gjǫf, gjaf sb. f. [gjafar; gjafar/gjafir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [við e-n] gave ⫽ gift
(defekt tekst) æptir giafer
BenRegB 931æigi lita þæir a socena. hældr a giafarnar
~ lat.dona
10126 Alk619 10112scal hann lofa guð í giofum sinum. þvi at hann gerir æcki gott nema þat er honom værðr gefet af guði at gera
Alk619 1092virþiligar giafar
Mar655II xxxv13hevi ek enndr nyatt þa giof við en hælga Sviðunum oc hevi ek gevet honum bꝍen stavangr
NoDipl ([1243]) 353En þeir aller. er þessa mina giof riuva eða rofs menn til fa ... þa munu æiga sæta af heilagrar kirkiu hende banne oc guðsreiði
NoDipl ([1243]) 3515Olafr virði mikils kirkiur oc kænni menn. oc allan kristinn dom. Oc gœdde giauum goða menn
ÓHLeg 2734Sa sendi meɴ sina til Greɢorius með giafer
GregFrg¹ 5315sendi huarr þeira aðrum giavir
ÓTOdd 12923gaf hann mer goðar giavar
ÓTOdd 1761●●● of giafar oc arfscot
GrgStað 8313þui dro herfileg giof. vilia minn fra honom. sua verðr oft þeim er litit gefr
~ lat.uile ... munus
Pamphilus 2487 Pamph 11019þæir varo ... millder i giofum
Menota: 17va10 Streng 45þeir venta giafar ok gœzkv. lutaz þeir i slica syslu
Menota: 35vb32 Streng 17416ricar giafer ok fornir
Menota: 38vb3 Streng 20232ok rikar borgir ok allzkonar aðrar rikar giafar
Menota: 40ra10 Streng 22016engi byðr þar oc fram. mutur eða giæver
BarlA 243engi byðr þar oc fram. mutur eða ⸢giæver [var. giafir AM 231 II fol]
BarlA 243Slikar ero heimsins giæver. oc slikar hans gœlengar
BarlA 478Slikar ero heimsins ⸢giæver [var. giafar AM 230 fol]
BarlA 478minnzt a ... margskonar goðra giæva. er ec hevi þer veitt
Menota: 27va12 BarlA 509Ðvi er giof giallde betri at sina a hverr ulaunaða
cf. “Everyone has a right [to recall] a gift unless it has been requited with a better payment”, Larson 1935 118 (transl.) Gulᴵ 5433Nu scal þær giaver telia er hallda scolo
Gulᴵ 5434nikvæddi hann þæssaʀri soc oc kvaz alldrigi muna at hann hafi fe tekit i domi eða giof
Kgs 10322velr Haralldr ⸢giafar [var. giafir MHFlat 30932] ollom monnom M. (ɔ: Magnúss) konvngs. þeim er þar voro
Mork 956Giafar Harallz konvngs
Mork 4048sendi honom storar giafar oc vinmęli
ÓH 34515Hvar sem ungom manne tæmiz land i erfð eða at giof ... þa ...
Járns 28431lattu þo eigi astina minka þott fættiz giafarnar
~ lat.copia
Alexandreis 156 (I 153) Alex 620Betr virðe ec gaufoglegaʀ giafar konungs en sialfr hann
~ lat.munuscula
Alexandreis 3819 (II 37) Alex 1931Þu værir æigi olikr margræiva Roðolfe Sendemanne Atila konongs. er drap af oss .vi. hundrað Riddara æina nott ok launaðe oss sva gæver ok þa sœmd er ver gerðom hans hær
Þiðrᴵ 6326avmlungr mun hava bæðit han giafar vm hestana
Þiðrᴵᴵ 123Pall iarl veitti þa giafar vinum sinum
Orkn325I 16614ok fleiri goþar giafar
Orkn325I 2791storar giafer
Bret 2478hann þackadi hanum sœmelega giofna
Kristni 13928Nv skal þær giafer telia er oðlvm skvlv f‹yl›gia
LandslFrg2 12214Eigi leynaz nv giafarnar þo at sa se vsyniligr er veitir
ViðrLS544(1995) 2015sem giafir vínar þins
ViðrLS544(1995) 2024oc hve miclar giafar þu hefir bunar
Andr⁴ 41018sǽmiligum giaufum
HákEirsp 54133Egill konvngr sendi Froða konvngi goðar giafir ok storar
HkrFris 1919Eptir þat ferr konungr af veízlu með engum gio᷎fum
Jvs7 1015⸢Hversu eru gjafar [var. hverjar eru gjafir var. Njála 1887: GKS 2868 4° “G”, etc.]
NjR1908 10017Góðar eru gjafar þínar
NjR1908 10731valði Hǫskuldr mǫnnum góðar gjafar
NjR1908 25123ef þeim uinzt eigi fe. þa skal hon þarnazt gegngiallz oc giafar
Landsl 8617huærr sem fræistar at ryfta þessa giof
DN I (*1314›vid 1321) 12723veítto margar giafar
BlasA623 479[var. + En ef litil giof kꝍmer mykilli i mot þa skal halda huara tueggia NKS 1642 4° “Ba”]
marg., m. samme el. samtidig hånd, cf. ed. note
var. Landsl 9018: NKS 1642 4° “Ba”[var. + þui er giof gialde bættri at sina a huar aptar at taka ef eikki er mote gefuæt NKS 1642 4° “Ba”]
marg., m. samme el. samtidig hånd, cf. ed. note
var. Landsl 9018: NKS 1642 4° “Ba”En eff litil giaff komer mykil i mott tha skal hawe huarer tweggia
marg., m. y. hånd
Landsl NKS 1642 4° 61rb12þat veit trva min, at þeirar giafar mvndi hann þa iðraz
SnE 4126en Naɴa sendi Friɢ ripti ok eɴ fleiri giafar, Fvllo fingrgvll
SnE 6713sendi Friɢ ripti ok eɴ fleiri ⸢giafar [var. giafer SnEW¹ 4436]
SnE 6713kavllvm v[er] skaldskapinn feng Oþins ok fvnd ok dryck hans ok giof hans ok dryck asaɴa
SnE 8512Heiðfe heitir mali ok giof, er hꜹfþingiar gefa
SnE 16222ero þær gíæfuer ok sendengar oss mote fluttar tíundum varom ok adrum fearlutum varom
SvR 232mego þuí huaregir skípa vndan adrum huarke mædr giæfuum ædr þægum þuí at þat er j mote þuí er gud hæfuir skípat
SvR 1414þeír kalla kononga stadfæst hafwa ser þessar giæfuer
SvR 1533Nu scal þær giaver tælia er halldazt skulu
Bl 2395skal ek þar firir hafa huarke giafer ne væizlur
Hirð 42914uæitti hann giafar storar i uapnum ok her [buna]ði mꜹnnum sinum. þæim er a[ðr] uoru mædder i ahyggium
Rómv595(2010) 18811beiði ek þig ecki giafar at. villda ek hafa hus þin en fæða mik sialfr
BandM 715er menn foru a burt fra boðinu ualdi Snorri goðar ⸢giafar [var. giafer Eb447(2003)ˣ 17415] uinum sinum
EbWolf(2003) 17515ok veitti giafir
EgM(2001) 1233hann sendi yðr at giof biorskinn .ííȷ́
EgM(2001) 215Eirikr konungr tok vel við giof þeiri
EgM(2001) 595Skilduz þeir Jarl með vínattu. ok skiptuz giofum við
EgM(2001) 7316þeir Egill ok Þorfinnr skiptuz giofum við at skilnaði
EgM(2001) 1452ef domr snyr sinum retti i giafir. ok afrækis, at hinn mishaldni fai sin rettindi
JBapt²A 88318er boðinu var slitit, valði Kjartan góðar gjafir Guðmundi
Laxd 17119Þér synir mínir eiguð allir eina gjǫf saman
NjM 1147Góðar eru gjafir þínar
NjM 12216er menn skyldu heim fara, valði Hǫskuldr mǫnnum góðar gjafir ok fór á leið með Njálssonum
NjM 2776(proverb.; cf. FJOrdspr 88) Nu er þar komit ... sem orðzkuiðrinn talar at æ sier giǫf til giallda
Æv657 32324(proverb.; cf. FJOrdspr 88) sem orðzkuiðrinn talar at æ sier giǫf til giallda
Æv657 32324var hann æ því kostgæfri til þjónustu við guð, sem gjafarnar vóru meiri
GBpD 2415má ok öll landsbygð sízt missa þessarrar gjafar, þvíat þurr sjófiskr kaupist ok dreifist um öll heruð
GBpD 17918gafuz þeir giofum adr þeir scildi
ÞBpA 2016‹Hann galt lǫnd tvau fyrir vestan heiði, annat heitir í Hálfdanartungu, en annat at Uppsǫlum, it næsta Silfrastǫðum›, oc reifdi þa alla giofum, er þeir foro i brot
StuᴵK 16910ok veitti honvm margar giafir sæmiligar
StuᴵK 33128talandi sva þann tíma sem giafarnar eru fram bornar
~
PS 56915 JJ SÁM 1 47ra23(proverb.; cf. FJOrdspr 88) man her koma at þvi sem mælt er at æ seʀ gio᷎f til giallda
RRÓT 3224presentit þær giafir þessum manni
Stj¹ 21525saam ok høyrdum a at þau gafuodz giofuum med handarbande
DN IV (1367) 35925gera þó svá, at fiskar megi fara upp at á hverri. Ganga skal guðs gjǫf til fjalls sem til fjǫru, ef gengit vill hafa
Jb 18913Jafnsekr er sá er tekr við fé þjófstolnu víssvitandi at gjǫf eða kaupi eða láni
Jb 2647þat er hirðinni war giof ok mꜳli þegar þeir fylgia konungi
RbHM (*1308) 7910●●● ek mvn gefa Þorgilsi VIII kvgilldi firir metnod hans ok virding, ok *kalla ek giof, en allz ecki gialld
StuᴵR 274Ok skilr þat medr þeim, at odrvm þotti firir ecki at giallda, en odrvm þotti betra litid gialld firir savkina en eiga giǫf at lavna; ok þotti þar hvarvm sin virding vid liggia, hvart helldr vęr[i] þat kallad
StuᴵR 276Guðmundr ... tekr nú skikkjuna ok sýnir honum ok mælti ... Þat vil ek, at þú hafir hana at gjǫf af mér
Ljósv 2724Enn hofdingium ok stormenni ualdi hann opinberar giafir
Thom² 30933morgvm gaf hann vpp storar giafer ok saker er honvm voro j moti giorfvar
ÓH1 71312ok vænti ek þess, at giafir þessar muni ydr hlifa vit ollum illum hlutum
Maurus 66120hann tók við fénu, en kvezk þó ekki ⸢eiga gjafir [var. gæfer eiga var. Njála 7051: AM 466 4° “E”] at Flosa
var. NjM 3507 → var. Njála 7051: AM 466 4° “E”Ekki þarf ek ⸢fjár [var. gæfva var. Njála 7053: AM 466 4° “E”]
var. NjM 3509 → var. Njála 7053: AM 466 4° “E”j huerium manadi hiellt hann stort hóf ok dyra veizlu ... fuku her med dyrar giafer ok klok klenodia j gulli ok silfri er hann gaf hofþingium ok aullu landz folki af wt
Vikt 49kongs son þackar modr sinni fyrer so fagra ok fasena giof
Vikt 517(proverb.; cf. FJOrdspr 88) mun þat ok mala sannazt at hier kemur þat fram sem fornmællt er. at sier giof til giallda gott er þeim sem ecki þaagu
Vikt 209Veitir herra Elis þa storar giafar
ElisC 1387uelr Haralldr ollum monnum Magnus konungs godar ⸢giafir [var. giafar Mork 956]
MHFlat 30932(proverb.; cf. FJOrdspr 88) ok ser æ gio᷎f til giallda
Gísl 257●●● ad hvn hefde ecki meir en fim uetur ens atta tigar ad aldre þa hun selde oddi jordina ok hun hefde huorki giofum gefid nie saulvm selt þrattnefnda jord holtastade
DI VI (*1487›tr 1508) 60014husfru holmfridr erlenzdotter gaf jon hallson aolldungis kuittan og akærulausan fyrer sier ... um ... uttlat og jnntekter gialld edr giafer. skipan edr skikan sem adr greindr jon halllzson hafdi haftt
DI IX (1522: AM 191) 8827vng born ... erv hrein j sinv edli. flioth til grathz er þeim mislikar. flioth thil giafa og so fliot erv thil sattar og fyrergiefningar. þegar nockvr bidr þav
AnnaReyk 38227(proverb.; cf. FJOrdspr 88) opt kemur giof til giallda
Not604² 15214Hun var i kiærleikumm vid Helga Asbiarnarson, hofdu þau firr senndst giofumm i millum
Fljˣ 9724þat er fyrst giafir allar nýiar oc fornar. reycmæla oc afráð oc landaura alla
Frostˣ 25712her er sværð þat er Aðalstæinn Englakonongr sendi yðr með giof hærra konongr
FskBˣ 2016valde Haraldr giafar allum Magnus konongs mannum
FskBˣ 24020hjer brást mönnum mikið í því um gjafirnar
Gautr²ˣ 6215gíofum
~ lat.dextera eorum repleta est muneribus
304 (Vulg Psalm 25,10) GlossPsalt 314gíafuir
~ lat.et non dabit in eternum fluctuacionem iusto
762 (Vulg Psalm 54,23) GlossPsalt 772giafir
~ lat.accepistj dona in hominibus
9024 (Vulg Psalm 67,19) GlossPsalt 9125þá bauð konungr honum ⸢gjafar [var. giafir AM 45 fol “F”, etc.]
Hkrᴵˣ 39411Eigi skulu vér gjafar at biðja
Hǿnsˣ 1422Karlamagnús konungr fór heim í sitt ríki með sœmd ok sóma gœdd ( ) góðum gjöfum
KlmBˣ 7531er þriar nætr hafde veizlan stadit þa valdi hun giafer vinum sinum ok red þeim heilrædi
LdnStˣ 16024Þessi var skipan um giafuer Nichulass hinzs goda Cardinala ... at ...
RbHH (*1224)¹ˣ 44715veitti hvárr ǫðrum góðar gjafir
StuᴵR8ˣ 4514Á Bretlandi var eitt ungmenni, hinn fríðasti maðr á líkamans fegrð, hinn vildasti ríkra gjafa, öflugr, ok auðigr
Trist¹ˣ 314
● gefa/... gjǫf [e-m]
Gaf hann moɴom giafar
Hóm677 2723siðan færðo þæir honom giafar
HómNo¹⁰ 6215gefr konongrenn hanum nu goðar giæver
ÓHLeg 3931Olafr konongr hafðe væitt hanum mikit len oc gevet hanum dẏrlegar giæver
ÓHLeg 8211Janval gaf þa margar ok ricar giaver
Menota: 39ra28 Streng 21425gaf {/NAV}þuni imoti goðar giafar aþr en þeir scilldiz
AuðMork 1878guð hevir gevit mer. myklu nytsamlegre giæver
BarlA 6731Ðær giaver scolu hallda er konungr gefr oss
Gulᴵ 552gaf ⸢giafar [var. giafir AM 325 V 4° “325 V”, etc.] goðar
ÓH 993giafar er þer førðut mer
ThPost¹Frg 7282bar vpp ęrendi konvngs. gaf þeim giafar goþar er storir menn voro
Þing¹Mork 36626allar giafar þęr er hamingian hevir mer gefet
~ lat.munera
Alexandreis 2504 (IX 560) Alex 1441konungr gaf þeim ollum goþar ⸢giafar [var. giafir SvEirsp 37335]
Sv 13116gaf konungr hertuganum margar goðar ⸢giafar [var. giafir Hák81 4956]
HákEirsp 57111gaf honum margar ⸢giafar [var. giafir HákEirsp 52133]
HákFris 4403gefr konungr öllum nockurar gjafar
HG 255gaf Ásmundr hónum góðar ⸢gjafar [var. gjafir AM 144 8°ˣ “f”]
HG 7618Margskonar giavar gaf Konraðr konvngi
KonrA 502⸢Gjafar [var. Giafir var. Njála 1885: AM 162 B δ fol “Cδ”] eru yðr gefnar
NjR1908 10015Þœtti mér nú sœmiligra at gefa Njálssonum góðar gjafar
NjR1908 20215Mǫrðr gaf ... Grími ok Helga góðar ⸢gjafar [var. gæfer GKS 2870 4° “I”; gjafir AM 133 fol “B” etc.]
NjR1908 2519Þorkell gaf Flosa góðar gjafar at skilnaði
NjR1908 3237Hólmsteinn gaf Flosa góðar ⸢gjafar [var. giafir at skilnadi NjM 35323]
NjR1908 32312Hallr gaf honum góðar gjafar at skilnaði
NjR1908 3246Þeir Ásgrímr gáfu Snorra goða góðar gjafar
NjR1908 3783Siþan ferr hann oc fram kęmr i riki Moab oc ferir giafarnar Egloni konvngi
StjC 38311Gjafir eru yðr gefnar feðgum ... Hvernig eru gjafir þær?
NjM 1144Ásgrímr gaf þeim góðar gjafar
NjM 15316Þœtti mér nú sœmiligra at gefa Njálssonum góðar gjafir fyrir hrakningar þær, sem þeir hǫfðu, ok sárafar
NjM 22311gaf hon þeim góðar gjafir
NjM 2316gaf Gestr Þangbrandi góðar gjafar
NjM 2694gaf Njáll honum góðar gjafir
NjM 2697Hann gaf ... Grími góðar gjafir
NjM 27615Þú gaft þeim góðar gjafir, en þeir gáfu þér gjafir með miklu spotti
NjM 27712Þorkell gaf Flosa góðar gjafir
NjM 3533Hólmsteinn gaf Flosa góðar gjafir
NjM 3539Hallr gaf honum góðar gjafir at skilnaði
NjM 35323Þeir ... gáfu Snorra goða góðar gjafir
NjM 41319gefr tiberio keisara goðar giafir
Gyð(1995) 1794gaf Þorgils Hafliða virþvligar giafar, stoð-ross V saman, oc fingr-gvll, oc felld hlad-bvinn
StuᴵK 4618gaf hun ollum vinum sinum ⸢giafar [var. giafir AM 53 fol “B”, etc.]
ÓTᴵ 27216færdu Mauro giafar þær, er Benedictus sendi honum
Maurus 66115Þœtti mér nú sœmiligra at gefa Njálssonum góðar ⸢gjafar [var. giæfír var. Njála 4518: AM 466 4° “E”]
var. NjR1908 20215 → var. Njála 4518: AM 466 4° “E”gefa þeir honum godar giafer
Yngv 619þeir gafu honum margar giafir
MarE 7326riddari var vanr at gefa margir giafir
~ lat.donaria
LegAur 51320 MarD635ˣ 118525giafar er þer førðut mer
ThPost¹ˣ 71911
● hjá þessarri gjǫf
varo þesser aððrer mænn hia þessare giof
NoDipl (1291) 6024sæitti ek mit insigli firir þetta bref með jnsiglum þæira ... sæm hia varo þessare minni giærð ok giof. mer hæilum með uilia ok samwisku
DN II (1321) 12412
● leiða á/í braut (með) ... gjǫfum, leiða út með ... gjǫfum [e-n]
Osanctrix konongr læiðir hann goðom giafum ibrott
Þiðrᴵ 606váru menn með gjǫfum á brott leiddir
Laxd 8217leidde Olafr konungr hann med giofum a brott
ÓHFlat 916læidde Grankell konung vt med storum giofum
ÓHFlat 18410
● leysa (á) braut með ... gjǫfum [e-n]
leystv þeir hann með storvm giofvm a brot
StuᴵK 4615leysti Ásmundr hann brott með góðum gjǫfum
Gr 4514
● þiggja (...) gjǫf [e-rs / af e-m / at e-m]
þa vinato oc giafar at konongom oc gofgom monnum
Nik655 717svaraðe at engar giauir vill hann þiggja af honum
Menota: 35vb12 Streng 17237þv mont þiɢia ⸢giafar [var. giafir MHFlat 31913] at slicom sva monnom
Mork 11212at þiggia af lendom monnom ⸢giafar [var. giafir MHFlat 36013]
Mork 20525þa þar goðar ⸢giafar [var. giafer AM 325 VII 4° “325 VII”] af konungi
ÓH 11811þa aki goþar giavir af jarlinom
Jvs291 384mantv þigia goðar giafar
TrójHb 18524For þa Griotgarðr heim við sva buit. ok þa giafir goðar af konvngi
HkrFris 8837oc þa af honom ⸢giafir [var. giafar AM 68 fol “68”, etc.]
var. ÓH 3171: AM 68 fol “68”ef abbadis. eðr priorr. at sẏstra klaustri þiggr fe eðr giafir. eðr gerir kaup ... þa hefir hon fur gort sinu valldi af sialfu verkinu
StatJón350 18618ok þiggja góðar ⸢gjafar [var. gjafir AM 343 a 4° “A”, etc.]
ǪrvM 1420þu munt þiggia ⸢giafir [var. giafar Mork 11212] ath þuilikum monnom
MHFlat 31913ath þiggia sæmdir og ⸢giafir [var. giafar Mork 20525] ath lendum monnum
MHFlat 36013þeir ... þágu gjafir hans, en sumum sendi hann gjafir
Hkrᴵᴵᴵˣ 28515þad er sidur rijkra manna, ad leggia af sier vopnn synn, þá þeir þiggia giaffir af go᷎fugum mo᷎nnumm
ÞJˣ 2727
2) (om arv/testamentarisk gave ⫽ of inheritance, i.e. bestowal by testament)
● ǽttleiða/... til gjalds ok (til) gjafar [e-n]
at ec leiði þenna mann ... til giallz oc til giavar. oc til sess og (!) til sætes
Gulᴵ 3122Ek ætlæiði þenna man til fear þess er ek gef honum. til giallz oc til giafar. til sæss oc til sætes. oc til allz þes rettar sem ættlæiðingr a at hafa at logum
Bl 2346talade þa optnemfdr sira Jwar þessor ord ek ætlæidir þetta mit barn Jngilæifw till fear [þers] er ek gefer henne till gialz ok till giafwar till sess ok till sætess ok till allz þess rettar er ætlæidingar a med laghum at hafwa
DN II (1364) 30120til gjalds ok til gjafar
Jb 879Ek ættleider her j dag born min þesse magnus arngrim ok gudrunu til fiar þess er ek gef þeim ok allz arfs epter mik til giallz ok til giafar til sess ok til sætis ok t[il] allz rettar þess er ætleiðingr ꜳ̋ ath hafua ath laugum
IslDipl (1401) 1496þa ætleidi eg þorleifr þorleifsson hier j dag þessa menn asmund þorleifsson og jon þorleifsson ... til allzs arfs eptir mig til gials og til giafar til sess og til sætis og til allzt (!) þess rettar sem logbok skyrir at ætleidingr a at hafva med logvm
DI IX (1524) 22036Egh jon prestur arason ættleidi. ara jonsson ... thil arfs eptter mic. til fiar þess er ek gef þeim. thil giallds ok til giafar. til sess og sætis
DI IX (1522: AM 191) 9419arfleiddi hun þenna man til giallds og giafar. sess og sætis og til alls þess riettar sem lo᷎gbok skyrir at ættleidingur a at hafa at logum
DI VI (*1480›apogrˣ) 29625Eg helga sijgurdardotter ættleider ara ionson. magnus jonsson. Til arfs epter mic. til fiar þess er egh gef þeim. til gialldz og giafar. til sess og sætis
DI IX (*1523›Lbs 61ˣ) 7432
3) (om medgift; i forb. m. mundr sb. m. ⫽ of dowry; in conn. with payment of mundr sb. m.)
þa scal maðr festa með kono þeirri .xii. aura oreigi mund ... oc geve henne giof of morgon. er þau hava um nott saman verit. slica sem hann festi við henne. þa er barn þat arfgengt er alet er siðan
Gulᴵ 2718Nu scal giof kono heimil væra er til hennar var geven. hverr sem skilnaðr þeirra verðr
Gulᴵ 295þa a hon kost at ganga fra hanom með giof oc gagngiallde
cf. “she has the right to leave him, taking with her the husband’s gift and the property set aside to balance the marriage portion” Larson 1935 76 (transl.), item 418 (gloss.) Gulᴵ 2911þar varo bæðe bruðmenn oc bruðkonor. oc giof geven su er við henne var fest. eigi minni en .xii. aurar. oreigi mundr
Gulᴵ 543ef han hæfir þui valdet at þau megho æigi saman vera þa hafe hon til giof sina sem hæll hæfði skilt þau
SvKr 42618
4) om ekstra bøde/gave, betalt som tillæg til idømt bod ⫽ of a supplementary fine/gift, paid in addition to the wergild)
Um giaver
cap.
Gulᴵ 8120Nv scal vigande fram geva oc moðer hans oc dotter. oc kona hans. En hver ein gioven eyrir oc fimtungr eyriss. kono hins dauða. oc moðor. oc dottor hins dauða. þa ero þat giaver XII
Gulᴵ 8122þa ero þat giaver .xii.
Gulᴵ 8123Nu ero þat tvær giaver
Gulᴵ 8125giafar ero .iij. a kuennlegre .vj. aura giof ok .iij. aura. ok halfs annars ꝍyris giof. huerfa hinar mesto .ij. i faderni. en hin minzta .i. i moderni
cf. Meissner 1942 59-60 (transl.) BorgKr² 3578
5) (om begavelse, talent ⫽ of inherited capability, talent)
Er hann þar tekinn sem fyrr ok halldinn med allri oluærð ok þui nu framar sem hann var hæʀi giafa en ꜳdr nockurn tima
Æv238XXVII 31928●●● þviat i ǫllv þi sem hann var i giǫfvm fremri. var hann i giǫfvm ꜳst rikari ok fegri með sonnu litillæti
Æv657 3235þviat i ǫllv þi sem hann var i giǫfvm fremri. var hann i giǫfvm aast rikari ok fegri með sonnu litillæti
Æv657 3235Til náms var hann settr í æsku ok var mikillar gjafar, svá at í æsku mátti hann samvirðaz gömlum spekingum af djúpri kunnostu
Æv⁹⁵ 2985eigi hafa allir þá gjöf hlotit af guði, at latínu skili
ÆvForm 36Þó var einn dýrum fremri, frábærrar gjafar guðs erendi fram at bera
Æv⁴²ˣ 14010
6) (om åndelig gave ⫽ of spiritual gift(s))
sa enn sami let ser nv soma at gefva sinar liknnsamligar giafvar
~ lat.solitam ... benevolentiam ... indulgenter exercuit
VitAnt 1644 Ant 11230hvilikar giafir sveinninn mundi af guðligri gipt þiggia
JBapt²A 86518æ skipadiz til meiri giezku hans hiarta, sem bænarordin upplesin geingu til uaxtar med ueizlum ok aminningum vars drottins giafa
Thom² 31825Nu med þui at uer tokum at giof gudligrar handar postoliga tign ok þo miok umakligr, þa megum ver æigi baki snua uid uorum sonum
Thom² 38029En þesse gio᷎f spadomsins hafdiz sva af honum, at hann eignadi hana meirr þeira verdleikum, er eptir frettu, en sinum
~ lat.prophetiæ gratia
34225 VP 3429sa er veiter stvndliga hialp. þeim er hafa andligar giafer. þa er hann samvinnandi hins j sialfvm andligvm giofvm
~ lat.spiritalia dona
4537 Hóm238XVIII 4516
‖ (propr. comp.) :
● gjǫf guðs
at vit tacim baþir saman giafar Gvþs
GregDialA 10720enar godo gvds giafar
Prosper677 87hon (ɔ: sálin) hevir bæðe ⸢ivi [var. af AM 230 fol “c”] guðs giof skilning oc sva sialfræðe til goz oc illz
Menota: 7rb5 BarlA 149er þu ætlar með fiarhlutum at kaupa ⸢gjafar [var. giafir Pétr²Aˣ 17140] guðs
PP 29320Af þeim guds giofum, sem nu voru greindar, gaf þat uitrum monnum uel skilia, at hann uar fyrirætladr mikilli stett i kristni guds
Thom² 30221Ástsemd er guðs giof
~ lat.Dilectio namque donum Dei est
Medit 48729 BernhRitn 19017hun er hinn mesti lækner og ongver standazt henne og hun hefr Gudz giof med sinne lækningu
MírmA179(1997)ˣ 604
● með guðs gjǫf
þa skolum ver með giof hins hærsta guðs. oc hans navist. alla þa lvti veita. er nv ero oss vkunnigir
Menota: 12ra2 BarlA 2133með guðs giof oc andlegre firir ætlan. þa skallt þu verða rikr. af þessom auðœvom
Menota: 40ra9 BarlA 7221með guðs giof. þa skipttí hon hiartta sinv. a betri leið
Menota: 43rb7 BarlA 784þa flaug fræði af biskupi með guðs gio᷎f j eyru einum smasueíni .v. uetra go᷎mlum
ÞorvVÓTᴵ 2952Þá hrundu niðr allir borgarveggirnir til grundvallar með guðs gjöf ok bœn ins sæla Jacobi postula
KlmA 26538þegar með guðs gjöf fékk hann sik nökkut upp reist ok velti risanum af sér ok niðr undir sik
Klma 28117
● gjǫf heilags anda / ins helga anda
seger sua ieronimus prestr. at .vii. daga talan merke .vii. ⸢gíafar [var. giafer Encᴵᴵ625 4010] ens helga anda
●EncCod1812 25einginn mundi trva diofulsins edli slikt verda mega vtan nockurum væri sagt ok synt medr gio᷎f hins helga annda
~
HMSᴵᴵ 9336 Nik Holm perg 16 4° 25r5Hier endrnyiazt hinar fyrri giafir heilags anda
~ lat.dona antiqua
HFars 178434 MarD635ˣ 6816
7) (om donation til kirkelig institution ⫽ of a donation to a clerical institution)
þa ok adra er giafer. heit. kroslausnír eða adra þa luti er fyr varo næfdir hafa eigi æn golldet
NoDipl ([1286]) 5013þat priuilegium er ver hafum firir þæim giafum er ver leggium til hæilaghra staða
DN I (*1314›vid 1321) 12720Þar a huar maðr groft kristin sem han er i soknena. nema han kiose ser lægrs stað at annare kirkiu með sialfs sins munni. oc með skynsæmd oc hæill att uiti. gꝍymdum þo soknar kirkiu sinni logleghom lutum. offærs eða ⸢giaua [var. giafar OsloUB 317 4° “E”, etc.]
JKr 35120biodhum wer ollum varom monnum at þeer styrkit þessa vara gæf þeim heilagha stadh till uppe heldis ok frelsis
DN XII (*1291›AM 902 a) 1231
8) (spec.) (om bestikkelsesgave, cf. OED ⫽ (spec.) of a bribe)
Form.: giafar (50); giof (36); gjafar (24); giafir (20); gjafir (14); giafer (13); giofum (10); giaver (7); giæver (7); giafarnar (5); gio᷎f (5); gjǫf (4); giavar (3); gjöf (3); giafa (3); giǫf (3); gjǫfum (2); giafum (2); giǫfvm (2); giavir (2); giæva (1); gíafuir (1); gjöfum (1); Giafar (1); giauum (1); gíæfuer (1); gíafar (1); giofna (1); giafuer (1); gæver (1); giauir (1); gæfer (1); giæfuer (1); gioven (1); giaua (1); gæfva (1); gio᷎fum (1); gíofum (1); gjafarnar (1); Giǫf (1); giafwar (1); giaffir (1); gjafa (1); giofumm (1); gæf (1); giafvar (1); giæfír (1); giæfuum (1); giaufum (1); Gjafar (1); Gjafir (1); giaff (1); gjafirnar (1); giofuum (1); giofvm (1);
Comp.: af- (12), anda- (11), andar- (1), árs- (2), ástar- (8), ást- (24), auga- (1), bekkjar- (30), drykkjar- (1), fata- (1), fé- (44), festar- (4), festnar- (1), fiski- (1), fjár- (3), fjórðungs- (35), for- (1), frelsis- (3), frum- (4), glap- (1), griða- (6), guðs- (10), gýli- (1), halfs·annars·eyris- (1), heilsu- (38), heiman- (6), hest- (1), hey- (3), heyja- (1), hrossa- (1), hǫfuð- (2), inn- (1), jafnaðar- (9), jafna- (1), jarl·dóms- (1), jarls- (2), jóla- (10), kirkna- (1), konungs- (3), kven- (2), kynnis- (1), lands- (1), lands·vistar- (1), land·tjalds- (2), líf- (29), lífs- (1), lǫg- (24), lǫgu- (1), mála- (28), mál·snilldar- (1), mat- (22), með- (1), mis·kunnar- (11), mis·kunn·semðar- (1), morgin- (13), mútu- (8), náttúru- (22), óðals- (1), oxa- (2), penninga- (1), próventu- (1), rétt·lǽtis- (2), sálu- (15), sex·aura- (1), sigr- (4), sigr·vegara- (1), skatt- (13), skikkju- (1), skjalda- (1), skjaldar- (1), skyldar- (1), smá- (1), spá·dóms- (2), staða- (1), stór- (24), sýslu·manns- (1), sǽvar- (1), sǿmðar- (1), testamenta- (1), testamentis- (1), testamentum- (2), tígnar- (1), til- (60), tíunda- (1), tíundar- (16), trað- (1), undir- (4), upp- (14), út- (1), veizlu- (2), veldis- (1), verð- (1), vígslu- (3), vin- (44), virðingar- (2), vitranar- (1), þjónustu- (1), þrif- (2), þriggja·aura- (1), þurftar- (1), þyrni- (1), ǽtt·leiðingar- (1), ǫlmusu- (11)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin Giaf-, Giafa; Rím → líf-; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (gjöf); Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 219; Bjørkvik 1957 [KLNM 2] 412; Dennis, Foote & Perkins 2000 378; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 89; Gering 1916 [ANF 32] 20; Grøtvedt 1939 133; Gunnar F. Guðmundsson 2000 184, 220-1, 281, 329; Guðbjörg Kristjánsdóttir 2000 190-1; Hamre 1958 [KLNM 3] 225; Hamre 1960 [KLNM 5] 653 ff.; Housken 1954 [ANF 69] 28; Hægstad 1899 58; Hægstad 1915 20; Hægstad 1916 12; Inga Huld Hákonardóttir 2000 189-90, 230, 266; Inga Huld Hákonardóttir 2000 190; Magnús M. Lárusson 1959 [KLNM 4] 239; Margrét Jónasdóttir 1991 [Sagnir 12] 64-69; Marstrander 1928 153-154; Maurer 1907ᴵ 204; Maurer 1908 (Kirch) 519-524, 526, 528, 530, ...; Meyer 1960 [KLNM 5] 669; Ruthström 2002 199; Seip 1955 122; Strömbäck 1935 [ANF 51] 108-109; Tveitane 1968 144
Genre. (expected): religious works [rel]: 59 (65); family sagas [isl]: 45 (30); historical works [his]: 40 (43); legal works [jur]: 32 (23); romances [rom]: 23 (25); charters [dip]: 18 (19); contemporary sagas [bis]: 12 (18); learned works [div]: 9 (8); legendary sagas [fas]: 8 (10); þættir [tot]: 4 (5); unclassified [ ]: 0 (1);
CS (red.) — May 2011
ER (omred.) — September 2020
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
gjarn - glaðfÙðandi
gátt - gørva
...
...