glata vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-t / e-m/e-u] [fyrir e-t] miste (ngn/ngt), tabe (ngt)
A ongle varþ haɴ tekeɴ. þuiat haɴ fek scaþa af þui es haɴ béit. oc glataþe haɴ þeim es haɴ hafþe áþr vellde yver
HómÍsl²⁴(1993) 35v18fẏr þui at hann var flęrþare iɴan, glataþe hann hofoþ sitt
PhysFrg² 2687ef þu ælscar gull eða auðøfe veraldar. gef þu at æigi glater þu
~ lat.ne perdas
8837 Alk619 8912Uercmaþriɴ varþ hrvɢr oc sagþi Mꜹro at hann hafþi glatat sniþlinom
GregDialA 11230þeir glotoþo eiɴar tungo mali
~ lat.perdiderunt
GregHom 122243 Hóm677 3128ef hann glatar einom af þeim (ɔ: sauðum) þa mon eptirlata nio tego oc nio a evþimorc
Hóm677 575Ef cona necquer a x. qingor oc glatar hon eiɴi af þeim. þa mon hon quøcqua lios i kere
Hóm677 5713Jllo hęilli samkaðer þu fra þvi er þu vart alen þat allt er þu hefir nu glatat á æinum dægi
ViðrLaug619 28112En mæðr þvi at hann (ɔ: Adamr) skal æigi van liknar oc miskunnar oc aptr kvamo til þeiʀa oðala er nu glatar hann. þa se synir hans mæðr hanum aptr kallaðir mæðr nyiu sat mali
Kgs 7730þa mællti Guð viðr anndann er lœynndiz i orminum ... firi þvi œsizt ræiði min moti þer firi utan alla varkynnd. oc glataðer þu æilifri sælo on allaʀ vanir þinnar aptr qvamo
Kgs 8132fræɴd kona Braɴdz byskups glataði fingr Gulli godv oc var viða leitat oc faɴz eigi
JBpAFrg(2003) 401Ef maðr finnr fear lut manz oc hefir eigande glatað. þa skal hann lysa fyrir monnum
Landsl 1732Hirþiþ eg[i] er ... at glata lívi yþro oc ꜹ́þę́fom fyrir locleyso slika
BlasA623 4115hręþizc égi er þa er licam vega. þviat þéir mega egi ꜹndiɴi glata
BlasA623 444Ef maðr finnr fear lut manz oc hæuir æigande glatað. þa ...
Bl 27215Glatað hafvm ver dygð yðra
Mar655XXXII 4596at þessi gvðs moðvr þionostukona glati andlig starfalꜹn sinna velgerninga
MarS 22629var hann gripinn af diofli glatandi ⸢vitið [var. vitinu AM 647 4° “B”]
Andr²A 35925þviat glatat ⸢hafit [var. hafi þit AM 651 I 4°] nu þa o᷎mbun. er þit eignaðuz aðr j himínriki
~Ef maðr finnr fjárhlut manns ok hefir eigandi glatat, þá ...
Jb 2747fyrst glatada ek ⸢bygd mı᷎na [var. bud minne AM 641 4°]
~þa er hann leitar dyrdar af daudligum mo᷎nnum, glatar hann hinni, er af gudi er
VP 35019ek glatadi liosinu, fann ek myrkrin
MarS² 108526Bygd minni glatada ek
Nik2 2520mun hann glata erfd borgar
Stj² 3385bonda fellr suo nær af nyteknvm astvm, ath hugr hans glatar sinn styrck ok velltr i suo mikit volad, ath hann er buinn til ferdar
Thom²y 48126sa er fystr rette hendr sinar til at beria sveinenn, þa visnudu hendr hans, ok kallade hann ok mælte: Glata ek hondum minum
Vitus 3291hestar hlupu er glatat höfðu sínum herrum
KlmBˣ 18121
2) [e-n/e-t / e-u] [fyrir e-t] forspilde (ngt), forpasse (ngt), vrage (ngn/ngt), forkaste (ngt)
oc glotom eige verþe blóþs crists
~ lat.Non perdamus pretium sanguinis Christi
PsAugSerm 197968 HómÍsl¹⁷(1993) 25v22sa er glatar maclegre tið miscunnar
~ lat.perdidit
8131 Alk619 8117Hvi ræðesc þu æigi at glata þvi er guð vil at tu hafer í hiarta
~ lat.perdere
9631 Alk619 971en þu glatar fyrir ranglæte ⸢þat [var. þvi Alk685 968] er guð vil at tu hafer. þat er æilif fullsǽla
Alk619 978glatar (hann) þvi fyrir ofmetnað er hann hafðe æignasc fyri ꜵst
~ lat.perdit
10631 Alk619 1078þa níoteð þer storlega ef þer nemít. en glateð sarlega ef þer firir glꝍymið. oc leggið orꝍct a
HómHauksb² 16720Hvat man ek glata oc gefa vpp sętlæik minn
~ lat.Nunquid possum deserere
Vulg Judic 9,11 StjC 39914ek glataði satt lios drottin Jesum Krist
Mar240f 41227at eigi glatir þv þa dyrð, sem þer er fyrirbvin af gvði
Mar655XXXII 4885Þú veittir mér marga daga til lífs: ek glataði þá alla
Æv⁹⁵ 29910[var. vggi ek at þv glatir gefv þínni ok gǫfvgligri híalp þeirri er þav (ɔ: goðin) mega þer veita AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 1044: AM 62 fol “D¹”þviat hvat gods sem madr go᷎rir, ok stæriz af þvi ok gledz, þa glatar hann þvi þegar
VP 5926birt inum gamla fedr þetta, at hann true ok glate eigi erfide sinu
VP 66936Glata man ek speki spekinga
~ lat.Perdam sapientiam sapientium
Vulg 1Cor 1,19 KatB(2017) 271Miskunna þer, Vincenci, ok glata eigi bloma æsku þinnar
~ lat.perdas
PassVinc 26617 Vinc 32318sa madr, er med svikum aflar, glatar ⸢rettlætinu [var. rettlætid Holm perg 16 4°]
~
3) [e-n / e-m/e-u] [í e-u] [fyrir e-t] tilintetgøre (ngn/ngt), ødelægge (ngn/ngt), dræbe (ngn)
seɴdir haɴ heʀ siɴ til at glata vikingonom
HómÍsl⁴⁴(1993) 75r35Herodes man læita svæins-ennz ok vilia glata honum
~ lat.ad perdendum eum
Vulg Matth 2,13 HómNo⁷ 512a oɴdvrþom dege a morgon mon ek lata glata þer. i horþom pislom
SilvFrgV 2328ovinr þiɴ vill ⸢glata [var. granda Mth³ 8322] þér. en nøcqer feli þic firer honom
Mth²Cod645 11911Nꜹþsyn er ǫs. at glata þesom otrvm monnom
Pétr²Cod645 8725En þv lat petro crossfesta. fir þat es hann glataþi simone
Pétr²Cod645 886hvi glatarðv sarvm. oc vinnr á slenscapar monnum
~ lat.perdis
Alexandreis 7215 (III 168) Alex 434tynir ollu fenu oc glatar
Sv 1112hvi villdir þv læiða lyð þenna vtan yfir Jordan at glata honvm her
StjC 36212handaverk manna vorv æigi gvð helldr tre oc stęinar. oc fyrir þi mattv konvngar glata þeim
StjC 64333hręþizc égi er þa er licam vega. þviat þéir mego egi ꜹndiɴi glata. hręþisc er helldr þann er velldi hefir at glata bęþi ꜹnd oc licam í ęilífan elld
BlasA623 444oss þikkír nu vera aat komet at ver hafuum glatat þuí er kristni var er
SvR 17æigi glatar hann sy᷎nduga menn i bradum dauda
~blota þu godum vorum, eda elligar man ek lata glata þer fyrir píslir
Agat¹ 36og ef hann yrde vijs at hennar son og kongsins Marsilio væri þar vpp fæddur myndi hann glata skiott sveininum
Adon 1092hann (ɔ: guð) knosar þik ok glatar skiott firir hinar uestu putlingar þinar
~ lat.conterat te et perdat
Vulg Deut 28,20 Stj² 3446skallt eigi glata
~ lat.Ne perdas cum impijs deus animam meam
301 (Vulg Psalm 25,9) GlossPsalt 311þa let hon taka þa alla ok fiotra, ok sendi til handa konungi, at hann skylldi glata þeim
Jak¹ˣ 51940
4) [?e-n / ?e-m/e-u] fordærve (ngn/ngt)
En nu vekiom vér huge vára til guþs ástar at vér megem styrclega stíga yfer þaɴ er oꜱ vill glata
HómÍsl³⁹(1993) 69r24þa leitaþi hann at glata ondom lerisveina
GregDialA 14413
● ‖ præt. part.: glataðr [af e-u]
fell haɴ (ɔ: Adam) ór paradíso bráᴛ útleɴdr oc glataþr af ohlýþne i vesolþ þessa héims
HómÍsl⁶²(1993) 102r19Nu hefir þu látet lifet oc ꜵuðǽfe mykil. þu sialfr est glataðr u sǽl oc fyrir faren
ViðrLaug619 2815Hvi skapaði gv (“Read gvð”, ed. note) eigi annan mann or iarðv ok sendi þann eftir hinvm glataða
~ lat.pro perdito
6225 Eluc675(1989) 626Med hverium hætti skal ek treystaz at bidia þer miskunnar frammi standandi fyrir hans ogrligum domstoli, svo sem þv ert nu glatadr
MarS² 10873ok glatadr muntu vera i uidri iordv
~ lat.eris perditus
Vulg Deut 28,37 Stj² 34438
*) (sands. err. for gleðja vb., cf. ed. note)
B. glata sér
fortabes, fordærves
● glata sjálfum sér [í e-u]
hann glataþe siolvom sér í dauþa oc ollo cyne sino
●Eluc674(1989) 583þat skal engi gera at græda sva annan, at hann glati sialfum ser
VP 57719
C. glatask
1) [fyrir e-m] mistes, tabes
Þar er maþr tekr við fe byskops. at hans raþi, oc hverfi fe þat. eþa glatizk annan veg. oc heldr sa eigi abyrgð er við tok
GrgKonᴵ 206En firi þvi at hann villdi firi sinku sacar æignazt þau auðœfi er hanum varo bannað þa ⸢glatiz [var. tẏnduz AM 243 f fol] þau auðœfi firi hanum er hanum varo aðr gefin
Kgs 11030
2) [frá e-m] [í e-u] [til e-s] fortabes
Glatasc hueʀ fra goþe es hordom gerer
~ lat.Perdes omnem qui fornicatur abs te
5825 ●Eluc674(1989) 581þeir menn er ó gaumgæfer ero um sítt far i þ[ess]om heime ... mono fyr farasc oc glatasc til eilifra quala meþ fianda nom oc hans ꜵrum. í ælde breɴanda
Hóm673 24713uill hon eitthuert rꜳd til setia þeim til hialpar ꜳ þann hꜳtt, at þær lꜳti af fyr sogdum haufutglæpum ok glatiz eigi i eilifri fyrirdæming
MarS² 10787
Form.: glata (21); glatar (13); glatat (6); glataði (3); glataþe (3); glatiz (2); glatadr (2); glatað (2); glatir (2); Glata (2); glati (2); glatada (2); glatizk (1); glotom (1); glatadi (1); glate (1); Glatasc (1); glataþi (1); glatade (1); glateð (1); glataða (1); glater (1); glatarðv (1); glataðr (1); glatandi (1); glataðer (1); glatasc (1); glataþr (1); Glatað (1); glotoþo (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bugge 1887 [PBB 12] 429; Nordling 1938 9; Widding 1952 [APS 21] 169; Ásgeir Bl. Magnússon 1950 [ANF 65] 120
Genre. (expected): religious works [rel]: 63 (21); historical works [his]: 6 (13); legal works [jur]: 4 (7); romances [rom]: 3 (8); learned works [div]: 1 (2); contemporary sagas [bis]: 1 (6); family sagas [isl]: 0 (9); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (3); þættir [tot]: 0 (2); charters [dip]: 0 (6);
AS (red.) — December 2021
ÞH (strukt.) — January 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net