hǿgri adj. compar.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
højre
þui er eɴ fyrste hlutr oc eɴ efste messo syngiɴ a eno ⸢høgre [var. hœgra Mess²625 48b3] horne altera
Mess²15(1993) 55v13En hinn hǿgre hond merkir æilíft lif. þvi at þes lifs unnendr verða til høgre handar guðs á dómsdægi
HómNo¹⁷ 8233Hofuð Iesu horfe ꜵstr. en fœtr væstr. en hinn høgre hond norðr en suðr hinn vinstri
HómNo²⁴ 10326Ena hǿgre hond rétte hann. þvi at hann løysti alla sína vini ór hælviti. ok laðaða þa til æilífrar dyrðar
HómNo²⁴ 1048Ena fyrsta (!) bøn førir kenne-maðr fram yfir enne høgre holfo altara er í suðr veit
Mess¹619 16426þa gripi mic þar hœgri hond þin
Kgs 959sveinniɴ ... sceindiz mioc undir iliɴi a høgra fæti
Sv 11711skal þessa stafi fra hęgri heɴdi vpp hefia ok rita til vinstri handar sem. ebreskv
Algor 4177Hrútr hjó með hœgri hendi á fót Þjóstólfs fyrir ofan knéit
NjR 519hverr asaɴa sa til aɴars ... ok vildi engi sina havnd fram selia, fyʀ en Tyr let fram havnd sina hægri ok leɢr i mvɴ vlfinvm
SnE 3711Beniamin þyðiz filius dextere, þat er ꜳ vara tungu hinnar hægri handar son
Páll²A 23626þá er vatn herra Guðmundar samtempraðist grasinu, ok snerist þeim í fæzlu er fátækr var, fyrir hægri handar skipti græðara várs Jesu Christi
GBpD 1357Giafvaldr ... hio þegar til Haldz; þat com a avxlina hægri, oc rendi ofan eptir armleggnum miog at olboga
StuᴵK 7317Ok er hann fell, hio annarr a fotinn he᷎gra fyrir neðan kne, sva at ne᷎r tok af
StuᴵᴵK 20116Haʀalldr gíeck þa framan at ormínvm. og stack hínní vinstri hendí i gínít. en lagðí hinni hægri jafnskiott knífinvm allt vpp at skafti. hinvm vínstra megín a ormínvm
Huldaᴵ 11916Beniamin ... þat þydiz hægri handar sun
Stj¹ 1903Með sterkleik mikladiz þin hægri hand drottinn minn. þin hægri hand slo uuininn
~ lat.Dextera tua
Vulg Exod 15,6 Stj¹ 28834Sigmundr ... tekr vinstri hendi suerdít en skiolldínn hægre hendi ok ho᷎ggr med suerdinu til Randuers
Fær 4115ho᷎ggr med suerdinu til Randuers ok tekr vndan honum fotínn hægra firir nedan kne
Fær 4116réttir hann Jón enski höndina hægri með reistum fingri í gapit leónsins
Æv²³624 8623Hendur þijnar skalltu suo láta liggia er þu stendur nærri kongi. at hinn hægri greipi spenni vm hinn vinstra vlf lid og lat sijdan hendur þinar rekiast nidur firi þig sem þeim er hægast
KgsE 4625lagðe ek Karll biskup fyrnæmfðr mina hœghre hond a briost mer. ok jattaðe ek þat a mina vigslu
DN VIII (*1319›apogrˣ) 7516höggva uxa þrevetran oc flá af heming af eftra fꝍti hinum hꝍgra
Frostˣ 20839varo konor a hꝍgre hond hanum. en a vinstri hond sato callar
FskBˣ 30615hægri handar
~ lat.A resistentibus dextere tue custodi me
22 (Vulg Psalm 16,8) GlossPsalt 31hægri hond
~ lat.et dextera tua suscepit me
817 (Vulg Psalm 17,36) GlossPsalt 917hægri handar
~ lat.Exaudiat illum de celo sancto suo in potentatibus salus dextere eius
1420 (Vulg Psalm 19,7) GlossPsalt 1520berandi í hægrum hǫndum laufgaða kvistu af olíutrjám
Rémˣ 15513
● hǿgra megin
fla af fit af fremra fꝍte hꝍgra megin
Gulᴵ 3115i æinu miklu hauggi er Þiðrekr konungr af bærn hio kom a hals þiðreki Valldemars syni hinum hægra megin
Þiðrᴵᴵ 20218Markus Marðar son lagði spioti i kuið Sturlu hægra megin upp fra nafla
StuᴵK 5304Hildiglúmr lagði spjóti til Gizurar jarls, ok skáruz klæðin ... kom lagit hægra-megin hjá geirvǫrtu
StuᴵᴵR11127ˣ 31418Ek hefi eina sótt undir minni síðu hœgra megin
Trist¹ˣ 14817
● (til) hǿgri handar [e-rs / sér / frá e-u]
⸌sitr haɴ hoegre haɴdar guþs⸍
interlin.léit stephanus til himens. oc sa haɴ iesum standa til héogre handar goþs fꜵþor
Steph15(1993) 80v9til ⸢høgra (!) [var. héogre HómÍsl⁴⁷(1993) 81r25] handar guðs fꜵður
HómNo⁵ 4423til ⸢høgre [var. heogre HómÍsl⁴⁷(1993) 81r29] handar guðs fꜵður
HómNo⁵ 4428til ⸢høgra (!) [var. héogre HómÍsl⁴⁷(1993) 81v3] handar fꜵður
HómNo⁵ 4430Eɴ til hægri handar fra minv merki scal vera Dagr Hring son
ÓH 53715bræidd til vinstri handar ok hæygri ok længð fyrir ok æptir
Gramm³748 3815Vik þv þer af vt annaðhvart til hægri handar ęða vinstri
StjC 49724engil lꜹk mer vp þegar paradisar hliþ. oc leiᴅi mic in til hégri handar iafntítt
Niðrst² 830stoð Þoʀ vpp ok het a lagsmenn sina, ok leitvþvz firir ok fvndv afhv́s til hægri handar i miðivm skalanvm ok gengv þaɴeg
SnE 5018skal konongr sealfr taka i hond honum ok læiða han til sætes pallz til ⸢hꝍgrar [var. hꝍgre AM 304 fol “B”, etc.] handar ser
Hirð 4071þa er hann hefer skipt sinv liði sier til hægrí handar epter doms dag. þa skvlvm ver hefia vpp alleluia
Gramm²W 5432Velr þu helldr ok uill fara til uinstri handar. þa helldr ek til hægri handar
Stj¹ 1071Gengr sva þaðan framm i alldr ok agæta vitru, at ollum giofum ser logðum af guði víkr hann til hægri handar, kennidóm helldr hann til foðurligrar læringar með hvern er gott villdi nema
Jón⁴ 49728Nv i bidstundar tima greindra særa vikr kaupmadr eigi sinu mali til hægri hanndar at fo᷎rdaz fram settan vada. helldr gerir hann ny funndin rad
~þeim er guð elskar snýz allt til hægri handar
Æv²³624 8721
● á/... hǿgra veg / til hǿgra vegs [e-rs / e-m/sér]
Af þui uas hrutz merke haft. at þa snýsc veþr átta. áeɴ heógra. vég. suasem. hrutr. huiler. á heógre hlíþ meíʀ. of sumar
●EncCod1812 3221haɴ settesc a heoɢra veg goþs fǫþor síns a himnom
HómÍsl²⁶(1993) 39v3þa standa allir retvisir menn sva liosir sem sol á høgra veg varom drotne ok hæyra friðleg heim-boð með fagnaðar øyrum
HómNo³⁷ 16833var fra honom til høgra vegs qveɴa sęti. en a vinstra veg karla sęti
Mork 28930bað (konongr) egil skiota sva at eigi fœri firir ovan havvðit ne vinstra veg ne hœgra veg
Þiðrᴵ 12313Þorolfr ... let bera merki sitt fram með skoginum ok ætlaði þar sua framm at ganga at hann kæmi i opna skiolldu konungs fylkinginni. hofðu þeir skiollduna firer ser. en skogrinn var til hægra vegs
EgM(2001) 8424munut þer sia ... Ysaach ok Jacob medr fagnadi honum aa hægra ueg upp risandi
Stj¹ 24510þa gangi hann (ɔ: prestr) vpp at altare ok sete kalek a hægra veg ok brede corporalia ok lati yfir hostiam eitt brotit
Theol266 6911ꜳ̋ hægra veg
~ lat.Astitit regina a dextris tuis in uestitu deaurato circumdata uarietate
5211 (Vulg Psalm 44,10) GlossPsalt 5312hverr hǫfðingi fylgir þeim merkjum, er þar eru út í frá hœgra veg?
Hkrᴵˣ 44113hoggur hann ꜳ hægra vegh sier til eins riddara
Þiðrᴵˣ 138
II. (y. isl.)
Form.: hægri (22); hægra (9); høgra (5); høgre (4); hœgra (3); hǿgre (2); hœgri (2); hꝍgra (2); hœghre (1); hoegre (1); hęgri (1); hꝍgre (1); he᷎gra (1); hægrí (1); hégri (1); hægrum (1); heógra (1); héogre (1); hꝍgrar (1); hæygri (1); hægre (1); heoɢra (1);
Gloss.: EJ (hœgr); ClV _; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med -æ-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (-hœgð); Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM (hægur) -æ-; Bl -æ-; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 320-322; Bø 1961 [KLNM 6] 478; Hægstad 1915 107; Jón G. Friðjónsson 1997 97
Genre. (expected): religious works [rel]: 29 (16); historical works [his]: 10 (11); learned works [div]: 6 (2); contemporary sagas [bis]: 5 (5); legal works [jur]: 3 (6); legendary sagas [fas]: 3 (3); family sagas [isl]: 2 (7); unclassified [ ]: 2 (0); romances [rom]: 2 (6); charters [dip]: 1 (5); þættir [tot]: 0 (1);
EÞJ (red.) — October 2018