2fyrri adv. compar.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I. A.
1) før, tidligere
Nu sculum vér fra þæirri iartegn sægia er aller menn mego fagna. þo at vér sitim hana øfre en aðrar. þa varð hon þo fyrri gorr en engi annaʀa þæirra er nu ero á scra settar
●ÓH619 11816ef dœmi fyndisk til, at þat hefþi nekkverr konungr fyrri gǫrt
Ágr 813fyrri kom þat at handum hanum at lið hans socc niðr mart þa er neset rifnaðe
ÓHLeg 1633hann hafðe aðr fullgorllega seet. þat sem hann ⸢sa alldrigi fyʀi [var. hafðe alldregi fẏr seið AM 230 fol]
BarlA 720værðe þer nu gœra sva sæm fyʀri
Kgs 4512Guð hafði fyʀri skapað ængla en mænn
Kgs 7911Fyʀi com til var goþr maþr oc rac þetta ęrendi meþ vizco oc goþgirɴd
Mork 4521oc i mot iarðlegum avoxtum er hon fo᷎rði fyrre nam hon nv at forna við graupt heilagra pislarvatta helgar bo᷎nir
AugApp 1525her er enn. Antonius hini same oc ⸢fyʀ [var. fẏrre AM 232 fol]
var. BarlA 4511 → Barl AM 232 fol 3rb36hefi ec oc litt sét annaʀa manna siðu ⸢fyʀi [var. fyʀ SvEirsp 26213] en nu er ec kom i yþart land
Sv 813sva litit sem ver tokum ⸢fyʀi [var. fyʀ SvEirsp 2638] af yðro mali
Sv 916enga oʀosto hofðu þeir att ⸢fyʀi [var. fyrr SvEirsp 30021] við iafnmiclo liði
Sv 5112eigi hofþu menn sett ⸢fyʀi [var. fyʀ seð SvEirsp 33530; sed fyrr Sv81 11126] slic undr
Sv 936oc allra byscopa þeira er ⸢þar varo oc fyʀi [var. nefndir voru fyrr SvFlat 64512]
Sv 13138hæfer sek mæirr framme en fyrre mæðr guðleghum verkum
Thom¹ 252stola þenna, sem ... ver fyrre gátum, leggr hann af ser
Thom¹ 2717Ogn oc otte kemr nu yfer alla meire en fyrre
Thom¹ 1085sem hann var fyrre van
Thom¹ 18623hann vænder nu sinum vilia meðr fullkomenne elsko til hans enn fyrre framarr
Thom¹ 19316erkibyskupenn mœtte honum huerge fyrre en þar, siþan hann kom i Franz
Thom¹ 19522Meðr engo mote gere ek þetta ... nema ek finna yðr fyrre aðroviss gera viðr mek
Thom¹ 21017gerðiz Ivar konvngr yfir þeim lvta Englandz sem hans frændr hofðv fyʀi att
RagnSon 4649minkar ok harm þvi skiotara er likamr er fyʀi folgin
ViðrǼHHauksb 30530ei hefir hon fyʀi i fiolmenni syntt sig en við yðra hingat kvamv
Bær 9663ek réð ráði hennar fyrri, ok varð oss þat at mikilli ógæfu
NjR 437þa kom til magni son þors ok iar[n]soxv. haɴ var þa þri nættr. Haɴ kastaþi fæti hrvngnis af halsi þor. ok mællti. Se þar liotan harm faþir at ek skẏllda sva at koma. Ek hvgþa at iotvn þeɴa mvnda ek hava lostið i hel með hnefa minvm ef ek hefþa fẏʀʀi fvɴɴit haɴ
SnEU 4016eptir ritum þeim er ⸢fyʀi [var. fyʀ Sv 1513] var fra sakt
SvEirsp 26915því betr þykki mér, er vér skiljum fyrri
ǪrvS 9312samt er mér í hug nú ok fyrri
ǪrvS 1737skal sa hafa fe þat er fyrri atte
Landsl 473ef fiordungr hæradz manna þæira er þa ero a þingi kuædazt þat mal fyrri hafa hœyrt þa hæitir þat bygdar flœytt at loghum
BorgKrNᴵᴵ 3068hofdu þæir þo fyrri vndir okker lagtt at þæt skulldu þæir ... hafua
DN IV (1337) 19810Nestorio greifva Egiptalandz, er fyrri var nefndr
Ant 11416þa kemr enn af nyio lios yfir hana mikit. ok meire birte en fyʀe hefðe hon slika sét aðr
GBpA 978aldri nokor missette þar a koma fyrri heldr en nu
DN I (1342) 22419haf þetta firir hitt er fyrri var
DN III (1344) 1975frv Serena man þat sanna, at eigi kom þar þilikr fyʀi
ClarA 64Er nv mikill við bvnaðr i tvrninvm, miok likt ok fyʀri
ClarA 1218klæðir hana i staðinn tigvligvm bvningi, slikvm sem hon bar fyʀri
ClarA 2274geymandi vel allra þeira greina, sem ⸢fyrri [var. fyrr MarE 58732] vorv teaðar, ok hon hefði fyrri sagt
MarS 32412engi maðr á sínum dögum hafði fyrri litið dauðs manns hold svá hvítt
GBpD 15821eptir þvi sem fyrri hafdi hun þoknaz bædi gudi ok monnum, vard hun enn storliga fræg
MMA 53529til ... Eliezer. þess sem ... ⸢fyrri [var. fyrr AM 227 fol “B”] var nefndr
Stj¹ 13427sem alldrigi fyrri hafdi nockurr lifandi madr heyrt
~ lat.prius
HistSchol 11628 Stj¹ 25931framarri ... enn ⸢fyrri [var. fyrr AM 227 fol “B”] hefir uerit
Stj¹ 2647sua stort hagl. sem alldrigi fyrri uaru slik i allri Egipto
Stj¹ 27335alldrigi fyrri uard slikt aa ollu Egiptalandi
~ lat.nunquam
Vulg Exod 9,24 Stj¹ 27413ek Anfinner biuggi þer a en morgh ar fyrri firir honom
DN III (1367) 27920Eigi er maðr skyldr at gera garð þar sem eigi hefir fyrri verit
Jb 1881þiki mer hann nu brugdit hafua fyrre þessum sattar funde
EgSH1005 77838sva sem ek sagða yðr ⸢laungu [var. fyrre GKS 1005 fol “D²”] þa er ek uissa ecki til guðs
var. ÓTᴵ 1559: GKS 1005 fol “D²”Gudi hofum vær svarid fyrri en þer, keisari
Maurit 6506Hvar er fyrri heyrt, at nockurs manz grimleikr hafi sva mikit mandrap gert utan bardaga
Maurit 6518Lꜳgu þa hofdingialausir þrir byskupsstolar ok tolf klaustr, til uitnis um þat sem tiꜳduz fyrri
Thom² 29629Paulus, hann uar fyrri motstodvmadr guds kristni
Thom² 31625Þat tignarnafn hafdi einge feingit ⸢fyrri [var. fyrr HákFlat 11727] j Norege
Hák81 49421bæði nú ok fyrri
ǪrvA 13716sagda ek þvi hvorngan drauminn fyrre enn nu
Gísl 2114þui for hann eckj firre ad hann þottest vita ad ...
Eb447(2003)ˣ 1989eg var fyrri rijkur og mykilz radande af hofdingium
ErAˣ 1214vera má at ek sé úkenniligr, en sét hefir þú mik fyrri
KlmBˣ 25137fyrr sagdr klerkr elskadi ⸢fyrri [var. fyrrum Holm perg 1 4° “E”] ok festi adra brvdi
~ lat.dudum
MirMar1898 5231 MarD634ˣ 77428IV greifar báru þann glerhiminn yfir jungfrúnni, sem fyrri var frá sagt í drauminum
Rémˣ 1245og hyggiast nv vera mýklu meiri ⸢enn ꜳdur og eingia [var. menn enn firre voru þeir, og ei AM 177 folˣ “B”] hyggia þeiʀ þa munu koma til sín
var. Þiðrᴵˣ 20827: AM 177 folˣ “B”hann þionar j þessv munklifi wmm hrid. Aspilian risi aa morg bv i þessu landi Lungbardie. hann er sem fyʀri mikill og sterkur og illur widureignar. hann hefer mikit eignast, bw og jarder, gull og silfur og goda gripe med rongu
Þiðrᴵᴵˣ 37716
● fyrri ... síðarr
2) (om rækkefølge) først, forrest
ef þeir þrasc a oc latasc hvarger fyrri hevia
Gulᴵ 6419þa ero þeir skrocvattar er fyrri baro. nema þeir se aller iammarger. þa ero þeir skrocvattar er eftri baro
Gulᴵ 8725fra þui skal fyrre segia, huerso Th. ærkibyskupe er fyreboðet at fara i syslu sina
Thom¹ 2292frett oc fyʀi hverr ek em oc huilikir þeiʀ erv ær mér fylgia
Gyð238(1995) 7816i sliku bio han guds gautur, at han fastadi fyrri, kendi han oc fyrre kenningar, skirdi han oc fyrri en drottinn varr
JBapt¹ 84631ho᷎fðv Jdvmei vorðit fyrri at bragði oc ho᷎fðv lið miklo meira oc kringðv vm Jsraelitas
StjC 62428Riðr Nott fyʀi þeim hesti, er kallaðr er Hrimfaxi
SnE 1717þa skall hon þatt ængom fyr sællia er (ɔ: en) hon hefuir þæim bodet fyrri at kaupa
DN IV (*1325›vid 1347) 15210á ek fé at gjalda þér fyrir Kormák, ef þarf, en fyrri skora ek þér á hólm
Korm 2487Hverr tekr atgeirinn ... Ek ætla, segir Hǫgni, at fœra fǫður mínum, ok hafi hann til Valhallar ok beri þar fram á vápnaþingi. Fyrri muntú nú bera hann ok hefna fǫður þíns
NjM 19424Skuluð þér því fyrri til búa yðvart mál, at þá skuluð þér fyrri sœkja ok dœma
NjM 3957þeir falla badir til iardar. Nichanor kemz fyrri a fætr
~ lat.prior
Alexandreis 12617 (V 162) Alex226 7732vill hann fyrri prófa ... ef hann fær linat ... svá þrjózkufullum þrota
GBpD 8911Starcaðr var hamæltr ok bað Sigmunð ganga ⸢fyrri [var. fyrir “IIp”; firi GBpA 2322]
StuᴵK 37823Fyrir þa sǫk uar karlmadrinn fyrri spurdr. at ...
Stj¹ 3617ætlar (hann) at smyria rꜳd erchibyskups til framkuemdar mali sinu. Enn her er annat fyrri
Thom² 3259Nu sem miok lidr aptansaung brędra, er iafnan syngia fyrri
Thom² 43925þier skulod furre jnn ganga herra og ydr skal veita fyrre alla þionozstu og tign
MHFlat 27132Hiarandj kom fyrre á uo᷎llen
Vilm 1909þo skal madur fyrri þvo þat
MedMisc 6410skal fyrri taka. blod stein er omachites heitir
MedMisc 10710kongs son quaddi hana fyrre
Hect 1835Ðesse scal fyrri tiallda. fyrri riða. fyrir roa. fyrri til hafnar leggia
FskBˣ 22022
● fyrri ... síðan
3) snarere, hellere
konungr villde ei hafa rað styremanna at rapa i uraðet veðr. fyrre dvaldez hann þar mioc lengi
Menota: 38va25 Streng 20219þo hugr (hans) hitne mote Hæinreke ... þa uill hann þo fyrre rita til hans meðr bliðum orðum
Thom¹ 16118mundu þat margir ætla, at vér brœðr myndim þetta fyrri gǫrt hafa, at því skaplyndi sem vér hǫfum
NjM 1052ok fyrri mvnum ver reyna med oss huat í geríz. helldr enn þer rænít musterit
Gyð(1995) 13910En huat sem moþir mín segir. þa mun ek fyrri þegia en bera no᷎ckura luti ꜳ̋ moþur mína
~fyrrí vildí ek þola mikil meínlæti enn no᷎kkut ydr fra þessu segía
ÍvA 61Fyrrí skal ek deyía enn j þessum víȷ́ nattum J brott fara
ÍvA 392Sagdi ... at ⸢fyrri [var. fyrr HákFlat 1158] skylldu þeir beriaz vid jarl enn jata þeim hlutum
Hák81 48921giarna min fru skal eg giora yduarn uilia ok fyrre þola mikkenn ellzbruna a minum likam helldr en eg skuli ‹ydr› j sma edr storu suikia
Rém 12827fyʀri wilia aller Omlungar deyia enn Sifka raadi Bern. Hilldibrandur gódur dreingur far med mier j borg til mins favþurs. Þa seiger Hilldibrandur. Ek werd nv fyrst ath rída vt aa skóginn fyrir þui ath þar bídur min Þidrek kongur
Þiðrᴵᴵˣ 34515
4*) ?
I. B. (i forb. m. conjunc.)
førend, inden
● fyrri (...) en
‖ (+ ind.) :
siðan feʀ hann til Egiptalanz. oc eigi scilz hann þar við fyʀi en þat er lagt vndir hans valld
Alex 5013þo at hann se davðr ⸢fyrri [var. fyrr GKS 3270 4° “B” etc.; adr AM 350 fol “E”] en þav *komu saman⸣
ÁKr 3815Varlla dœmer maðr ⸢aðr. en hann ser firir [var. fẏʀe en hann ser aðr AM 232 fol]. af hueriu emni eða kostom. hann skal kiosa
var. BarlA 6233 → Barl AM 232 fol 7rb17en eige bannsetia fyrre en sa er fundenn
Thom¹ 1359man ek þer af þessarre syn ecke segia fyrre, en þu hæitr mer þi, at þu later þetta sama leynt vera
Thom¹ 1541Ecke vilium ‹ver› ok, at þer fræmet yðart valld ... fyrre en þæir ero aðr fullkomlega satter
Thom¹ 16820ænskis þæirra bræf ne bœnarorð ... skalu nu nockorn frammgang fyri Alexandr pava fa, fyrre en Heinrekr konungr gæfr Thomase erkibyskupe falslausan frið
Thom¹ 20322Þat var æcke fyrre gort, en konungrenn gaf þar til aðr sitt samþycke
Thom¹ 24419alldri ma ek gloð vera fyʀi, en þv hefir hefnt þeirrar sneypv
Flóv¹ 15156villdi Jon konvngr eigi fyrri finna Skotakonvng enn VI menn iattuðo honom trv sina
HákFris 53715Af engum værðe scal ⸢fyr genget vera [var. fẏrrí ganga NKS 1642 4°] en nu er sagt
var. Hirð 4256 → Hirð NKS 1642 4° 157v26Engi maðr vm alldr sa likam Antonij nockðan fyrri en hann andaðizt
Ant 8322Alldregi samblandaðiz hann samneyti þrætvmanna fyrri, en hann feck þeim fra snvit sinv ranglæti
Ant 997Vildi han ok eighi koma fyrre. æn hans frænðr gerdo honum kunnight
DN III (1348) 2141Hefi ek ok þetta eigi fyrri upp kveðit, en þat mun framgengt verða
Laxd 2037ꜳ̋nauð illgiarnra anda, sem alldri gekk af kyni Adams, fyrri en sialfr gręðarinn leysti þat meðr sinu banabloði
Mich 67839Lettu þeir allir samt eigi ⸢fyrr [var. fẏʀʀi AM 227 fol] sinni ferd en þeir fundu Dan ok Gad
var. Stj¹ 22619 → Stj AM 227 fol 55rb3ecki lezt hann mundo se᷎ttir taka til handa Uestfirðingum, ⸢fyrre [var. fyrr] enn hann uisse skap þeira
StuᴵK 4439Reið Ion þa þegar i brot ok Sveinn son hans, ok syndo vestr yfir Iøkuls-aa ok namo eige stað, fyrre enn þeir komv suðr i Reykia-hollt
StuᴵK 46013Ætla ek á eingan mann at leíta fyi. en gíallda grimliga motgerðír ok vansæmd
HrafnG 7910fẏlgði hann honum eigi fẏrri aluarligha en Johannes baptista var iɴ kastaðr sem Matheus segir
~eigi letu þeir ⸢fẏrri [var. fyʀ AM 239 fol 77v(154)25; fẏrvm Holm perg 19 4° 48v16] af en þeir fengv fẏsi sína
~fyrir þi heyra þeir fyrri enn þeir sia
Stj¹ 983er þat ofdryckiumanna manér at tungan røriz fyrri til hegoma talsins enn likaminn røriz til leiksins
Stj¹ 15610alldrigi fyrri farit þer hedan allir i brott enn sa minnzti brodir ydarr kemr higat
Stj¹ 21315láta eigi fé fyrri laust en hann hefir fúlgu í hendi eða (!) vǫrslu fyrir, ef hann vill
Jb 1842ei litazst hann fyʀi vm en vti er sidazsti penningr
~þetta fretti Olafr konungr æigi fyrri en þeir voru j brottu
Eym 12017jolin fyrre en nu voro
ÓH1005 82414hann var i Mesopotamia, fyrri en hann bygdi i Aran
Steph 29331Mvnv þav oc eigi fyrri letta en þav svikia vndan ydr landit med sinvm velvm oc prettvm
ElisC 12117Vard fyrrgreindur ꜳrne ecki laus eda lidug (!) af þessv fangelsi fyrre enn hann ward ath sækia heim ꜳ sitt bu sina malnytu
DI IX (*1523›apogrˣ) 1536gevit haveð þer nu griðenn fyʀe enn ek vil tala við yðr i meiru tome
FskAˣ 3727Kodran letst ei mundv fyʀi skírazt láta enn hann vissi hvaʀ meir mætti byskup eda armadr i steininum
Kristniˣ 12714
‖ (+ conj.) :
fyʀi mon iorð vera stirnd sem himinn en sv vingan verðe með fullom trunaðe er fest verðr með nauðungu
~ lat.Ante
Alexandreis 2214 (VIII 471) Alex 12828þu ... setr mik her einn eptir ... ⸢fyʀ [var. fẏrri AM 232 fol] en ec have fullkomlega nomet huernn hatt. mer hœver
var. BarlA 1889 → Barl AM 232 fol 51vb35Ek hefi svarit eið ... at ek skal engi mann kysa fyʀi, en ek hefi hefnt harma mina
Flóv¹ 14934ok haft aðr marga nauð ⸢fyri en [var. aþr en Sv 12934] ek næða
SvEirsp 37214þo at han se daudr fyrri en þau kome sammann
GulKrNA 32010fyrri en sa nockvrr, er nv er naverandi, megi flytia eða fra segia
Ant 7231ok hvn myndi æigi ⸢fyrri [var. fyʀ vid Holm perg 6 4°] letta, enn hon hefði or honvm lifit
ClarA 2023toc hon fra mer svn minn ok sagði, at eigi skyllde ek fyrri fa hann, enn ec leti þic aptr koma
MarS 31612sendimadrinn sagdiz eigi uilia fyrri eta enn hann hefði uppborit ok talat sitt o᷎rindi
Stj¹ 1377longu fyrre enn fram kæmi
Thom¹B 2762En Karlamagnus sagdiz eigi fyʀri heim koma en þar veri sidat
KlmA1980 9416salur þeirra manna allʀa wæri ⸢fyʀʀe [var. fyʀ Sv 4231] j paradisu, en blodith wæri kallth a jordunne
Sv81 4723flugu suo snart unndan þessu ho᷎ggi sem kolfi skyti af lꜳsboga og uoru fyrre daudir enn þeir kæmi ꜳ jo᷎rd
SigÞǫgl 2505ef ⸢fyrre [var. fyrr AM 311 folˣ “d”] er sárbóta beitt en rúva se á sáre. þá bꝍte sá er beiðir öfundarbót hinum sára
Frostˣ 1631þetta scylldir þu fyʀi talat hafa en lꜹgscil færi fram
ÞSHˣ 16713
II. (y. no.)
Form.: fyrri (74); fyrre (30); fyʀi (21); fyʀri (7); fẏrri (5); fẏʀʀi (2); firre (2); fyʀe (2); fyri (2); fyi (2); fẏrre (1); Fyrrí (1); fẏʀe (1); Fyʀi (1); fyrrí (1); fẏrrí (1); furre (1); Fyrri (1); fyʀʀe (1);
Gloss.: EJ (fyrr); ClV _; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH → fyrr; AJ _; deVr _; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 456; Hansen 2002 [ANF 117] 35-61; Seip 1949 [ANF 64] 162; Western 1936 [MM 1936] 30
Genre. (expected): religious works [rel]: 60 (41); historical works [his]: 23 (27); romances [rom]: 22 (16); legal works [jur]: 11 (15); family sagas [isl]: 10 (19); contemporary sagas [bis]: 9 (11); legendary sagas [fas]: 7 (7); charters [dip]: 7 (12); þættir [tot]: 3 (3); learned works [div]: 2 (5); unclassified [ ]: 2 (1);
ÞH (red.) — December 2018