gǫfugr, gafugr, gǫfigr adj. [gǫfgan/gǫfugan; compar. gǫfgari/gǫfugri, superl. gǫfgastr/gǫfugstr/gǫfugastr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
[at e-u] højbåren, anset, fornem, ærefuld, hæderlig, respektabel ⫽ noble, esteemed, distinguished, honorable, respectable
Þa bar gꜵfoct vitne iesus sialfr hve honom þótte funden sú bréytne. alz haɴ sótte siálfr heim ioan oc baþ haɴ skíra sik
●HómÍsl⁶(1993) 6r11Ma þess eige mon geora hvart su vist es méiʀ at hon es veglegre oc tígolegre oc gꜵfgare en heþan mege ǽtla
●HómÍsl¹⁵(1993) 21v21●●● hon (ɔ: María) es gǫfgost allra heilagra maɴa
●HómÍsl²⁶(1993) 39r9ero páskar gꜵfgare oc hǽre en aþrar hotíþer
●HómÍsl²⁴(1993) 34r2Nu ero allar mario meꜱor gꜵfgar oc vegsamlegar. svát eige mego aþrer messodagar comasc til iafns. viþ. nema. þéir einir taka umbfram er siólfom guþi ero halldnir
●HómÍsl³⁸(1993) 64r16En of ráþvendina verþr nu mart réott. þuiat a helgom bócom es sva of hana mǽlt. at hon es kꜵlloþ prýþe gꜵuogra maɴa. en tígn ógꜵfogra maɴa
●HómÍsl³¹(1993) 47r19Licame héiter éiɴ. eɴ ó óþste hlutr manz eɴs oc eɴ ytste. en sa heiter ꜵɴd. es bǽþe es iþre oc ǿþre. en sá heiter aɴde es miklo es ǿþstr oc gꜵfgastr oc iɴstr
●HómÍsl³³(1993) 52r29Nu þót allir se gꜵfger guþs englar. oc meþ miᴋlom mǽtte. þa ero þo sumir eɴ gꜵfgari an sumir. oc eɴ meþ meira mǽtti. oc ofundar þó engi þeira aɴan at helldr
●HómÍsl⁴³(1993) 71r5●●● Ef boþ es seᴛ til samcundo gꜵfogs maɴz
~ lat.potentis hominis
CaesASerm 8538 ●HómÍsl⁵⁴(1993) 90r16●●● Gofgare er andlegr getnaðr en holdlegr
~ lat.Nobilior
5430 Alk619 5410●●● Gofug sysla er lesneng
~ lat.Labor honestus
5629 Alk619 573Harða gofugr er craftr hofsæmi
~ lat.Nobilis
13335 Alk619 1352sia Andreas hafþi gofoct lif oc craptafullt oc helt sic vel til hrenl[ifis]
GregDialA 9114En gofogr Benedictus bvgþi meþ ser i þvi es ‹hann› varþveitti avallt hug siɴ
~ lat.Venerabilis ... Benedictus
Dialᴵᴵ 14613 GregDialA 11019þat er svnt at gofgora er øþli andar en licams
GregDialA 11532gofogr maþr nacqvaʀ het Stephanus
~ lat.inlustris uir
Dialᴵᴵᴵ 1287 GregDialA 12712Bróþr II gofgir
~ lat.nobiles uiri
Dialᴵᴵᴵ 4212 GregDialA 1333sia tid er iafn gofog i sini helgi. sem burþar tid gvþs sonar
Hóm677 3516En þat verþr opt at gofogr maþr a herfiligan þrel
~ lat.persona potens
GregHom 126732 Hóm677 4924●●● Engi er sva gafugr at ǽtt eða at ęignum. engi er oc sva aumr eða harðhugaðr at þenna dom mege flyia
HómNo³⁷ 16826Gꜵufgare er oc þa en ęftre burðar-lið an en fyrri
~ lat.Honoratior
PsAugSerm 201235 HómNo⁹ 5820þa var caɴdacis sendr. oc hiner gøfgvsto hirþmenn konvngs. meþ honom post postolanom
Mth²Cod645 11511Gvþ. scapere licama. oc aɴda. es engi fir lítr. oc enge scilr fra siɴi miscvnn. vngan. ne gamlan ... gøfgan. ne ogǫfgan
Mth²Cod645 12123Þa var a gǫto hans eín gøfvg kona oc raþvꜹnd
Pétr²Cod645 889Gizǿʀ góþr hǫfþingi oc gøfvgr
ÞBpCod645 813Fyst i hærnaðe oc siðan i lanzrane oc af take gafugra manna
ÓHLeg 3823þa man þat vitra manna orð at su er gofgazt er þionar
ÓHLeg 4130ægill hallz sunr af siðu for utan við þæim manne er Tove het. hann var gauzkr oc gauugr at kyni
ÓHLeg 4730gafug cona oc auþig
Mth⁴ 84034gafugr maðr
ÓTOdd 15415hon var husfreyia goþ oc gafug
Pétr²B 21225sva sem goþir menn oc gofgir
GrgStað 40523gafugr riddare
Menota: 27vb29 Streng 8615Sa lvtr barsc at vm son einnar gofograr cono at hann misti minnis sem hann veri hamstoli
Mork 11824Þat hefir verit jafnan mal manna at Erlingr hafi verit gaufgastr allra lendra manna i Noregi
ÓH 615engi konungr er iafngaufugr a Norðrlaund sem þu
ÓH 1396Tiundaland er gaufgast oc bezt byɢt i Suia velldi þangat lytr allt rikit
ÓH 1595●●● Iarl hafþi þo sveit micla a skipi ok gaufugt fauruneyti
Orkn325I 2627Gvnhilldr var dottir gꜹfvgs manz Ꜹzorar tota norðan af Haloga landi
ÓTOddS 36Astriðr kona Trygva konungs. dottir gꜹfvgs mannz er Eirikr hét oc bio a Oprv stꜹðvm
ÓTOddS 53●●● gafugr guðs astvin, Thomas
~ lat.gloriosus Dei amicus
21836 Thom¹ 21821margir aðrir gavfgir menn
Skáld 44512þeim monnom. er fyrir skommo hafa mist gofgra frænda sinna
HkrFris 34928qvað eigi þer mvnðv finnaz iamn gꜹfgan mann
KonrA 5618telz þu þiona enum gaufgazta konungi
PP 31219ein hvsfrv gavfvg oc gestrisin
StjC 61311hann var go᷎fgaztr allra i Syria
~ lat.honoratus
Vulg 4Reg 5,1 StjC 6169allir enir gꜹfgꜹstu menn
Alexis 5214mangi hyɢiom ver gꜹfgara ne tígnara en crist
~ lat.honorabilorem
Milit 20a48 Ridd623 2629ef þæir uilia mik fyrer lita með sꜹnnu. þa fyer lita þæir hið gꜹfgazta sitt forellri
Rómv595(2010) 11416Mavrgvm synazt þeir i bvnaði gavfvgra mvnka
~ lat.in monachorum nobilium habitu
VitAnt 1397 Ant 6815●●● Gizvr byskvp hefvir verit mestʀ havfðingi ok algofgaztʀ maðr ꜳ avllv Islandi
JBpA(2003) 123þu ert gofugr maðr ok storættadr
EgM(2001) 717Hrafn var gaufgaztr sona Hængs
EgM(2001) 3418foro til gistingar a bæ þann er heiter a Blindheimi. þat var gaufugr bæʀʀ
EgM(2001) 12214lofandi gvð ok hina ⸢gofvgstv [var. gaufguztu Holm perg 1 4° “E”] hans moðvr
Mar655XXXII 43318fóru upp í Þrasvík til gǫfugs manns, er Skeggi hét
NjM 4447þau voru bædi godrar ættar. ok gofugra manna fram j kyn
ÞBpA 17820Prestr einn gaufugr ... tok sott hętliga
ÞBpA 2296æftir bꝍnastad ⸢gafuurleghs [var. gafugs AM 57 4° “D”, etc.] herra Hakonar konongs
var. StatVilhj² 4555: AM 57 4° “D”Var at þvi bruðlaupe Brandr abote Ions son ok margt annaarra goðra manna ok gøfugra, beðe norre᷎nir menn ok islenzkir
StuᴵᴵK 22127●●● ueit ek margra manna skaplyndi go᷎fugra ok sva alþyðuɴar
ÓTᴵ 20818ek for at bæn Vpp lendinga ho᷎fþingia ok aɴaʀa frænda þinna ⸢go᷎fugra [var. gofgra AM 54 fol “C¹”]
ÓTᴵ 20915‹J›Ngolfr var go᷎fgaztr allra land nams manna. þviat hann bygði fyrstr Island
ÓTᴵ 2647Varð Sueinn konungr þar fanginn. bundinn ok kastat inn. ok með honum ... margir aðrir go᷎fgir menn ok mikils verðir
ÞorvVÓTᴵ 28310norðr i sueitum er þeir foro þar yfir. toko retta tru no᷎ckvrir go᷎fgir menn
ÞorvVÓTᴵ 2917svaraði fyrstr kynstorr maðr ok go᷎fugr. þo at heiðinn væri ok grimmr
ÞorvVÓTᴵ 2936Sueinn þessi er son go᷎fugs mannz ok þo heiðins
ÞorvVÓTᴵ 29510med‹al› annarra gꝍfugra manna ok skynsamra rikissins
~ lat.inter ceteros nobiliores
46332 Sættarg 4708ælska. sua ⸢gafugan [var. gofogligan AM 232 fol 41rb21; gavfgan AM 230 fol 58v28; gofvgan AM 231 IX fol 1va1]. oc goðan. Guð
Menota: 84ra32 var. BarlA 15914 → Barl AM 230 fol 58v28utan synaz lioter oc herfeleger af læiðelegu bunnaðe. En uirðuleggum uerkum eru þerr gaufger oc glæiseleger
BarlC 2139þessa uinattuliga samsætt gordu þessir sꝍmu herrar ⸢gofugligr [var. go᷎fugr AM 351 fol] herra Magnus konungr ok uirduligr fadir Jon erchibyskup
~ lat.illustris
46620 var. Sættarg 47517 → Sættarg AM 351 fol 129vb16●●● Þa er en gaufga Petrs kirkia ... þar er lausn o᷎ll of vandredi manna of allan heim
Encᴵ 1822go᷎fgir ok kynsto᷎ʀir
~
HMSᴵᴵ 12934 Nik Holm perg 16 4° 44v16þat byriar herra yduarre tign at uita um iafngofgan brodur yduarn huar leg hans er
Eym 1249ek mun þig lata uera gofgazstan lendra manna j Noregi
ÓHFlat 5126kvat hann mann go᷎fgazstann i Eyium
Orkn 178[var. gofgazstr iall i Orkneyium GKS 1005 fol “F”]
var. Orknˣ 4210: GKS 1005 fol “F”skilde hon at hann var þeirrar go᷎fugrar giftu sem frædemenn visudu til at hann munde vinna mikinn sigr ok soma Gardariki
ÓTFlat 891hann var rikr madr ok go᷎fugr ok manna godgiarnazstr ok vinsælstr
ÓTFlat 3087●●● Heilug *kirkia hefir gofugt uelldi af sialfum gudi
Thom² 34916Vm kuelldit sama dags ... koma til erchibyskups tueir gofgir menn ok hans godir uinir
Thom² 3542Nu sem þer erut æztr læknir i kristninni, leggit hug ꜳ helldr at græda sꜳrit ... enn af snida kristninni þann gaufgazta lim, ær seint ædr alldri mun ꜳt heilu græddr uerda
Thom² 39815at þiggia smurning þessarar ueralldar, sem adr uar rodinn i blodi sua gaufugrar piningar
Thom² 44517marger gaufgir. menn. þeir er herteknir haufdu uerit i vestr viking. ok voru kalladir. a naudgir
Eir557 27a30Einn audigr bondi var go᷎fugr at þessa heims audæfum
Nik2 377at hann fostri alldri gꜹfugra mannz barn, enn hann er sialfr
HeiðrR 3714Hvartvæggia varo ⸢kyngoðer [var. gaufger AM 243 a fol] og þo fe stærkir
var. Kgs 5231 → Kgs AM 243 a fol 21rb26Hringr, var bróðir Gautreks hins milda at faðerni, en móðerni atti hann göfugt
Bós 41giptv skal til gofvgra manna sækia
ÆvBónd 7310þotti þat vheyriligt bragð ⸢sua rikra manna ok gaufugra sem þꜹ voru [var. jafngǫfugra manna AM 510 4° “B”]
var. Finnb 71: AM 510 4° “B”veit ek margra gǫfugra manna skaplyndi ok svá alþýðunnar, at þess væri fúsastir ok búnastir, at nǫkkurr konungr kvæmi þar til ríkis
Hkrᴵˣ 34513●●● hann byggði þann bœ fyrst er í Skálaholti heitir, er nú er allgǫfgastr bœr á ǫllu Íslandi
Hungrvˣ 753Þat hefir ok verit allra vitra manna mál at hann hafi af guðs góðgipt ok sjálfs sinni atgørvi gǫfgastr maðr verit á Íslandi bæði lærðra manna ok ólærðra
Hungrvˣ 905Þar létusk vij prestar aðrir ok allir gǫfgir
Hungrvˣ 1044Þorgísl, son Sveins konungs, fór austr í Garðaríki; þar átti hann móðurætt gǫfga
Knýtl1741ˣ 6116Jafnan dóm lét hann hafa ríkan sem óríkan; en þat varð mjǫk ǫfundsamt af þeim mǫnnum, er létu gǫfga frændr sína at dómi konungs, þó at sakar væri sannar til
Knýtl1741ˣ 771gofugr madr Hedinn *fra Svalbardi
Kristniˣ 12917Heʀavðr Hvitascy var ⸢gavfigr [var. gofugr LdnHb105ˣ 5127] maðr
LdnSkˣ 8016Þat seigia vitrir menn at hann hafi gaufgastr verit allra landnamsmaɴa ꜳ Islandi
LdnStˣ 16320vitr maðr gǫfugr ok ættstórr
LjósvLˣ 6211þöttist huor þeirra manna best hafa, er hans sæmd og virding giordi mesta, þui helldur er gofgari voru
PBpˣ 4126eingi madur hafdi ädur ä Jslandi ordid aff synum frændum jafngofugur, og tyginn sem hann vard þä af synum näfrænda
PBpˣ 4175var þeim vel fagnat, af þvi at margir vissv dæili a þeim feðgvm, ‹því at þeir váru skilgóðir menn ok margra gǫfugra manna vinir› emend. Stu 3921: BLAdd 11127 “IIp”, etc.
emend. StuᴵK 3921: BLAdd 11127ˣ “IIp”létuz þar ok engir menn jafngǫfgir, ‹fyrir› utan þá Sighvat fǫður minn ok sonu hans, sem þeir Sveinbjǫrn ok Krákr
StuᴵᴵR11127ˣ 1230Þar bjó þá góðr maðr ok gǫfigr, Tómás prestr Þórarinsson
StuᴵᴵR11127ˣ 2721Hann var manna auðgastr í Vestfjǫrðum, hann var ok gǫfugr at ætt
StuᴵᴵR11127ˣ 4214En Þorgils kvaz með þeim manni vilja vera, er gǫfgastr var í því heraði
StuᴵᴵR11127ˣ 13819hart er þat, at vér skulum bera frændr vára gǫfga bótalausa fyrir bóndasonum
StuᴵᴵR11127ˣ 2554●●● Svá sem Kanelangres kvam í England, var hinn göfgi Markis konungr
Trist¹ˣ 610Vil eg eckj samþycki þar til giefa, ad giefa modur myna gofga lausingianum effter gaufugt giaford
Vallˣ 57Sonur prests einz godz og gǫ᷎fugz manz
ÞBpC⁴ 3862þeir fyrst er gøfugaster voru
Þiðrᴵˣ 2211
Form.: go᷎fugr (4); gafugr (4); gaufugr (3); go᷎fgir (3); gofgir (3); gofugr (3); gavfgan (3); gofogr (3); gǫfugr (3); gǫfgastr (3); gǫfugra (3); gǫfga (3); gaufger (2); go᷎fugra (2); gaufgazta (2); gꜹfvgs (2); gǫfgir (2); gafug (2); go᷎fgaztr (2); gꜵfgare (2); gaufgastr (2); gꜵfogs (1); gꜵfger (1); gꜹfgazta (1); göfgi (1); gofga (1); gøfvgr (1); Gofug (1); gofgora (1); gꜵfgar (1); gofograr (1); gøfgan (1); gǫfugs (1); gafugra (1); gauugr (1); gofgari (1); gøfvg (1); gavfgir (1); gaufgir (1); gofgra (1); gꜵfoct (1); gofgazt (1); go᷎fugrar (1); gøfugaster (1); go᷎fugs (1); Gofgare (1); göfugt (1); gǫfgost (1); gafugs (1); gǫfigr (1); gꜹfgꜹstu (1); gaufgaztr (1); gofog (1); gꜵuogra (1); Gꜵufgare (1); gofvgstv (1); gøfgvsto (1); go᷎fgazstann (1); gofugur (1); gꜹfgara (1); gavfvg (1); gꝍfugra (1); gofugra (1); gofgan (1); gofoct (1); gꜹfugra (1); gꜵfgastr (1); gꜹfgan (1); gofgazstan (1); gaufugt (1); gøfugra (1); gaufugrar (1); gavfvgra (1); gavfigr (1); gaufgast (1); gofgazstr (1); gofugt (1); gǫ᷎fugz (1); gofvgra (1); gaufga (1); gofgaztʀ (1);
Comp.: fé- (1), frǽnd- (2), kyn- (12), líf- (3), ó- (8), sann- (1), ǽtt- (4)
Gloss.: EJ; ClV item (all-) allgöfugr, (jafn) jafngöfigr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl al-; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item allgöfugr, göfigr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -o-; AJ _; deVr (gǫfga); Fr4 item gafugr, jafngǫfugr; NO item jafngǫfugr; Walter _; ÁBlM (göfugur); Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 300, 304, 326; Bjarni Einarsson 1966 [MM 1966] 81 ff.; Bugge 1905 [ANF 21] 268; Finnur Jónsson 1927-1928 [APS 2] 73; Flom 1925 [JEGP 24] 429-430; Harding 1948 [ANF 63] 90; Males 2006 [CollMed 19] 71; Olsen 1952 [ANF 67] 30-34; Seip 1955 207; Sverrir Tómasson 1988 [Rit 33] 314; Sørensen 1993 130f.; Walter 1986 304
Genre. (expected): religious works [rel]: 47 (30); historical works [his]: 28 (20); contemporary sagas [bis]: 18 (8); family sagas [isl]: 8 (14); þættir [tot]: 5 (2); legal works [jur]: 4 (11); romances [rom]: 3 (12); legendary sagas [fas]: 3 (5); learned works [div]: 0 (4); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (9);
ÞH (red.) — July 2017
TW (eng. def.) — January 2022
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
gõfga - gõndull
gørva - h
...
...