hlýðinn adj. [superl. hlýðnastr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [e-m/e-u] lydig, medgørlig
vrþo honom þa aller hluter øhlyþner es aþr voro hlýþner
~ lat.quae prius erant subjecta
5727 ●Eluc674(1989) 571●●● Christus vas hlvþen alt til dauþa
~ lat.obediens
7027 ●Eluc674(1989) 704þa vere haɴ hlyþeɴ boþom oc tǫ́cnom dróttens syne legom oc ó synelegom
HómÍsl⁶⁰(1993) 98r20Simon (þýðisk) hlýþeɴ
HómÍsl⁷(1993) 8r11þa skal haɴ vera simon. þat es hlýþeɴ goþs vilia
HómÍsl⁷(1993) 8r30scylldom ver vera iafntrvfastir sem þeir. oc sva hlýþnir guþs boþorþom. sem abraham at þa er guþ réyndi til hve hlýþiɴ abraham myndi honom vera
HómÍsl⁴³(1993) 72r19Vestu hlýþeɴ yfer maɴe þínom. ef haɴ misgeorer
HómÍsl⁵³(1993) 89v16ungir menn eigu lyðnir at vera þæim mꜵnnum er þæim kenna vit ok visdóm
HómNo³ 373hann er hǫgr vid hlydna meɴ en odęll enom ohlydnom
~ lat.Mitis subjectis
Epigram 51539 Prosper677 1412en Cristr litillatr leiddi til lifsins aptr hlyþiɴ maɴ
~ lat.hominem obedientum
Epigram 51641 Prosper677 156þa ero þꜹ iam hlyþin honom sem gvþe
Mth²Cod645 11219●●● hann sa at þetta skip villdi honum ecki lyðit vera
ÓTOdd 2397sua sem hlyðnom lærisveini byriar
Alex 42●●● ef sverðen erv lyðen. oc andsvara með storom hoggvm fegiornum hug
Alex 7332hann var alla æfi hlyðinn gvði oc hans boðorðvm
StjC 5895mun hann yðr þa hlyðinn uera
~ lat.oboediens
3127 Rómv595(2010) 313sem þeir hugðu sér hlýðnastan
GBpD 4210lydinn ok hugþekkr huerium manni
ÞBpA 1796Þat var með miclvm iartegnvm, hve hlydit allt folk var honum, er hann com þvi fra‹m›, at fe allt var virt með svarðdavgvm, þat er her a landi var, oc sva landit sialft, oc tivnd af go᷎r, oc lavg-læiddi, at sva skal vera, meðan Island er bygt
StuᴵK 2457ok munu ver lata þik lausan sva at þu megir fara huert er þer likar ok munu ver þa þinir fornautar ok þer hlẏðnir allt til dauða
~ lat.parentes
PassPaul 3711 Pétr SÁM 1 26ra11Kristr styrir ok stiornar þeim hugskotum ... sem honum goraz hlydin ok til hans kristni koma ok kriupa
Stj¹ 283ef þeir uilldi rettlatir ok sealfum honum hlydnir uera
Stj¹ 29029●●● Veita mvn ek þer mina vm sía ef þv vill þeim radvm hlydín vera er ek gef þer
ÓTᴵ62 26617hafde hann þar haft langt starf adr en landzfolkit væri hlydit ordit
ÓHFlat 25212●●● Jesu Kristr do fyrir oss hlydinn fodr allt til krossins
Thom² 40139þann vin ek atta mer makradan ok lydinn, þa veit ek eigi, hvadan af honum hefir um turnad
~ lat.obedientem
56323 VP 5634Þegar gerir Antonius gudi þackir, er iafnvel skylldu mallaus kykvendi skilia mega hans vilia ok skapara sinum svo hlydin vera
PErem 19127Hygg at, hversu hialpin er reidubuin, ef þu giorizt hans vilia hlydinn
MarE 4095●●● opt hefir þu mer hlydinn verit ok minn vilia giorfan
Gísl 353fader ... kugadi sina granna ok gerdi sier ⸢hlydna [var. alla lyða ViðrLaug619 2846] af sinum rikdome
ViðrLaug696 28423Eigi hefir þú mér hlýðinn verit
Gr 498hann var þeim ok hlýðinn ok auðráðr
Hávˣ 22áðr en landz-fólkit hefði honum hlýðit orðit
Hkrᴵᴵˣ 28218Þat ero miclar iartecner hvat hlýþner laɴzmenɴ váro þeim maɴi es hann com því framm
Menota: 8r25 Íslbˣ 3637þessi man æigi vera hlydinn ef hann skal wera j munklifinu
Þiðrᴵᴵˣ 37625
● hlýðinn ok eftirlátr/... [e-m] [um e-t]
sua hlyðinn oc æptir lætinn var hann um alla luti. Barlaam. sem hann væri andligr faðir hans oc licamligr
BarlB 2286●●● þackum ver oc þeim handgennom monnum varom er oss hafa verit lydnir oc eftirlatner
RbHM (*1318)¹ 668hon var driugum um framm dømi lydin ok eptirlát. einkannliga þolinmod ok geymandi allra tilheyriligra þagnartima
Stj¹ 15811●●● er þat vaar sannr vili. ok bod at þer ser fyrnemfdom sira Petre lydnir ok eftirlater, græidir ok gooduiliugir j. allre skyldu
DN IX (*1339›apogrˣ) 13538ef þú vilt vera oss trú ok holl, hlýðin ok eptirlát, ok þverúðaz eigi við oss
HálfdEystˣ 9923
● lítillátr ok hlýðinn [e-u]
litillátastr. oc hlýþnastr guþs boþorþom
HómÍsl⁴³(1993) 72v3●●● Sunr Goðan dag hærra minn. Ec em sva kominn til yðars funndar sæm byriar lyðnum syni oc litillatom at finna ast samlegan foður oc gofgan
Kgs 32vert litillatr ok hlydinn
~ lat.humilis et obediens
HelChron 106210 MarD634ˣ 11658
2) [e-m / við e-n] (om forhold mellem undersåt og overhoved) underdanig, loyal
●●● Prestar eigv at vera hlyþnir byskvpi. oc syna honvm bökr sinar oc messv fót
GrgKonᴵ 2115Huerr cristinn maðr er oc scylldugr at vera hlyþinn við pauann at Rv́mi
ÁKr 5012Hann var iamnan siðan bæðe i friðe ok ofriðe lættr oc lyðenn Thomase ærkibyskupe oc buenn at ta‹k›a mæingerðer með honum
~ lat.obediens
5226 Thom¹ 527●●● Dauid var sva lyðinn oc þionostofvllr Saul konvngi. at hann framði oc fvllgerði alla lvti vel oc vitrliga eptir hans boði
StjC 4668Uer skolom lydinir vera biskupe varom oc æiptir later en han oss hollr oc godvilia fvllr
GulKrNA 31013En mæler hín hælge Ambrosius lítslu sídar j hinní samo ritníngh ... Þat er at skilia a vara tungv þat er stormæle ok skilít bodord at aller kristnír menn se till lærder at vera trẏggír ok lẏdnír storhofdíngium veralldar
SvR 918Þat er at skilia a vara tungu huær madr se vndir orpen ok lẏdín veralldar hofdíngium En mæler hín hælge Peter postole till allra kristinna manna ok kuædr sua ... Vere þer lẏdnír ok trẏgguír lafwardum ẏdrum sua kononge sæm keisara
SvR 925sýndist því keisarinn hlýðinn heilagri Rómakirkju meðan þeir lifðu báðir
GBpD 314●●● hlýðinn ok auðmjúkr sínum meistara, sem öllum öðrum, er honum vildu gott kenna
GBpD 726Gakk ut hedan þu ok allr þinn lydr sa sem þer uill lydinn uera
~ lat.qui subiectus est tibi
Vulg Exod 11,8 Stj¹ 27727●●● Klerkrinn war honum hlydinn sem sinum fo᷎dur
~ lat.subditus
MirMar1731 38916 MarD634ˣ 7715
Form.: hlydinn (6); hlýðinn (4); hlýþeɴ (3); hlyðinn (3); lydinn (3); hlydna (2); hlýþner (2); lydnir (2); hlydit (2); hlydin (2); hlydín (1); hlyþiɴ (1); hlyþnir (1); hlýðit (1); hlýþiɴ (1); lẏdín (1); lydinir (1); lyðnir (1); hlydnir (1); lẏdnír (1); lyðen (1); hlvþen (1); hlýðnastan (1); hlyþeɴ (1); hlyðnom (1); lyðnum (1); hlýþnastr (1); hlyþinn (1); hlyþin (1); lyðit (1); hlẏðnir (1); lyðenn (1); lydin (1); hlýðin (1); lyðinn (1);
Comp.: á- (11), ó- (33), ó·tal- (3), tal- (9)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb (lýðinn); HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH lýðinn; AJ _; deVr (hlýða vb.); Fr4 item jafn-; NO; Walter; ÁBlM (hlýða); Bl; WPA _;
Litt.: Seip 1943 [MM 1943] 119; Walter 1976 60-61
Genre. (expected): religious works [rel]: 29 (14); historical works [his]: 8 (9); contemporary sagas [bis]: 5 (4); legal works [jur]: 4 (5); family sagas [isl]: 3 (6); romances [rom]: 2 (6); legendary sagas [fas]: 2 (2); charters [dip]: 1 (4); learned works [div]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1);
MA (red.) — November 2016
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net