gjá sb. f. [gjár; gjár]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) (geol.) kløft, sprække, revne ⫽ (geol.) cleft, rift, chasm
margar giar ok iarðholvr
●KonrA 7341þar til er þeir koma þar, er gatan liggr ofan af enni øfri gjánni
●NjR1908 33621Þeir ganga þar til, er *þeir kómu þar⸣, er gata lá ofan af inni efri gjánni
NjM 36617brast niðr hullda nökkur í hrauninu, hljóp þá hestrinn í þá sömu gjá
Æv⁸² 2333hrinda (þeir) þeim fyrir bio᷎rg eðr í giar
ÓTᴵᴵ 19217fliugandi milli þeirra gia ok gliufra ... sem aa *siofar stro᷎ndum eru
Stj¹ 9021þeir ... ko᷎studu honum i þa hina uatnlausa gro᷎f eðr gia. sem hann matti eigi einn saman or komaz
Stj¹ 1942færdi sik rꜳsin elldz vpp kuomunar or sialfu fiallinu ok i skogana litlu fyrir ofan Skard ok kom þar vpp med sua miklum bysnum at þar vrdu eptir .ij. fioll ok gia i milli.
Ann1005 41622ferr hann til þess er hann kemr at gia æínne
Fær 8431Fra gia i Rauda gnupi. ok til haufda skala eiga þeir biskup og logmadr. xij. vetta af reidzlu
DI II (*[1296]›Bps B II 1) 30829millum hofda skala ok giarinar i Rauda gnupi
DI II (*[1296]›Bps B II 1) 31121sa hon ... sem gia og mikill pyttur
Dugg681a 722jordin sprack j sundr og urdu j hana mick‹l›ar giar
VSj 694þar ser hann gjꜳ eina stora. hun war hardlꜳ breid og mikil
SigÞǫgl 1449munnur hans er suo sem iokla sprunga. edur giꜳr þær er uotnn fallꜳ ur
SigÞǫgl 2088Á fjallveg þeim, er millum var bygða ... var ein gjá furðu djúp; 30 álna var þar yfir gjána, er styzt var
ÞorstVík 40523gjá ein gengr eptir fjallinu djúp ok breið
ÞorstVík 4236þeir komu at gjá mikilli ... réð hann til hlaups, ok hljóp yfir gjána
ÞorstVík 42618þat var bráðr bani, ef þú félt ofan í gjána
ÞorstVík 42626rettsẏne vpp j gnipuna j fiallinu fyrer sunnan giana
DI III (*1369›apogrˣ) 2544●●● sijndist þeim sem strǽtinn og murarner sundur brijste og þar af ijrde so störar giär sem gliufur væri
DínDrˣ 661Þeir sækja nú langt fram á jöklana, þar til að þeir koma að gjá einni stórri
GunnKˣ 35727Viþ hann es keɴd geá sú, es þar es kǫlloþ síþan Cols geá
Íslbˣ 1723þá færðu þeir dóminn austr í hraunit hjá Byrgisbúð, þar gæta gjár þrim megin, en virkisgarðr einum megin
StuᴵR440ˣ 2927
2) (for gjó sb. f.?)
þat er oc siðgœði æf maðr gengr i kaup staðum milli ukunnra manna at væra falatr oc æigi marghyrðr flyia ⸢gio [var. giȧ AM 243 e fol] oc alla hegomlega dryckiu. Ræfsa oc stulðe oc allar aðrar heimligar uspæcter
var. Kgs 6434 → Kgs AM 243 e fol 15013Þat er oc siðgœði at flyia tafl oc tæninga kast port kvænna hus eða æiða usœra. Lyghi vitni eða aðra ⸢gio [var. giȧ AM 243 e fol] eða saurlifi
var. Kgs 6439 → Kgs AM 243 e fol 15021
II. (propr. topogr.)
áðr en þinglausnir væri, stefndi Gizurr ǫllum óvinum Gunnars í Almannagjá
NjM 18321millim vꜳrdgiꜳr ok helkundu heidꜳr
IslDipl (1357) 3128Þær foro iafnan vpp i Almanna-gia með lerept sin til ar þeirar, er þar fellr
StuᴵᴵK 24817þeir foro yfir Kiartans giá
ÞorvVÓTᴵ 2956enn fra gallta oc til hrapadargiar eiga haufdamenn allan halfvan reka huals oc flutninga oc suo vida
DI V (1461-1510: Bps B II 4) 26316fra valagnvpvm og til biarnargiar
DI VII (*[1491-1518]›AM 238ˣ) 499til Hafragiár
DI XII (*1391›c1770-1780ˣ) 2910Viþ hann es keɴd geá sú, es þar es kǫlloþ síþan Cols geá
Íslbˣ 1723
Form.: gia (7); giar (6); gjá (5); giȧ (2); gjánni (2); geá (2); giꜳr (2); gjána (2); giár (1); giarinar (1); gjꜳ (1); giana (1); gjár (1); giär (1); giá (1);
Gloss.: EJ ¹,²gjá; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 gea; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM ¹,²gjá; Bl; WPA _;
Litt.: Christiansen 1938 [MM 1938] 16; Jakobsen 1901 [ANOH 1901] 98; Kålund 1877 510; Marstrander 1932 (Man) 98-100
Genre. (expected): charters [dip]: 7 (3); historical works [his]: 7 (6); romances [rom]: 6 (3); family sagas [isl]: 4 (4); religious works [rel]: 4 (9); legendary sagas [fas]: 4 (1); contemporary sagas [bis]: 2 (2); þættir [tot]: 1 (1); learned works [div]: 0 (1); legal works [jur]: 0 (3); unclassified [ ]: 0 (0);
CS (red.) — March 2012
ER (omred.) — September 2020