3jafna vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
[e-t / e-u] [í e-u] [með e-u] [með e-jum / við e-n/e-t] ; [e-u ok e-u]
- (see citation slip for text) GrgKonᴵ 908
Nu hefir meire munr gøʀ verit þeirra eɴ í arfinom megi iafna lut þeirra. þa eigo þeir heimting siɴa avra iafn margra sem i þvi missir við þa er aðr hofðo af feno haft
GrgKonᴵ 22116Ef varir konungar hafa fleiri menn latit þa muno syslomenn ... iafna þar með xii manna fiorvi. þa er þeir coma suɴan
ÓH 40011En er þeir uoru skildir uar leitat um sættir. ok uarð þat at sætt með þeim at þeir skyldu gera Snorri ok Steinþorr. uar þar iafnat sarum ok frumhlaupum. en bættr skakki
EbWolf(2003) 18934Þat er vart erendi hingat, at skapa skor ok iafna oiafnat
Fbr 257spyriaz mun vm o᷎ll lo᷎nd. ef ver liggium her med iafn miklu liði. en Noregs konungr sigli við ho᷎nd fulla manna við her varn at iafna ꜳ haf vt her hia oss sialfum
ÓTᴵᴵ 2567sol go᷎rir iafnlangt dag ok nott undir þvi marki. sva sem skalir iafna tvęr vo᷎gir
Encᴵᴵ732² 2456þessar eignir sculu fara til virdhinga a huaratueggia halfw oc iamna sidhan landskyldinnar eftir iomnum leighu budir
DN XII (*1303›AM 902 a) 2724hét ek þá á Þór, at gefa honum hafr þann, sem hann vildi velja en hann skyldi jafna með oss systrum
EgÁsm 556lík at hafre synum og jafnade toppa hanz og skiegg ok greidde flóka hans
Eb447(2003)ˣ 8020hverr þeira konunga bæta við sína landzmenn rán ok mannskaða, en hverr þeira síðan jafna við annan
Hkrᴵᴵᴵˣ 25418Váru þar gerðir upp sagdar ok jafnat sǫkum þeim, er svá þótti til heyra, en bættr skakki sá, sem á þótti vera
StuᴵᴵR11127ˣ 2918
B. jafna + præp./adv.
með: jafna með
● jafna með sér [e-u]
milli: jafna (í) milli/millum
[e-rra/sín] [e-t]
spyʀ Haralldr hverso M. konvngr mon þa iafna vilia rikit milli þeira
Mork 896skulu þæir skodat hafua iærdenner væstæn at fyrdinum siau nattom firir þridiæ vaku en austæn at fyrdinum at þridiæ vaku ok iæmnfæ sua millum sin
DN IV (1347) 25228toco tal a millum sin. oc spurði Haʀalldr hværsso Magnus konongr villdi iamna rikit milli þeirra
FskBˣ 23417
● jafna sín í milli [!]
saman: jafna saman
[e-t / e-u/e-m] ; [e-u/e-m ok e-u/e-m]
Iofnom saman ver nu oc þa ovisse vitro vaʀi oc spacri ovitro hans
GregDialA 1228synez mer firþvi engi navzyn at iamna þeim lutom saman er þar ero i ritaðir oc þeim er her ero með oss er iamvnda‹r›legir mono þiccia
KgsFrgα 13311þui er likazt saman at iafna til dæma. kononge er styrir riki oc skipstiornnar manne. er marger menn roa a einu skipi
Menota: 94va4 BarlA 17916mon þeim vera saman iafnat íFranz Dario oc Pompeio magno
Alex 1118Var þá jafnat saman vígum, en bættir þeir, er umfram váru
NjR1908 37711Quirites. iafnið mer saman nyivm manni ok ofmetnaði þæira
~ lat.Conparate
11425 Rómv595(2010) 1147er þvi saman iafnnað, er hinn helgi Petr postoli geck þurrum fotum ꜳ sionum, en hinn helgi Pall lifði tvau dægr ꜳ marabotnum
Páll²A 27815sárum þeira þorsteins ok Bolla jafna ek saman
Boll 3113þat er fra sagt sættargiorðinni At þar uar manna latum saman iafnat ok a uerkum uar þat likt latit iAlpta firði sáár Þorðar bligs ok Þoroddz
EbWolf(2003) 2197ef þeim vígum er saman jafnat
Laxd 2204Var þá ⸢saman jafnat [var. jafnat saman NjR1908 37711] vígum
NjM 41228Var þá saman jafnat vígum, en bœttir þeir, er umfram váru
NjM 41229Sidan var saman iafnat mannalatvm ǫdrum ok bættr skacki
GullÞ 3825Meinvættir búa í þér, Klares, en þú jafnar saman Kristi Maríu syni ok Makon
Klma 46016er hún fegri, enn Ermenga systir þín? Hrólfr mælti: herra, jafna ⸢slíku [var. slíkt AM 590 a 4°ˣ] ekki saman
Mág² 1913þui hafa þeir menn samann iafnad ... ad
Fljˣ 7822þui hældist Trefill vid Gest þa er samann var iamnad viti þeira at hann hefdi þui komit a Gest at hann sendi sialfr mann til haufudz vin sinum
LdnHb105ˣ 511Med þui ad þier hafed teked fyrer honumm marga riddara. en ládit fꜳ þa vardar ei þo ad hann vinni ad ydr og iafni svo riddoronumm samann. Og er þo ei illa ad sitt hafe hvorer
MírmA179(1997)ˣ 797
til: jafna til
[e-s/e-rs] [e-u/e-m] ; [!] [e-u/e-m] [við e-t/e-n] [um e-t]
uilldi eigi synaz uscynsamlegum monnom oc synðugum. þeim er iafnat er til hinna uhreinstu kuikuenda
ÓTOdd 2472þa scal maðr fara or skipreiðu hverri. oc iamne skipreiðum. sva til at xx menn fare
GulKrᴵ 58veɢr har er settr vm eiɴ voll at iafna til viþs tvns
Mork 3506þar til er iamnað iorrostu er herbranðr riðr at sva sem skotælldren flygr oc er alldregi kyʀ. þa er hann skal ril vapns hava. sva er oc herbranðr er alldrigi var kyʀ oc naliga hævir han farið vm alla verolldina
Þiðrᴵ 34112þar er til at iafna varum meinum andligum sem likamlig sar þꜹ er menn fa ioʀostum eða isottum
Hóm655XI 583or Ægða fylki þa skal fara maðr or skipræiðu huerri oc iafne sua skipræiðum till at
SvKr 41221Illr þotti mer iafnadr þeira vera við mik; þvi at þeir iofnvdv mer til merar
FbrHb 2044her er várvm herra iesv kristo iamnat til vinbers þæss, ær sendimenn gyðinga bárv af iorsalalandi
Gramm³748 11716Jafna ek þar Gautreki konungi til þeirrar eikarinnar, er með öllu er fullvaxin
HG18 53hann er sva fagr alitvm ok biartr, sva at lysir af honvm, ok eitt gras er sva hvitt, at iafnat er til Balldrs brar
SnE 2920með hꜹfþi hins drepna þes er þeir iofnvþv til oxans þes er Oku Þoʀ hafþi hꜹfvðit af
SnE 8710þótti þér heita mega heraðsbrestr? Glúmr svarar: Vel er því til jafnat, því at ek þóttumk vita, at heyrði um allt heraðit
Glúm 7015Gunnhildi þótti hyggjuleysi til ganga eða ǫfund, ef nǫkkurum manni var til Hrúts jafnat
Laxd 5311fyrir hveria sök er dagsbrún iafnat til uppnumningar Marie?
MarS 5823sva langt i diupinu rennanda sem fiøgvr steinkꜹst til iafnanda
MarS 27010- (see citation slip for text) Bret AM 573 4°¹ 26v27
- (see citation slip for text) Bret AM 573 4°¹ 27r14
Gordi gud þa festingarhimin ... sua huelfdan til litils lutar at iafna sem bo᷎llott eggskurn
Stj¹ 1219sa stadr er þu ser her er eyde mork til at iafnna vid Paradisum
EVíðA 921menn hafa honum til jafnat um atgiorfi uid Styrbiorn
Yngv 101fugl fló af landi ofan, sá er skergípr heitir, hann hefir höfuð svó mikit ok hræðiligt, at honum er jafnat til fjandans
Bós 5815hann hefir höfuð svó mikit ok hræðiligt, at honum er jafnat til fjandans
Bós 5815han uar ... suo snarr j ollum atburdum ... at þuj uar til jafnat sem huirfeluinndr kiæme at þar sem hann geystezt at fram
Vilm 13912hann uar skiotradr og skaurunglyndr uinfastr og suo snarr j ollum atburdum huort hann uar j bardaugum edr burtreidum. at þuj uar til jafnat sem huirfeluinndr kiæme at þar sem hann geystezt at fram
Vilm 13912þvi er vori til barna iafnad, sumri til ungs manz
Physiogn435 9812hun er allra kuenna vęnzt. hafa meistarar þuij til iafnad vm hennar fegurd sem samann vęri blandinn þau ij. graus er annat heitir lilia enn annt rosꜳ
Hect 1387Suo mꜳ̋ ek hellzt til jafnna þessum tueim konungum sem standa tueir apalldarr ij eínum garde
HG AM 152 fol 140rb37Neri jarl var ... svó sinkr, at til hans hefir jafnat verit ǫllum þeim er sínkaztir hafa verit ok sízt hafa ǫðrum veitt
Gautr¹ˣ 2320því hefi ek jafnat þessu til hornspánar at mér sýnisk forkunnar efni í vera
Hungrvˣ 747hann skaut allra manna bezt af honum, ok er þar helzt til jafnat, er var Gunnarr at Hlíðarenda
Hǿnsˣ 4418fyrer þui fiekk Studas hans nafn ath honum er þar til iafnath
Þiðrᴵˣ 403enn þvi er skotelldur ꜳ hans wꜳpnumm er hardara flygur enn vid meigi siá ath þar er tiljafnat j oʀosto sem Herbranndur rídur
Þiðrᴵˣ 34124
● til at jafna sem
Alexander riðr fyrst fram sva snart til at iafna sem steinn af valslǫngo
Alex 3721verða þat þvilicr stormr til at iafna af sandfoke sem barofall ásę
Alex 5027feʀ sva sciott til at iafna sem et flugsciota dyr þat er tigris heitir
Alex 5314gnęvar yfir liðeno til at iafna sem einn haʀ turnn yvir þeim borgarveɢiom er vm hann standa
Alex 13431sva for til at iafna, sem sterkazti vindzbylr kiæmi ꜳ moti ok kastaði aptr sǫmu leið, stef‹n›aði ꜳ bonda miðian ok snaraði i gegnum hann
Mich 6946allt þar umhuerfum uoru hinar agíæztu konur oc sva segir Egidius at þar uæri hellzt til ad íafna sem hínar fegrstu dufur sæti þar
TrójS 22921sua saman strengdum ok þro᷎ngdum sem kristallus edr hinn hardazti gleriss til at iafna
Stj¹ 1213hin fyrri venia for þvilikaz til at iafna, sem þa er skipit rennr at lykto᷎dum rodrinum af einu samt bꜳrubrotinu
VP 3669nw kom meire rode j hennar asionu en uant uar. þui likazt til at jafna sem þa er rydr fyrer skinandi solu j biortu heid uedre
Rém 12728mikill rodi kemur j hennar asio u ok þui til at iafnna sem þa er rydr fyrer solu j biortu heidi
Rém 33028heyrdv þeir sæthan so᷎ngh vpp jlopthenv. so at þeim þætte nære thil at jafnna og þeir være j paradisv
AntReyk 28014suo til at iafna skiott sem ein aa rynni
MarD635ˣ 68110
um: jafna um
[e-t]
við: jafna við
[e-t/e-n] [e-u/e-m]
efster pisl hans. es enom fornomlogom iafnat viþ blót
●Eluc674(1989) 1336Jamnit er ef er megit flerþsamligom ꜹþøfin ýþrom vid soɴ ꜹþøfi þessar meviar
Hóm677 479Eða hvat ⸢iꜵfnum vér [var. of iafne HómÍsl⁵(1993) 2v23] oðrum mꜵnnum við hana
HómNo²⁸ 13121iafnar vaʀ herra iesus kristr himiriki. við iarðeskan. konong einn
Menota: 15ra13 BarlA 2721Eigi megom ver oc iafna. solar lios. við þeirra biartleik
BarlA 1157ef hann iamnar hanom við meri. æða kallar hann grey. æða portkono. æða iamnar hanom við berende eitthvert
Gulᴵ 709Ecki mattv feðr minom iafna við þiɴ foþor e. þrel
Mork 4368Eigi er sva ſem yðr ſe viſat i ſcog til timbrhoɢſ. er þer ſculot iafna hauɢom við lenda menn Magnus konungs
Sv 508þar sem hann nefndi Judam edr uidriafnadi leonis huelpinum. noteraði hann ho᷎fud ok upphaf konungdomsins af hans ætt
Stj¹ 23130honum matti vel iafna vid þa menn, er leingi ho᷎fdu reyndir verit
Greg 38036svo mikill daunn at engu má við jafna
BernhRitn 1973Makliga er heilagri Maríu meyio jafnat við kastala
Hóm624³ 15532Hvat dirfd mikil er med þier. at þv jafnnar þinne armod og fathætt vid rikdom Gregorivs
GregReyk 4210Ef maðr iafnar manni við berkvikindi eitthvert. þá
BjarkÁMˣ 31022Ef maðr iamnar manni við berendi. hver sem hon er þá er þat fullréttisorð ef hann scírscotar
Frostˣ 22521Svíþjóð ina miklu kalla sumir menn eigi minni en Serkland it mikla: sumir jafna henni við Bláland it mikla
Hkrᴵˣ 910eigi þarftu jafna fǫður mínum við þræl, þvíat lítils var þinn faðir verðr hjá mínum fǫður
Hkrᴵᴵᴵˣ 36514
C. jafnask
[e-u/e-m] ; [með e-jum]
þa es hann ser netr iamnasc dogom
PhysFrg² 26616hann rac engilinn fra ser. er honom villdi ⸢iafnaz [var. samiafnaz SvFlat 10538]
Sv 10538skollo þæssar iarðr ... allar virðazst ... ok þa þægar iamnast. ef þær virðazst lættare
DN II (1306) 709- (see citation slip for text) Enc736I 807
ef mæira gefr hæiman þa iamnizt er arfr tomizt æ meðan fe vinzt
Bl 23122Oc er þeir comv i Tialða-nes, oc hioggo skip Einars þriv oc qvaðu þa iafnaz með þeim
StuᴵK 8112hann (ɔ: Lucifer) uilldi iafnaz edr uidrlikiaz sealfan gud
~ lat.Deo equare se voluit
SpecH 5a21 (I 10) Stj¹ 726leingi ma litit ⸢*jafnaz [non emend. janfaz]
Not604² 16127n.jafnast
~ lat.Quoniam quis in nubibus equabitur (domino)
15420 (Vulg Psalm 88,7) GlossPsalt 15518þeir hafa skamt átt til risa at telja, en nú ⸢er fólkit jafnara [var. jafnast mannfölked AM 590 b-c 4°ˣ], er blandaz ættirnar
var. HG 7815 → HG AM 590 b-c 4°ˣ 44r18Nu megha allir þetta heyra ath riddara Samsoni muni einghi madur megha iafnast
Þiðrᴵˣ 1715
D. jafnask + præp./adv.
til: jafnask til
[!] [við e-n] [um e-t]
þó at allt sé lágt hiá guþligum mætti, ok ecki megi þann veg til iafnaz
MarS 2815sagde Harekr konungi at Þorsteinn hefdi jafnnazst til vid hann vm allar jþrottir
ÞUxaf 26124talade konungr um at þeim væri þat rad er til hefde jafnnaz vid hann at reyna þa jþrottir sinar
ÞUxaf 26126
við: jafnask við
[e-n/e-t] [at e-u / í e-u]
margir ero rettlatir þeir es enni svnþa iþron ma vid iamnasc lif þeira
Hóm677 5921Nv vitom vér. hverr svicare þv ert. hever þv nv ipse sagt post þér. vɴdr oc endemi. þꜹ es enno mego viþ iamɴasc
ClemCod645 5617sa hlutr ... er eki ma annat viþ iamnasc. Sva sem þeir villasc mioc, er hiuscap iamna við hordom, sva ero þeir oc heimsker, er hiuscap iamna viþ meydom
Martin¹ 56824Einar ... er iafnaþiz iriki viþ Haralld konvng
SveinkaMork 31029engi riddari ma við hann iamnazt iallvm þeim landom er hann er barnfæddr a
Þiðrᴵ 1757sua liz mer sem minn frændi þiðrecr konungr af bern hævir gort sua mikit kapp bæði við mic oc sua uið alla aðra huar sem hann hævir farit oc nu vill han iafnaz við mic oc mitt riki
Þiðrᴵᴵ 1723er þat varkunn, at hann vili ecki viþ oss iafnaz, sva mioc sem ver erum vanfarnir hia honum
Orkn325I 22613hverr yðaʀ er sa er mer þikciz of stoʀ ok æigi vill þola at iafnaz við mik
SvEirsp 43515Hinn forni mannzins úvin er forðum villdi jafnaz viðr guð
Æv⁴⁵ 14921Stvrla qvað Þorleif hafa iafnan storæði (ɔ: stórrǽði, cf. ed. note) fyrir hendi, þott ecki mætti við þat iafnaz, er hann brenndi inni Magnus biskup i Hitar-dal, en var sialfr dregin gratandi or elldinvm
StuᴵK 9425hefir þu nu sagt fra þer þau undr ok odæmi er engi megu vid iafnaz
~Huar megi vid iafnaz sa æsiligr harmr
Mar240a 3376engi maðr matti j þann tima iafnaz við Hafrbiorn ad hybylvm ok bvrisnv
ÁBp 7317mꜳ lita þessu nęst, huerir til ueliaz at uinna þau udadauerk ꜳ daudum erchibyskupinum, sem enginn maga uid iafnaz, ok huorki mun finnaz med gydingum ne heidnum maunnum
Thom² 44214at hann mátti med sinum ⸢grimmleik [var. mikla grimleik vidiafnaz eda Holm perg 2 fol “B”, etc.] sigra .xii. leona eða bio᷎rnu
var. MMA 5341: Holm perg 2 fol “B”Einar villdi jafnazth uid konung j rikdom sinum allt j Þrændalogum
MHFlat 34421swo marga marka boll som iampnizst att tale wid klausterins iardher
DN II (*1354›vid 1495) 26532Einar villdi iamnast at riki við Haʀalld konong i Þrænda logum
FskBˣ 2649þæir iamnaz við sialfr konongarner eftir þat
FskBˣ 3239gerðiz Ásbjǫrn þá svá stórr, at hann vildi nær jafnaz við hann sjálfan
StuᴵᴵR11127ˣ 4223hennar madur heitir Grímur og er hann yfrid hraustur og iafnast hann vid xij menn ath afli
Þiðrᴵˣ 353borgar madur suarar. Alibrandur er allra kappa mestur og ifer ollum monnum wmm milldi og kurteísi. hann er þo grimmur og kappsamur og illur sinumm vvinumm og wid einngann mann will hann iafnast. Nu ridur Hilldibrandur wid honum
Þiðrᴵᴵˣ 34322
● jafnask orðum við [e-n]
Form.: iafna (23); jafnat (17); iafnaz (11); (10); iafnat (8); jafna (8); iamna (4); iamnasc (3); iafnad (3); iafnast (3); iamnar (2); iafnna (2); jafnaz (2); jafnna (2); jafnast (2); iafnar (2); iamnast (2); janfaz (1); iafnnað (1); jafnazth (1); iafnið (1); iamne (1); iafnanda (1); iofnvþv (1); iamnað (1); jafnnazt (1); jafnnar (1); uidriafnadi (1); iamnat (1); iafni (1); Jamnit (1); jafnade (1); tiljafnat (1); jafnnaz (1); iamnizt (1); Jofnudu (1); jafnnazst (1); iamnaz (1); iamɴasc (1); iafnaþiz (1); iafnath (1); iæmnfæ (1); Iofnom (1); jafnar (1); iamnad (1); iꜵfnum (1); íafna (1); iafne (1); iofnvdv (1); iamnazt (1); Jafna (1); iampnizst (1);
Comp.: mis- (10), ó- (1), saman- (1), sam- (8)
Gloss.: EJ ²jafna; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 jamna; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (jafn); Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (jafn); Bl; WPA _;
Litt.: Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 182; Nygaard 1917 20
Genre. (expected): religious works [rel]: 38 (37); historical works [his]: 22 (24); legendary sagas [fas]: 18 (6); romances [rom]: 17 (14); family sagas [isl]: 15 (17); legal works [jur]: 9 (13); contemporary sagas [bis]: 7 (10); charters [dip]: 5 (11); learned works [div]: 4 (4); þættir [tot]: 4 (3); unclassified [ ]: 0 (1);
ÞH (strukt.) — August 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net