harma vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-n] gøre (ngn) ked af det, harme
miok harmar oss þat vini þina
ÓHLeg 388hann a ser konu oc a þeim .ix. vetrum siðan er han feck hana mægu þau æcki barn fa. oc þat harmar han mioc
Þiðrᴵ 3041vito þæir æigi huat hana ⸢man harma [var. muni harma AM 178 folˣ “A”; angrar AM 177 folˣ “B”]
Þiðrᴵᴵ 2622oc nu spyr Gislher huat grœtr þu fru. hon suarar þat kan ek vel þer segia. Mic harmar þat mest nu sem iamnan þau storo sar er hafðe Sigurðr sveinn ser miðil herða oc ekki vopn var fest a hans skilldi
Þiðrᴵᴵ 2998oc sua fœr hann mikinn moð. at þat harmar hann huerso lengi hann skal beriaz við einn mann. Þa mellte hann þetta er vist mikil skom ‹er› ec stendr her allan dag. oc fyr mer skal standa oc beriaz einn alfs son
Þiðrᴵᴵ 32415Þa mælti þiðrekr konungr oc snyr sinum hæsti at borginni. Nu harmar mik bacalar þinn herra Margræifi Roðingæirr er allra manna var milldastr oc baztr drængr
Þiðrᴵᴵ 33419
● ‖ impers.: harmar [e-m]
þat harmaði Gvnhilldi ok forvitnaðe oc kom i hvg at þat mvnde taka henda sono henar
ÓTOddS 320mer fellr egi fiʀ en honom allt þat er honom verþr til meins en harmar mer sua miok at ...
BlasA623 3626
● ‖ præs. part.: harmandi sørgende
hugga ec harmannda gef ec moðum hvilld
Kgs 9927sa er at sonnu ma hæita fatœkra manna faðer skipaðr oc harmande manna huggan
~ lat.mœrentium consolator
3737 Thom¹ 387taladi gud ... medr hirtanda edr harmanda manz ro᷎dd
~ lat.vox plangentis
HistSchol 2710 Stj¹ 3927
● ‖ præt. part.: harmaðr sørgende
Hugga harmaþa
~ lat.dolentem consolare
BenRegula1910 892 ●HómÍsl⁵³(1993) 89r29j sex mískunnar verkum. gefa mat hungrodum. dryck þyrstum husrum vístlausum. klædí naukdum. huggon haurmudum. beína firir síukum
Mess²625 3216
2)
● ‖ præs. part.: harmandi skadelig
3) [e-n/e-t / e-u] [af e-u / með e-u] harmes over (ngt), have medlidenhed (med ngn), have ondt af (ngt/ngn), føle smerte/sorg, sørge over (ngt), være bedrøvet over (ngt)
þu harmaþer aumlegan dáuþa þrǽla þíɴs velldes
●Bǿn15¹(1993) 90v10Ogleþe es rꜵng at harma þessa heims méin
●HómÍsl⁶⁰(1993) 99r21ef hiarta várt harmar annars mæin eða syndir
HómNo²⁴ 10433hann letzc meir harma illvirkian, er eigi var verþr miscunnar
Martin¹ 55618riddarenn andvarpaðe gret ok harmaðe unnasto sina
Menota: 20rb27 Streng 3014allt folkk syrgði. oc harmaðe hans til-tœke
Menota: 95va29 BarlA 18124næma hælldr harma ek ok syrge ek sarlega sakar þæirra, er mer fylgia
~ lat.propter eos doleo, qui secuti sunt me
15437 Thom¹ 15424Þek, segia þæir, harmum ver meirr
~ lat.Miseremur tui magis
18829 Thom¹ 18724Dóttir Írakonungs hafði sétt á bardagann um dag hinn ... ok harmaði svá ágætan konung, at hann skyldi þar týna sínu lífi
HG 634Hon ... gaf þeim nǫkkura giǫf ǫllum, er þeir hǫrmuðu hana allir
NjR 3617er sa engi af yðr er slict harmi fyrir mina ho᷎nd
~ lat.non est qui vicem meam doleat ex vobis
Vulg 1Reg 22,8 StjC 4765harmar hon oc leggr a leiðindi, liðr at henni sva stundum, at hon andazt af harmi burðar sins
ThPost² 72923harmaði hann miok i fyrstv þeira herfviliga villv
~ lat.primum eorum miseratus errorem est
VitAnt 15853 Ant 10228(hann) frá víg sonar síns ok harmaði þat mjǫk
Boll 2931Helgi bað hann eigi þat harma
Laxd 20920sumir hormuðu konuna með miklu kalli
Mar240g 11091byskup harmaði andlát förunauta sinna áðr, þá tók hann síðan at harma þat, er hann hafði eigi þar ‹látizt›
MarB 9817Frændr hennar ok bóndi ⸢harmaðu [var. hörmuðu AM 234 fol “A”] miök mein hennar
MarB 10927Simon harmadi er hann sa þa. ok gaf þeim ꜹllum grid
Gyð(1995) 984sem til hans koma svá sorglig tíðindi, harmar hann í sinni huggæði, at heilug kristni ferr svá stopalt
GBpD 764hann bar þolinmo᷎dliga meingerdir manna. en harmadi miǫk uan hagi manna
ÞBpA 2124quað hann litt armvittkan vm flest, ok litt harmaþir þu, segir hann, er menn voro inne brendir a Flugv-myri
StuᴵᴵK 2255allir harmaðu huersv langa eymð ok vtlegð hann hafði þolat
ÓTᴵ 24313hrygðuz þeir ok ho᷎rmuðu er þeir ho᷎fðo sva vvarliga skiliz við hann
ÓTᴵᴵ 3013harmar þu þína vanheilsv
ÞórhÓT 18419(Obitus) Hollte hirdstiore ok harmodu þat fair
AnnL 27514hon harmar miok, at hon ma eigi heyra messu þann dagh
~ lat.plurimum doleret
LegAur 16529 Mar240h 11758sampiniz hun þeirra kuol. einkannliga þat harmannde er i stadnum birtiz sua mikit astleyse ok omilldleikr vid sialfa miskunnar modurena
~
HMSᴵᴵ 587 Nik Holm perg 16 4° 5v18andadiz Hollti hirdstiori ok harmudu þat fair
Ann1005 40330o᷎ngum manni þotti aumligt vm uesolld hans nema kristnum monnum er þar lagu bundnir med honum þeir ho᷎rmudu ok gretu hans mein ok sina ogæfu
ÓHFlat 38420lustu allir höndum saman ok hörmuðu svá, at allir í þeirri fylking féngu hræzlu ok hugleysu
KlmA 33937ganga fram byskuparnir enn at nyiu sem gratandi, segia þann otta yfirkominn, sem konungsins suerd sie skekit ifir hans hꜳls, harma þat ok sialfa sik, sem þeir se allir samt i dauda dregnir
Thom² 33632Harmar herra konungrinn þær þynganir, ær ærchibyskupinn hefir þolt
Thom² 37038harmar þat margr madr, huersu afskapliga ferr moti allri skipan laganna
Thom² 38016Annar er signadr Thomas erchibyskup, harmandi med tarum sid ok ꜳrla misfarar Heinreks konungs
Thom² 39910suo harmar lydrinn, at milli gratz ok anduarpa tala þeir suo lagliga
Thom² 4333þottizt enghe kunna at svara, at Brynhilldr beide þess hlęgiande, ed hun harmade med grate
Vǫls 8212Modir hans ferr opt a fund Ambrosius ok harmar son sinn ok bidr byskup arna honum leidrettu
Ambr 475hꜹrmudu þat marger er Oddr uar suo firer lagdr
BandK 4029Mórodd ... harmaði hann mjök
Trist² 3216harmar hann þetta sárliga
KirjA 438gerdizt gnadd i folkinu. ok hormudu sitt erfide ok maugludu i gegn drottni
~ lat.interea ortum est murmur populi quasi dolentium pro labore contra Dominum
Vulg Num 11,1 Stj² 32237enn hitt finn ek ꜳ, at ydr þickir hlæligt, ok harmit mik alllitt
Gísl 503en ek harma ydr er þer gaed eigi ydar ok gerít þat omílldr domandí bydr ydr at gera
Cec429(2011) 10434hormoðo þeir það síðan, er þeir fognoðo fyrst
~ lat.et quem gaudebat occisum, dolet mortuum
GregHom 117321 Hóm624² 15325at hvgvr o uina harme bæde af skada og af pislvm likams síns
~ lat.ut et de amissis rebus doleat in animo
12128 Eluc238XVIII(1989) 1218harma eigi rettlater er þeir sia þa kveliast
~ lat.Non dolent justi
12622 Eluc238XVIII(1989) 1264(hann) barde hnefvnvm fyrer briosted ꜳ sier og var hardla miog harmande þessv
OsvReyk 7835Marger menn hormmudu þessi tijdinndi, er þeir spurdu
Fljˣ 7216svaraðe mꝍðelega oc harmulega. oc sagðe at hann harmaðe þetta mal oc lezk illa þykkia ef þa skylldi minka riki hans
FskBˣ 6019Allir menn hǫrmuðu þessa atburði
GÞiðrˣ 2015Drottning spyr, huad hun harmar so sart
HeiðrUˣ 1272(þeir) ho᷎rmudu hann miok
MarD635ˣ 66715Fagnadi nu lydrinn heilsu þess, er adr hormudu þeir siukann
~ lat.condolerunt
HFars 179221 MarD635ˣ 67412þvi eg harma þad ef eg mæli þad mier biriar eige
~ lat.Doleo
3812 PlacA(1998)ˣ 399er so satt fra ad seigia ad hans burtfór hórmudu allir menn i Einglande
SigrValˣ 1218
● harma í hug sér
● ‖ præs. part.: harmandi
Mæir ero þæir harmande er misbioða veslom eða oðrum monnum
~ lat.Magis dolendi sunt
10335 Alk619 10319Sa er mest harmandi es slicr er oc harmar sic eigi sialfr
~ lat.Quisquis ergo talis est ... gemendus est valde, quia non gemit
GregHom 125410 Hóm677 644þo at ⸢harmandi [var. harmanda se AM 456 12° “C”]. sumir formenn kirkiunnar ok kirkiuligar porsonur ottaz þat sem æigi er ottanda
StatEi³ 62620Þat veit ek ... ef þú værir kristinn, sá væri dauði þinn mjök harmandi
KlmA 4308harmandí
~ lat.Ego sum pauper et dolens
9634 (Vulg Psalm 68,30) GlossPsalt 9735lystr hann ꜳ sitt briost harmandi, at hann mátti eigi þola erfidi
~ lat.ægre ferens
SpecH 260b58 (VII 107) MarD634ˣ 8817Eűstacius ... for leydir synar harmanndi og mællti ...
~ lat.plangens
3615 PlacA(1998)ˣ 379
● (er) harmanda [e-t] [e-m] (ngt) er sørgeligt (for ngn), det er beklageligt
þo kvað hann þat harmanda þvi auma folki er undir mér er
Alex 12020at ec hava þat kallat harmanda hans undirmonnum
Alex 12321þat er harmanda mest at Grimhilldr grœtr hvern dag Sigurð svein sinn bvanda
Þiðrᴵᴵ 29218hitt er miok harmanða er þeir dyrligir herrar. ok kurteiser skoluð tapaz isua ubæiriligu lifi
BarlC 20517hitt er storlega mio᷎g harmanda, ad þu truer ad forn ovande ... meige ei rettelega nidur briotast
ÁBpˣ 10918Biarne var hængðr. oc var þat ængum manne harmande
FskAˣ 3653
● ‖ præt. part.: harmaðr begrædt
var Erlingr it mesta harmaþr
ÓH 48511var Guðolfr lið (!) harmaðr af monnom firi sinn uiafnat
HákEirsp 5486Hakon konungr var sva harmaðr. at bæði uinir hans ok v vinir gretu dauða hans
ÓTᴵ 469uar Haralldr konungr af huerium manni miog harmadr
HHábr 58215var Anganntyr harmadur hid mesta
HeiðrUˣ 11720Hákon konungr var svá mjǫk harmaðr, at bæði vinir ok óvinir grétu dauða hans
Hkrᴵˣ 21817
B. harma + præp./adv.
af: harma af
[!] [e-t] beklage (ngt)
með: harma með
[e-m] have medlidenhed med (ngn), have ondt af (ngn)
Harmar ǫnd min meþ sono þeꜱi
~ lat.Dolori huius mulieris anima mea conpatitur
Dialᴵᴵ 3388 GregDialA 9721harmadi hann þo med sonlaussi konu
GregDialB 18310
C. harma sik
[um/of e-t] beklage sig (over ngt)
Nu éigom vér mioc at harma oꜱ of þat es vér gørom eige góþ verc þragiarnlega
●HómÍsl⁶⁰(1993) 99v28Sa er mest harmandi es slicr er oc harmar sic eigi sialfr
~ lat.Quisquis ergo talis est ... gemendus est valde, quia non gemit
GregHom 125410 Hóm677 644varð hon mioc rygg ok harmaðe hormulega sialfa sec
Menota: 22rb1 Streng 4615hann ... harmar sik er hann var eigi þar at beriaz með Olafi konungi
ÓTᴵᴵ 2944harmadi hann sig sarlígha oc bio sik med þeim bvningi er hann atte beztan oc batt helgum blod dukum vm hofud ser oc geck sua til hofsíns oc syndi huerrar þionostv hann var
TrójS 7518engi dagr mun sá vera, at eigi mun Karlamagnús konungr harma sik
Klma 50418þat fær gert godr madr og algiorr at þegar er hann skilr sig vera j illre hugsan. hann harmar sig þegar og tekr svo burt syndina
SpecPen 22017sialfan sig harmandi
Trist¹Frg1878 2076⸢Hann harmadi þat miok [var. Henn tók þá at harma sik um þat Holm papp 4 4°ˣ “H”]
var. FbrHb 2104: Holm papp 4 4°ˣ “H”
Form.: harmar (21); harma (13); harmandi (7); harmaði (6); harmanda (5); harmaðe (4); harmadi (4); harmande (4); hǫrmuðu (3); harmaðr (3); harmaðu (2); harmadur (2); Harmar (2); ho᷎rmudu (2); hormudu (2); harmanða (1); harmit (1); hormoðo (1); harmaþr (1); hormvðv (1); harmannda (1); harme (1); hꜹrmudu (1); harmaþir (1); harmum (1); hörmuðu (1); hórmudu (1); harmanndi (1); hormuðu (1); harmaþer (1); harmannde (1); harmaþa (1); harmi (1); harmodu (1); harmudu (1); haurmudum (1); harmandí (1); harmade (1); harmadr (1); hormmudu (1); ho᷎rmuðu (1);
Comp.: sam- (17)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 harmandi ger.; Finsen _; Fr item harmaðr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter; ÁBlM (¹harmur); Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 268; Heimir Freyr Viðarsson 2009 [ÍMAM 31] 37; Lindblad 1952 183; Walter 1976 124
Genre. (expected): religious works [rel]: 48 (27); historical works [his]: 15 (18); romances [rom]: 13 (11); legendary sagas [fas]: 13 (4); family sagas [isl]: 8 (12); contemporary sagas [bis]: 4 (8); þættir [tot]: 3 (2); learned works [div]: 1 (3); legal works [jur]: 1 (10); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (8);
SB (red.) — February 2022
ÞH (strukt.) — March 2011
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
harðr - harri
hár - hávi
...
...