kapp sb. n. [-s; *-]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [við e-t / til e-s] iver, energi, entusiasme ⫽ zeal, fervour, energy, enthusiasm
●●● sua micit kapp hefir han til veiðanna at optt er hann i skogum .vij. netr
Þiðrᴵᴵ 1212Oc bidr hann þar til, er Sturla var grafinn, oc var þa farid þat tra‹u›st, er þar var ván. Enn kapp hans var eigi farit
StuᴵK 14315konungr þessi lætr o᷎nguan mann þora at mæla vid sig nema þat æina er hann uill vera lata ok hefir vid þat allt kapp en lætr skattlond sin undan ser huerfa af eilunarleyse ok þrekleyse
ÓHFlat 849latum kappit vinna med oss, ok verum þo fyrileitnir ok feltum eigi
KirjA 3016hann er bradskeyttr til malꜱ at taka frigiarn ... og of kapp ‹(forte ofurkapps madr)›
Heið450ˣ 577
● gerisk kapp [á e-u] [e-m]
● hleypr kapp í kinn [e-m]
● kosta alls kapps við [!]
● leggja kapp [á e-t/e-n] [með e-u] [með e-m]
þv legr mikit kapp a þenna mann at dvga hanom
Þiðrᴵ 16115ef þv villt mikit kapp a leɢia þetta mal
Þiðrᴵ 29211leggia þæsser nu hvarirtvæggio kapp meðr megne, at minkez konungsens vinatta til ærkibyskups, ok at þæir flecki þæirra samþycke meðr nackorskonar þæim rœþum, er konungrenn reiðez viðr
Thom¹ 469Þeir kepptuz um byskup dominn. þui at huaʀtueɢɢi var til borínn ... Þeir logdu sua mikít kapp á þetta mál. at þeir foro badir ꜳ kongs fund
Gyð(1995) 49‹Þorbjǫrn bað Brand› ekki kapp á leggja með Óláfi
Háv502ˣ 1011lǫgðu þeir á þat it mesta kapp, hvárr betr reið eða betri hesta átti
Hkrᴵˣ 373●●● Ǫnundr konungr lagði á þat kapp mikit ok kostnað, at ryðja markir
Hkrᴵˣ 6018hann veiddi stór dýr ok mannskœð; lagði hann á þat kapp mikit optliga
Hkrᴵˣ 914●●● Mikit kapp leggr þú á at hafa líf mitt
Þórð²ˣ 2103
● með/af kappi
Scal haɴ slica hlute meþ cappe keɴa. oc gera es haɴ ser at gerande ero. oc leggia licam siɴ uɴder þión a allar luɴder sem haɴ má meþ litillǽte
●HómÍsl⁶⁰(1993) 97v13at sværia mæð þeim ranga æiða eða ‹u›sœr vitni eða elligar hallda mæð kappi oc sleitu a þingum sinum sva at saca fuller svara ængu konongs monnum þeim er geta skolo laɴdstiornar unnder konongi
Kgs 5340var sv veitzla gor með eno mesta cappi
ÓH 714hon gek at með ollo cappi at veita Olafi konungi
ÓH 1235þv ert eitt barn oc vist mælir þv af kappi oc af oviti er þv hygr engan þinn iamningia vera
Þiðrᴵ 3547leko þæir af allu kappe
FlórFrg 2726oc verþa þeir Sturla þess varir, at Ion ætlar með kappi at veita Pali at bænn Branz biskups
StuᴵK 11710Margir mæltu, at þetta væri meir gǫrt af kappi en eptir lǫgum
Gr 1478var sú veizla gǫr með inu mesta kappi
Hkrᴵᴵˣ 4524●●● rann nú hestrinn Þórðar, ok æptu menn þá með kappi
ÞStangˣ 7613
● veita með/af kappi [e-m]
Veitir Finnbogi frændum sinum ok vinum með kappi
Finnb 4322●●● Var ueitt af kappi sva at hít fyrsta kuelld wrdu bændr mio᷎k drukknir
ÓTᴵ 37314drykkr var hinn styrkazti ok veítt af kappi
RRÓT 31616var veizlan nęr vikv eptir Bartholomevs messo ok veitt með hino mesta kappi
ÁBp 4919
2) [um e-t] overmod, fremfusenhed, overilelse ⫽ overzelousness, impetuosity
Þar er þu forvitnar um þat hvat mænn sœkia þingat til lannz þæss eða hvi mænn fara þangat isva mikenn lifs haska þa drægr þar til þræfolld natura mannzens. Einn lutr er kapp oc frægð ... Enn annaʀr lutr er forvitni
evt. def. 5 Kgs 2929Eigi byr þer litit í scapi. oc er þessi etlan meiʀ af cappi en forsia
ÓH 7314er Akilles var dregiɴ i þetta vfæri með sinv kappi þa var honvm sv ein lifs hialpin at flyia vndan banvænligv hꜹggvi Hektoris
SnE 8711i ollum þæim stoðum sem konongs men hafa ret at mæla þa ero aller skylldir þæir sem konongs men ero at fylgia til með loghum en æigi með kappe
Hirð 42615ek kann kapp Magnvs konvngs. at helldr mvn hann míssa várs liðs. en taka af oss afar kostí
HrafnG 8317Eigi veítzþv allglǫgt kapp Magnvs konvngs fostra míns ef þv ætlar avðsott at sætta Þorstein við hann
Huldaᴵ 7213hann vissi kapp frænda sinna um þat, at þeir myndi eigi hafa skilit við svá búit, ef þeir vissi þá þegar
Reykd 20122en eigi skule þer suo uirda at mer gange kapp edr ágirne til þessa
Vilm 1895
3) ivrig modstand, trods, påståelighed ⫽ avid resistance, defiance, assertiveness
eingin þickiz uhalla krunu bera, utan hann halldi med kappi þat, sem hellt hans forellri
Thom² 2971hann hrærdizt af minu kappi i gegn þeim
~ lat.zelo meo
Vulg Num 25,11 Stj² 33838neitandi med kappi, at ek hafi fædt hialpara heimsins
MarD635ˣ 96419●●● Enn þa er vær læitom við at ransaka, hvaþan þessar sacir risa, ęða hverir með ⸢*kappi [BLAdd 11127ˣ “IIp”; non emend. kapp] læita við hellðr at næra þessi mein en slocva, þa visa svmir sokom i einn stað, svmir i annan
emend. StuᴵK 29221: BLAdd 11127ˣ “IIp”mætti vera, at Þorgils tæki þat ráð at ríða í nótt, eða eigi alþýðuveg, ef þó vill hann með kappi fara
StuᴵR440ˣ 348
● verja með kappi [e-t]
Munu þeir þetta mál meir verja með kappi en réttindum
Boll 29421mun ek gera þer a þesu miklu betra kost ef þu villt með kappi veria landit þitt ok skal ecki oðrum monnum nu at hlita at reka nautin
EgM(2001) 15731
4) kappelyst ⫽ competitive disposition, aggressiveness
til þeira kaps hofum ver optlega spurt
Þiðrᴵᴵ 145●●● Kiartan mæl‹lti ecki vil ek vid› hann þreyta. hvar kom kapp þitt þa segir Bolli
Kristni 13917Þá spyrr Kjartan Bolla, ef hann vili freista sunds við bœjarmanninn. Bolli svarar: ekki ætla ek þat mitt fœri. Eigi veit ek, hvar kapp þitt er nú komit, segir Kjartan, ok skal ‹ek› þá til
Laxd 14413Eigi veit ek hvar nv kemr fram kapp yckart. skal ek þa til ef hvargi yckarr þorir
ÓTᴵ 35918Þau höfðu löngum leikmikit ok gengu með hinu beztu kappi
evt. def. 1 Bárð158ˣ 828
● er kapp [á e-u] [e-m]
●●● þar var sem vida annars stadar, at monnum er þess meira kapp ꜳ, er fleire koma til leikanna
Gísl 3010●●● var þeim nú hálfu meira kapp á því at vera sem first Væringjum
Hkrᴵᴵᴵˣ 9113
5) aggression, aggressivitet, hidsighed, heftighed ⫽ aggression, aggressiveness, rage, vehemence
þeir fyllduz up mikils caps. oc illuilia imoti Olafi konungi firir sakir draps faður þeira
ÓTOdd 1919er þu vart litt af barns alldri comenn vartv þegar fullr af cappi oc uiafnaði i ollo þvi er þu mattir
ÓH 742Meir sœkir þú þetta mál með fjár-ágrind ok kappi, er heyrir til dóttur þinnar, heldr en með góðvild eða drengskap
NjR 2714syndi hann meiʀ i þvi mali kapp sitt ok rik dom en rett læti
ÓTᴵᴵ 1627hver er sauk til þess er þu framðír sva mikinn glæp. Petrus svarar. ⸢kapp [var. keppíng Holm perg 19 4°] hans
~
PS 1044 Pétr SÁM 1 22vb30●●● vex víkíngum at þessu kapp mikit, at þeir fá ekki þrælkat einn lítinn svein
Trist² 2830●●● þetta leidizt Albanus og tekr nu at þrutna hans reidi. og hitna hans kapp
Adon 21623Úvitrligt þikki mér þat, segir Víkíngr, at berjast ekki nema fyrir kapp eitt, ok spilla þartil margs manns blóði, eða viltu at við gerum félag með okkr?
ÞorstVík 40121með kappi váru málin upp tekin, ok kann vera, at af þeim aukisk vandræðin
LjósvLˣ 157sa ormur er fullur af Eitri þat merker hans ⸢kapp [var. skap AM 177 folˣ “B”] og grimmleik
Þiðrᴵˣ 13721
● deila af kappi [við en/e-t (hum.)]
hann hefer ‹æigi› lidkost til at deila af kappe vid allan Suia her
ÓH1005 75710●●● þa megum [vier] eigi ætla oss ad deila af kappi vid Hrafnkel, og er þad satt er [mæ]llt er, ad suinnur er sa er sig kann, hefur Hrafnkell þa m[enn j] malaferlumm lued, ad meira bein hafa j hendi haft en v[ier]
Hrafnkˣ 168
● halda til kapps [við e-n]
● kapp ok illska
efldi orrosto meþ ǫllo megni bæþi fyrir kaps sakar ok ilsko
Ágr 3110●●● Justina fyllizt þa kaps ok illzku i moti honum, ok bydr monnum til motgangs vid hann sumum riki ok tign en sumum fiarhluti
Ambr 3214riðu þegar ákafliga at þeim með kappi ok illsku
Trist¹Frg1878 19029
● með kappi
hæfia þeir sina holmgongv með allmikclu kappi
Þiðrᴵᴵ 2517Sem þeir Adað fvnndvz bavrðvz þeir með miklo kappi
StjC 57516var þessi bardagi nv sottr med hinv mesta kappi
Eb445b(2003) 5417
● þreyta kappi
6) [milli e-rra] [við e-n / um e-t] konflikt, kappestrid, strid, krig ⫽ quarrel, conflict, war
sua liz mer sem minn frændi þiðrecr konungr af bern hævir gort sua mikit kapp bæði við mic oc sua uið alla aðra huar sem hann hævir farit oc nu vill han iafnaz við mic oc mitt riki
Þiðrᴵᴵ 1722eígí þikiumzst ver þessa lutí till kapꜱ hafua gort vidr eín huærn næma hælldr firir naudsẏníar saker
SvR 1814●●● æigi uar þa kapp milli borgar manna um met orðin eða forraðit
~ lat.certamen
4828 Rómv595(2010) 4810eigj þarftu ordmart hier vm ath gera. þviat her skal huerki til þurfa kap ne deilu
SigÞǫgl 11715
● brjóta kapp/kappi [við e-n]
þar bleckiumz ver, þa ær ver hugdum at þer sektid ꜳnaud ok fꜳtækt ok erfuidi til þess eina, at mykia konungs reidi ... ænn æigi til þess at briota kappi uid konunginn
Thom² 40031●●● hꝍvir þat ecki konongdomi yðrum. at briota kapp við kuenmenn oc þo allra sist við mꝍyborn smo
FskAˣ 3858
● deila kappi [við e-n / í móti e-m] [um e-t]
mikit er j fang tekit ef þu uill kappi deila vid Olaf Suiakonung ok Knut er bade er konungr yfir Æinglande ok Danmorku
ÓHFlat 3625Þotte erfuitt mundo vera ath deila kappe j mote þeim Magnusi konge ok Erlinge jarlle
Sv81 433●●● Ráð vil ek leggja til með þér, segir konungr, at þú deilir eigi kappi við Ketil
Vígl510 7215hefir ek deilt kappi við þér meiri menn ok haldit þó meira en þeir
Vígl510 7318er yðr sꝍmd þat herra konongr at deila kappe við kononga aðra
FskAˣ 38510●●● Þunngt get eg ad deila [ka]ppi vid Hrafnkel vmm malaferli
Hrafnkˣ 185ok ætla þér aldri síðan at deila kappi við oss bræðr
Vatnˣ 816
● draga kapp [móti e-m / á meðal sín] [um e-t]
Undarligt þykki mér, at þér vilið draga kapp, en eigi réttindi, móti þessum veslingum
FlórM 727kallar samann himnakőngur alla hǫfdingia gudanna ok a̋vïtar þa̋ umm þat er þeir draga nockurtt kapp a̋ medal sin um forlǫg Trőjumanna ok Girkia a̋ mőti hanns atkuædi
TrójOˣ 1584
● etja kappi [við e-n]
● fremja kapp [milli e-ra]
● halda til kapps [e-u] [við e-n]
Ekki mun ek halda máli þessu til kapps
NjR1908 822Er eigi því mjǫk til kapps haldit; skulu eigi boð koma fyrir, ok mættim vér rœða um nǫkkut, at málit gengisk?
Glúm 7610Ekki mun ek halda máli þessu til kapps
NjM 9424þeir eru nu uanir adr at hallda til kaps ok iafns vid þa hofdingiana
ÓHFlat 4616
● fyrir sakir kapps [við e-n]
Flestir menn hinir yngri uoru at leikum nema Þorðr bligr. hann matti æigi at uera fyrir kapps sakir. en ekki uar hann suo sterkr at hann mætti æigi at uera fyrir þui
EbWolf(2003) 19314hann hafði firer þui haft fiolmenní sua mikit at þat væri konungi vegsemd en ecki firer kapps saker við hann
EgM(2001) 168Enn þo fyrir kappsaker ann eg þess aungum vtan sialfvm mier at profa huor annann mȧ yfer koma
Adon 20314ef menn etiast vitnum á fyrir kaps saker, eda spektar um, hvatki mál er þat er, eda hevir annar ij. vottum framar edur fleyrum, þá nefni þeir þegar á stefnu xij. bændr hina giegnstu oc hina ellstu innan fylkis
BjarkExcYaˣ 946●●● II menn fóruz á kafi af biskups mǫnnum, er reyndu sund með sér fyrir kapps sakir
Knýtlˣ 27116
7) konkurrence ⫽ competition
● renna í kǫpp [við e-n]
●●● Þa kallar Vtgarþaloki til sin sveinstavla nokqvorn, er nefndr er Hvgi ok bað hann reɴa i kavpp við Þialfa
SnE 554Hann sitr á hesti sínum þeim er hét Salpdunt, ekki dýr er þat at renna mætti í köpp við hann
Klma 51417
8) bedrift ⫽ achievement
9*) ?dyd ⫽ ?virtue
II. (y. isl.)
Form.: kapp (42); kappi (35); kapps (8); kaps (6); kappe (5); cappi (4); kap (1); kapps (1); caps (1); kapꜱ (1); köpp (1); cappe (1); capp (1); kappit (1); ▹ka◃ppi (1); kavpp (1);
Comp.: á·girndar- (1), of- (20), of·metnaðar- (1), ofr- (29), vand·lǽtis- (2)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Alver 1962 [KLNM 7] 325; Kock 1946 [ANF 61] 10; Marstrander 1915 121; Seip 1955 52; Tveitane 1968 144
Genre. (expected): family sagas [isl]: 30 (13); historical works [his]: 29 (18); religious works [rel]: 13 (28); romances [rom]: 13 (11); legendary sagas [fas]: 9 (5); contemporary sagas [bis]: 7 (8); legal works [jur]: 3 (10); þættir [tot]: 3 (2); learned works [div]: 2 (3); unclassified [ ]: 1 (0); charters [dip]: 0 (8);
EÞJ (red.) — September 2012
TW (eng. def.) — November 2019
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
kanna - kasta
...
...