrossOrigA 412hann léz þat eigi víst vita ok sagði lǫgsǫgumann ór því skyldu leysa
NjR1908 3582spyʀ hann margs vm lond eða hafnir. hann leysti or ollu froðliga
Hallfr 701hann kvezk þat eigi víst vita ok segir lǫgsǫgumann ór því skyldu leysa
NjM 38918at leysa ykkr ór banni er langt yfir mitt vald, þvíat þit erut fallnir í svá djúpa bannsetníng dauðans
GBpD 7423Eptir þat ganga þeir i kirkiu allir Vrækiu-menn, ok leysir biskup þa alla menn úr banni
StuᴵK 56524Hann kvaðz ætla at þeir mundi þess fꜳ̋ spyria er hann kynni eigi or at leysa
ÓTᴵᴵ 13514engi kunni or at leysa
ÓTᴵᴵ 23620Sigvalldi jarl .xi. skip er þeir ⸢leystu [var. logðu AM 53 fol “B”, etc.] or ho᷎fninni
ÓTᴵᴵ 2512uid þessa tolu þagnar hann ok leyser eigi ur
Æv238XXIV¹ 31114leysti ... steinnmodr r jordunne ꜳ hofi a hofda strond þessi ẋẋ hundrutt
IslDipl (1414) 18732leysti adr nefndr sira steinnmodr r jordunne ꜳ hofi a hofda strond þessi ẋẋ hundrutt
IslDipl (1414) 18732Her er umræða, hversu margar sakir til verði, at guð berr mannfolkit her i heimi, ok er þat or leyst, at fyrir fim sakir berr hann
Páll²C 27014Groa geingur wt og huskarlar med henni, og taka innikrꜳk og beita fra sledanum, brynna og gefur honum, sijdann leiser hann wr sledanum rekendina
Fljˣ 556skvllu ... j banne vera þar til er þæir vera ⸢læystir [var. orlꝍystir AM 77 f 4°ˣ “F”] med biskups rade
var. GulKrNA 31414: AM 77 f 4°ˣ “F”hann mun taka þér vel ok spyrja þik margs, en þú skalt vel ok vitrliga úrleysa
HjǪˣ 4918Konúngr spyrr Hjálmtér margs, en hann leysti vel úr öllu, því Hörðr hafði frætt hann á mörgum hlutum
HjǪˣ 49721og þess spiria þeir hann ei ad hann kunni eij vr ǫllu ad leysa
Hrólfˣ 8814þess spiria þeir hann ei ad hann kunni eij vr ǫllu ad leysa
Hrólfˣ 8814Sigrgardr spurdi þä margra tïdinda enn þeir leistu vel ür ollu þvï sem hann spurdi
SigrFrˣ 696ok leys þa or skulldum, er eigi hafa at giallda fyrir sik
SJ¹ˣ 78126spurði, hvé brátt hann mundi vestr ríða. En hann leysti eigi ór því greiðliga
StuᴵᴵR11127ˣ 29518
● leysa ór helvíti [e-n]
cristr léyste þa ýr helvíte. oc opnaþe fyr þeim himnesct ríki
HómÍsl²⁴(1993) 34v32haɴ reis upp af dauþa a þriþia dege epter pils sína meþ þui maɴfólke ollo er haɴ léyste ór helvíte
Játn¹(1993) 67r16
● leysa ór vandrǽði
Ofst va[s] ek be[þ]eɴ af samlere sueinom minom at leysa or yandręþom necquerra spurninga
●Eluc674(1989) 31þu mater eigi annan veg leysa or þesso vandręþi
Martin¹ 57336Þa mælti Sigurdr gricr: ec man or þessv væ‹n›ðreþi leysa, at vega at Haconi
StuᴵK 2045
● ‖ impers.: leysir ór [e-u] [e-t]
Eyri firi bein hvert er ór leysir. ef skellr i skalom
Gulᴵ 6728Þat er siþan haft fyrir orðtak, at leysi or Levþingi eða drepi or Droma, þa er eiɴhverr lvtr er akaflega sottr
SnE 362‹K›ona ein varð firir hofvt meini sva myklv at bein leysti or hofði henne
JBpA(2003) 4825Um beingiölld ef bein leyser or sáre manni
Frostˣ 17220
sundr: leysa (í) sundr
[e-n/e-t] [í e-u]
Slitom ver eigi oc þa þeɴa kyrtil heldr hlvto ver hann. þat er at ver levsim eigi isvndr bodord guds, heldr veri hverr sem eiɴ stadfastr
Ósóm677 14munda ec þat vilia at þꜹ væri eigi fyʀ i fundr leyst en oɴur-hvar væri hroðin
Sv 9613Eptir þat færðu þeir hann út ok urðu at leysa hann í limum í sundr ok færðu hann svá út
HG 3718⸢leysa hann í limum [var. líma hann AM 152 fol]
HG 3718sa sem helldr kom til þess hegat i uerolldina at fylla lo᷎gmalit enn fyrirdiarfa þat edr sundr at leysa
Stj¹ 14736skal ek leysa hann j lidum svndr kuikan
KlmA1980 1707at ek mega i mot standa þessum vikingi ok leysa i sundr allan stundlighan krapt hans
FidA 37225
● ‖ impers.: leysir í sundr [e-t]
þegar er honom ornnaþi. þa leysti holldit þegar í sundr
Ridd623 297áðr en þeir kómu í nánd við skerin, þá braut skipit fyrir ofan siá. En þá er við skerin kom, þá leysti til lykta ‹í sundr›
MarB 9424
● skip leysir í sundr [at e-u] [undir e-m]
leysti scip alt isvnɴdr vnder þeirm. oc fiar hlvter aller oc menn misi. mathidia oc syner hennar þꜹ eín høfþo lif
ClemCod645 3615þa er scipit kendi grunnz, þa leysti þat alt i sundr at scutstafne
Páll¹ 23415⸢leysti scipit i land tocu [var. lestu skipit i landtoku EgM(2001) 4831; leẏsti skipit i sundr undir þeim WolfAug 9 10 4° 35r22]
Eg162ζ(2005) 1726fær hann veðr sua mikit at hans skip lœysir allt i sunðr oc þar tyniz hann oc allir hans menn
Þiðrᴵᴵ 16318af þeim mikla hita leysti i sundr skipin
MarE 99233
● ‖ præt. part.: leystr sundr [í e-t]
Þo ath ... allr iardir (væri) sundr leystar i snuadupt
MarE 6861gaf honum ... klæði sœmilig, því at þau váru ǫll sundr leyst, er hann hafði áðr borit
Gr 12219
til: leysa til
[e-s] [e-n]
allt til þess er kaup maðr æinn læẏsti hann til
ÓHLeg 10723Het Egill honum [af] lausnum um þa luti, er hann sęi þegar stað fiar sins, enn hann hefði til [at] leysa
StuÞSk 33135Víðfǫrull leysir nú til belgsins ok steypir ór skeytinu
ǪrvS 1496Siðan batt hann vm fotinn ser eptir veniv. ok leysti eigi fyʀ til en vij. dagar voru liðnir
JBpA(2003) 3610- (see citation slip for text) ClarA 10.ca58
Gunnbiorn leysir þa til ok hleypr vnder Iokul ok þrifr hann vpp a bringu ser
Finnb 738Prestr hneigir manninum, ok rennr til herbergis, leysir til ok sér hér undir bréf með herra páfans bulla
GBpD 1244sem ... ver leystum til sekkianna. þa
Stj¹ 21619tekr or eínn knytí ok leysir til ok fęrr j hendr konvngi
NornÓT 207hann leysti til ok voru þar margir tautrar saman uafdir
Fær 895konungsdottir kemr j skemmuna ok þegar gengr hon til Guthorms ok leyser til sara hans
StSt335 2829Dijnus leiser nu til sijnz pungz og þar wr tekur hann eitt eple
DínDrˣ 4613Þorbjǫrn tekr þá einn knýtiskauta ok leysir til
Hávˣ 2118Enn iij. Nottumm sijdar. þa var til hanndarinnar leist. og var þa sꜳ̈rid groid
JBpC(2003)ˣ 13224lætur hann binnda vmm lierepti einu. þujat blæddi miog ... Enn iij. Nottumm sijdar. þa var til hanndarinnar leist. og var þa sꜳ̈rid
JBpC(2003)ˣ 13224Helgi kastaði því inn í tjaldit ... ok ⸢leit [var. leiste AM 485 4°ˣ] eigi til
var. LjósvLˣ 2315 → Ljósv AM 485 4°ˣ 24r(46)5þeir Eyjólfr ... fundu Þorvarð lækni ok leystu til sársins
LjósvLˣ 8210þeir Eyjólfr ... fundu Þorvarð lækni ok ⸢leystu [var. leyste hann AM 485 4°ˣ] tíl sársins
var. LjósvLˣ 8210 → Ljósv AM 485 4°ˣ 56v(101)10Roi þer a diup ok leysit *net yður til fiskiar
Pétr²Aˣ 1601Eptir þat var Valgarðr drepinn. Síðan riðu þeir á burt ok út á Kolbeinsstaði um kveldit, ok leysti Narfi prestr þá til samneytis, ok váru þeir þar um nóttina
StuᴵᴵR11127ˣ 18318Um morguninn riðu þeir Þorvarðr ok Þorgils upp á Grund; þar kom Eyjólfr ábóti ok margir kennimenn með honum, váru menn þá leystir til samneytis
StuᴵᴵR11127ˣ 2717
● leysa til handa [e-m] [e-t]
● leysa til sín [e-t]
raðligra etla ec vera at ec leysa til min (holminn) at eigi verþi at bitbeini þer e. (eða) þeim er cꜹpa vilia
HreiðMork 13622þeir varv vsamþyckir ok leysti Asgrímr skip til sín
LdnHauksb 7819þar með legg ek þér x aura varníngs, ef þú leysir kvíguna til þín
GBpD 13139mvn ek fa þer .x. ꜹra j varningi at þv leysir kvigvna til þin
GBpB(2018) 18518Þat hit fiorða at prestr heimti saman petrs toll af o᷎llum hwsfo᷎stum monnum huerr j sinum þingum ok leysi til sin
DI II (*[1280]›AM 351) 1942Kolr lagdi þat til, at iarl skylldi færa lo᷎g a þvi, at iarlar hofdu tekit odul o᷎ll i erfd eftir menn, enn erfingiar leysti til sin
Orkn 1947skẏllde þrattnefndr arnor leẏsa jordina myrar til sín fyrir tolf kugillde ok atta hundrud. j fridum peningum ok iiii hundrud j þarfligum peningum
DI VI (1483) 45217vtan þratt nefndr Ellendr deyde svo han hefdi ecki rad at giortt fyrir jordvnni þa skyllde adr nefnd hvstrv Gvdridr leysa til sin jordina oc eignazt fyrir .xxc.
DI VII (*1495›AM 238ˣ) 25233ek sé, at okkr er eigi hent at eiga saman tvíbýli, ok vil ek leysa landit til mín
Ebˣ 2427
um: leysa um
[e-t]
Var þá svá um leyst, at ek komz út þótt erfitt yrði
Æv⁸² 2362vil ek [eigi] þessa byrde a mic binda, at leysa vm þetta mal
Hák81 38127
undan: leysa undan
[e-u] [e-n/e-t]
Ef lyriti er varit land oc a sa at kiosa hvart hann vill leysa vndan land er keypt hefir eða vill hann at sa leyse er sellde honom
GrgKonᴵᴵ 8114Sa maðr er leysir land undan lyrite hann scal stefna til brigðar vm landit þeim manne er lyrite varðe
GrgKonᴵᴵ 8121oc stemna henne til þeirrar iarðar. er þeir vilia undan henne leysa
Gulᴵ 921Nv verðr kona baugrygr. verðr hon bæðe arva oðals oc aura. oc a engi maðr undan henne at leysa
Gulᴵ 9212hann leysti vndan Ivar oc Arnbiorn. oc festi fe fyr þa
Mork 43415Undr þótti mér, er bróðir þinn ⸢vildi eigi taka af þér þetta starf [var. leysti þik eigi undan ferð þessi var. Njála 2232: AM 162 B δ fol “Cδ”]
var. NjR1908 1138 → var. Njála 2232: AM 162 B δ fol “Cδ”Nu er hion hans ero tæckinn æinsamenn a orku. þa skal bonnde lꝍysa þau undan
EiðKrA 37914vil ek biðja yðr, at þér leysið mik undan þessum háska
HG 5712J hendi Dauid þræls mins man ek læysa lyð minn Jsrael vndan vandv valldi Philistinorvm
~ lat.salvabo
Vulg 2Reg 3,18 StjC 49923Hvar ero nv gvðar Samarie ... er æigi leystv sinar iarðir vndan minvm hernaði
~ lat.eruerunt
Vulg 4Reg 18,34 StjC 64226leystv opt gvþs folk vndan hernadi heidinna konvnga med gvds travsti
VerA 2912bioðe frendom at þæir lꝍysi han undan þæirre skuld er han a honum at giallda
Bl 25911ek leysir ydr ... vndan skatt gilldi
Gyð(1995) 725leysa vndan
Gyð(1995) 1905en hann lo᷎ysi bu sitt vndan meðr landnamí við landzdrottní
Landsl1154 1477Þa ræz Guðmundr prestr við Hallðor prest, ef noccur von væri, at hann villði leysa hann vndan þessom vanða oc ganga si‹a›lfr vndir
StuᴵK 2573Viltu nu vera leystr undan ualldi Reas ok fara braut heðan
ÓTᴵ 8414hann leysti hann undan sulltinum
~
PS 695 Pétr SÁM 1 15rb12fallir (ér) sidhan a knæ firir hinum helga crosse oc bidhir idhir guð till nadha oc minnizt upp a hans pino með huerre han lo᷎sti oss tapaða men vndan andskotans valde
StatÁrni 84119Jón leysti undan Ívar bróður sinn ok Arnbjǫrn ok festi fé fyrir þá
Hkrᴵᴵᴵˣ 36332hann hafdi bodizt til at leijsa hann vndann ok gannga aa holm vid Mollda
Svarfd(1966)ˣ 1419spijr jarl huortt þad gegnndi nockurru at hann hafdi bodizt til at leijsa hann vndann ok gannga aa holm vid Mollda
Svarfd(1966)ˣ 1419vil ek leysa undan Þorstein bróður minn
Vatnˣ 7522ek mun Þorstein vndan ferð þessi ‹leysa› emend. // 13511: // “//”
emend. EgM(2001) 13511: // “//”
● ‖ impers.: leysir undan [e-m] [e-t] [í e-u]
upp: leysa upp
[e-t]
En plogriɴ geck sva *breitt ok divpt, at vpp læysti landit, ok drogv ꜹxninir þat land vt a hafit ok vestr
impers.? SnE 87Finnbogi hefir nu leyst vpp steina nockura
Finnb 4812Finnbogi leystu vpp steina nockura þar til er þeir koma at
Finnb 6515Finnbogi hafði leyst vpp steina nockura
Finnb 8620Leysti vpp veðr a Eyrum Lýsu buzuna ok braut í spán
AnnSk 21021Sigmunndur kuad mikit fyrer at leysa upp barnit. enn sagde þat þo ecke gott munndu at hugga epter
Harð 13332
● ‖ præt. part.: leystr upp
út: leysa út
[e-n/e-t] [e-u / í e-u / með e-u] [af e-u]
ef þeir hava gorvan eindaga til ner út scal leysa
Gulᴵ 275verþr þat sva vt leyst sem nv er a hendr tekiz
Mork 45028Firir longu syndiz oss þat rað ... at Serkir hefðe nát út at leysa lið þat er ver hofom herteket
Alex 606hann kallaðez .i. biorn þa er han lœysti vt sinn felaga Viðga
Þiðrᴵ 3408hon skal vist æcki duelia at lœysa ut jron jarl ef nockor fong eru a þvi
Þiðrᴵᴵ 1435þa læysi hverr ut sitt vapn .iij. avrvm
ÁKr 2524[N.] leggr logveð i eign þa er heiter. N. sva marga ꜹra sem dęmaz. Scal þetta veð standa oc vt leẏsa epter islenzkum lꜹgvm
DI II (*[c1300]›AM 49) 32915Væð skal læggia preste halfu mæira. en legr kaup er til. oc hafa lꝍyst ut at siaunnd. ælligr er foruæðia
EiðKrA 3915voro þeir inn kastaðir ok voro i þeirri prisand þar til er herra Konrað leysti þa v́t
HákFris 5437Fanginn Lovis Frakkakonvngr. ok léystr v́t með Damiat
AnnReg 13226þat er af þeim einum bornum hans rettskilit sem þa eru enn under hans valde. ok eigi ut leyst af fꜹður garðe
JurHauksb 18718leysir kongr vt mvnd hennar i allra handa giezkv, gulli ok dyrgripvm
ClarA 1727foru vtan ok leystu hann v́t ok foru siðan til Islandz
Dpl 14912Þorleikr gerir bú á þeim bœ, er heitir á Kambsnesi, ok leysir Hǫskuldr út fé hans
Laxd 5822gera skal eiganda boð samdo᷎gris er fe er ínn sett. En ef hann vill eígi vt lo᷎ysa. þa ...
Landsl1154 1566þa leysti hann vtt kyr sinar oc rak ofan i hola
StuᴵK 8520oc foro svmir til husa heim oc læystv vt navt or fiosi XIII
StuᴵK 889En ef honum hlotnaðuz herteknir menn. sendi hann þa aptr til feðra sinna eðr frænda sva sem hina er hann hafði með pengum vt leyst
ÞorvVÓTᴵ 28222Þorvalldr sór vm at hann skylldi fyrir engan mun þaðan lifs fara nema Sveinn konungr væri vt leystr ok frelstr
ÞorvVÓTᴵ 28316Taka nu at leysa ut naut þessi ... Ok er qvigendinn eru laus latinn, hlaupa þau hart
Ragn 13118helldr skal leysa wt nautin ur fiosinu ok bua þar um hestana
Ljósv162 4722Remund kongr ofrar nu sinu goda suerdi ok leyser þat wt fyrer x merkur gulls
Rém 36829leysti Hrolfur kongr wt mund dottur sinar sæmiliga j gulli ok dyrgripum
SigFót 24925Ridr Asmundr nu til langtiallda greifans og leysti vt þa menn sem þar voru bundner
SigTurn 2088greindr torfe hafde sott ok uth leẏst logmanz bref fyrir adr greindan odd asmundsson med uors nadugs herra kongs kristierns hanganda jncigli
DI V (*1456›tr 1470) 13933þeir munu nogum audæfum ut leystir
KirjA 387leẏst
Theol AM 672 4°¹ 85r24j þvilykum punct, sem nu stendur yfer er lofad ad lata ut hid minna enn hallda hinu meira, lata ut leysa fie, þad er bæde ma aflast og kaupast, enn hallda jo᷎rdu og fastaeign
ÁBpˣ 12618lata ut leysa fie, þad er bæde ma aflast og kaupast
ÁBpˣ 12618Valldimar konongr vt levstr .iiii. lestvm
AnnResˣ 2420föru høffdingiar med dijrmætumm gȧȧffumm heim j sijnar borger [var. ütleister ÍB 138 4°ˣ “B¹”]
var. DínDrˣ 613: ÍB 138 4°ˣ “B¹”vt leysta̋
~ lat.que non rapui tunc exsoluebam
9412 (Vulg Psalm 68,5) GlossPsalt 9513bjóða þeir ok til þess fé, at hann sé út leystr
Knýtl1741ˣ 15018bauð Cajanus, at hann leysti þá út, svá at einn peningr væri fyrir II menn, hann vildi eigi þat
VerKeisAlfrᴵᴵᴵˣ 159grunar ath hann muni vilia hann finna og vtleysa med nokkurrum brogdumm
Þiðrᴵˣ 26829hann helldur heim til Vallandz, ádur vtleistur af Joni kongi med ágiǽtum og konglegum gersemum
ÞJˣ 479
● leysa út með (...) gjǫfum [e-n]
var bruðr leyst ut með gio᷎fum stormannligum
Mág¹A 934var ... út leystr sœmiligum gjǫfum
NjR1908 20911var ... út leystr með sœmiligum gjǫfum
NjM 23016ueizlan for uel fram ok uoru menn med giofum utleystir
StSt335 1234foru Suiar heim, ok leysti hann þa ut med sæmiligum giofum
Hák81 62716Váru allir menn með sœmiligum gjǫfum út leystir
HálfdEyst 13024ut leystur
~
Rafn 1830 679 HG AM 152 fol 141va7Fóru þar margháttaðir leikar fram um veizlutímann, en að honum enduðum vóru menn með sæmiligum gjöfum út leystir
GunnK554ˣ 37433Þórðr bauð Eiði til veizlunnar ok Ásbirni ... ok leysti þá út með virðuligum gjöfum
Þórð²ˣ 22227Þórðr bauð Eiði til veizlunnar ok Ásbirni mági sínum, ok leysti þá út með virðuligum gjöfum
Þórð²ˣ 22227
útan: leysa útan
● leysa útan fyrir [!] [e-t]
C. leysa sik
[e-u / með e-u] [við e-t]
Ættboren kona legsc með þræle. þa scal hon ganga i konongs garð. oc leysa sic þeðan .iij. morcom
Gulᴵ 7022hvert sinn er hann er sua staddr at æigi fær hann sic sealfr lœyst. þa skal hann kalla a sinn foður
Þiðrᴵ 32012Nv vil ec af hogva þitt havvð eða með hveriv viltv leysa þec
Þiðrᴵ 3644tecr þettleifr hann oc kvæz munu binda hann ef hann vill æigi lœysa sic sva at gefa gang hogna oc lœysa hann
Þiðrᴵᴵ 2511Framarr hefir þv þa gert vm vigin a Grenlandi, enn fiski madrinn kallar aflavsn vera fiskinnar. Þvi at hann kallaz leysa sik, ef hann dregr fisk fyrir sik, enn annan fyri skip sitt, iii. fyri avngvl, fiorda fyri vad
FbrHb 20320var hann halldinn þar meirr en .xij. mánaðr. ok léysti sik þaðan með tveim hvnndraðvm þv́svnnda marka silfrs
AnnReg 12032Vlfrinn segir: ef þer bindið mic, sva at ek fę́k eigi leyst mik, þa skollit þer sva, at mer mvn seint verþa at taka af yðr hialp
SnE 375en ef hann fengi vsigr. þa skylldi hann leysa sik þuiliku fe sem akueðit væri
EgM(2001) 12519kongar þeir sem þu hefer medferdar eru miner fangar og eigi uil eg þa missa utan eg fai borgun at þeir leysi sig .c. punda gullzs huer þeirra
VSj 7120þæir mege sua læysa sik viðr sinar syndir. ok odlasz ok luttakarar verda þess mykla aflaasz ok agæta pardunss. sem þar ligger viðr
DN VIII (*1325›apogrˣ) 9538Ef þræll manns recr til lausnar at leysa sic. þá scal eigi gefa honum frelsi fyrr en hafi hann hálfgolldit verð sitt
Frostˣ 1748sumir lꝍystu sik með fe. þæir er aðr hafðu undir Svein giengit
FskBˣ 20817
D. leysa sik + præp./adv.
af: leysa sik af
● leysa sik af holmi [e-u]
Ásgautr leysti sik af hólmi ok lifði við ørkuml
Glúm 139Skeggi leyste sig af holmi
Gísl 333Þrim mórkum silfurz skal sig af hölmi leysa sa er sär verdur edur vvijgur
Svarfd(1966)ˣ 176Leysti Bárekr sik þá af hólmi, sem lög stóðu til, ok helt heim síðan
Þórð¹486ˣ 2355
ór: leysa sik ór
[!]
til: leysa sik til
● leysa sik til frelsis
hann lagði a hvernn þeirra (þrǽlanna) verþ oc lausn. leysto margir sec til fręlsis
ÓH 626Knutr konungr gaf þa enum saxneskum þrælum at leysa sik með til frelsis
ÓTᴵ 12613
undan: leysa sik undan
[e-u / með e-u]
Hinn halfliti Maðr gefz þa upp ok leysir sik stórfe unndan
Mág¹A 3646at Paulus møndi ⸢fe undan leysasc [var. leysa sik undan með fe PP 29932]
var. Páll¹ 23113 → PP 29932
út: leysa sik út
[e-u / með e-u / fyrir e-t]
fengo iarll hoɴdom oc hofþo hann meþ ascip. oc leysti hann sic vt .vii. morcom gvllz
Mork 44318gerþu iarl hanntekinn ... iarl leysti sic ut III maurkum gullz
Orkn325I 2639þeir toko þar ... ridara einn skotzkan er sig leysti vt fyrir .ccc. brenndra
HákFris 47736Þeir toku þar ... ʀiddara einn skotzkan, er sic leysti vt fyrir cċc marka brendra
Hák81 4664þau erv lo᷎g j þeim leik er riddari ridur annann af baki. þȧ skal sȧ leysa sig fé vt er af baki er felldr
MírmB(1997) 7511hann leysti sik út með iii. mǫrkum gullz
Hkrᴵᴵᴵˣ 37514
E. leysask
[í e-u / með e-u] [til e-s] [fyrir e-t / af e-u]
sker bond þessi af oss, at vær mættim ⸢læysaz [var. lavser verda Holm perg 6 4° “B”, etc.]
ElisA 387þar var til leyfi pavans at þar skylldi leysaz kross sem til Jorsala væri farit
HákFris 55926toc at þrvtna hold þeira oc leysask af k[vlþ]a
Ridd623 295leystiz þu sua heðan næstum at þer var engi ván lifs af mer
EgM(2001) 11434þeir skylldu ‹leysaz› medr .x. o᷎rtugum silfrs emend. Stj 28311: AM 227 fol “B”
~ lat.redimebantur
HistSchol 1291 emend. Stj¹ 28311: AM 227 fol “B”henni sýndist ómöguligr, at sá sem aldri beiddist lausnar, ok ei fann sekt í sjálfum sér, mætti leysast í annarligri persónu
GBpD 14931Þorleifr *beiscalldi bad hann eigi stefna monnum i sva mikinn vaða, at aldri leystiz, sem van var a, at sva mikit fiolmenni skyllði beriaz
StuᴵK 689Ef kona ma [eigi fra] barni komaz eda leysaz: tak konu miolk ... ok gef henne ath drecka
Med194 6520Nv skvlo þer þat víta at fyrir ydra glępi leysumz ek optlíga til andligrar hrygdar
ÓTᴵᴵᴵ 607þann tima sem fundrinn leysizt ok menn buaz til burtreidar
Thom² 41938þar skylldi krossinn leysaz, sem til Jorsala uæri farit
Hák81 67623Leyfum vier at sẏngia þott fo᷎stur skuli leẏsazt
DI II (*[1326]›AM 42 a) 60010Vid sænngar-faur: tac baunu ok legg vid lioskann undir klædi, þa mun þegar leysazt
Med434 207A Mariu messu dag leytest Eyrekur ‹ur› Greninga sunde og allur herenn og sigldu under Fion ‹umm kvo᷎llded›
ÁBpˣ 17515þeir muni ganga á jǫkla ok vita, ef þeir sæi nǫkkut leysaz ísinn
Flóamˣ 4117er váraði ok nokkut ⸢leysti snjó [var. leystiz snjór AM 396 folˣ “D”]
var. Vatnˣ 3426: AM 396 folˣ “D”
F. leysask + præp./adv.
af: leysask af
[e-u] [e-u]
mega þeir ok eigi afleysaz fyrr enn þeir hafa bo᷎tt þat sem þeir brutu
DI II (*1326›AM 671) 5853fellr sa hverr j bann af sialfu verkinu. ok mega eigi afleysaz nema þeir hafi aðr bo᷎tt þeim sem þeir hafa orett gert
DI II (*1326›AM 671) 59025megum vér ekki annat ætla en leysask af nǫkkuru eptir slík stórvirki
Laxd 22713Hakon leystiz af III morkum gullz, ok frelsti sik sva vid Svein
Orkn 30221Refr ... kuezt ecki mundu fara. Geller spurdi þá, ef Refr villde leysazt af og glima vid hann
Krók 1112at madur megi leysaz af sott þeirri er colera heitir
MedMisc 8138skal konungr leysast af þrim mörkum gulls til kostar þeim á hverju hausti
Mág² 10612
braut: leysask (í/á) braut/brott/burt
[af e-u / ór e-u] [við e-t]
hinn scal bua aþangat til sem leigo maðr. oc sva abraut leysaz
GrgStað 44122Leto þa siga scip sín a hꜹmlo oc leystvz a brꜹt ór her Knvz oc scilþv flotana
ÓH 4371mæltv þeir ... at uist eigi hefði þeir farit ef sva skylldi abravt leysaz at eigi skylldi meiri hefnd eptir þilikan harm
Heið 874er nú mikil umrœða á, at mjǫk leysiz í braut enir betri menn ór sveitinni
NjR1908 16417er nú mikil umrœða á, at mjǫk leysisk á braut inir betri menn ór sveitinni
NjM 1821Leysiz hann svá brott af Alexandria, at þersi er hans farar blómi, kostr vænn með fullsælu fjár
Æv⁹² 2891Enn þa er liost var vordit, gaf missyni þeim, er til voro komnir. Þeim synndiz, sem menn færi alla vega nęr at þeim; enn þar sa þeir torfkroca oc staccgarda, enn þoca var vm myrarnar, oc komv vpp or kollarnir. Oc læystoz við þat i brott, at þar lago eptir foronavtar þeira þrir
StuᴵK 2164Ok sem ath þeir leysazt i burtt, bidr hann þꜳ ath gefa sier af uatne heilags Thome
Thom²y 48329get ek, at vér leysimz burt ór þessum vandræðum
Flóamˣ 418
frá: leysask (í) frá
[e-m/e-u]
leitom vér at hiartahꜵll ór léysisc fra lꜵstom
HómÍsl²⁹(1993) 43r8Fra þessom ovin levsisc sa es hlvþiɴ er boþorþom gvþs
Hóm677 7224en sumir løystusc fra raðenne ræiði guðs
HómNo¹⁵ 742Sva scal prestr leysazk fra kirkio. at læra annan til i stað sinn. þann er byskopi þycki fvll hlít
GrgKonᴵ 1823Fysvmz ec at leysaz ifra licam oc vera með xristi
GregDialFrg⁴ 6016kom sa kuíttr i her hanꜱ. at upp mundu komín suikræði þeira ... Leystiz þa þegar mart lid fra Katelino
Rómv226(2010) 21322
ór: leysask ór
[e-u] [fyrir e-t]
fagna englar oc helgir þeira heilso męst es or svnþom levsasc
●Eluc674(1989) 1524A drotens nótt léystesc lýþr goþs af eigiptalande ór vellde faraonis meþ léiþslo moisi
HómÍsl²⁴(1993) 35r22scal hann fara at bioða fyrir hann iafn micit fe sem hann er scyldfastr oc scal hann þa or leysazc þaðan or sculldiɴe
GrgKonᴵᴵ 412leisasc margir or háska oc sóttom
Jón³ 252Sva leystiz hann or Levþingi
SnE 3517þeir (ɔ: eitrormarnir) stirdna ok hro᷎ckua saman sem lyckiur eðr knutar á uetrar tima enn leysaz or knutunum ok lyckiunum aa sumarit
Stj¹ 9733mvnv þer koma i þa ravnn at alldri mvnv þer or leysaz
Gibb 212svmer leẏsast o᷎r pislvm fyrer bæner heilagra
Eluc238XVIII(1989) 11510
sundr: leysask í sundr
[í e-u]
allar byrghingar medr myklo sukke ok harke sundr lo᷎ysaz ollum asiande
MarF 114113vard hann mallaus. ok leystiz i sundr i lidum. ok do i míkilli kuo᷎l
Gyð(1995) 685sundur leẏsazt
Theol AM 672 4°¹ 28v4III ero þeir dagar ꜳ XII manudum, ef kall.madr er þꜳ byriadr, at likamr þes manz mun eigi sundur leysazt fyrir domsdag
Med434 1226
til: leysask til
[e-s]
undan: leysask undan
[e-m/e-u / ! við e-n]
kann ok sua at verða at jarðirnar lœysazt vndan æinu huæriu þæirra
DN I (1317) 13313þickiz hann þa fiʀʀa sik sonar drapi. enn leysaz vndan skulld ok skattí
Gyð(1995) 1762Hallr leystiz þvi vndan at hann keypti at Þorgeiri Lios vetnínga goða ... at hann skylldi segia fram lo᷎gu þau er kristnum domi væri halldandi
ÓTᴵᴵ 1915fasta ... ædr ⸢leysaz vndan [var. leysa HákFris 51122] xv peningum vegnum
Hák81 5491En hann leystisc því undan viþ þá at hann caypti at Þorgeiri lǫgsǫgumaɴi at hann scylldi upp segia
Menota: 5v17 Íslbˣ 299
út: leysask út
[með e-u]
allri þeir er þvi comv við hiǫgv festar sinar oc leystvz vt oc rac scipin miǫc svndrlꜹs
ÓH 4364scal han hafa .v. marka bol vm fram þæt sem han tækr firir þau bref sem ut lꝍyfazt. slikt firir huært sem vattar i brefa bok
Hirð 40918hann veit vel eiginni rann, at þessi er í curia nýr háttr bréf. anna, at þau leysist út, svá at hvárki komi þeim í nánd fé né flutníngr
GBpD 12517uar heitid at bref (páfabréf) skylldi koma i Flandr ok þar ut leysaz med pengum huat sua gerdiz
Ann764 22429
við: leysask við
[!]
II. (y. no.)
(Unsorted)
Form.: leysa (154); leysti (111); leyst (57); leysir (41); leystir (17); leysaz (17); leystr (16); leyste (13); leystu (12); (12); leysi (9); leẏsa (9); leyser (9); leystv (8); leys (8); læysa (7); leystiz (6); lꝍysa (6); lœysa (5); léyste (5); leyster (5); Leysi (4); leiser (4); læysti (4); leysazt (4); lœysti (3); lœystir (3); lœyst (3); leysto (3); leẏsti (3); leysit (3); léyster (3); leystur (3); lœystan (3); leystum (2); leiste (2); leijsa (2); lo᷎ysa (2); leysizt (2); leystvz (2); Leyste (2); laysa (2); Leysti (2); léysa (2); leẏst (2); leysast (2); leisa (2); lꝍysande (2); leist (2); leysask (2); leytest (2); leysandi (1); lœvsit (1); lꝍysti (1); læystir (1); leystar (1); lo᷎ysi (1); leis (1); leysumz (1); Leysiz (1); Leystiz (1); leẏsazt (1); lęvste (1); læyst (1); lo᷎ẏsa (1); læẏsa (1); leystra (1); Leyser (1); lœysi (1); læẏsa (1); leistu (1); levsim (1); leysimz (1); leisasc (1); leẏser (1); levser (1); lo᷎ẏsa (1); laysti (1); levstir (1); lœysir (1); leister (1); lꝍystu (1); leysazk (1); leystisc (1); leysist (1); lo᷎yst (1); lo᷎ẏsi (1); lꝍysir (1); Leys (1); læẏsti (1); lꝍysi (1); lo᷎sti (1); leistur (1); leẏsazt (1); læysaz (1); leysazc (1); lœys (1); leystí (1); lꝍyssa (1); léystr (1); levstr (1); leysisk (1); léysisc (1); lo᷎ysaz (1); lœysazt (1); leẏsi (1); levst (1); leysta (1); lœysæ (1); levsa (1); læysi (1); lꝍyst (1); léysti (1); leysiz (1); læystoz (1); leẏsast (1); levsasc (1); leistir (1); Leyst (1); lǫsa (1); levs (1); Læyst (1); lœystr (1); lꜹsti (1); levsisc (1); løystusc (1); léystesc (1); lꝍyfazt (1); LÆYSA (1); læysir (1); leẏsit (1); læẏsti (1); lꝍystir (1); løysti (1); leysið (1); leysta̋ (1); Lꝍysa (1); leyset (1);
Comp.: hug- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 leysandi; Finsen _; Fr item lœsa; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 lǿ-; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -øy-; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter; ÁBlM; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Grøtvedt 1939 98; Hamre 1957 [KLNM 2] 215; Hægstad 1916 92, 122, 199; Nygaard 1917 22; Seip 1955 73, 141, 148, 260, 263; Vilhjálmur Finsen 1883 642
Genre. (expected): religious works [rel]: 180 (179); historical works [his]: 109 (117); family sagas [isl]: 103 (81); contemporary sagas [bis]: 63 (49); charters [dip]: 58 (52); romances [rom]: 54 (70); legal works [jur]: 47 (64); legendary sagas [fas]: 39 (29); learned works [div]: 20 (21); þættir [tot]: 16 (15); unclassified [ ]: 2 (3);
ÞH (strukt.) — June 2012
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
léttir - liðr
lá - maðr
...