húð sb. f. [-ar; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) hud (på menneske og dyr), skind
●●● kvnni blamaðr skipta sínu svartta skinni. eða leopardus sínní mislitri huð. sua matt þu val gera
~ lat.Si mutauerit ... pardus uarietatem suam
JDamBarl 10915 BarlA 16010Sva er sagt um þat skrimsl er mænn kalla hafstramba ... licamr þæss hæfir þvi licr værit at asyn sæm iacull. engi hæfir þat sva glogt seð hvart hældr hæfir a værit reistr sæm a fiski eða huð sæm a manne
Kgs 2716Nu er þat enn æitt kyn æptir ... er rostongr heiter ... Uoxtr þæss fisks er allr sæm sæl bæðe har oc hafuð oc huð oc fitiar aptr oc sunndreifir framme sva sæm a sæl
Kgs 296●●● Sinfiotli ... ok Sigvrþr voro sva harþir a hvðna, at þa sakaþi ecki eitr, at vtan qvæmi a þa bera
SnE 1345●●● þu, vandr þræll, segir hann, mauglar i moti at gera mitt bod. Far til firir vtan alla duol, ef þu vill vlamdr vera med heilli hud
Mar240f 50813fellr hurdin niðr af hans baki. allt af auxlum ofan uerðum. ok niðr til fotleɢia
~
PS 70216 JJ SÁM 1 79rb5þa tok hann hendi sinni hud annarrar handar ok hellt ꜳ ok mællti: Þvi iate ek, at med þersu holldi skal ek upp risa
Greg 38633liet hun hyda hann med vaundum ok suipum þar til at af var aull hwd hans likama
Vikt 381Hemingur seger honvm heite sitt. eigi villde eg sia þa hud er þv ert einn hemingur af seiger kongur
evt. def. 2 Hem1005 1315Þau draga vpp kvna ok flꜳ, ok i flættinum berr suo til, ath annar knyfill fylgir hudinne, enn annar duelzt epter
Thom²y 47336hreinsar þat hud af fleckum ok gerir anlitt hreintt
MedMisc 7027Er þat blandath vid hvit vin. þa gerir þa skinande hud
MedMisc 918Ásmundr strauk bakit á hrossinu, ok fylgði þar húðin
Gr 4110hans hvd var svavrtth sem ꜳ blamanne
JerReyk 21323ei villda eg sia þa hudina er þu ert eirn hemingurinn af
evt. def. 2 Hem1010 1213hijder Nollar, suo ad huorgi var heil hwd hans milli hæls og hnacka
Fljˣ 5421at hud ok kiot aa hans hofdi væri ristid allt nidr at beini
MarD634ˣ 78930slitandi kiotid af beinunum vndir hudinni
~ lat.sub extenta cute
HFars 179718 MarD635ˣ 67628sem hann villdi leysa þann kadal af brodurnum, fylgdi honum (ɔ: kaðlinum) hudin ok kiotid
MarD635ˣ 78525fló (jǫtunn) með húðinni skeggit af öllum höfðingjum, er hann drap
Trist¹ˣ 14912þitt sverd bitur ekke suo er drekinn hardgioʀ at hv́dinne
Þiðrᴵˣ 19820
● flá húð [af e-m/e-u]
ef (búfé) fellr firi berg oc synir hann þat monnum fyrr en hann flae huð af. þa ...
Gulᴵ 2514aðr en húð sé afflegin
Járns 29614●●● fla huð af nauti oc skinn af sauði
SvKr 42028bað hann siþan þa sem eftir varv at hvð skylldi fla af þeim kvikvm
Bret 25737ef biorn bær smala mannz. i skoge. eða bita dyr. þa ma huð af fla. oc fꝍra kiot hæim or skoge. huat dægi sem er
EiðKrA 38025En fla skal huð af nauti oc skin af sauði
FrostKrᴵ 14426ef firir berg fellr oc synir hann þat monnum aðr en hann flae huð af. þa er þat eigi handuom hans
Landsl 15915en fla skall huð af nauti. oc skin af sauði
JKr 3656áðr en húð er af flegin
Jb 2276hinir suortu a‹n›dar flogu af honum hudina kuikum
MarE 53913hans herra Cam‹b›icezs liet flꜳ̋ af honum hudina
Æv47¹ˣ 14713
● húð ok hold
Kona ein fell i huer i Reykia hollti ok bran ꜳkafliga sua holldit ok hudin fylgde klędunum
ÞBpA 23419Þorsteinn hleypr ... þar at sem uxinn var. nautit snyrr undan en Þorsteinn gripr j fotinn hinn eftra ok sua hart at bæde rifnade hud ok holld sua at fotrinn gek af med o᷎llu þioinu
ÞUxaf 2627hud og [ho]lld
~ lat.pelles simul et carnes
6827 Dugg681a 686
● hár né húð
2) (jur.) (hud som mål for afstraffelse, hudstrygning, etc.)
● berja húð [af e-m]
þa skal bæria huð af þæim
●GulKr315f 108ef vinnr man manna útlenzt firi utan drottens rað. þa scal beria huð af þeim. æða bꝍta aurum .iij. biscope
GulKrᴵ 106Ef stelr útlennzkr þræll. æða utlenzcra manna synir. þa scal beria húð af hanom. æða drottenn hans have hyddan hann firi fimt
Gulᴵ 852oc beria enn huð af hanom gorfalla
Gulᴵ 855En ef sa eiðr fellr. þa scal beria huð af þeim oc giallda aftr skuld
Gulᴵ 857ef mann manna vinnr utlenzt firer vttan drottenꜱ rað þa skal bæria huð af þæim eða bꝍte aurum .iij. biskupe
SvKr 42122
● fyrirgera húð sinni
ef hann flytr þiof ifir odulldr þa hefir hann firir gort huð sinni oc heiti þiofs nautr
Landsl 13321ef hann (ɔ: farhirðir) flytr þjóf yfir úduldr, þá hefir hann fyrirgert húð sinni ok heitir þjófsnautr
Jb 1761
● kaupa húð
● leysa húð sína
skal hann a þing fꝍra oc lꝍysi huð sina .ijj. morkum silfrs
Landsl 16817Nu stel hann annat sinni til ꝍyris. lꝍysi huð sina .vj. morkum silfrs
Landsl 16818þa scal han þegar a mot fꝍra. oc lꝍysa huð sina með .iij. morkum sylfrs
Bl 2687þui dæmum vier fulla og alla þiofs sok a þorkiel Jonsson fyrer sogd Grenetrie og hann skylldugann ad leisa hud sijna þrim mo᷎rkum vid kong ef fie er til
DI VII (*1492›Lbs 63ˣ) 9529þui dæmum vier fulla og alla þiofs sok a þorkiel Jonsson fyrer sogd Grenetrie og hann skylldugann ad leisa hud sijna þrim mo᷎rkum vid kong ef fie er til. ella misse hudina
DI VII (*1492›Lbs 63ˣ) 9529
● láta/... húð (sína)
ef hann leyser eigi late huð oc se brugðet lykli a kinn honom
Járns 29821late þræl huð sina. ef han vinnr at sinu raðe
SvKr 42229ef þræll slær vtt barne sinu at sinu raðe giallde .vij. aura biskupi eða late huð sina
FrostKrᴵ 13113ef maðr molkar bufe annars manz. late huð sina eptir laga refsing rettarans nema solten maðr molki
Landsl 1284ef hann lꝍysir eigi. late huð sina oc se brogðit lykli a kinn honum
Landsl 16819Stelr hann þriðia sinni til ꝍyris. late huðina en konungr take af fe hans .vj. merkr silfrs ef til er
Landsl 16820⸢giællde [var. lati LundUB Mh 15 “E” etc.; missi Holm perg 34 4° “K”] huð sina en sæktena gefe fatꝍkum monnum
Hirð 43411ef hann leysir eigi, láti húðina ok sé brugðit lukli á kinn honum
Jb 26311Ef maðr mjólkar ⸢stelandi [var. stolinni GKS 3270 4° “e”, etc.] hendi bú annars manns ... ella láti húð sína eptir lagadómi ok refsing réttarans
Jb 2862
3) afflået (evt. efterbehandlet/garvet) dyreskind, læder
hv́þ selseɴs var IX. fóta løng
ÞBpCod645 328Til þeirrar kirkio scal føra lik oc beín sem byskop lofar. gröfts at ... Þeir scolo hafa meþ ser pala oc rekvr. hann scal sialfʀ fá hvþir til at bera bein i
GrgKonᴵ 134●●● Huerr maðr scal húþir fa vm voro sina sva at iafn margir seckir se undir iafn mikilli húð
GrgKonᴵᴵ 7129Hann scal segia til scaða sins oc syna þeim holld oc huþir. þeꜱ fiar er af er farit
GrgStað 2609þat er rett at selia huð oc skipta verðinu
GulKrᴵ 195Eyri firi huð hveria. er eigi kemr fram. oc kome fram þo at siðarr se
Gulᴵ 10123Biorn hafþi folgit a bǿ sinvm będi bein oc horn oc hvþir af nꜹtvm þeim er hann hafði stolit
ÓH 46126Kordvban hafði þann skiolld, er gerr var af horðvm bęínvm vtan, en hvðvm iɴan límdr
Flóv¹ 14616En huðir þær allar er uti hanga þa er ringir til hælgar þa skolu þær hanga vm hælgi at orseckiu
BjarkKrᴵ 30423oc late liggia eptir hafuð oc fꝍttr oc huð
Landsl 4412fiogertan nauzfoll kioz med mor ok hudum ok æit nauzfall vtan mors ok huda
DN XV (1329) 1728late liggia æftir hofuð. fꝍtr oc huð. þa ero þæir usækir
Bl 2089Ok eptir þat seztu niðr í sæti þitt ‹yfir húðina› emend. Mar 1483: AM 234 fol “A”
cf.lætr þú þar breiða niðr uxahúð blóðga
14729 emend. MarB 1483: AM 234 fol “A”Þorolfr ... let þar a bera skreið ok ⸢huðer [var. huda uoru WolfAug 9 10 4°]. ok voru liosa. þar let hann ok fylgia grauoru mikla. ok aðra skinnavoru. þa er hann hafði haft af fialli
EgM(2001) 2319Uxa einum hafði slátrat verit, ok lá þar húðin
NjM 33028Njáll mælti við brytjann, at hann skyldi breiða húðina yfir þau
NjM 33029stóð húðfat herra Guðmundar í endann, ok var húð þakt utan ok innan, var þar hægt at rjúfa, ef ei meinaði forstaða
GBpD 10734Biskup for þegar vpp til heiðar; oc havfdv með ser hvþ ‹ok reip› oc ætloðo at setia biskup þar a, ef hann * mæddiz i gonngvne
StuᴵK 1969Eyiolfr spretti tialld-skorum at havfði biskupi, ok toko af hvðir, er tialldat var með bæði vtan ok innan; hann tok biskup i fang ser ok gekk með hann brot fra bvðinne
StuᴵK 33325Hverr maðr skal fá húðir um vǫru sína, svá at jafnmargir sekkir sé undir jafnmikilli húð
Jb 2424●●● Rafn lét skera ⸢hud [var. havd HrafnB¹ 4727] til skuo
var. HrafnAˣ 22726 → HrafnB¹ 4727hudir ok horn er uerda a bu fe
Dugg681a 42hudir ok horn er uerda a bu fe
~ lat.corrigia
423 Dugg681a 42[var. þá þau Ketill hængr ... gengu í eina sæng ... at Brúni breiddi á þau húð eina AM 343 a 4° “A”]
var. ǪrvM 23: AM 343 a 4° “A”og kom ho᷎ggit ꜳ̋ flatann skiolldinn. og beit eigi meira enn hu̇dina
Adon 1668Síðan fá þeir honum skjöld, hann var gerr af húðum einum trélaust
Klma 46119Enn *holld kalfsins ok hud ok myki skaltu brenna firir utan herbudir. þuiat þat er firir synnd fært
Stj² 30936iij. nafrar oc hud oc reka firir fritt hundrut
DI V (1461-1510: Bps B II 4) 26828Auðunn bar mat á tveim hestum ok bar skyr á hesti, ok var þat í húðum ok bundit fyrir ofan
Gr 964tekur Helgi Innikrák og beitti fyrer sleda; hann lætur koma hwd i sledann og kuaddi Grijm til ferdar med sier
Fljˣ 4723Nú er höggvit naut eða fénaðr manns oc er eigi boðit heim at útgilldum görðum. þá sculu uppi holf giölld ef þræll hefir drepit. en sá hafi húð af oc átu er fénað átti. En ef friáls maðr drepr. þá sculu uppi full giölld. en húð oc átu hafi eigandi
Frostˣ 24615nú ganga þeir inn oc finna húð oc höfuð oc þær iartegnir sem hinn sagði. þá scal þar settar eiðr fyrir
Frostˣ 25511Rafn let skera hud til skuo faurunautum Þorvalldz þviat þeir voru miok skolauser er langa leid haufdu fared þangat
HrafnAˣ 22726Brandr hafði tjaldat sleða með húðum ok beitt fyrir Faxa
Vatnˣ 7730
● rifaðr í húð (innan)
Hann varþ diofuloþr ok var rifaþr i huþ innan
Orkn325I 13818●●● (om afdød) var búit um Þorvald virðuligast, því at klæði váru borin undir hann, ok var hann rifaðr í húð
Glúm 7820
4) (som regningsenhed/betalingsmiddel)
halfan annann dekor huda
NoDipl (1300) 12030dœmdez Birni ... þriar mærkr fornar fiorar hudir firir mork. iii laupar s‹mœrs› firir mork ku a vars dægi firir mork
DN I (1308) 10331v. dekra huða jslenzkra
DN I (1312) 12031v. dekra huða jslenzkra, halfan þriðia dekor islenzkra bvkskinna j norønum bukkskinnum halfan annan dekor
DN I (1312) 12031staðrenn i Stwangre laut allann luta brœðranna i Sunnanꜳ, sem af ganga fiorer þriggia spanna laupar ok fiorar huðir
DN III (1319) 11226fim dikkra buxskina ok ii buxskin þria dikkra gæitzskinna ok þriu gæitzskin tua dikkra huda
DN XV (1329) 1731góðz kirkiunnar a hólum ... J bræiðabwri ... wdir .xvi.
IslDipl (1396) 12616Mork j hud er alin
Búal¹ 529hier j mott skẏlldi (ɔ: skilði) hann sier af heilagri holakirkiu ok stadnum sex alner klædis ok eina hud upp ꜳ huort ar
DI VI (1489) 65524Jtem gef eg fatækum monnum .xc. j hudum. vadma̋lum og smio᷎re
DI V (*1470›Steph 27ˣ) 56923
II. (y. no.)
Form.: huð (31); hud (16); húð (12); hudin (4); hudir (3); hwd (3); hudina (3); húðum (3); húðin (3); húðina (3); huða (2); huðir (2); huda (2); hudum (2); hvþir (2); wdir (2); hudinne (1); hv́dinne (1); hvþ (1); havd (1); húþir (1); hvðvm (1); huðer (1); hvð (1); hv́þ (1); huþir (1); húðinni (1); húðir (1); hvðna (1); hudinni (1); hvd (1); huþ (1); hvðir (1); hu̇dina (1); hvdhir (1); huðina (1);
Comp.: bjarg- (1), dýra- (1), elgs- (1), griðunga- (1), hnakka- (1), hross- (1), ketil- (1), kýr- (10), nauta- (3), nauts- (6), oxa- (13), sela- (1), stein·geita- (2), yxnis- (2), ǫldunga- (1), ǫldungs- (6)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med hud; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Falk 1919 73; Guðbrandur Jónsson 1932-1934 308, 315
Genre. (expected): legal works [jur]: 43 (10); religious works [rel]: 20 (29); charters [dip]: 14 (8); family sagas [isl]: 11 (13); contemporary sagas [bis]: 8 (8); romances [rom]: 6 (11); historical works [his]: 4 (19); þættir [tot]: 3 (2); legendary sagas [fas]: 2 (5); learned works [div]: 1 (3); unclassified [ ]: 1 (0);
SB (red.) — March 2011
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
hrøkkva - hugga
...