3heita vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-u] bede
þat villda ek at gvð giæfi oss nv þegar dꜹggina ... Ok þꜳ er hinn helgi Jon byskvp het þꜳ var sva þvntt veðr ok reint at hvergi sꜳ sky ꜳ himni
JBpA(2003) 258þeir hetu morgu at þa skylldi bera or hafinu
EbWolf(2003) 3079
2)
● ‖ præt. part.: heitinn afdød
at arnfinnr keypti at honum þann jardar part j halse i suarfadar dal sem helgi hafdi erft eftir odd heitinn fedr sinn
IslDipl (1387) 8823eptir arnngrim hæitinn þordar son andaðan worum wer j hia wirðum ok reiknadum suo mikit goðz til erfdar fallit bo᷎rnum arnngrims
IslDipl (1393) 10921katrin klængzdotter barnamoder pals ættens (ɔ: heitins)
DI IV (1432: Bps B II 3) 49331Hann átti Hildigunn, systur Háreks heitins Bjarmakonungs
HálfdEyst 13413loptur heitin ormsson feck liote ormssyne jordina huamsdal er liggur j saurbæ j stadarhols kirkiu sokn jtakalausa
DI VII (1492) 1264arna heitin hallkelsson
DI VII (1493) 17229tok johannes ath sig j erfd epter sira þostein heitin fiora tigi hundrada
DI III (*1406›tr 1508) 71328klagade fyrir mier at domkirkiunnar þionuztumann og sinn arne heiten bessason hefdi uerit j hel slegin
DI IX (1522) 7010monnum sem j hel slogu ... arna heiten bessason
DI IX (1522) 11525ormur heitinn einarsson broder minn
DI IX (1532) 61925Hun a vmm þat framm sem j maldaga hennar er skrifad. jord er Reynifell heiter sem er .xxc. og .iiij. kugilldi med sem gaf Salgierdur heitinn
DI IV (*1397›AM 260ˣ) 8611eg var þar nær j Mẏklhollte þa er Helge Þorvardsson selldi asgrime heitnum abota jordina ad blafelldi
DI VI (*1399›Lskjs 94 IIIˣ) 3711yfer lesed opin bref biskup sueins heitins * peturssonar sem gud hans sal hafi
DI VI (*1476›apogrˣ) 7517
3) [e-t / e-u / ■] [með e-u] [fyrir e-t] [e-m / fyrir e-m/sér] love (ngt) (til gengæld), aflægge løfte (for ngn) (om ngt), forpligte sig (til ngt)
þat es goþ hétt astvinom sinom
●Eluc674(1989) 1424ef vér georom svasem her es keɴt. þa monom vér fa þꜹ láun a dómsdege es drótteɴ noster hefer heitit sínom vinom
~ lat.promisit
BenRegula1922 4335 HómÍsl⁵³(1993) 89v25marger héita at skréyta helga staþe
~ lat.vovent
PsAugSerm 197843 HómÍsl¹⁷(1993) 25r7drotteɴ hét vegsemþ vokondom
HómÍsl²⁰(1993) 30r28þau héto þui almotkom goþe. at þau skylde honom gefa erfingia siɴ i fórn
HómÍsl³⁶(1993) 57v4heiteþ ér oc endeþ er héit ó skodd
HómÍsl³⁶(1993) 60v10heit ek ... at gialda þer a nemfdom degi
~ lat.promitto
MirNic 15422 Nik655 219oc het honom eɴ lengra lifi
~ lat.polliceri coepit
Dialᴵᴵᴵ 9023 GregDialA 13616pislom ǿgir hann standondom ef þeir falla. en hann heitr fallondom miscuɴ ef þeir vilia up risa
~ lat.promittit
GregHom 12569 Hóm677 663Fyrst qvenna hét hon [var. + þui heite goþe HómÍsl⁵(1993) 2r8] at halda ræin-lifi
HómNo²⁸ 12933com sialfr diofoll svniliga til þinn oc melti viþ þic ... oc hetr þer sigri i bardogom
Mar655II xxxiv4Hvergi er vel hvɢr fyr þvi hvi hann scal gvði heita oc hver heit hann scyli efna
~ lat.quid Deo voveat
Epigram 50322 Prosper677 514Tíᴛ geresc yþr nv́ sagþe hann. At heíta a leiþ fram. oc enda non þat ér ér heitit
ÞBpCod645 1723hann hét guþi meydome hennar
Martin¹ 5628Nu ef hann hælldr æigi sættena þa hæit ec hanum ængum friði
ÓHLeg 4717em ec enn staþfastr *i þeiri van, er guþ hiet feþrom vorom
Páll¹ 23232Eirikr konungr oc Guɴhilldr drotning hafa mer þui heitit. at ec scal rett hafa af huerio mali þar er þeiʀa riki stendr yfir
Eg162θ(2001) 974Efna uil ec Steinaʀ við þic lið semð þa er ec het þér. at ueita þer til laga
Eg162θ(2001) 1631Nu teliomc ec or lꜷꜱ við þic um liþueizlo þa er ec het þer
Eg162θ(2001) 1653ef maðr biðr maɴ fara með ser at breɴa meɴ iɴe eða fe manna oc varðar þat fiorbavgs garð. oc sva hveriom er heitr
GrgKonᴵ 1851Nu heitr hann lavnom fyrir giofna
GrgKonᴵ 24713heitr Eirikr j. (ɔ: jarl) at taka helga skirn ef hann fengi sigraþ þenna hinn ageta konung
ÓTOdd 22021Ef maðʀ heitʀ oc efnir eigi at segia maɴ i þing. oc verðr hann utlagr iii. mörcom við þaɴ er hann hét
GrgStað 2767hann het mer fornt skinn
~ lat.Promisit
Pamphilus 2486 Pamph 11018Þvi heit ek þer
AuðMork 1826Minnz hælldr drottinn minn þræla þinna. Abrahams oc ysaacs oc iacobs. oc tyn æigi þeim ættom er getnar hava værit af ætt israels oc þu hetzt sialfr at margfallda á iorðu
Kgs 9023Heita scal nv fyr henni ... hon scal syngva beati immaculati oc vii. salma. oc eincom Mario messo
Mork 19822konungr het Haconi fastliga iarlldominom
Mork 21928er sva mikiɴ soma hefir fengit af verolldiɴi af ferþ siɴni oc oþro heztv þa er þv stett vpp or Iordan
Mork 39321heto þeir ollom monnom laugum þeim er Hacon konungr hafði sett i landi
ÓH 1912Með fogrom heitom scalltu locka liðit at þer. oc efna þat er þu heitr þegar fong ero a
Alex 622veið i þinu landi oc far æigi i ualslœngu skog at veiða dyr heit mer þvi. þa suara‹r› jron jarll ec ma vel fara i minn skog. at veiða dyr. en ef salomonn konungr hæuir riðit i skog mins broður þa ma ec þvi varla heita til fasta at æigi koma ec i hans land
Þiðrᴵᴵ 12714Þa het Bergfinnr fyrir honum, at gefa halfa morc silfrs til skrins Magnus iarls ok lata Þorþ vaca III nætr, ef (ed. corr. p. lxi) ‹hann› yrþi heill
Orkn325I 13620var þa heitit fyrir honum suþrgaungu, ef hann yrþi heill hia skrini Magnus iarls
Orkn325I 13628þa settvz þeir ꜹðvelliga oc heto þessa sett at hallda
ÓTOddS 417Byskop het ferðine ef hann tvlkaðe fyrir honom. at eige støðe ho᷎fðingiar i mott helldr veitti þeir honom sigr mark ok styrk til cristninar
ÓTOddS 4133þat hefir oꜱ alldri logiz er þu hefir sagt oc sigrinum heitið
Sv 5827het konungr byscopi horðum afar-costum oc callaði hann drottins-svica oc land-raða-maɴ
Sv 13033þa het æn saul honum æcki illt gera
Theol1056 14915Abotenn hæitr þegar
~ lat.mox pepigit
15338 Thom¹ 1542Abotar þæsser giora sem þæir hiæto
Thom¹ 15512ek heitr þi, at ...
Thom¹ 19016þeir heita hanvm sinni liðveizlv
Bret 23417enga sver ek þer eiða en heita man ek þer trvnaði ef þv efnir þetta. at þersv mvnv vit sættaz segir Vilialmr
Hem544 5530Konvngr het þa fyrir ser ok liþi sino. at allir Birkibeinar skylldo vatnfasta Olafsvꜹkvaftan hinn fyrra enn fasta hinn siðarra
HákFris 51120Hverjum manni hefi ek heitit lǫgum hér í landi, eða hver eru fleiri ørendi þín á várn fund
NjR 146hon kvezk honum engu mega heita um þarvist hans, fyrr en hon fyndi Glúm
NjR 4714sem drottinn hefir mer hæitið
~ lat.promisit mihi
Vulg Jos 14,12 StjC 37422Ef logit væri þat, at hann ægði ranglatvm, þa væri þat ok eigi satt, er hann het rettlatvm
~ lat.pollicitus
Dialᴵᴵᴵ 16023 GregDialC 25426Nu heit ek þer nockuru til lagi. skalt þu nu þat heyra
Heiðy 10311skipit brytr i spán. eɴ litið kemr a land. af fear lut ... Þa heitr Jndimundr prestr at boka kista hans (ɔ: Guðmundar). skyllde a land koma. ok be᷎kr
GBpA 4522þar e᷎rðiz kona. ok varþ i bønd at fe᷎ra. Þa var heitið fire henne mørgo. ok batnaðe ecke við þat
GBpA 728þar kemr at hann biðr Odd raða ef ‹hann› heitr honum sinni asia ok trausti
BandM 103hann het þeim vinattu sinni
EgM(2001) 1815þat vil ek heita þer. ef þessi boðskapr (ed. bo-) kemr norðr i land. þa skulu fair taka þann sið fyrr en ek
Finnb 4018Þat ætla‹ða› ek, ef ek héta nǫkkurum manni umsjá minni, at þeim skyldi mun því í fara
NjM 42823Þa mantu vilia, prestr! heita með oss svdr-gangv oc auþrum stor-heitvm, þviat nv man ecci anat stoþa. Vist eigi, segir prestr, ec man heita, ef ræð, hverio he‹i›ta skal
StuᴵK 13612Þa het Ingimundr prestr, at boca-kista hans skylldi a land coma oc bæcr. Enn fam nottvm siþarr spurdiz, at hon var a land rekin
StuᴵK 14013vil ek ‹því› hætta þer minni liðvæzlo of þetta mal, þa er til þings kemr
StuᴵK 23321Enn er *biskup ‹heyrði› *þetta oc vissi⸣, at Norðlendingar voro honum o-livg-heitir, vm þat er þeir hettv honvm illv, þa tok biskup þat raað at fara helldr i vtlegð enn selia menn sina i davða ok vndir vǫpn þeira v-vina
StuᴵK 35213Oc kom þvi sva, at þvi var heitit með griþa-setning, at allir menn skylldv skileazt vhappa-laust a þvi þinge, enn øngvar vvrðo þar se᷎ttir
StuᴵK 46212Þorðr ... sendi suðr Ingjald Geirmundar son til Borgar-fiarðar at vitia heita þeira, er þeir Sturla Þorðar son ok Bauduarr ok Þorleifr ho᷎fðu honum heitið vm haustið
StuᴵᴵK 6011Þeir hétu suðr go᷎ngu til lífs sér. ok a hinn helga Olaf konung
AnnSk 20815þott hun heti þeim ⸢nogha pengha at gefva [var. nogum peningum Holm perg 2 fol “B”; at gefa noga penninga AM 235 fol “C”]
MMA 5159het Haralldr þvi til sigrs ser ... at hann skylldi taka skirn
ÓTᴵ 1189hon vildi efna heit bónda síns, er þá var andaðr, er hann hét fyrir sér, meðan hann lifði
FlórN 39Júnó hét honum nógt fé, en Pallas vizku ok fríðleik yfrinn, en Venus þeiri konu, er gimsteinn væri allra
FlórN 1610þat skal ek efna sem ek ⸢het [var. hiet AM 53 fol “B”] þar vm
var. ÓTᴵ 23710: AM 53 fol “B”minnizst þer herra at þer hafit mer þui hæitit at segia mig ydr alldri afhendan. ok verdit æigi hæitrofa vid mig
HallfrFlat 32818konungi hugnade storilla vid Olaf digra þat er hann hafde setzst j skattlo᷎nd hans en rekit j burtu Suæin jall. het hann þar firir Olafi digra hinum mestum afarkostum þa er hann mætti uit komazst
ÓHFlat 4731het konungr honum vinattu sinne nær hann uillde kraft hafua
ÓHFlat 546j þeirre orrostu het Herdr til sigrs ser ef hann kæmizst hæill þadan at taka retta tru ok lata skirazst
ÓTFlat 9411hversu honum samir konungdómi at stjórna, heita fá ok gefa stórum
KlmA 32529hann ... heit þvi Olafi konvngi ef hann ledi honvm lifs ok vndan komv at ...
ÓH1 83324⸢Eckí heít ek þvi enn [var. eíngu heít ek vm þat GKS 1010 fol “Hr.”]
var. HrafnG 8422: GKS 1010 fol “Hr.”koma man ek til. þings. enn lidinu. heit ek eingu
Ljósv162 5719ec heit ydr þvi i nafni drottins, at eigi munit einskis mælis missa, þa er er reidit kornit af hendi
Nik2 2938gaf gud honum koronu eilifs fagnadar er hann hefer heitit at gefa sier ollum unandum
~ lat.repromisit
5817 Dugg681a 581het ek o᷎dru konungs dottur ... eɴ lata þik eda annaɴ ganga i þetta eiɴn uígi firi mic
HeiðrR 1112ek vil sjá sverðit, ok mun ek þat þiggja; en ekki mun ek heita þeim launum
Án 3351het hann þar heitum sinum fyrir ser ok sinum mo᷎nnum, at allir Birkibeinar skylldi vatnfasta Olafsvokuaptan en fyrra, en fasta en sidara
Hák81 54825ek heit þér ⸢allar kórónur af [var. öllum kórónum af AM 180 d folˣ “B”; kórónum af höfði öllum AM 531 4°ˣ “b”] konungum þeim er í móti þér standa
Klma 49333Villt þu stadfestazt med mier ... sem þu hefir heitit?
~ lat.sicut promisisti
HelChron 106135 MarE 53630Nu ef gud uill miskunna oss ... þa heitum þui fyrir oss at ...
Trist¹Frg1964 5328þeir urdu uel heitanndi honum sijnum styrk
Hect 1659Sigurdur bad þa ser eckj um gefa þuiat eg uil heita yckur at drottning skal annat hafa ‹at› gera adra .iij. daga enn spotta oss
SigÞǫgl 2397eg uil heita þui ad lata giora kirkiu a Mel sem mier er bodit
Hem1010 3020þier og aller skulit nockru heita og so giordu þeir og er þetta uar giort þa fell uindurinn
Hem1010 3023heiter (!) Ueseti at leggia til uit Sigurd allz fiar þridiung
Jvs510 3829þeim Þorvalldi og Droplaugu var og þangad bodit, og þeim monnum, er þau villdu, og hietu þau ferdinni
Fljˣ 2825Þidranndi heiter ferdinni, er alidi sumarid og heyverkumm er lokid
Fljˣ 602Hacon konongr ... hett allum vingan
FskBˣ 31014heítid
~ lat.Vouete et reddite domino deo uestro
1185 (Vulg Psalm 75,12) GlossPsalt 1195ek heit því, sem ek em beðinn, þvíat ek vilda, at allir fœri fegnir frá mínum fundi
Hkrᴵᴵᴵˣ 29310gekk Steinunn húsfreyja at sænginni, ok spurði hversu þá skyldi mætti manns komit vera er heita skal fyrir manni. En byskup svarar: því at eins skal heita á guð, at aukisk ávallt mín óhœgindi, ef til þess er heitit, meðan ek má standask
Hungrvˣ 8816oc (þeir) héto honom umbsýslo siɴi til á nýia lęic at hér yrþi enn viþ cristniɴi tekit
Íslbˣ 2828Ræddu menn vmm ꜳ̈ odru skipinu ad þeir munndu heita nockru ... hann mællti ad þeir munndu heita ꜳ̈ Jon Byskup
JBpC(2003)ˣ 1567Vmm sumarid á þijnge liet Biskup þui heita ad fasta hinn xij dag jóla umm iij ár
LdnHb281ˣ 50117Vmm sumarid á þijnge liet Biskup þui heita ad fasta hinn xij dag jóla umm iij ár ... þa var so snió micid ad flestir menn geingu þa til Alþijngis, Enn er heitid var, batnadi vedrátta og var sumar hid besta
LdnHb281ˣ 50120Eptir þat hetu þeir at gefa peninga, sem þeim er titt, er i siofar haska uerda staddir
MarD634ˣ 78614Heitr hann þegar med suardaga
~ lat.se constringeret
SpecH 261a65 (VII 108) MarD634ˣ 88331Suer mer ok heit yfir þessu alltari, at ...
~ lat.jura ... et vove
HelChron 106136 MarD634ˣ 11649Nu heit ek gudi ok sælli iungfru Marie, at ek skal henni þiona allt þetta ꜳr
~ lat.promitto
HFars 178325 MarD635ˣ 66423geck hun ... til kirkiu guds modur, sem hun hafdi heitid
~ lat.ut promiserat
HFars 179145 MarD635ˣ 67324Ek het ... at offra hundrat iarnsoms
~ lat.Vovi
HFars 17963 MarD635ˣ 6756Riddarinn heitr ... at gera giarna, huat er hann bydr
~ lat.Spondet
LegAur 51329 MarD635ˣ 11864ef hann fullgerir þat, sem hann heitr
~ lat.quae promittit
LegAur 51330 MarD635ˣ 11865Vill Ljótr því láta heita, at gefa til hofs, en bera út bǫrn ok drepa gamalmenni
Reykdˣ 16919Var þat þá ráð vitra manna at heita nǫkkuru ... Var því heitit, at allir menn, þeir er þar váru með Þórði, skyldu vatna allar fǫstunætr innan þeira tólf mánaða ok *fasta laugardaga alla til vetrar framan⸣ ... Þá var fest heitit með handtaki
StuᴵᴵR11127ˣ 6527Þorvarðr kvaz alt halda mundu við Þorgils, þat er hann hafði honum beztu heitit ok hann átti undir sér
StuᴵᴵR11127ˣ 2722Tók biskup því vel ok hét þangat ferð ⸢sína [var. sinni NKS 1234 folˣ “1234”]
StuᴵᴵR11127ˣ 28335
● heita til fasta [e-u / ■] love højt og helligt
veið i þinu landi oc far æigi i ualslœngu skog at veiða dyr heit mer þvi. þa suara‹r› jron jarll ec ma vel fara i minn skog. at veiða dyr. en ef salomonn konungr hæuir riðit i skog mins broður þa ma ec þvi varla heita til fasta at æigi koma ec i hans land
Þiðrᴵᴵ 12717með þvi at þer hæitið til fasta at ek skal vera yðarr formaðr
StjC 40518Ek hefi engan lut til veðs at setia, en ek heit þér því til fasta, at þat fé allt, sem við verðum á sáttir ok þú fær mér, þá mun ek giallda þér
MarB 8810munu ver ... drepa þik nema þv lettir af ok heitir þvi til fasta at flytia alldri þenna boð skap siþan her í eyiunvm
Fær61 752skyllde ok huerr madr heita ⸢til fasta [var. fastliga Jvs291 6319] sa er þangat redzst j þeirra foruneyti at hefnna huerr annars
JvsFlat 16615
● heita góðu (eða illu), heita strítt eða blítt [e-m]
Tok þu eigi Arnbiorn syslu af mer fyrri ok hetz þu oss þa goðu
HákFris 48717hvat er þeir heita strítt eðr blítt, ljúft eðr leitt, þegir meistari
Æv¹ 1016hvárt sem hann hét góðu eða illu, þá var hann ǫrr í at efna
StuᴵᴵR11127ˣ 13623
● heita (all)góðu [um/of e-t] love (ngt), love bod og bedring
Hon hét góðu um fyrst, en þó dró til vanða um tal þeira
NjR1908 19022Hon hét góðu um fyrst, en þó dró til ins sama um tal þeira
NjM 21112Kuez Þorðr giarna vilia gefa þeim heim-leyfi, ef þeir kuæmi til hans, þegar er Kolbeinn siglir skipum it ytra uestr fyrir; hétu þar flestir goðu vm
StuᴵᴵK 7912Margir hetu goþo vm at fylgia honum
StuᴵᴵK 23720Nu fara menn heim af þinginu ok heitu godu um þetta
ÓGeir1 7262fær Samson honum sitt suerd. ok bidr hann flyta sier aptur. en hann heitur godu vm þat
Sams 244þar varaði Víkíngr syni sína við sem mest, at þeir skyldu aldrí úr jarðhúsinu koma ... Þeir hétu góðu um þat
ÞorstVík 41626Þórðr hét því ok talaði þá allfagrt við Bjǫrn ok hét allgóðu um at vera honum trúr
BjH488ˣ 1194bað menn nú einkum, at vel skulu þeir á meðal ganga, ok hétu menn um þat góðu
BjHˣ 1397hétu allir góðu um at verða vel við
Hkrᴵᴵᴵˣ 4098Hétu flestir menn um þat góðu
StuᴵᴵR11127ˣ 26222
● heita heiti/heit [e-m]
Fyrst queɴa het hon þui heite goþe at halda hréiɴlife
HómÍsl⁵(1993) 2r8Siþan gerþesc ioachím at fara er heiti þesso var heitit. til iorsala borgar
HómÍsl³⁶(1993) 57v8En sia mę́r hét gvþe fyrst þvi heite. at varþveita meýdom siɴ ospiltan
Barth²Cod645 1035þꜹ heit er konungr hafði heitit Kalfi rufuz þꜹ ꜹll
ÓH 60811Egill ætlaði þa at fara a fund Adalsteins konungs. ok vitia heita þeira er hann hafði heitið Agli at skilnaði þeira
EgM(2001) 11313Het hann þa þeim sama gudi. sem honum hafdi uitraz. heit sua segiandi ...
~ lat.vovens
HistSchol 7722 Stj¹ 17022Ek drap mest jarl fyrir þav hin fo᷎gru fyrir heit er þv ⸢hezt [var. heizt Holm perg 1 fol “C²”] þeim manni er bana maðr hans vyrði
var. ÓTᴵ 2377: Holm perg 1 fol “C²”
● heita sǫngum [á e-n]
hon ... hét af ǫllom hvg til heilso bótar sér søngom. oc bøna halde
ÞBpCod645 2921A einvm bo᷎ heitu þeir, sem bvndnir voro, aa heilga Þorlak biskup, at þeir skylldv lavsir verþa, savngvm nokkorum. Ok er þeir hofðv fest heitit, sprvtv bǫnd af einvm þeira, er bvnðnir voro
StuᴵK 31213þeir hetu saungum. ok er þeir haufdu fest heited þa spruttu baund af einum þeirra ok leisti sa alla
HrafnAˣ 23125
● ‖ præt. part.: heitinn
4) [e-ja/e-rri] [e-m] forlove, blive forlovet, love (ngn) bort
kom sua at Barði var heitið meyiunni
EgM(2001) 1023hann hefer heitid audrum manni festarmey ⸢mina [var. minne AM 180 a fol “a”]
KlmA1980 2103Hǫgni konungr hefir heitit mik Hoddbroddi, syne Granmaʀs konungs, enn ek hefi þvi heitid, at ek vil eigi eiga hann helldr enn einn krakuungha
Vǫls 2116Verði yðr ok nǫkkur vandræði, þá * heitið mik þessum konungssyni
Rémˣ 1589
● heita konu/meyju [e-m] blive forlovet med en kvinde, få/give lovning på en kvinde
var honvm heitið konv
StjC 41120Tekr hann þessu glaðliga ok heitir konunni
Finnb 5316Nu uar konunni heitit ok akuedin brullaupstefna
Yngv 28Hann bad þeirar konu, er Rannveig er nefnd, og var honum heitid konu
Fljˣ 2822
5) [e-m] [e-u / ■] true (ngn) (med ngt)
Heitannde honom oc hœtanndde En hann hædde þa a mot. oc gabbaðe
Menota: 25rb7 BarlA 4614Eyiolfr callaði log til þess, at þeir hædi þar ferans doma i liði sinv, sem þeim var ohætt framaz at coma. Enn þeir Onundr oc Þorvarðr hetv þvi, at þegar skyllði bardagi vera
StuᴵK 16018toko Þorgisl i hvilv ok drogv hann vt, ok hetu honum fot-havggi, ef hann villdi eigi, at Dugfuss einn reiði þeira aa mille
StuᴵK 3834het hann þeim afar-kostum, hvar sem hann kuæmiz við
StuᴵK 54217Hvat giordir þu af hring þeim, er ek sellda þer, er Budle konungr gaf mer at efsta skilnade, er þer *synir Giuka konungs⸣ komut til hans ok heitud at heria eda brenna, nema þer nędit mer
Vǫls 7224
6) [e-n] [e-u] (oftest med proprium som prædikat) (om person, gud, dyr, sted, ting) hedde, give (ngn) navn, blive døbt
(þeir) villdo haɴ heita lata zachariam
HómÍsl⁶(1993) 5v6Nu er sia męr er alen þa scallþu hana mario heita lata
HómÍsl³⁶(1993) 60r13hvat hæitir sia maðr er kallar sva. Ec hæiti hiarrande
ÓHLeg 8631Þꜷ Þorolfr atto dottor unga er Þordis het
Eg162θ(2001) 8914snæro for sinni a goto þa er appia ho᷎iter
GregDialFrg² 6124barlaam ⸢heiti [var. hetir AM 232 fol] ec
Menota: 54vb28 BarlA 9922er scira scylldi sveininn. þa let byscop hann heita Iacob
ÓH 1916sveinn sa var scirðr. oc het Magnvs
ÓH 3186Steinn hellt meyioɴi uɴdir scirn oc het su męr Þora
SteinÓH 3776J landi þvi er heitir bertangaland uar .i. konungr er heitir artus hann er mikill maðr firir ser oc er nu gamall orðin hann a .ij. sonu enn ællri heitir iron en enn yngri apollonius
Þiðrᴵᴵ 10916Nu mvn vera manna mot. segir Þorarinn. amilli Hofꜱ ok Huna-vaz. þar sem heitir Þingeyrar
Heið 646Bo᷎r heitir a Backa
Heið 6414þar bio kona sv er Þordiꜱ het. ok var kꜹllvt gefn. ok var ekkia
Heið 6415At raðom uar með henni maðr sa er Oddr het. hann var gilldr maðr firir ser
Heið 6417þar er kallat i sveit þeiri a Kolgv-myrum. ok erv þar bo᷎ir margir ok heitir .i. bo᷎r a Meðal-heimi
Heið 6421heitir .i. bo᷎r a Meðal-heimi. þar bio sa maðr er Þorgisl het
Heið 6422Bo᷎r heitir at Burfelli. milli Svina-vaz ok Blꜹndo. þat er a Halsum vt
Heið 6426Bo᷎r heitir at Burfelli ... þar bio sa maðr (er) Eirikr het ok var kallaðr uiðsia
Heið 6428I Langa-dal heitir bo᷎r a Avðolfs-stꜹðum. þar bio sa maðr er Avðolfr het
Heið 6430I Langa-dal heitir bo᷎r a Avðolfs-stꜹðum. þar bio sa maðr er Avðolfr het
Heið 6431hann bio þar sem heitir i Sletta-dal. þat er upp fra Suina-vatni
Heið 652hann bio þar sem heitir i Sletta-dal ... þeir eru .ij. bo᷎ir er * sva heita
Heið 654Bo᷎r heitir at Suina-vatni. ok bio þar sa maðr er Svmarliði het
Heið 657Bo᷎r heitir at Suina-vatni. ok bio þar sa maðr er Svmarliði het
Heið 658með honum var heima dottur son hans ok het Þorliotr giallanda foꜱtri. hraustr maðr
Heið 6510Eyiolfr het maðr. (er) bio at Asmundar-gnupi
Heið 6511Bo᷎r heitir i Uestr-hopi a Þernv-myri
Heið 664þar bua bro᷎þr .ij. het annaʀ Þoroddr. Þorgisl annaʀ ok voro Hermundar synir
Heið 665bro᷎ðr .ij. er þar voru heima ... ok het annaʀ Olafr. en annaʀ Dagr
Heið 6611het maðr Griꜱ. ok var kallaðr Kollgriꜱ
Heið 6614Annaʀ (maðr) het Þorðr ok var kallaðr melracki
Heið 6617þat var her i sumar at mik skilðe a uið mann þann er heitir Þorarinn. ok varð hann firir averka af minv til ræði
Heið 6716En þv skalt fara a morgin at so᷎kia forustvgellding varn er heitir Fleygir
Heið 692sv het ok Alof. hon var vitr kona ok fostra Barða ok þeira Gvðmundar sona
Heið 706Þar hittaz þeir við a þa er heitir Laxa er fellr ur Suina-uatni
Heið 728fara nv leiðar sinnar ok kvomv þar sem heitir a Ask i Viði-dal
Heið 7220ok voro her .ij. systur synir Barða i þeiri fꜹr ok het annaʀ Lamb-karr en annaʀ Hvnn. ok þa er hinn .iij. uazdo᷎lskr i fꜹr með þeim
Heið 7223En Gvðbrandr faðir þeira ok Gvðrun moðir þeira bioɢv vt i Viði-dal a bo᷎ þeim er siðan heitir a Gvðbranz-stꜹðom
Heið 7228Niall heitir buandi er þer skulot i nott gista
Heið 7725þat mvnv þer ok spurt hafa at þeir bro᷎ðr. synir Þorgavz. hafa syslv firir hꜹndom i sumar. At sla teig þann er heitir Gullteigr
Heið 785Floi heitir a heiðinni. ok eru þar vatn (sic, cf. ed. note) stor
Heið 7825þa skulot koma a bo᷎ þann er heitir a Hallvarðꜱ-stꜹðom ok spyria bonda tiðenda ok fretta eptir hestvm þeim er horfit hafa norðan yr sveitum
Heið 7914Eiðr sat at tafli ok synir hans .ij. annarr þeira het Illhvgi en annarr Eysteinn
Heið 882Su kona bio þar it næsta er Þorfinna het. hon var kꜹllvt skalld kona
Heið 8812hon ati ser son. er het Eyiolfr ok broðvr er het Tanni er kallaðr var hinn hand rami
Heið 8814hon ati ser son. er het Eyiolfr ok broðvr er het Tanni er kallaðr var hinn hand rami
Heið 8814Ek heiti Þorbergr en þetta sverð selldi mer Lygi-Torfi frendi þinn. ok her af skaltv mart hꜹgg þola i dag at þi er ek uillda eða hvi so᷎ki þer nv eigi at
Heið 9020Ok þat er sagt at maðr het Þorliotr kappi mikill. hann atti heima a Veggivm. svmir segia hann fra Sleggiv-lo᷎k
Heið 9219bio hann siðan .x. skip. oc bioggv þeir scipin sinom megin nes nokvrs hvarir er heitir Sota nes
ÓTOddS 52Astriðr kona Trygva konungs. dottir gꜹfvgs mannz er Eirikr hét oc bio a Oprv stꜹðvm
ÓTOddS 54þar falla þeir T. (ɔ: Tryggvi) konungr ok hans menn ok er hann þar rey‹r›ðr a nesino ok standa þar hia bavtasteinar at ho᷎fðe ok fo᷎tom. ok heitir þar Tryggva reyr
ÓTOddS 63fostri henar het Þorolfr lvsar skegg. en Þorgils hét so᷎n hans vngr
ÓTOddS 66fostri henar het Þorolfr lvsar skegg. en Þorgils hét so᷎n hans vngr
ÓTOddS 66er hon visse at nalgaþiz sv stvnd er hon mvnde barn føþa komo þau til vaz er Ro᷎nd heitir
ÓTOddS 615siþan foro þav þa gavtv er fyrir la oc i þat herat er Skꜹn heiter
ÓTOddS 712þar bio mikill maðr ok rikr er Biorn eitrkveisa hét
ÓTOddS 714siþan foro þau ibrꜹtt oc komo a þan bø er i Vizum heitir
ÓTOddS 718þar bio sa maðr er Þorstein het fé litill ok go᷎ðr maðr
ÓTOddS 719for or landi með honum dottir hans er Vþr hét. oc var allra kvenna venst
ÓTOddS 1427Ingibiorg konungs syster feck harm eptir sin bvanda er drepinn var. en Olafr villdi gipta hana þeim manne er Sꜹrli hét
ÓTOddS 3625Þess er oc getið at O. (ɔ: Óláfr) heyrðe sꜹgvr af einom dyrligvm manne er var i eyio einne er Syllingar heita oc skamt fra Irlandi
ÓTOddS 4422Ok hann sialfr for með .iii. skipum til Englanz ok er hann kom þar. þa heyrðe hann at iarl sa reð Norðimbralandi er Sigurðr hét
ÓTOddS 4533hann kvaz heita Alen ꜹðge ok vera forenge kꜹp manna ok nv allir komnir af Garða rike
ÓTOddS 4633Eyvindr scrafe hett maðr
Sv 715Þorvalldr hett madr
Eir544 28b23Mar hæt Austmaðr
FbrHb 1226at þvi spyr ek, hvart þv heitir sva sem þv nefndiz
FbrHb 1993hann ... kom til borgar þeiʀar er Holmgarþr hetir (!)
ÓH325V 84418Einn lutr (jarðar) heitir Asía
Enc736I 28314Hvart er þat satt at þer segit at sa er atti fornkonvngom saman heti Gꜹtr oðrv nafni
HákFris 49129til kastala þes er Sintre he⸌i⸍tir
HkrEirsp 13110Ynðis stadr sa var gorr i avstanverþum heimi er Paradisvs hetir
VerA 54ef þú átt annat nafn en heita Víðfǫrull, þá seg nú til þess
ǪrvS 15911af þæim manne er Halle a Fitt æitir
DN I (1318) 13727í heraþi þvi er mesopotamia hetir
Alexis 4825sa hett. paramoniarivs
Alexis 4928Hin fyrsti eet (ɔ: hét) Magnus konongr hin bærfꝍte
GenealEiðKr 39332Hesthofði er byr þar er nu heitir at Stað i Skaga-firði. hann er frenði hanꜱ
Heiðy 10215Sa maðr het Þoroððr ok kallaðr kergarðr. ecki uinsæll. hann skillði hafa .iij. uetʀ
Heiðy 1031þa bað hann seʀ konu. su het Auðr. ðottir Snorra goða. ok er hun fostnuð honum
Heiðy 10621Aðr (ɔ: Auðr) vaʀ gift oðrum rikum manne. syni Þoriꜱ hunðz er Sigurðr het ok eru þaðan komnir Biarkeyngar hinir agiæztu menn
Heiðy 10810Gylfi konvngr reð þar londvm, er nu heitir Sviþioð. Fra honvm er þat sagt, at han gaf eiɴi farandi konv at lavnvm skemtvnar sinnar eitt plogs land i riki sinv ... En sv kona ... er nefnd Gefivn
SnE 81Sa svarar, er hann leiddi iɴ, at sa, er i env nezta hasæti sat, var konvngr, ok heitir Hár
SnE 102sa, er i env nezta hasæti sat, var konvngr, ok heitir Hár, en þar næst ‹sa›, er heitir Iafnhár, en sa ofarst, er Þriþi heitir
SnE 102sa, er i env nezta hasæti sat, var konvngr, ok heitir Hár, en þar næst ‹sa›, er heitir Iafnhár, en sa ofarst, er Þriþi heitir
SnE 103Hár segir: Sa heitir *Alfꜹðr at voro mali, en í Asgarþi envm forna atti hann xii. nǫfn
SnE 1012ok skolv allir menn lifa, þeir er rett erv siþaðir, ok vera meþ honvm sialfvm, þar sem heitir Gimle eða Vingolf
SnE 113Fyʀ var þat mǫrgvm ꜹldvm, en iorð var skavpvt, er Niflheimr var gorr, ok i honvm miðivm liɢr brvðr sa, er Hvergelmir heitir
SnE 115ok þaþan af falla þær ár, er sva heita: Svavl, Gvɴþra, F‹i›orm, *Fimbvlþvl, Sliðr ok Hriþ, Sylgr ok Ylgr, Við, Leiptr; Gioll er næst helgrindvm
SnE 1116Þa mælti Þriþi: Fyrst var þo sa heimr i svðrhalfv, er Mvspell heitir
SnE 1118‹Harr svarar:› Næst var þat, þa er hrimit dravp, at þar varð af kýr sv, er Avðhvmla het
SnE 1319sa er nefndr Bvri; hann var fagr alitvm, mikill ok mattvgr; hann gat son þaɴ, er Boʀ het
SnE 143Hann feck þeirar konv, er Bes‹t›la het, dottir Bolþorns iotvns, ok fengv þav iii. sonv
SnE 144fengv þav iii. sonv; het eiɴ Oðiɴ, aɴaʀ Vili, iii. Ve
SnE 144Ok þat er min trva, at sa Oþinn ok hans bræðr mvnv vera styrande himins ok iarþar; þat ættlvm ver, at hann mvni sva heita. Sva heitir sa maðr, er ver vitvm mestan ok agæztan, ok vel megv *þer hann lata sva heita
SnE 147Ok þat er min trva, at sa Oþinn ok hans bræðr mvnv vera styrande himins ok iarþar; þat ættlvm ver, at hann mvni sva heita. Sva heitir sa maðr, er ver vitvm mestan ok agæztan, ok vel megv *þer hann lata sva heita
SnE 147Sva heitir sa maðr, er ver vitvm mestan ok agæztan, ok vel megv *þer hann lata sva heita
SnE 148þeir heita sva, Avstri, Vestri, Norþ‹r›i, Svðri
SnE 157het karlmaðriɴ Askr, en konan Embla, ok *olz þaðan af mannkindin, *sv er bygþin var gefin vndir Miðgarþi
SnE 1617Þar er eiɴ staðr, er Hliðskialf heitir, ok þa er Oþinn settiz þar i hasæti, þa sa hann of alla heima
SnE 1622Kona hans het Friɢ Fiorgvinsdottir
SnE 1624Ok firir þvi ma hann heita *Alfꜹðr, at hann er faþir allra goþaɴa ok manna ok allz þes, er af honvm ok hans krapti var *fvllgert
SnE 174Norfi eða Narfi het iotvnn, er bygþi i Iotvnheimvm
SnE 178hann atti dottvr, er Nott het; hon var svꜹrt ok dꜹck, sem hon atti ætt til
SnE 179Hon var gipt þeim maɴe, er Naglfare het
SnE 1711þeira sonr het ‹A›vðr
SnE 1711Iorð het þeira dottir
SnE 1712Þvi næst var hon gipt þeim, er Aɴaʀ het
SnE 1712Sa hestr, er Dagr a, heitir Skinfaxi, ok lysir allt lopt ok iorþina af faxi hans
SnE 1719(hann) atti tvꜹ bꜹrn; þav varv sva favgr ok friþ, at hann kallaþi *son sinn⸣ Mana, en dottvr sina Sol, ok gipti hana þeim maɴe, er Glenr het
SnE 182þeir hestar heita sva, Arvakr ok Alsviðr
SnE 186hann tok ii. bꜹrn af iorþvnni, er sva heita, Bil ok Hivki
SnE 189hann tok ii. bꜹrn af iorþvnni ... er þav gengv fra brvɴi þeim, er Byrgir heitir, ok barv á ꜹxlvm ser sa, er heitir Sǽgr, en stavngin Simvl
SnE 1810hann tok ii. bꜹrn af iorþvnni ... er þav gengv fra brvɴi þeim, er Byrgir heitir, ok barv á ꜹxlvm ser sa, er heitir Sǽgr, en stavngin Simvl
SnE 1811Hár segir: Þat erv ii. vlfar, ok heitir sa, er eptir henni ferr, Skǫll; hann hræþiz hon ok hann mvn taka hana
SnE 1819en sa heitir Hati Hroðvitnisson, er firir henne leypr, ok vill hann taka tvnglit, ok sva mvn verþa
SnE 1820Har segir: Gygr ein byr firir [av]stan Miðgarþ i þeim skogi, er [I]arnviðr heitir
SnE 1824I þeim skogi byggia þær trꜹlkonvr, er Iarnviðivr heita
SnE 1824er þer eigi sagt þat, *er gvþin gerþv brv *af iorþv til himins⸣, *er heitir Bifravst?
SnE 1915þat var þar, sem heitir Iþavollr i miðri borginni
SnE 206þar er Mimisbrvɴr, er spekð ok manvit er ifolgit, ok heitir sa Mimir, er a brvɴinn
SnE 2211Þriðia rot asksins stendr á himni ok vndir þeiri rot er brvɴr sa, er mioc er heilagr, er heitir Vrþarbrvɴr
SnE 2221Hestar asaɴa heita sva: Sleipnir ...
SnE 2223Hvern dag riþa æsir þangat vpp vm Bifravst; hon heitir ok Asbrv
SnE 2223En Þorr gengr til *domsins ok veðr ár þær, er sva heita: Kavrmt ...
SnE 232Þar stendr salr eiɴ fagr vndir askinvm við brvɴinn, ok or þeim sal koma iii. mæyiar, þær er sva heita, Vrðr, Verþandi, Skvlld
SnE 2313Avrn eiɴ sitr i limvm asksins, ok er hann margs vitandi, en imilli avgna honvm sitr hꜹkr sa, er heitir Veðrfꜹlnir
SnE 246Ikorni sa, er heitir Ratatoskr, reɴ vpp ok niðr eptir askinvm ok berr avfvndar orð milli arnarins ok Niðhꜹgs, en iiii. hirtir reɴa i limvm asksins ok bita baʀ
SnE 246iiii. hirtir reɴa i limvm asksins ok bita baʀ; þeir heita sva, Daiɴ, Dvaliɴ, Dvɴevrr, Dvraþrór
SnE 249Fvglar ii. fæþaz i Vrþarbrvɴi; þeir heita svanir, ok af þeim fvglvm hefir komit þat fvgla kyn, er sva heitir
SnE 257Fvglar ii. fæþaz i Vrþarbrvɴi; þeir heita svanir, ok af þeim fvglvm hefir komit þat fvgla kyn, er sva heitir
SnE 258Sa er eiɴ staþr þar, er kallaðr er Alfheímr; þar byɢvir folk þat, er *Liosalfar heita
SnE 2512Þar er ok sa (staðr), er Glitnir heitir, ok erv veɢir hans ok steðr allar ok stolpar af ravþv gvlli, en þak hans af silfri
SnE 2516Þar er enn sa staðr, er Himinbiorg heita; sa stendr á himins enda við brvar sporð, þar er Bifrꜹst kemr til himins
SnE 2518Þar er eɴ mikill staðr, er Valaskia‹l›f heitir; þaɴ stað a Oþiɴ
SnE 2520þaɴ (stað) gerþv gvþin ok þꜹkþv skirv silfri, ok þar er Hliðskialfin i þesvm sal, þat hasæti, er sva heitir
SnE 2522A svɴanverþvm himins enda er sa salr, er allra er fegrstr, ok biartari en solin, er Gimle heitir
SnE 261Har segir: Sva er sagt, at aɴaʀ himinn se svdr ok vpp fra þesvm himni, ok heitir sa * Andlangr
SnE 2610Sva er sagt, at aɴaʀ himinn se svdr ok vpp fra þesvm himni, ok heitir sa * Andlangr, eɴ hinn iii. himinn se eɴ vpp fra þeim, ok heitir sa Viðblaiɴ
SnE 2611A norþanverþvm himins enda sitr iotvɴ sa, er Hræsvelgr heitir
SnE 2618Svasvðr heitir sa, er faþir Svmars er, ok er hann sǽllifr, sva at af hans heiti er þat kallat svaslekt, er blitt er
SnE 275veit hon ꜹrlavg maɴa, þott hon segi eigi spár, sva sem her er sakt, at Oþinn mælti sialfr við þaɴ ás, er Loki heitir
SnE 2717Oþinn heitir Allfavðr, þviat hann er faþir allra goþa
SnE 2721hann heitir ok Valfꜹðr, þviat hans oska synir erv allir þeir, er i val falla
SnE 2722hans oska synir erv allir þeir, er i val falla; [þeim ski]par hann Valhavll ok Vingolf, ok heita þeir þa Einheriar
SnE 2723Hann heitir ok Hangagvð ok H[a]ptagvð, Farmagvð, ok enn hefir hann nefnz a fleire vega
SnE 2724Hann (ɔ: Þórr) a þar riki, er Þrvþvangar heita, en havll hans heitir Bilskirnir
SnE 2823Hann (ɔ: Þórr) a þar riki, er Þrvþvangar heita, en havll hans heitir Bilskirnir
SnE 2824Thor a hafra ii, er sva heita, Taɴgniostr ok Taɴgrisnir, ok reið þa, er hann eckr
SnE 295Hann byr þar sem heitir Breiðablik; þat er a himni; i þeim stað ma ecki vera ohreint, sva sem her segir
SnE 2924Hiɴ þriþi ás er sa, er kallaðr er Niorðr; hann byr a himni, þar sem heitir Noatvn
SnE 305vanir gislvþv hann goþvnvm ok tokv imot at * gislingv þaɴ, er Hænir heitir; hann varð at sætt með *goþvm ok vonvm
SnE 3010Nio‹r›ðr a þa konv, er Skaþi heitir, dottir Þiaza iotvns
SnE 3012Skaþi vill hafa bvstað þaɴ, er att hafþi faþir hennar; þat er a fiollvm nǫkqvorvm, þar sem heitir Þrvmheímr, eɴ Niorðr vill vera nær sǽ
SnE 3014Niorðr i Noatvnvm gat siþan ii. bꜹrn; het *annat Freyr, en dottir Freyia
SnE 317Har segir: Sa er eɴ ás, er Tyr heitir; hann er diarfaztr ok bezt hvgaðr ok hann ræðr mioc sigri i orrostom
SnE 321Bragi heitir eiɴ; hann er ágǽtr at speki ok mest at malsnild ok orðfimi; hann kaɴ mest af skaldskap
SnE 3212Heimdallr heitir eiɴ; hann er kallaðr hviti as; hann er mikill ok heilagr
SnE 3223hann heitir ok Hallinnskiþi ok Gvllintaɴi; teɴr hans varv af gvlli
SnE 3225Hann býr þar er heitir Himinbiorg við Bifrꜹst
SnE 3226hestr hans heitir Gvlltoppr
SnE 3226hann hefir lvðr þaɴ er Giallarhorn heitir, ok heyrir blastr hans i alla heima
SnE 334Hꜹðr heitir eiɴ assiɴ; hann er blindr
SnE 3312Viþaʀ heitir eiɴ hiɴ þavgli ás; hann hefir sko þiokkvan
SnE 3316Ali eþa Vali heitir eiɴ, sonr Oþins ok Rindar, hann er diarfr i orrostom ok mioc happskeytr
SnE 3319Vllr heitir eiɴ, sonr Sifiar stivpsonr Þors; hann er bog (maðr) (skrevet med runetegnet for maðr) sva goðr, ok skiðfærr sva, at engi ma við hann keppaz
SnE 3320Forseti heitir sonr Balldrs ok Nꜹɴv Nepsdottvr; hann á þaɴ sal a himni, er Glitnir heitir
SnE 3324Forseti heitir sonr Balldrs ok Nꜹɴv Nepsdottvr; hann á þaɴ sal a himni, er Glitnir heitir
SnE 3325Kona hans heitir Sigyn; sonr þeira Nari eða Narve
SnE 3414Angrboþa het gygr i Iotvnheimvm; við henne gat Loki iii. bꜹrn. Eitt var Fenrisvlfr, aɴat Iormvngandr - þat er Miðgarþz ormr -, iii. er Hel
SnE 3415Elivðnir heitir salr hennar
SnE 354Þa sendi Allfꜹðr þaɴ, er Skirnir er nefndr, sendimaðr Freys, ofan i Svartalfaheim til dverga nokvʀa ok let gera fiotvr þaɴ, er Gleipnir heitir
SnE 367Þa forv æsirnir vt i vatn þat, er Amsvartnir heitir, i holm þaɴ, er Lyngvi er kallaðr, ok kavllvþv með ser vlfinn
SnE 3621Þa er æsirnir sa, at vlfriɴ var bvndiɴ at fvllv, þa tokv þeir festina, er or var fiotrinvm, er Gelgia heitir, ok drogv hana gꜹgnvm hellv mikla
SnE 3715tokv þeir festina, er or var fiotrinvm ... ok drogv hana gꜹgnvm hellv mikla, sv heitir Gioll, ok festv hellvna langt i iorð niðr
SnE 3716þa tokv þeir mikiɴ stein ok skvtv eɴ lengra i iorþina, sa heitir Þviti, ok hofþv þaɴ stein firir festar hæliɴ
SnE 3718Hann greniar illiliga ok slefa reɴ or mvɴi hans; þat er a sv, er Von heitir
SnE 3722Har segir: Frigg er æzt; hon a þaɴ bæ, er Fensalir heita, ok er hann allvegligr
SnE 388‹Vi.› (ásynja) Freyia er tignvz með Friɢ; hon giptiz þeim manni, er Oðr heitir; dottir þeira er Hnos
SnE 3814Freyia a mǫrg nǫf‹n› ... hon heitir Mardavll ok Horn, Gefn, Syr
SnE 3819Xiiii. (ásynja) Gná, hana sendir Friɢ i ymsa heima at eyrindvm sinvm; hon a þaɴ hest, er reɴ lopt ok lavg *ok heitir Hofvarpnir
SnE 3914Gvðr ok Rota ok norn en yngzta, er Skvld heitir, riþa iafn[a]n at kiosa val ok raþa vigvm
SnE 4012Gymir het maðr, en kona hans Avrboða; hon var bergrisa ættar; dottir þeira var Gerðr, er allra qvinna var fegrst
SnE 4015Þa for Skirnir ok bað honvm konvɴar ok feck *heit hennar, ok nio nottvm siþaʀ skilldi hon þar koma, er Barey heitir
SnE 4115geysimikit mein var honvm þat, þa er hann barþiz við þaɴ, er Beli heitir
SnE 4125En aldri er sva mikill maɴfiolði i Valhꜹll, at eigi ma þeim endaz flesk galltar þes, er *Sæhrimnir heitir
SnE 428Andhrimnir heitir steikariɴ, en Eldhrimnir ketillinn
SnE 4211Har segir: Þa vist, er a hans borðe stendr, gefr hann ii. vlfvm, er hann a, er sva heita, Geri ok Freki
SnE 4219Hrafnar ii. sitia á ꜹxlvm honvm ... þeir heita sva, Hvgiɴ ok Mvniɴ
SnE 4225Geít sv, er Heiðrvn heitir, stendr vppi a Valhꜹll ok bitr baʀ af limvm tres þes, er mioc er nafnfrægt, er Leraðr heitir
SnE 4315Geít sv, er Heiðrvn heitir, stendr vppi a Valhꜹll ok bitr baʀ af limvm tres þes, er mioc er nafnfrægt, er Leraðr heitir
SnE 4316en af hornvm ‹hans› (ɔ: hjartarins) verþr sva mikill dropi, at niðr kemr i Hvergelmi, *ok þaðan af falla *þær ár⸣ er sva heita: Sið, Við ...
SnE 4323beiddiz hann, at þeir skyldv lofa, ‹at hann› hefþi lið af hesti sinvm, er *Svaþilfari het, en þvi reþ Loki, er þat var til lagt við hann
SnE 4524sonr bva‹nda› het Þialbi, en Ravsqva dottir
SnE 499Þa segir sa, er siþarst geck, er Loki heitir: kaɴ ec þa iþrott er ec em albviɴ at reyna
SnE 548(hann) kallaþi vtar a beckiɴ, at sa, er Logi heitir, skal ganga a golf fram ok freista sin imoti Loka
SnE 5412hann var mioc soltiɴ ok at títt, en sa, er Logi het, þat var villieldr ok breɴdi hann eigi seiɴa *trogit en slatrit⸣
SnE 5920En er Þialfi þreytti rasina við þaɴ, er Hvgi het, þat var hvgr miɴ
SnE 5922hann toc hiɴ mesta vxaɴ, er Himinhriotr het, ok sleít af havfvþit ok for með til siꜹar
SnE 622Hringhorni het skip Baldrs; hann var allra skipa mestr
SnE 6513Þa var sent i Iotvnheima eptir gygi þeiʀi, er Hyʀockin het
SnE 6516en Freyr ok i keʀv með gelti þeim, er Gvllinbvrsti heitir eþa Sliðrvgtaɴi
SnE 667en Heimdallr reið hesti þeim, er Gvlltoppr heitir
SnE 668Oþinn lagþi a balit gvllring þaɴ, er Drꜹpnir heitir
SnE 6610en opt vm daga bra hann ser i lax liki ok falz þa þar sem heitir Franangrs fors
SnE 6813en er æsir koma til hvssins, þa geck sa fyrst iɴ, er allra var vitraztr, er Kvasir heitir
SnE 6821þa verþr ok þat, at Naglfar losnar, skip þat, er sva heitir
SnE 715Hrymr heitir iotvnn, er styrir *Naglfari
SnE 719Mvspellz megir sæk‹i›a fram a *þann voll, er Vígriðr heitir
SnE 7119Riðr fyrstr Oþinn með *gvllhialminn ok fagra bryniv ok geír siɴ, er Gv‹n›gnir heitir
SnE 729bazt er þa at vera a *Gimle a himne, ok *allgott er til goðs dryckiar þeim, er þat þyckir gaman, i þeim sal, er Brimir heitir
SnE 7423sa er ok goðr salr, er stendr a Niþafiollvm, giorr af ravþv gvlli; sa heitir Sindri
SnE 7424En þar sem heitir Hoddmimis hollt leynaz menn ii. i Svrtaloga, er sva heita, Lif ok Leifþrasir, ok hafa morgindꜹɢvar firir mat
SnE 761En þar sem heitir Hoddmimis hollt leynaz menn ii. i Svrtaloga, er sva heita, Lif ok Leifþrasir, ok hafa morgindꜹɢvar firir mat
SnE 762Attv þꜹ iii. sonv, er sva ⸢*hetv [non emend. heitv (el. hettv, cf. ed. note)], Sꜹrli ...
SnE 13216n.Hvernig er okend *setning skaldskapar? Sva at nefna hvern lvt sem heitir
SnE 16417vngr maþr ... spurþi hann þaɴ hvert heiti vę́ri borgariɴar. En sa sagþi at su borg hett effesus
Sof623 592læidde sira Þordr þa fram vatta er sua æita Paall ...
DN II (1343) 2148tok ek þa eins manz vitni er Sigrid Þoraldr dotter eitir
DN VIII (1350) 16030æftir þetta tok ek tuegia manna vitni en sua eto Briniulfuer a Vadi ok Anstæin a Hundiulfstadum
DN VIII (1350) 16032var hon vatni ausin ok nafn gefit. ok het Asgerðr
EgM(2001) 5022aldregi hirði ek, hvárt hann heitir Helgi eða ǫðru nafni
Laxd 2244en Freyia er agætvz af asynivm; hon a þann bǽ a himni, er ⸢*Folkvangr heitir [AM 242 fol “W”; non emend. Folkvangar heita]
emend. SnE 3112: AM 242 fol “W”sa er nefndr Loki eða Loptr, sonr Farbꜹta iotvns; moþir hans ⸢*heitir [AM 242 fol “W”, etc.; non emend. er] Lꜹfey eða Nal; bræðr hans erv þeir Byleistr ok Helblindi
emend. SnE 349: AM 242 fol “W”Okvþoʀ for með hafra sina ok reið ok með honvm sa ás, er Loki ⸢*heitir [non emend. er kallaðr het AM 242 fol “W” 276]
emend. SnE 494: AM 242 fol “W”hneigir hann honum hæverskliga meðr guðs elsku ok spyrr hversu hann héti
Æv² 1228jord ... er ... Eikines eitir
DN I (1355) 27322eptir þet tokom mer vm ii manne vitni er sua æitæ. Kolbæin Omlunghssun ok Ogmunder Þorbiornnærsun
DN IX (1360) 16410Gestrin qvað hann vndarliga heita oc sva foður hans. Þa nef‹n›di Sturla Odalrik Gvnfarz son
StuᴵK 5825Maðr het Gvdmundr oc var Þorvallðz son, hann var callaðr Guðmundr inn dyri
StuᴵK 15820hann bio þar er mætiz Fliot oc Skaga-fiorðr, er a Heiði heitir. Hann atti dottur, er Groa het oc var colluð Heiðar-Groa
StuᴵK 2102Halldóra het kona ok var Þorðar dóttir; hvn var i Fliotum
StuᴵK 51911annarr maðr, er Hamundr het ok var Þorsteins son, hann var kallaðr auga
StuᴵᴵK 75Hon mælti þetta: hvi spurðir þu mic engis ok eigi at nafne? Me᷎rin svarar: mer er otte at þer, enn þo vil ek nv vita, hver þu ert, eða hvat þu heitir
StuᴵᴵK 24415I dag munt þu heill verða, minn elskuligi son Cimathe. Sva ⸢hiet [var. het Andr¹ˣ 3293] hann
~ lat.hoc enim erat nomen pueri
MirAndr 83336 Andr²A 3676hann heitir Olafr ok er son Tryɢva konungs Olafs sonar
RRÓT 32112Ek ⸢heíti [var. hæitir GKS 1005 fol “D²”] Guɴaʀ helmingr
ǪgmÓT 102tuæghgia manna vithni sæm swa æita Þorkiæll ...
DN I (1364) 29413let hann aull þau (ɔ: kvikvendi) koma fyrir Adam. ok at hann skylldi ... segia huersu hann uilldi huert þeirra heita láta
Stj¹ 3318tueggiæ mannæ vitne er sua eitæ Eiriker ...
DN XVI (1370) 2916hann ... siglði þar ut sem ⸢heítir [var. hetir AM 54 fol “C¹”] Floka varði
var. ÓTᴵ 25713: AM 54 fol “C¹”streingde Haralldr heit af nyiu at æigi skal hann lata skera har sitt fyr en hann fær toll af huerium uppdal sem vtnese ok allt þar j mille suo vida sem Noregr heitir
HarHárf 57132Olafr konungr ... atti fridlu er Edla het
ÓHFlat 10917Sigurðr ⸢het [var. hett GKS 1005 fol “D²”] son Eiriks
var. ÓTᴵ 821: GKS 1005 fol “D²”Hakon ⸢het [var. heit Holm perg 1 fol “C²”] einn rikr maðr
var. ÓTᴵ 709: Holm perg 1 fol “C²”þann man er ioseph heit (!)
MarFramf 33015ꜳ bæ, þeim er Hlunnar ⸢heitar (!) [var. heita HákFris 42811]
Hák81 36616Vilhialmur hefer kongr heitit
SigTurn 1972Þau áttu einn son, ⸢er Herrauðr hét [var. sá heit Herrauðr AM 577 4° “D”]
var. Bós 47: AM 577 4° “D”og heit eg Þorgils
MHFlat 37835Vilmundr heiter eg seger hann
Vilm 19415einn mikill meistare er Avgvstinvs hiete
AugReyk 1003‹S›o er sagt at j þenna thima var einn megthogr herra. Þo hann være og heiden og hafde mikit af Arivs vill‹v› og hiete Gaimas
JGullmReyk 18826madur sem Jon het og var Brynjolfsson
ÁBpˣ 11420spurði Þorsteinn, ef nǫkkur ørnefni vissi hann, þau er Geiti væri kend við. Hann kvað heita Geitishamra ok segir þeim til þeira
Brandkrˣ 1893utan at ꝍy þæirri er Hoð æitir
FskBˣ 8922hvat æitir þu. ec æiti Haralldr
FskBˣ 10114Eptir Óðins nafni var kallaðr Auðon ok hétu menn svá sonu sína
Hkrᴵˣ 201var hann svá skírðr, at hann hét Ótta Sveinn
Hkrᴵˣ 3058Ingolfr hét maþr nóręɴ es saɴliga er sagt at fǿre fyrst þaþan til Íslandz
Íslbˣ 915hafþi maþr ꜹstrǿɴ fyrst lǫg út hingat úr Norvegi sá er Ulfliótr hét ... oc váro þá Ulfliótz lǫg kǫlloþ
Íslbˣ 1438En sá hét Kolr es myrþr vas
Íslbˣ 1722En maþr hét Þorsteiɴ surtr
Íslbˣ 1939Eiríkr eɴ rauþi hét maþr breiþfirþscr es fór út heþan þangat
Íslbˣ 2629hann sendi hingat til laɴz prest þann er hét Þangbrandr
Íslbˣ 2818et nę́sta sumar epter fóro þeir austan oc prestr sá es Þormóþr hét
Íslbˣ 2831En þá vas namɴ haɴs rǿtt at hann hét Gisrøþr
Íslbˣ 3625Geller faþer þeira Þorkels fǫþor Braɴz oc Þorgils fǫþor míns. en ec ⸢*heitec [non emend. heiter] Are
Íslbˣ 4113n.ek heitir Turpin
KlmBˣ 2358hann let þat menn miok mundu fysa þangat ef landit heti vel
LdnStˣ 1566Ek heiti Guðmundr, ok em ek Eyjólfsson
LjósvLˣ 4427‹En þat var nafn hans rétt, at hann hét Gisræðr, svá sagði hann Ara presti› emend. Stu 24423: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 24423: BLAdd 11127ˣ “IIp”létu þau út ok brutu inn sama dag undir hávum hǫmrum í miklu illviðri, ok kómuz þar upp, er nú heitir síðan Sygnakleif
StuᴵR440ˣ 56sá hét Ásgeirr ok var kallaðr Kollu-Geirr
StuᴵᴵR11127ˣ 4419fell sá maðr í óvit í liði þeira Þorvarðs ok Þorgils, er Þórðr krabbi hét ok var Sigfússon; ok er hann raknaði við, segir hann mǫnnum, at ...
StuᴵᴵR11127ˣ 2679‹F›irer vtann borgar hlid stenndur Hilldibrandur og bidur koma heilann þann mann og spyr hver hann er? Ek heiter Konrad seiger hann. enn minn fader heitir Lodver. Edur hvert er þitt nafn
Þiðrᴵᴵˣ 34419
● heita í hǫfuð [e-m] være opkaldt efter (ngn)
● heita at nafni hedde
● ‖ præs. part.: heitandi som hedder, ved navn
● svá heitandi ved navn
Virðulegum herra Guðmundi með guðs miskunn biskupi at Hólum á Íslandi, sendir svá heitandi klerkr sanna kveðju
GBpD 15036vith gafuom xx mata boll i swa heitande iardhum ...
DN XII (*1293›AM 902 a) 1313eg uar einn munkur af ydrum felagskap so heitandi
ÆvMið²⁸ 835gaf Eirekur Gudmundsson offtnefndum Teite Þorleifssẏne so heitande jarder. Gautsdalur. Svarfholl og Backe
DI IX (*1533›Lbs 108ˣ) 68711
7) [e-u] [á ! / at e-u / með e-u] (om karakteristik el. benævnelse) kaldes, kalde (ngn/ngt) ((for) ngt), blive regnet for (ngt), betegne, være, anses (for ngt)
goði scal queða a þingmörc hver ero ... oc scal hann queþa a hue þing heitir
GrgKonᴵ 977ef spell ero a oc scaltu þann uarning selia þa leynðu eigi þann er kaupir. syn honom þau spell sem a ero oc semit siðan kaup ykat sem þit megot þa heitir þu eigi svikare
KgsFrgα 12915Hælldr en heita cotkarl oc væra æ unnder annars stiorn
Kgs 434skallt þu þat vist vita at æigi er þat nafn firi litannde. sva sæm svivirðingar nafn at heita huskarlar konongs hælldr er þat mykit sœmðar nafn hværium er þat nafn fær
Kgs 436þæir ⸢hæita [var. æita AM 322 fol] með rettu hirðstiorar
var. Hirð 41216 → Hirð AM 322 fol 7ra10sa er matvgr gvð er styrir himnvm. ok hann reðr sigr marke þvi er kros heitir. ko᷎llvm a hann oss til hialpar
ÓTOddS 3732drengir hæita vngir menn bvlǫsir mæþan þeir afla sær fiár eða orðztir
SnEFrg¹ 46418þat ⸢heitir [var. eiter AM 72 4°] arga fas
Landsl 6716ef maðr hꝍggr hala af rosse sua at af rofo fylgir. hann er sekr mork silfrs ... oc giallde ross uerðaurum aptr. hafi sa stocku er flytti oc heiti maðr at heimskare. en hinn heillt ross er atte
Landsl 12725ok þvi næst smiþvþv þeir malm ok steín ok tre, ok ... þaɴ malm, er gvll heitir
SnE 2015hiɴa sv, er skiall heitir, er iɴan liggr við eɢskvrn
SnE 2426er þat fært i frasagnir, ok mvntv eigi mega froþr maðr heita, ef þv skalt eigi kvɴa segia fra þeim stórtiþindvm
SnE 2818feʀ hon mioc a skiþvm ok með boga ok skytr dýr; hon heitir avndvrgvð eða avndvrdis
SnE 312en þa er æsir vildv eigi leysa hann, þa beit hann havndina af, þar er nv heitir *vlfliðr
SnE 3210hann hafþi þa speki vm framm aðra menn, er slægþ heitir, ok vælar til allra lvta
SnE 3412Ix. (ásynja) Vár, hon lvþir a eiþa maɴa ok einka mal, er veita sin amilli konvr ok karlar; þvi heita þav mal varar
SnE 393Þesar heita valkyrivr; þær sendir Oþinn til hverrar orrosto; þær kiosa feigð a menn ok raþa sigri
SnE 4010en ecki mvntv mega her með os heita sva mikill maðr sem æsir kalla þic
SnE 5621af hirðmanna nofnum ⸢hæitir [var. æitír AM 322 fol] allt folk ... hirð konongs
Hirð 4164Þui ⸢hæita [var. æita AM 322 fol] þæir gestir
Hirð 43911nema sa uili þiofr ⸢a [var. af LundUB Mh 15 “E” etc.; at GKS 3270 4° “F”; |V÷-3:] ⸢hæita [var. æita AM 322 fol 16ra34] sem lꝍynir
Hirð 4406ok sé skildr við umboð ok heiti drengr at verri
Jb3270 28812Ek gef þér frelsi, svá at þú skalt frá þessum degi frjáls maðr heita
Laxd 449at þú hefnir allra sára þeira, er hann hafði á sér dauðum, eða heit hvers manns níðingr ella
NjM 29123læidangr eða annur [v]ar viss jngiold e h[uat] þau heita
DN II (1352) 2566ok heítí drenger at verre
Landsl1154 12231hann má sannliga heita gleði dagr ok fagnaðar
GBpD 9336hverr þeirra mátti ⸢vera [var. heita AM 180 c fol “A”] konungs jafningi at ásjónu
var. Klma 45528: AM 180 c fol “A”spyrr at þat land var allt tekit er hann het konstabl ‹ifir›
KlmA1980 541þa stendr hann eigi mo᷎rg ꜳ̋r j skolanum, adr hann ma heita yfir meistari allra þeirra, sem j þersum þridiungi voro, er Eropa heitir
ClarB 140Latit þar a milli ockar brugdit sverd sem fyʀ, er vid stigum a einn będ, ok heitum þa hiona ‹nafni›
Vǫls 8420eiter þet eidrof, oc ær liikt widr meinswꝍre
BorgKrNY 1773seg mér hvar Hjǫrvarðz haugar heita
HeiðrR 1812fiengv þeir lijtha eitt eyland. þat var miogh osynelegt at siꜳ. þar var at lijta fꜳ thre þat sem skogvren atte heitha
AntReyk 28126ef maðr stelr minna en þveiti. þá scal heita hvinn um alldr siðan
Frostˣ 25313var þa sva hit fiorða sinni kononga skifti at ec het með engri nafnbot annarre en sem riddare einn hværr
FskBˣ 20413Sturla segir, at hann vildi gjarna, at þeir heldi norðr á, ef engir vildi undan skeraz fyrirmenninir, ‹segir þá mundi lítit verða efni þar til atreiðar, er eigi yrði allir á einu ráði, er fyrirmenn skyldu heita› emend. Stu 6424: Adv 21 3 17 “V”, etc.
emend. StuᴵᴵR11127ˣ 6424: Adv 21 3 17ˣ “V”
‖ (+ præt. part. / adj.) :
Þeir menn ero .xiiii. er talþir heita til arfs i lögom er fyrst ero tindir. af þvi at þar ræðr eigi frændsemi
GrgStað 6412Jarne a firer at standa. værðr at iarne skir þa er hon sygn saka. værðr hon ful at iarne þa hæitir hon son at sok
BorgKr¹ 3518ef maðr etr i langa fastu. ⸢sa ma æi kallaz [var. þa ma han æi æita OsloUB 317 4° “B”] daguillr
var. EiðKrA 3849: OsloUB 317 4° “B”huærium manne þæim sem siðsamr uil ⸢hæita [var. æíta AM 322 fol]
Hirð 41815at þu meger siðsamr ⸢hæita [var. æita AM 322 fol]
Hirð 42019skilðu þeir þa enn sva at þeir hetu sattir
ÓTᴵᴵ 32518þú heitir v. vetra gamall, en ek þrévetr
Hkrᴵᴵᴵˣ 3613sagði ok, at sá mundi heita mestr maðr þeira ávalt, er hann var með
StuᴵᴵR11127ˣ 4227
● heita nafni
● skulu heita efter sigende
● ‖ præt. part.: illa heitinn [í e-u] som får et dårligt ord på sig
*) (for létta vb., cf. var., el. ³hætta vb.?)
B. heita + præp./adv.
á: heita (upp) á
1) [e-n/e-t] [til e-s / ■] kalde på (ngn), tilkalde (ngn), råbe (ngn) an, bede (ngn) (om ngt), opfordre (ngn) (til ngt), opildne (ngn)
Asta stendr upp þegar oc heitr a karla oc konor at buaz um þar sem bezt
ÓH 674er iarll sa i hvert vefni (sic) comit var. þa het hann a frambyɢva at þeir skyldv haɢva (sic) tengslin oc leysa scipin ut
ÓH 948segir at honom man reynaz sem auðrom gott at ⸢heita [var. hǽtta AM 655 XXIX 4° “C”] á miskvnn hans
Alex 13714jarllarnir laupa æptir dyrunum oc heita fast a sina hunða
Þiðrᴵᴵ 1296Þa stoð Þoʀ vpp ok het a lagsmenn sina
SnE 5017er Snorri kom ut ⸢het hann a menn at [var. bad hann menn Eb447(2003)ˣ 2007] stauðua uandræðin
EbWolf(2003) 2016het a menn sina at þeir skylldu engan lata með lifi a brot komaz þann er a karfanum var
EgM(2001) 10932nv þẏss sia flokkr framm a leikvǫllinn ok ollum megín at stẏrínv þvi. er tvngan heiter ok heita nv a hana til mꜳlsins ok orðanna ok sǫngsíns at hon kveðí þat allt vpp ok hon giorer sva
Gramm²W 548Snorri het aa þa, at þeir skylldo eigi beriaz; engi hirði hvat er hann sagði
StuᴵK 32110Ion tekr þa þat rad, at hann bregðr til *vtan-ferdar ok heitr aa vini sina til uoro (ɔ: vǫru)
StuᴵK 41214heítr hann a Sigmund Brestis son at hann legde skípe sínu at Bua skípe
Fær 6712toku husin at driupa, sem liklikt var, er þakit tok at rofna. Gisli spratt upp skiott ok heitr ꜳ menn sina, at skyli
Gísl 192fridþiofur hiet þá á menn syna og bad ad ausa vpp skipid
FriðAˣ 182Þorfinnr heitr þá á sína menn ok bað þá brjóta upp vápn sín
Orknˣ 464Þorgils heitr nú á menn sína, at þeir skuli ganga út *í vígin, er þeir hǫfðu gert, ok verja hendr sínar rǫskliga
StuᴵᴵR11127ˣ 1482Enn hver sem vaknar tekur sin klædi og vapn og heitir hver ꜳ annann ath forda sier
Þiðrᴵˣ 1427
2) [e-n/e-t] [til e-s / um e-t / ■] påkalde (ngn), anråbe (ngn), bønfalde (ngn), bede til (ngn)
en sumir (englar) til þeꜱ at véita mꜵɴom lǽcning. þeim er a guþ héita eþa helga meɴ hans
HómÍsl⁴³(1993) 71r4morgonen post. var heitit fir henne á éɴ sela. thorlac biscop
ÞBpCod645 1019truði hann þui allu ⸢hæitr [var. mæir ÓH619 11730; hvatara ÓH 65316] a hann til allra hialpa i sinni nauð
ÓHLeg 9712er þeir komu sva miok i nand, at þeim þotti ser naliga engi van undankvamu, er meþ helgum dominum foru, þa hetu þeir a postolann
Barth² 76623hann ... hét a guð oc hans goðlæica
ElisA 605aller þiggia bœner sinar af honom. er a hann hæita um þætta i sinum þurftum
Menota: 29rb9 Streng 10822heitim á allzvalldaɴɴda Gvþ scapera allra hlvta .vi. d[egra] fostv at haɴ gevi oꜱ sigr
Jvs291 2821nv hevi ec heitiþ til sigrs oꜱ á þær systr baþar þorgerþi oc jrpv
Jvs291 1163a hann skal heita til sæfara ok til veiþa
SnE 306Freyr er hiɴ agætazti af asvm; hann ræðr firir regni ok scini solar ok þar með avexti iarþar, ok a hann er gott at heita til ars ok friþar
SnE 3110hon er naqvæmvz monnvm til a at heita, ok af hennar nafni er þat ‹tignar› nafn, er rikiskonvr erv kallað‹a›r frovor
SnE 3120henne likaþi vel mansꜹngr; a hana er gott at heita til asta
SnE 3122Sa er eɴ ás, er Tyr heitir; hann er diarfaztr ok bezt hvgaðr ok hann ræðr mioc sigri i orrostom; a hann er gott at heita hreystimonnvm
SnE 322hann er ok fagr alitvm ok hefir hermaɴz atgervi; a hann er * gott at heita i eínvigi
SnE 3323Hon kallaðe a hinn heilaga Olaf konung ok Magnus jarl inn helga. ok Halluarð. þuiat menn heto þa mioc a þa her a landi
GBpA 951hann er sva avðigr ok fesæll, at hann ma gefa þeim ꜹð landa eða lavsafiar; ⸢*a hann skal til þess heita [AM 242 fol “W”, etc.; non emend. er a hann heita til þess]
emend. SnE 308: AM 242 fol “W”heitandi a hinn blezaða Þorlak byskup. at hann huɢadi þau af harmi þessum
ÞBpB 31115Heitið var á vára frú fyrir henni ... ok stóð it sama hennar vanmegn þar til at tígulig júngfrú birtist um nótt konu þeirri
GBpD 1832‹Ok er skothríðin tókz›, þa mælti diaccni einn, er var i virkino, at sęcia skyllði ‹at› honum Guðmundi; oc litlv siðar com diacnanvm las-avr, oc malla i, i brvnina oc smo þegar i gavngnvm; oc gatv þeir eigi i brot comit, fyrr enn þeir heto a Thorlac biskup
StuᴵK 21718svęitar-menn baro fe þav i henðr Guðmundi, er þeir hætv a helga menn, enn þat fe callaði Þorsteinn, at Guðmundr tæki
StuᴵK 2225A einvm bo᷎ ⸢heitu [var. hetu HrafnAˣ 23124] þeir, sem bvndnir voro, aa heilga Þorlak biskup, at þeir skylldv lavsir verþa, savngvm nokkorum. Ok er þeir hofðv fest heitit, sprvtv bǫnd af einvm þeira, er bvnðnir voro
StuᴵK 31213hét Þorðr þa aa guð, at veðrit skylldi lægia, ok iafn-skiott fell ueðrit
StuᴵᴵK 596Vurðu skipveriar allir ꜳ þat sattir at þeir skylldo heita ꜳ guðin til þess at þeim gæfi byr at sigla brottv af Noregi
Hallfr61 4516hann hafðí heítið á Olaf konvng tíl fvlltings Hrafní, þa er hann hafðí eckí travst af felǫgvm. sínvm
HrafnG 863landz menn toko þat rað at heíta ꜳ þetta hít rauða skegg til hialpar ser
ÓTᴵᴵ 1365Vil ek, at þu heitir ꜳ hann, at hann unni ydr frændleifdar þinnar ok sinnar erfdar, at þu latir gera steinmusteri i Orkneyium
Orkn 17618jall ... hæitr nu a fulltrua sina Þorgerde Ho᷎rgabrude ok Jrpu systur hennar at reka þann galldr vt til Jslandz
ÞorlJ 21328hetu þeir .a. gud at hann senndi þeim nauckvt til matfanga
Eir557 65a10hann heitir til sigrs á sjálfan guð, því at hann skal af láta fiflíngum við Ísodd
Trist² 663hét ek þá á Þór, at gefa honum hafr þann, sem hann vildi velja, en hann skyldi jafna með oss systrum
EgÁsm 555at Akillas hefdi heited á Pallacem bardaga gydiuna
KirjA 2622hétu þá allir á guð, at þeir sem undan kómust skyldu aldri höfuðsyndgast meðan þeir lifðu
Klma 29322heita skulum ‹ver› ꜳ hinn heilaga Olaf konung
MHFlat 30425hann heiter (!) ꜳ full-trua sin Þorgerdi Ho᷎lda-brudi
Jvs510 7910Álfr konungr hét þá á Þór, at Álfhilldr skylldi aptr koma
Gautr¹ˣ 1210þar er menn voru bundner hetu þeir ꜳ Thorlak biskup til þess at þeir skylldu lauser verda
HrafnAˣ 23124het Aurlygr ꜳ Patrek byskup til landtauku ser. at hann skylldi af hans nafni gefa aurnefni þar sem hann tæki land
LdnStˣ 13522Helgi var blandinn miok i tru hann trudi ꜳ Krist. eɴ het ꜳ Þoʀ til siofara ok hardræda
LdnStˣ 19315sakir huers heitid þier ꜳ helga menn, þa er ydr megu minnr hialpa, enn fyrirlatid at minnazt vorrar frv
MarD634ˣ 78620Var þat þá ráð vitra manna at heita nǫkkuru. Þá hét Þórðr á guð almátkan ok heilaga Maríu, móður guðs, ok inn helga Óláf konung til árnaðarorðs
StuᴵᴵR11127ˣ 6528Þá var heitit á alsvaldanda guð ok inn heilaga Thorlak biskup
StuᴵᴵR11127ˣ 26627hietu þeir ä enn sæla Thorlak byskup til fulltyngis
ÞBpC⁴ 39030
● heita upp á guðs nafn påkalde Herrens navn
Þessi Enos go᷎rdi sér kięrt at kalla ok heita upp aa guds nafn
Stj¹ 4731kalladi þa enn af nyiu ok het upp aa guds nafn
Stj¹ 10626Ysaach ... héét ok kallaði upp a guðs nafn ok naðir
Stj¹ 16332
3) [e-n] [e-u] [til e-s / ■] aflægge løfte (til ngn) (om ngt)
þa het Orlygr a Patrek byskvp fostra sinn til landtokv þeim ok hann skylldi af hans nafni geva ornefni þar sem hann tꝍki land
LdnHauksb 1111hæt hon a himna gvð sva segiandi ... skal ek þann svein þer gefa ...
~ lat.votum vovit
Vulg 1Reg 1,11 StjC 42814hon la i reckio alla .xij. mana‹ði›. eptir þat het hon myklum fegiofum a hiɴ heilaga Jon byskup oc varð hon þegar heil
JBpA(2003) 537
4) [e-n] [með e-u] [til e-s] ofre (for at opnå ngt)
af: heita af
[e-u] [e-n] bortvise (ngn)
braut: heita á/í braut/brott/burt
[e-n / e-m] bortvise (ngn), smide (ngn) på porten
Þa er maðr abröt heitiɴ (bortvist ⫽ turned away) ef honom er eigi deilldr matr at málom þott eitt mál se haldit fyrir honom
GrgKonᴵ 13016Vermundr hét hann aá braút, qvað hann eigi skylldu þar lenngr vera
StuᴵK 53611Þau kváðuz ætla, at hér mundi mikit eptirmæli verða ok mikil ræki at gǫr ok hétu þeim í burt austmǫnnum
GÞiðrˣ 2011
eftir: heita eftir
[e-m/■(e-u)] [e-n] opkalde (ngn) efter (ngn/ngt)
Ec het hann eptir Karlamagnusi konungi
ÓH 3193hann atti þan svn er Gormr het hann var heitin eftir fostra hans syni Knvtz fvndna
RagnSon 46426Óláfr, son þeira Þórðar, var heitinn eptir Óláfi pá í Hjarðarholti
Boll 2909at hann mundi vera hinn likazti Þorolfi Kuelldvl‹f›s syni er hann var epter heitinn
EgM(2001) 4528bað þau hion gera þat tillæti við sik at lata heita eptir honum
Finnb 709Þetta er líkast, at þú hafir þat helzt af nafni því, er þú ert eptir heitinn, at hann vildi hvers manns hlut óhæfan af sér verða láta
Ǫlk 9217ek aá þann son, er Kolbeinn heitir ok er heitinn eptir Kolbeini Sighvats syni
StuᴵᴵK 315Kolbeinn Tuma son, fauður-broðir hans, er hann var heitinn eptir
StuᴵᴵK 8428Þorkell klyppr het son þeirra Einars ok Gudrunar ok var hann heitinn eptir modurfedr sinum
SSlef 2119lítit mundi Haralldi þickia er þu ert eptir ⸢kallaðr [var. heitín Holm perg 1 fol “C²”] ... at ...
var. ÓTᴵ 523: Holm perg 1 fol “C²”ek vil, at sea sveinn se heitinn eptir fedr minum, ef i hans auga er þetta fregdarmark
Ragn 13522herra Eskopart er þu ert eptir heitinn var suo stolltr riddari at enginn vard honum frægri
GibbB 937systir Veðrorms hét Brynhildr, hennar son Grímr, er hét eptir Grími loðinkinna
GrL 15624snere sua nafne ok lez heita eptir fedr sinum Magnusi
Hák81 3276Þat villda ek at þu lieter heita epter mier ok vænti ek at sa verdi eigi ecki at manna er hefer nafn mitt en er son þinn
Vikt 2520vil *ek bidia þik ... at þu lieter heita epter mier
Vikt 274feck hann ser sæmiliga drotningu og ol uith henni morg bo᷎rn og let heita eptir Sigurdi fodur sijnum
SigÞǫgl 2598Ek vil ok at þu later heita epter mier ef þu att svein
Svarfd(1966)ˣ 582
fyrir: heita fyrir
1) [e-u/■] [e-m] love (ngn) (ngt), aflægge løfte, stille (ngt) i udsigt, give tilsagn om (ngt), forpligte sig (til ngt)
þa es þeirra vitiaþe almátegr lausnare sunr goþs. sa es þeir hofþo margar alder langat til at siá. oc aller helger spameɴ hꜵfþo fyrer héitet. at alla sina meɴ mynde leysa ór helvitis náuþom
HómÍsl²⁴(1993) 34v28ef þeꜱir hlutir være hafþir sem heʀó tíɴdir. þa mun guþ þat verca caup at móti réiþa sem haɴ hefir siálfr fyrir héitet
HómÍsl³⁸(1993) 65v6Sextus (cf. corr. [Gripla 13] 311) heiter gráz tóɴ þuiat a miscuɴar tíþ er boþen synþa iþron oc lícn fyrer héitit
Music(1993) 1r8senndi hann sinn hinn hælga anda sinum læresueinum hælgom postolom. sva sem hann hafðe þeim aðr firir heitit
BarlA 1930gef mer skilníng. eptir þui sem þu. hevir þínum uínum firirheitit
Menota: 44ra21 BarlA 8011Hann finnr þar sua fyre buet, sem Loðuis konungr hafðe honum fyre hæitið
Thom¹ 15519sva het hann fyrir, at þeir skylldi græða allar sottir
Ant 11219man hann þar lofva almatkan gvð at eilifv ... sva sem hann hafði fyrir heitið J psalminvm þeim er hann savng siðazt
JBpA(2003) 2829Heill þu kross ... tak þu við mer, hvern þu girniz, þviat ek fann fysiliga þina asionu, þviat ek sie þann fagnat i þer, sem mer er firirheitinn af guði
Andr²A 37919Noa floð var. ok eydduz bæði borgir ok bæir kastalar ok kauptvn sva skiott at nær engir fengu gert reikning sinn þar til. er Clemens pavi het fyrir at syngia skylldi messo þa er hann hafði componat þrim sinnum
AnnSk 21335Bydr ek þat. at ek skal eiginliga þinn þionn uera. fyrir þa sauk at ek tok hann upp aa mina tru. sua framt talandi ok fedr minum fyrirheitandi. at ek skyllda æfinliga vidr hann sealfan sua sem af mikilli syndagerd sekr uera. ef ek flytta eigi sueininn heim aptr til hans
Stj¹ 21924i hverium stad er þeim daudinn firir heitinn
~
HMSᴵᴵ 9913 Nik Holm perg 16 4° 28r3fyrir longu hafdi drottinn mer fyrirheitid minum samþræli
PErem 18914at þat eina mune rett uera, at hann fare til Jerusalem, sem hann hefir fyrir heitid
~ lat.cikut prius veverat
HelChron 106049 MarE 53514þu ert sꜳ̋ hinn sami er firi hietz tolf postulum ok audrum trulyndum kristnum monnum firi hinn helgazta munn þins sǽta sonar drottins uors jesu christi Suo seigiandi ...
~promisisti
5819 Lausn433c 5712þa goda hluti, sem hann fyrir het Israeli
~ lat.quæ promisit
HFars 177712 MarD635ˣ 65417hann (ɔ: prestr) huggar hinn siuka mann heitandi honum fyrir aflausn ok likn sinna synda, ok hugdizt suo mundu fa peninga af hans testamento
MarD635ˣ 98221
● ‖ præt. part.: fyrir heitinn lovet, forpligtet, som er stillet i udsigt
Konungsens hæit ... ero iamnlega hegomlegh, sem þau er meðr suiksamlegre underhyggio ero frammsogð ok fyrirhæiten
Thom¹ 2112(Jóhannes) gaf sina skirn undir vænting fyrirheitinnar aflausnar oc til truarmarks oc iðranar
JBapt²A 87118hofðu þeir þangat sott til þess at flytia þar fram til guðs sinar fyrirheitnar bænir
JBapt²A 92021heimtum ver af ydr fyrirheitna dygd, bidium ok biodum, at ...
Thom² 39621
● ‖ præt. part.: fyrir heitit land, fyrir heitin jǫrð det forjættede land
huerssu margfallega er guð birtti sinn matt oc iartteignir með þesso folkke aðr oc siðan. en þeir kœme i þetta firir heitit lannd
BarlA 1815Iosue andaðez siðan er hann hafðe scipt fyrir heitno lande með þvi liðe ollo
Alex 6318movses lævsti lv̇ð gvðs or velldi pharao ok leiddi af egifta lande ok til fv̇rir heittinnar iarðar
~ lat.in terram ... promissionis
6822 Eluc675(1989) 684Gv̇ðinga lv̇ðr tok frelse ok ærfð firir heittennar Jarðar
Eluc675(1989) 7810endimo᷎rk þessa fyrirheitna landz
~ lat.terræ promissionis
HistSchol 542 Stj¹ 11222þar til er hans ætt ok Jsraels folk man um fagnandi haalsa áá hit fyrirheitna land inn ganga
Stj¹ 23533ek leidir þa ... inn aa fyrr nefnt fyrirheitit land
Stj¹ 26524
2)
● ‖ præt. part.: fyrir heitinn bebudet
En klond koma a millum þæirra firer hæitt brullaupp þa a biskup enga sokn a
SvKr 4252Nu sem kemr firirheitin tið, sækir guds ástvin þat vegli‹g›sta mustari Effesine borgar
Jón⁴ 4934
mót: heita í mót(i)
1) [■] [e-u] [e-m] love (ngn) (ngt) til gengæld
⸢heitr [var. heitir AM 325 V 4° “325 V”, etc.] þeim þar í mot lavgom fornom oc þvi at veria land
ÓH 807en ek hæit þęr i mot at ek skal þik alldri siðan hata ne ofsækia
StjC 48123hiet ⸢Snorra j mőte ad hann munde veita [var. hann þui ad hann skylldi eigi uera [ꜳ moti] Eb309(2003) 10127] honum j annad sinn, þa̋ hann ætte vandræde ad hallda
Eb447(2003)ˣ 10012Veitti Þorgils Seldælum, frændum sínum, á þinginu, en þeir hétu honum í móti sínum styrk
StuᴵᴵR11127ˣ 24813
● heita [e-m] góðu í mót love (ngn) (ngt) godt til gengæld
2) [e-u] [e-m] true (med ngt) til gengæld
til: heita til
1) [■] [e-u] love (ngt), forpligte sig til (ngt)
Oddin gaf honum sigriɴ. en hann het þui til at hann gafsc Oddineri til eptir hit xda ár
ÓTOdd 1076Þa mælti styrimaþr viþ byskup, ef hann villdi þvi heita til, at þeim gefi, at mæla eigi i moti, at up væri tekinn heilagr domr Magnus iarls
Orkn325I 13215bꜹð hann Bolmicare hinum mesta trunaðar uin sinvm að giora þetta uerk ok het honum til enn micklu fe
Rómv595(2010) 387ok greífen het þeim miklum audęfum til ef þęr gęti snuit henne fra retrí tru
Doroth429(2011) 1153hann kuedzt Refsteinn heita. kongur spyʀ ef hann væri suo sem hann hiet til
Nit 1112
2) [e-rs/e-s] påkalde (ngn), bede til (ngn)
Sverrir konungr lagðiz þa til bønar oc het til hinꜱ helga Olafs
Sv 3519sidazt segir af þeim maunnum, sem hietu til hennar kirkiu i Rothomador
evt. def. 3 MarE 6906Nv er ... ath kiosa vm tvo kosti, ath liggia þanninn i kaur ok bida suo bana, eda heita til heilags Thomam ok gefa honum steininn
Thom²y 49728
3) [e-s] ofre
ganga siþan up a eyna, oc efla þar heit mikit, oc heita til byriar ser, oc kemr byʀ a
Gíslˣ 1510því at eins skal heita á guð, at aukisk ávallt mín óhœgindi, ef til þess er heitit
Hungrvˣ 8818þat sýndisk mǫnnum ráð á samkomunni, at heita til veðrabata
Reykdˣ 16917
C. heita sik
1) [■ / til e-s] love, forpligte sig (til ngt)
þat sama orð ... hæitr hann sek vilia vm vænda
~ lat.se mutaturum promisit
6724 Thom¹ 677herra Gibbon ... heitr sig til þessa einuigis
GibbB 951Ok sem hann heitr sik honum skulu vera hlydinn
~ lat.pollicente
SpecH 260a46 (VII 105) MarD635ˣ 93522
2) [e-m] underkaste sig, erklære troskab
D. heitask
1) [e-m] [til e-s] love (ngn) (ngt), forpligte sig (til ngt)
letr hann calla at ser þa menn er heitiz hofþo til foroneytis viþ hann
Mork 41317lavg‹ðv› þeir rað fire hann. baðv at hann hetiz enom helga Olafi konungi oc gefiz til embettismannz i hans dyrðarhusi
ÓH 6452líet hann þa kalla ser þa menn er honvm hǫfðv heítiz til fǫrvneytís
Huldaᴵᴵ 2558um dag nǫkkurn lǫgðu þeir ráð fyrir hann, báðu, at hann hétisk inum helga Óláfi konungi
Hkrᴵᴵᴵˣ 31023Lét hann þá kalla sér þá menn, er honum hǫfðu heitizk til fǫruneytis
Hkrᴵᴵᴵˣ 3462
2) [e-m] give sit samtykke (til ngn), acceptere frieri
sa hon þat at raði ok með henni vinir hennar at heitaz Þorolfi ef þat væri feðr hennar eigi i moti skapi
EgM(2001) 1331vil hon eigi ⸢giptaz [var. heitazt þier Holm perg 7 fol “B”] fyʀ, en hon hafi adr litit at gervi þina
var. KonrA 5419: Holm perg 7 fol “B”
3) [e-m] [til e-s] påkalde (ngn) (for ngt), bede til (ngn) (for ngt)
konungr hafðe heitiz Oþni til sigrs þa er hann barðiz viþ Styrbiorn
ÓTOddS 1521hann lagðe a ser sverðe i ho᷎finv sva sem hann hafðe heitiz Oðni til sigrs ser
ÓTOddS 10729hon visse at konungr hafde heitizst Odne til sigrs þa er hann bardizst vid Styrbiornn ... ok atte fa uetr olifat
ÓTFlat 8824
4) [e-m] overgive sig (til gud), dyrke (gud)
5) [í e-t] blive truet (med ngt)
II. (y. isl.)
III. (y. no.)
jordh þaa en Leiristun æitir
DNᴵ 6836Eiuinde a Skardeberghi hafde gheuet Gunilde sunar dotter sinni þæiri sem fyrri war fœdh tolf aura bol jardher ... en eighi þæiri sidare Gunilde Helleixs dotter sem nu lifuir ok þæsse hetir eftir
DNᴵ 7233mughu þeir ær aa þær sættir gera gridnidhingiar æitæ ok fullir drottans suikarar luttakande æuærligre heluitis pinu med diæflinum siæluum
DNᴵ 18641ii skilrikæ vatto þa er sua æitæ
DNᴵᴵ 3467
Form.: heitir (138); het (102); heita (100); hét (38); heit (20); heitit (20); heitr (18); heitinn (14); hæita (10); hétu (9); hetu (9); heitið (8); heiter (7); heitid (7); heiti (7); hiet (6); hett (6); hetir (6); hæitr (6); heitandi (5); heitin (5); æitir (4); heti (4); heto (4); æita (4); heitiz (4); hæitið (3); heíta (3); æitæ (3); heitande (3); hietu (3); heitna (3); heitu (3); héita (2); héto (2); hiete (2); hæt (2); heitum (2); héitet (2); heiten (2); eitir (2); hæitir (2); hæit (2); heitins (2); heitaz (1); héta (1); he⸌i⸍tir (1); heitinnar (1); hæiten (1); heittinnar (1); heitizc (1); hætta (1); heitud (1); eto (1); eet (1); hæiti (1); heitiɴ (1); heitizk (1); hetiz (1); heitner (1); hæitinn (1); Heitannde (1); eiter (1); heitiþ (1); héét (1); heitín (1); heitno (1); hetzu (1); heitnum (1); hæitit (1); heít (1); hetr (1); heizt (1); Het (1); heited (1); heítiz (1); heitazt (1); ættens (1); heítid (1); heitʀ (1); hettv (1); Hétu (1); heitiɴar (1); heíti (1); heitha (1); Heitið (1); heitim (1); heitnar (1); heittennar (1); hétisk (1); heitanndi (1); Heita (1); hetv (1); ho᷎iter (1); héti (1); heítr (1); heítið (1); hætv (1); hietz (1); hæitt (1); hætu (1); heitizst (1); hétt (1); eitæ (1); heitar (1); heiteþ (1); hetzt (1); Heitr (1); heztv (1); hiæto (1); hetz (1); heitur (1); heitv (1); heítí (1); héitit (1);
Gloss.: EJ ¹,²heita; ClV ¹heita; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr ¹heita, heitinn; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb ¹,²heita; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP ¹heita; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr ¹heita; Fr4 item eita; NO ²heita; Walter _; ÁBlM ²heita; Bl item cf. corr.; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 406; Grøn 1927 155; Grøtvedt 1939 99, 145; Grøtvedt 1954 [MM 1954] 58; Hollander 1926 [JEGF 25] 129; Hægstad 1915 58, 66; Hægstad 1916 150, 172; Kuhn 1994-1997 [SB 24] 248; Nygaard 1917 33; Seip 1931 [MM 1931] 57; Seip 1949 [ANF 64] 160, 169; Seip 1952 [APS 21] 25; Seip 1955 12 70 73 85 108 115 138 143; Wadstein 1892 [ANF 8] 90
Genre. (expected): learned works [div]: 159 (20); historical works [his]: 121 (115); religious works [rel]: 106 (176); family sagas [isl]: 91 (80); contemporary sagas [bis]: 63 (48); romances [rom]: 38 (68); legal works [jur]: 27 (63); legendary sagas [fas]: 23 (28); charters [dip]: 23 (51); þættir [tot]: 18 (14); unclassified [ ]: 0 (3);
AS (red.) — June 2022
ÞH (strukt.) — March 2011
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
heit - hel
...