1fyrri adj. compar. [superl. fyrstr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I. A.
1) [e-m/e-u] [at e-u] ældre, fordums, tidligere, foregående, forrige
Af þvi kallasc goþ eige fvrre scepno sinne at tíþ heldr at tign
~ lat.antiquior
1826 ●Eluc674(1989) 181sem von er at sa craptr er fyʀi er umblidnom hlutom en fremri þeim er verþa mono
~ lat.Virtus, præteritis prior ulteriorque futuris
Epigram 5005 Prosper677 33Byscup hęfir tekit af mer allt uelldi oc virþing þa er ec hafþa af enom fyrra byscupi
Mar655XIX xxxi10●●● hann birtti oc firir ollum með sannre skynsemd. blækking oc fals. hinnar ⸢fyrru [var. fẏri AM 230 fol] truar
BarlA 16519en ængi hæfi ec hœyrt fyʀri andsvor skyrð þau er Guð væitti
Kgs 853æptir þvi sæm þer gatur i fyʀru rœðu
Kgs 11537minntiz a ęfi sina ena fyʀi oc sva a þat hverr þvi hafði brvgðit hans rici oc sęlo
ÓH 1729Messo dagr stendr a mana dagh. þa skal bioda hin fyrra sunnu dagh (ɔ: den foregående søndag). sua ef stendr a tysdæghi. En ef stendr a odens dægi. þa ma bioda a hinum nesta sunnu dagh
BorgKr¹ 3488þeir tokv fyʀi sœmð með sigri en peninga með skemð
Bret 29311‹mun ei› ráðligt, at fara til Svíþjóðar ok leita mægða við Eirik konung eptir því, sem þú talaðir ⸢inn fyrra vetr? [var. fyrr AM 152 fol]
HG 1112●●● giallt mer aftr nv drottinn minn styrkleic minn hinn fyrra
~ lat.fortitudinem pristinam
Vulg Judic 16,28 StjC 41913af hinvm fyrrvm davgvm
~ lat.Ex diebus antiquis
Vulg 4Reg 19,25 StjC 64412i gær eða ina fyrri daga
ThPost² 7327En þesir erv ok dvergar ok bua i steinvm, en enir fyʀi i moldv
SnE 2113●●● Ek mun ok hallda hinu sama vm stiorn ok vmboð af hans hendi. sem aðr hafða ek af fyʀʀa konungi
EgM(2001) 86Enn ek veslug ok alla vega hørmulig man aptr hverfa til mins fyrra staðar
MarS 32223hin yngri skald hafa ort eptir dæmvm hiɴa ⸢gomlv [var. fyʀri SnEW¹ 7329] skalda
var. SnE 12122 → SnEW¹ 7329þar sem hon het ⸢aðr [var. fyrra tima AM 227 fol “B”] Saray
var. Stj¹ 11527: AM 227 fol “B”hallt hinn fyrra vara ... at æigi fleckiz fagr vpprvni þinn ok loflig athofn með suivirding saurlifis
Æv238XXVII 32026þa luti er þar gorduz tidinda. teda ek þér i fyrra brefi
~ lat.in priori epistola
Epistola 39 AlexBr226 1578kann vera at þaðan af leiðist, er varð í fyrrum tímum, at ...
GBpD 2231Slika luti ok marga aðra sagði hann fra ⸢fyʀum [var. fornvm Holm perg 1 fol “C²”] tiðindum
ÓTᴵᴵ 8618sa (hann) þar kominn mẏklu meíra mug en hina ⸢fyrri dagana [var. hinn fyʀa dag AM 239 fol]
~
PS 5427 Pétr SÁM 1 12rb2þo helltt haunum ifra hans ælska hin fyrri
BarlC 20616●●● mantu glogt huat titt uar jolin fyrre en nu voro
ÓH1005 82414þá er vér börðumst á fyrra velli, höfðum vér konunga ok jarla ok hertuga mikla ok máttuga höfðingja
KlmA 32825Gamaliel var spekingr mikill ok hafdi tekit tru af kenningum Pals postola, en verit lærifadir þeira Stephani ꜳ fyrrum timum
Steph 29812●●● naut at þui mest hina fyrre forelldra sinna, ath allt landzfoolkith elskadi ok villde þiona afkuæmi Sigurdar kongs
Sv81 419Þȧ riktu og þeir ho᷎fdingiar j Frigia er agætazter hafa verit j fyrra hluta heims sem var Priamus kongr j Trȯia og syner hans
Adon 769●●● Draum dreymde mik, segir Gisli i fyrre nott
Gísl 218Annat læknesblad er miorra ok lengra. ok dugir alltt þat sama sem hit fyrra
MedMisc 5516anath nardus kemur af adru landi ... ok hefir alltt þat sama sem fyrra
MedMisc 902hefir madur lausnar dryck tekit. ok leysir eigi vel. þa skal þeim gefva. Stormatichon laxativum þvi at þat helpur hinne fyri lausninne
MedMisc 1058Af fyrra efni gefr vel skilja, hversu formanni kirkjunnar er þat geymanda, at ...
Æv¹⁹624 749hofdu frændmenn herra byskups allt j skuppe vid hann og at hlatre. brigslannde honum vm sina firre daga. er Jorundur byskup tok hann fatækan. og liet kenna honum
LBpA 378●●● kierling ein gomul var þa̋ j stofunne ... hun hafde vered frammsyn a ⸢fyrra [var. hinum yngra EbWolf(2003) 29928] alldre, enn er hun ellttest var hennj virdt til gamalőra þad er hun mællte
Eb447(2003)ˣ 29826A hinum firrumm iolumm huarf hun hiedann ꜳ burtt
Fljˣ 173skeifliga hefir oss til tekiz. er uer skulum sua druknir uerit hafa fyra kuelld. at hafa þat mellt er uel metti kyrt uera
KlmB1980ˣ 2854játtandi fyrir þeim at með öllu vildi hann neitta fyrri villu
KlmBˣ 1997hun var sem ominnig hins fyrra velgernings
~ lat.prioris beneficii
HFars 178145 MarD635ˣ 6624●●● mvn hann skipa þik aptr i hinn fyrra þinn stett
~ lat.in gradum pristinum
SpecH 260a53 (VII 105) MarD635ˣ 93532sia bædi þau diofulinn sitianda ꜳ fyrra stocki
MarD635ˣ 97022Sa eg hann enna fyrre nott
PlacA(1998)ˣ 178hvervetna vil ek til sveigja yðvars samþykkis sakir fyrri vináttu, þat er ek þykkiz eigi sjálfan mik mjǫk minka til
StuᴵᴵR11127ˣ 2777
● (í) fyrra dag, fyrra daginn, (h)inn fyrra dag(inn) i går, i forgårs, forleden dag
var veðreno sva faret sem guðbrandr hafðe firir mælt hinn fyrra dagenn
ÓHLeg 3219kom her Sioni fyʀa dag ok er nv hann kallaðr halft havfvð
Skáld 45235ætla þeir þa fyrir hræzlo sakir flyia sem fyrra dag
StjC 36514●●● Sæ her nv þann mann er ek sagði er fra fyrra dag
StjC 4432hon spvrþi hann at nafni eða ‹at› ætt ok sagþi, at hiɴ fyʀa dag riþv vm brv́na v. fylki dꜹðra manna
SnE 6617●●● Þessi ero nofn stvndanna: old, forðvm, aldr, fyrir longv, ar, misseri, vetr, svmar, var, havst, manoðr, vika, dagr, nott, morginn, aptann, kveld, arla, snemma, siðla, i sinn, fyrra dag, i næst, i gær, a morgon, stvnd, mel
SnE 1793i giar edr ⸢hinn fyrra dag [var. fẏʀa dagh AM 227 fol]
var. Stj¹ 17917 → Stj AM 227 fol 43rb1þá er hon framði þat illa verk sem hon sagði fyrra dag
Æv²¹ 7630spurði konungr ef jarl hefdi hugsat þa ræðu er þeir komu ꜳ ⸢hinn [var. ÷ AM 53 fol] fyrra dag
ÓTᴵ 914þat er ek talaða fyrra dag
ÓTᴵ 2106hann er ecki mer aa þa leid uiliadr sem i gior edr hinn fyrra dag
Stj¹ 17917●●● fra þi er þu taladir þegar i giar ok hinn fyrra dag
~ lat.heri et nudiustertius
Vulg Exod 4,10 Stj¹ 26034hann drap jn fyʀa dag þann man er beztr var j ętt vaʀi
KlmA1980 1704Ertu Sebastianus, sa er ver letum pina fyrra dag
Seb 23430seger kongs dotter honum þa huad talat war j hallinni hinn fyrra dag
Rém 20233Var oss sagt í fyrra dag, at þú værir at dauða kominn
Hávˣ 3424hefur þu [no]ckud ridit Freyfaxa firra dag
Hrafnkˣ 131Hann frétti þenna mikla mann at nafni, eða hvárt hann hefði af baki riðit sína riddara fyrra dag
Rémˣ 1754●●● Spotta nú allir Ménon fyrir sitt hól. sem hann hafði fyrra daginn
Rémˣ 2928erkibiskupinn svarer hér um mjǫk líkt ok konungsdóttir fyrra daginn
Rémˣ 3369Þóttiz Sturla þá sjá, at alt skap konungs var þá léttara en inn fyrra daginn
StuᴵᴵR11127ˣ 32616
● fyrra dags forleden dag, tidligere
Þer veittoþ oss fyʀa dags riki mikit
Mork 9516Eɴ kømr at þvi sem fyʀa dags at ec kaɴ ecki betra rað en Eysteinn konvngr
Þing¹Mork 3819at gefa skynsæmd, sem þu hietz fyrra dags
Thom² 3527þer veittuð oss fyrra ⸢*dags [AM 303 4°ˣ “A”; non emend. dag] mikit riki
FskBˣ 2415
● (inir/várir) fyrri feðr
þeir sia ena fvʀi feþr i dvrþ
~ lat.antiquos patres
Dialᴵᴵᴵ 1164 GregDialA 14217varir fyrri feðr
StjC 39015
● ((h)inir/...) fyrri frǽndr
●●● Valldimarr skylldi þat riki hafa i Noregi sem haft hofðo hinir ⸢fyrri [var. fornv Huldaᴵᴵ 3102] frændr hans
HkrFris 3627ecki var hann kallaðr vitr maðr eptir þvi sem uerit ho᷎fdo hinir fyrri frændr hans
ÓTᴵ 1282sem yðra fyrri frændr
ÓTᴵ 3071þer skulut neíta fiandanum ok allri skurð goða uillu er hann hefir yðr ínetiat ok ętlar sva yðr at leiða sem yðra fyrri frændr til eilifra kuala
ÓTᴵ 3071●●● hersar hafa uerit fyrri frændr minir. Vil ek ekki bera nafn hæra en þeir
RRÓT 3254eigi kann ek betur ok uorer fyrri frændur
Yngv 1116vinátta hafði verit með inum fyrrum frændum þeira
Gr 1865ei hafa uerit umbota-menn med mier ok hinum fyrum audrum frænddum
Hák8B 18738hiner fyrre frændur vorer
ÁBpˣ 12315þuiad þar hafde vered forn vinatta med hinum firrum frændum þeirra
Eb447(2003)ˣ 3224Valdamarr skyldi hafa þat ríki í Nóregi, sem haft hǫfðu inir fyrri frændr hans
Hkrᴵᴵᴵˣ 43510hafa ok slikt starf haft enir fyrri frændr mínir
Knýtl1741ˣ 832eigi viltu víkjaz eptir atferðum enna fyrri frænda þinna
Vatnˣ 223eptir hætti enna fyrri frænda minna
Vatnˣ 161
● í fyrra i fjor
● í/at fyrra lagi, at fyrra máli i det tidligste, tidligt
Keisari geck i fyrra lagi til svefns
Mág¹A 941þat er ok mitt raad þo þat see at fyrra ⸢maali [var. lagi Sv81 21223] at menn snædi nockut ok drecki ser kyrningshiarta
SvFlat 6762
● ((h)inir) fyrri menn
sátu kennimenn með bóndum í héruðum, ok höfðu þat borð af kirkjunnar rentu, sem góðfýsi fyrri manna hafði offrat altarinu
GBpD 3135hversv miog inir fyʀi menn hafa trvat a orð Gvdmvndar byskups
GBpB(2018) 1046hinir fyrri menn
Stj¹ 858●●● ‹M›Arger fyre menn og froder meistarar leitvdv ꜳ̋ marga vega lister og fræde saman ath setia
Adon 691‹M›Argir fyrri menn hafa saman sett til scemtanar monnum margar frasagner
SigÞǫgl 951suo sem ordit hefir um vitra manna radagerdir. og mikit afl edur fræcleik fyrre manna
SigÞǫgl 9513sa eín hlutuʀ er j fridar giord af mínní hendí. at giora mínníngar vid hina fyrí menn
FriðB 4228mundi þat eigi þickia liclict enom fyʀom monnom at Þoralfr or Dimon mundi vera þrosca maðr meire eɴ þer
FærKˣ 967Slíkt er vitrliga farit, segir Hjálmtér, ok röskliga hefir þú af fyrri mönnum gjörníng þennan
HjǪˣ 5065
● (it) fyrra sumar
þat sama sumar spurði Olafr konungr at scip þat var horfit er hann hafði sent til Fęreyia it fyʀa sumar
ÓH 3369var þat it fyrra sumar sva sem aðr er ritat
ÓH 4291miɴiz þer nu þeꜱ er Baglar svelltu yðr ⸢fyʀa sumar [var. i fyʀa sumar SvEirsp 41110] i Biorgyn
Sv 16823Fórtu til Bjarmalands fyrra sumar?
ǪrvS 5314
● í fyrra sumar/...
at vit dœmdom þeim þat aftr æftir hans boðe. sem tækit var firir þeim j fyrra vaar
DN III (1303) 6115Flestom mannum man kunnigt vera vm atburd þan er varð i fyrra vaar i niðrfalle stapulsins a Mærene
DN II (*1278›vid 1307) 1826Nu muntu uilea at uer greiðim þannig malin með þer sem þer greiddut með mer i fyʀa uár
EbWolf(2003) 2657stóðhrossin ... er Kotkell gaf þér í fyrra sumar
Laxd 12717Slikt it sama er mitt skaplynndi vm sam-bannd við þik frænndi, sem i fyrra sumar ræddu vit, ok fyrir þvi at ecki minnkar nauð-syn huarra-tueggiu, at ver halldimz saman sem bezt
StuᴵᴵK 8817kongur fretter manttu nokut til huad vid tavlvdvmz uid j fyrra haust
Hem1005 632minner mik þeirra jolanna er j fyrra uetr uoru er eg atte þꜳ ath sitia hia syne minum
MHFlat 3322í fyrra haust
Gr 18024Tóki svarar: ertu sá Hjálmtér, sem drapst bróður minn Koll í fyrra sumar
HjǪˣ 4627
2) først (i rækkefølge), forrest, som den første
En síþan er haɴ lýcr þeirre béon. þa hefe haɴ up tíþer sínar. miɴesc fyrst ótto sꜵngs eɴs fyrra. oc syngve eige fære pater noster eɴ tólf i þa tíþ
HómÍsl³²(1993) 49v6●●● Her svnir þat at hann męlir et fvʀa mal af oscvra maɴa aliti en et eptra af scvnsemi
~ lat.illud
Dialᴵᴵᴵ 2812 GregDialA 12928i eɴi fvʀi boc
~ lat.praecedente
Dialᴵᴵᴵ 11624 GregDialA 14231hann boðaðe sva hina fyrre hingat-qvꜵmo drotens. sem Helyas boðar hina eftre
HómNo²⁵ 10711er þeir høfdo lenge þagat baþer ... þa melte diofull fyrri
Martin¹ 5642drottins dag enn fyʀa i þingi
GrgKonᴵ 6024●●● þicci mer ... sem hertogin hafi brvgþiz i malino við oꜱ fyʀi oc sagt isundr sęttom
Mork 34028Þar let hann eptir drecaɴ micla er eɴ fyʀi Eysteinn hafþi gøra latit
Mork 46120þa var sa hauɢvinn ⸢fyʀ [var. fyrre AM 325 VII 4° “325 VII”] er siðaʀ gecc
var. ÓH 1774: AM 325 VII 4° “325 VII”foro þeir menn oc leto i haf. en siðan spurðiz ecki til þeirra helldr en til enna fyʀi
ÓH 33612biðr hvaʀ annan at fyʀi scyle na at deyia
~ lat.premoriatur
Alexandreis 2317 (IX 134) Alex 13222●●● Skal iamfnan sa ⸢fyr arf taka [var. arf tacka fẏrrí AM 68 4°] en (ɔ: er) skilgetin faður a
var. Landsl 823 → Landsl AM 68 4° 31v18þa a rettare fyrri rett at gera þeim er mishallden er en taka konungi sekt til handa
Landsl 671ef þa skil a huar þeirra ⸢fyr [var. fẏrrí AM 71 4°] orte a
var. Landsl 14515 → Landsl AM 71 4° 47vb26Þat malsorð, er fyrst er i þesi visv, er siþarst i hiɴi fyʀi, ok er hin siþari sva dregin af hiɴi fyʀi; þvi heita þat drꜹgvr
SnE 2232Steinaʀʀ for enn fyʀʀa lut vetrar vt a Snæfellz strond
EgM(2001) 1563Skal iafnan sa ⸢fyrre [var. fyr Landsl 823] arf taka er skilgetínn fo᷎ður a
Landsl1154 12627hann sagde þa endt hafua sitt valld fyrra pacto geruo
AnnL 26826●●● bua þeir Tofui ok Egill ferd sina til Gautlandz ok fara sidan unz þeir koma a fund Ualgautz jalls ok ganga fyrer hann ok gengr Tofui fyrre ok quedr hann sidan
EgSH1005 78117hann hefir ok þionustu i stad erchibyskups i fyrra fotaþuætti
Thom² 32040Þer hefit oll mal fyrri upp
Silv 26425sá þiki mér, konúngr! sterkari, er fyrri fellr
Án 33328●●● hofdu ydrir menn betur en fyrra daginn, en hinn sidara flydu þeir
Hák81 53820medr þui at þer worut sigrader j vorum vid skiptum. þa segi þer fyrre yduart nafn
Rém 22327af hínum fyrra ottu saung
Mess²625 2815●●● fyrri hlutr sledans ueit upp i gegn, enn broderinn liggr undir nedra hlut, sua at helluhornit stendur yfir briostid, enn linr snior undir herdum
MarE 63710Verr er nu uist enn fyrri vest mun þo at lesti
marg.
Not AM 152 fol 72vsá maðr kvaddi þá fyrri ok bauð þeim þar at vera
Brandkrˣ 18915þá fellr sá útlagr er fyrre hió ef hinn scírscotar áðr
Frostˣ 16429ef hon er manni nánari þá cemr hon fyrri til arfs
Frostˣ 21028tókz nú orrostan annat sinn ok var miklu strangari en en fyrri hríðin
Knýtl1741ˣ 13814svá er sagt, at Gnúpr myndi farit hafa ‹fyrri›, þótt fyrr hefði komit verit emend. Reykd 18516: AM 158 fol “hin”
emend. Reykdˣ 18516: AM 158 folˣ “hin” → ms. 129va32skulu þér varask at sæta áverkum við engan mann fyrri, ok þœfisk svá við
Vápnfˣ 4124
‖ (superl.) :
●●● Hueriar voro þę́r .vi. (synðir) Magister Fvrst ofmetnoþr
●Eluc674(1989) 565Fra sumar mꜵlom scolo vera vikor .vi. til fardaga. scal fimte dagr fystr i fardagom
EncCod1812 1911●●● af cristiɴa manna liþi uar fvrstr talþr siluester papa. þar nestr prestr
SilvFrgIV 1213eigv þeir ut at ganga. oc sa fyrstr er efstr gecc iɴ
GrgKonᴵ 499Þer sakar scal allar fyrstar segia fram
GrgKonᴵ 5328Sa er fyrstr i griðum er baztr er cristr drottiɴ oc allr heilagr domr
GrgStað 4051hinn fysta eptan
Gulᴵ 338a þeim .xx. vetrum. hinum fystum
Gulᴵ 5413a þæiʀi samu stunndu er Lucifer gerþi loghbrot annat hvart mæð hugrænningom eða mæðr orðum þa hugþi Guð þægar alla hæfndina þa er væra skylldi fra hinni fystu stund oc til hinnar œfsto
Kgs 8516●●● scolo þit breðr Karli oc Gunnsteinn fyrstir fara en ec man siðarst
ÓH 35111J fyrsto hriþ fellv þeir Arnliotr gellini
ÓH 5703þann æið sculo þæir sueria fyrstan sꝍran dag
Járns 2599oc fysta hogg hoggr þiðrecr konungr með sinu suerðe a hans hialm sua at hovoðet fykr af. oc a kemr Hogne imot hanum. oc hefia þeir þar sit einvigi. oc me‹i›stare hilldibrandr sœkir at gernoz. oc verðr þar mikill stormr
Þiðrᴵᴵ 32217Vm messo dagha oc hælghi hald a tolf manoðom (cap.) ... fiorer fyrstir (dagar) i iolom
BorgKr¹ 34812Þat er it fyrsta mitt raþ, attu gerir orþ til Harallz konungs
Orkn325I 16510●●● hann tok fyrstr trv́ ok skirín (!) sinna ættmanna
RagnSon 46535þeir fellu er fystir gengu fram brautena
HkrEirsp 2534þa meltti konungr. oc quað at hit fysta orð
HómHauksb¹ 16415þann eið skolu þeir sueria þann fyrstan sꝍran dag
Landsl 114buggia (skal) fyrstum Þorgeiri ok bornum hans
DN I (1324) 15120till fvsta sals
GulKrNA 32415●●● Hár segir: Hon (ɔ: kýrin) sleikti hrimsteinana, er saltir voro, ok hiɴ fyrsta dag, er hon sleikti steinana, kom ór steininvm at qveldi maɴz har, aɴan dag maɴz havfvð; þriþia dag var þar allr maðr
SnE 1322gaf hiɴ fyrsti [o]nd ok líf, aɴarr vit ok hræring, iii. asionv,*mal ok heyrn ok sion
SnE 1616Iorþin var dottir hans ok kona hans: af henne gerþi hann hiɴ fyrsta soninn, en þa‹t› er Asaþorr
SnE 176Var þat hit fyrsta þeira verk, at gera hof þat, er sæti þeira *xii. standa í⸣ avɴvr en hasætið, þat er Allfavðr a
SnE 207eɴ hiɴ fyrsta svmars dag ef nokqvor lvtr væri vgiorr at borginni, þa skyldi hann af kavpinv
SnE 4520Haɴ tok til hiɴ fyrsta vetrar dag at gera borgina, en of nætr dro hann til griot a hestinvm
SnE 4525ok (hann) lavst þat hit fyrsta havɢ, er havssinn brotnaþi i sman mola, ok sendi hann niðr vndir *Niflheim
SnE 477Þa taka þeir it fyrsta skeið, ok er Hvgi þvi framaʀ, at hann snyz aptr imoti honvm at skeiðs enda
SnE 554En þvi næst lavst þv mic með hamrinvm iii. hꜹɢ ok var it fyrsta miɴzt
SnE 5914þa var þat it fyrsta, er Loki gerþi
SnE 5919Þa geck Hyrockin a framstafn nꜹkqvans ok hratt fram i fyrsta viðbragþi, sva at eldr hrꜹt or hlvɴvnvm or lꜹnd ꜹll skvlfv
SnE 6520Har segir: Mikil tiþindi erv þaþan at segia ok mǫrg, þav en fyrstv, at vetr sa kemr, er kallaðr er fimbvlvetr
SnE 708Riðr fyrstr Oþinn með *gvllhialminn ok fagra bryniv ok geír siɴ, er Gv‹n›gnir heitir
SnE 728●●● It fyrsta ok it ætza heiti maɴz er kallat maðr keisari, þvi næst konvngr, þar næst iarl
SnE 17917han hafe þionosto tekit. þa fædizst han ⸢fyrsta aret .xii. aurum [var. fꝍrsta are .iij. morkum GKS 1154 fol “C”]
JKr 38415●●● Geck þar Þórólfr fy[rstr] v́t ok þá Þorgils gjallandi ok suá huerr epter annan
EgM(2001) 317for sua framm it fyrsta sumar. at ecki varð til tiðenda
EgM(2001) 15519(proverb.) eigi fellr tré við it fyrsta hǫgg
NjM 2693‹segir i fursta capitulo af Helkane ok Anne fodurmodur Samuels spaamannz› emend. Stj 4277: AM 227 fol “B”
cap.
emend. StjC 4277: AM 227 fol “B”steikari skal nú fyrstr ganga ok sitja innztr, en ek skal sitja ýztr
Æv⁷⁹ 21222skulo þeir oss fyrstum mæta ser til moti go᷎ngu
Gyð(1995) 633at engín gori þeim rangt edr veiti vfrid vtan þeir vili oss fyrstum mæta
Gyð(1995) 1059í fyrsta prologo
GBpD 621●●● Þan vetr sat fyrstan at stoli Thorlakr biskup
StuᴵK 1358þeir er fystir foro taka hann ok kalla hann niosnar-mann ok fǽra hann Vrækiu
StuᴵK 55919Þa nott ⸢la Ion fyrsta [var. fyrstv la Ion AM 122 b fol “II”] inne i skala ok Liotr son hans, enn aðr høfðo þeir legit i kirkiv þar til
StuᴵᴵK 20924fyrsta sal ok sæinsta ok oll þar j mellium
DN IV (1361) 32623ad fysta morne er solín lysti verolldína liet Agamemnon konungr kalla saman herínn
TrójS 9020þa pløgði hann fyrstr manna iordina
Stj¹ 421geck hann þa ⸢fyrstan [var. fyrsta AM 227 fol “B”] tima framm fyrir sins fo᷎dur bord
Stj¹ 12732●●● ⸢fyrstr [var. + eðr e᷎dzstr AM 227 fol “B”] af ollum aarsins manadum
~ lat.primus
Vulg Exod 12,2 Stj¹ 27831fyrir þann skylld fyrstan. at ...
Stj¹ 2792⸢fyrsta aret .xii. aurum [var. a fꝍrsta are .iij. morkum GKS 1154 fol “C”]
var. JKr 38415: GKS 1154 fol “C”sakir vara fo᷎rsta fo᷎reldra Adams oc Euo
StatÁrni 83920var þessi ⸢enn fysti [var. einn HákFris 49032] vetr ins þridia tigar Hakonar konungs
HákFlat 11915Þollæifr kueikr streíngde þa hæit at uerda þess mannz bani er fystr ynne a Olafi konungi
ÓH1005 82419ek sogdumzst vilea þiggia at honum uetrvist. en hann kuezst vid o᷎ngann mann mat spara ok eigi munde hann vid mig fystann edr suæitunga mina
Tók 13628Adrianus pafi ... uigdi Fridrek hinn fyrsta keisara til krunu
Thom² 3192enn þær fleire jarder ... lofudu þau at selia adr nefndum lopte fystum fyrer fulla penninga
IslDipl (1424) 24524En fursta suæin aðr næfnðr (!) hefuær þionadh oss ... tiu aar þa gerom wær hann allungis quittan
IslDipl (1431) 27920En fursta suæin aðr næfnðr hefuær þionadir oss ... þa gerom wær hann allungis quittan
IslDipl (1431) 27920Su kírkía er sidan ko᷎llud Constancia, er hann let fystr gio᷎ra
Silv 25523Abel likadi fyrstr gudi vel
Silv 26230vid furstu hringing vm morna
DI V (1452) 9433●●● þú skalt ... í þessari ánauð vera alla þína æfi ... nema nokkr mennskr maðr játi þér þeim 3 hlutum, sem þú beiðir ... sá er hinn fyrsti, at þiggja at þér líf, sá annarr, at kyssa þik, ok sá hinn þriði, at byggja eina sæng ok þú
GrL 15211Klemens a Holme for ꜳ ⸢fyrstan [var. fremsta HákFlat 679] vo᷎rd ... Hann hellt halfa ravst fra konginum. Annar vo᷎rdur var nærre ... En þar næst voru vij (menn), suo ath sia matte til bæiarens
Hák81 4017paskadaginn fysta
Hák81 65415Manvdagin fyrstan j uetri
DI V (1467) 49932hinn firste ok ẋẋ
Theol AM 672 4°¹ 51r18Absinteum malurt. Hon er heit i fyrstu stett ok þurr i annari. hverr madur sem etur hana æda dreckur. þa styrkir hun hun maga
MedMisc 5325þeir fundu ecki annath j enn leyndar læknis bækur hans. Ok er hin fyrrsta. kvenmanz freisni
MedMisc 1166sem hann kemur til hinns fysta (nágranna) spyʀ hann epter huersu hann mege faa hans uinskap traustann ok truann
Æv238XX⁹ 2001epter bode og skipan uors heẏgbornazta herra fysta kong vorn fridrek
DI IX (1530) 53617Þar er med Hacone iarlli enn fysti madur Eirikur, son hans, og Sueinn og Sigurdur og Erlingur, syner hans
Jvs510 6919þa skipan sem varer firermenn ... hafva a gort fra forno. þvi fyrstu er Berghvin bygðizst
DN VII (*1320›DonVar 1ˣ) 10235volduz til hinir bæztu menn oc rikasto. foro or lannde voro þessir hinir fyrstu menn Æggia-Kalfr oc Æinar
FskAˣ 19118var þar inn fyrsti maðr Erlingr Skjálgsson, mágr hans
Hkrᴵˣ 42814fǫþor Harallz ens hárfagra es fyrstr varþ þeꜱ kyns einn conungr at ǫllom Norvegi
Íslbˣ 744Et fyrsta sumar es Bergþórr sagþi lǫg upp
Íslbˣ 379þat vas oc et fyrsta sumar es Bergþórr sagþi lǫg upp þá vas Gizorr byscop óþingfǿrr af sótt
Íslbˣ 3717●●● vas Ióan Ǫgmundarsonr vígþr til byscops fyrstr til stóls at Hólom
Íslbˣ 3727faþer Teitz fǫþor Gizorar eɴs hvíta fǫþor Ísleifs es fyrstr vas byscop í Scálahollti faþer Gizorar byskops
Íslbˣ 4014faþer Ǫzorar fǫþor Þórdísar móþor Halls á Síþo fǫþor Egils fǫþor Þorgerþar móþor Ióaɴs es fyrstr vas byscop at Hólom
Íslbˣ 4018Óleifr fęilan es fyrstr bygþi þeira á Íslandi
Íslbˣ 4110skal ek ok mínir menn fyrstir til ganga, þvíat þetta kalla ek et mesta nauðsynjaverk
Knýtl1741ˣ 1314Einarr bóndi spratt upp fyrstr manna ok þreif til spjóts síns
StuᴵᴵR11127ˣ 27322
● verða fyrri at bragði være hurtigst til at reagere, komme (ngn) i forkøbet
þæir er fyri ero uerþa fyrre at bragðe
Thom¹ 2539syndiz ef þersi saga væri son at þeim mvndi hœfa at verða fyʀi at bragði ok koma herstinvm i borgina
TrójHb 22527er þat rad, at uier uerdum fyrri at bragdi ok drogum upp skip undir þeim
Hák81 34112
● at/í fyrra/fyrsta bragði først, ved første anledning
ef þiofr stell til merkr i fyrsta bragðe. þa hever hann firestolit fe sino
Járns 29825Ef þyborinn ambatt stelur til eyris ad firsta Bragdi þa skerist af henne annad eyrat
GulUppsˣ 1427Hann kvazk eigi á aðra leita mundu at fyrra bragði. En eigi veit ek, segir hann, hversu mér bregðr við, ef aðrir leita á mik
LjósvLˣ 1276
● fyrri fǿtr forben
fœrir sva baða firri (!) fœtr sina a lendar dyrino at dyrit veictiz allt við oc fell nalega mioc sva til iarðar
Þiðrᴵ 19512Hann atti hest alhvítan, er het Flugar; hann barðiz með fyʀum fotum, enn stóð a eptrum i bardaga
Mág¹A 1629sua barðiz Flugaʀ með hinum fyʀum fotum, at allt sto᷎ck undan
Mág¹A 3711sentavrus allr fyri vtan fyri fętur
~ lat.pedes ... priores
HygAstr 13315 Encᴵᴵ1812I-II 2568sua hafde nautit vid spyrnnt ramliga at þat var sokkit hinum fyrrum fotum nidr j jordina
ÞUxaf 2629hof þat vpp sina fyʀi fętr ok slo til hans
BevB(2001) 1719hestur kongsins brazt vid og hringdi hátt vpp sinvm fyrvm fȯtvm
Adon 16623hans hestr ... ber med hinum fyrrum fotum
KirjA 398hann (ɔ: hestrinn) hóf upp báða fætr ina fyrri
Vígl 7911
● í fyrra/fyrsta lagi forrest, blandt de første
get ek at konungr gangi i ⸢fyʀa [var. fyrsta Jvs291 8730] lagi
Jvs7 2213er þeir riðu utan at vellinvm, reið Svarthøfðe Dufgus son i fyrra lage ok Ion iarnbukr, ok nøckurir menn með þeim
StuᴵᴵK 23414Nú kom kristni á Ísland, ok tók Þorgils í fyrra lagi við trú
Flóamˣ 3217
● ((h)it) fyrra/fyrsta sinn/sinni
‹En› it fyrsta siɴ, er vlfrinn spyrndi við, brotnaþi sa fiotvrr
SnE 3517mvn sia sitia nær, er vita *mvn savɴ tiþindi af at segia, ok mvntv þvi trva, at hann mvn eigi livga nv it fyrsta siɴ, er aldri lavg fyʀ
SnE 4821ok er hann toc hornit af mvɴi ser ok sér ‹i›, litz honvm nv sva, sem miɴa hafi þorrit, en i env fyʀa siɴi
SnE 5616ok fyrsta siɴ a skoginvm kom ec til fvndar við yðr
SnE 5910fyrsta sínne skal maðr þenna eið suería
Landsl1154 794siðan hann for or Garða riki hít fyrra sinn
ÓTᴵ 16119þegar fyrra sinn at hann lyfti kuflshettinum kenda ek hann firir vist
HalldSn¹Flat 51038
● fremstr ok fyrstr
hann var ... fremstr oc fyrstr. i ollum hans raðagerðum
Menota: 50vb15 BarlA 9219En enir fyrstu ok hinir fremstu .V. pallar merkia .V. heimsalldra
MarS 925var þar fystur ok fremstur Rogerus hertugi
KirjB 8121skipa þeir Antonium fystan og fremstan til at afklæda brudgumann til sængur
Saulus 5121●●● eggiar hertuginn ȧkafliga sina menn og er nu fystur ok fremstur allra sinna manna
Adon 1016hafur ok hrafn brandzson er sig kallar laugmann er nu er j heilagrar kirkiu forbodi uerit fystur ok fremstur firir þeim motgangi sem heilaug kirkia ok biskupen hefer feinget
DI VI (1481) 3841kepðusk hvárir við aðra, at fyrstir ok fremstir vildi út ganga at taka við ofrinu
Hkrᴵᴵᴵˣ 9111þa eroo þeir fyrstir oc fremzstir i at fylla flokk
RbME (*1332)ˣ 16017fram fyrir fylkingum riðu VIII konungar, þat vaktandi, at engi næði at flýja. Þar var fyrstr ok fremstr Máris
Rémˣ 2953
● fyrstr penningr ok efstr/síðastr
Væitthi Ion Gunnars sun vider ganghu. at han hafde fyrstu pæningh ok œfsto ok alla þær j meal firir a iord
DN I (1319) 13920vidærgængo þæir þa at þæir habdu firstæ pæning ok æfstæ firir .v. aura boll
DN VIII (1330) 1136fyrstan pening ok siðastan ok alla þar j millim
DN III (1334) 16023jord þa er ek sellde Pale a Dale ... þa hefuir loket mer fyrir fustæ pening ok œfstæ ok allæ þer j medall
DN VIII (1336) 11521att hon hefde vpp borit fyrsta pening ok sidharsta
DN III (1348) 2116fyrsta penningha ok œfsta ok alle þar j millim
DN I (1357) 2776hefvir ek huern peningh heilan ok halfvan fyrsta ok en sidazsta ok alla þar j millim
DN I (1359) 2835
● af/frá fyrsta fra første færd, fra begyndelsen
Ellifu keisara ho᷎fum ver nefnt i þessaʀi saugv ... Af fẏrsta allt higat til Augustum
~
PS 63110 JJ SÁM 1 61vb36●●● er þeir segia postulann i hafa fengiz allan tíma. siþan af fẏrsta er hann kom i Asia
~
PS 6561 JJ SÁM 1 68ra23honum hafdi Thomas alla tima hugþeckr uerit, af fyrsta er hann uard Heinreks konungs canceler
Thom² 3651honum hafdi Thomas allan tima hugþekkr uerit. af fysta er hann uard Heinreks konungs kanceler
Thom²C 5217fra fysta er tittgreindr biorn gudinason giorde þar nauckud med og til þess adh nu er
DI VII (1502) 61322
● þá/nú/... (h)it fyrsta først nu/da
Þa hitt fyrsta. tok hann nokot at fínna oc at kenna fals oc hegoma. oc mykyt megin lœysi. sinna ⸢skurgða [var. skvrð goða AM 232 fol “b”]
Menota: 74ra1 BarlA 13628Birkibeinar liopu at þeim oc gafu þeim hꜹɢinn sem þeir varo vanir sva hit fyrsta at þar lagu Tunbergsmeɴ sem þeir komu saman sva þyct sem uɴvꜹrp væri
Sv 17620Nv hit fyrsta hefi ek fvnndit. at þv hefir þic veðmęlltan at gera allt illt i avgliti drottins
StjC 60122●●● þat er suefn skemma mín herra er gør var i sumar. ok nu it fyrsta alger
Rauð4 6577nv hið fyrsta þikkiz hon vita, hvat vesolldin er
ClarA 2042eigi segium ver Mariam þa hit fyrsta fyllda heilags anda
JBapt²A 85820oc kom þa hit fyrsta fram spasaga Gabriels
JBapt²A 8626Nú hit fyrsta þikkiz hann sjá hvers hann man at gjallda
Æv⁴² 13822●●● þa hít fyrsta var Roma borg fatækari at fenu enn Iulíuꜱ Cesar
Rómv226(2010) 26812þvi at þa et fysta sa ek, hvat ek hafda syzst
MEg² 5026Ek hafdi ætlat ... at rita um drottins vars higatkvamu ok um kristnina, er þa it fysta hafdi upp hafiz
Malc 4378þa hit fysta skal þeirra þraut lyktazst
Sǫrla 27628Nv jt fyrsta heyri ek þik mæla vdrengskap
KlmA1980 16014●●● Nú it fyrsta finn ek þat, at eigi eru ráðin Einars bróður míns heil við mik
Ljósv 2911Beidir þu nu hit fyrsta fresta, er lokit er lifstundunum?
~ lat.Nunc
41823 VP 4183●●● gékk (hann) aptr með hestinn til riddarans ok þá hitt fyrsta þekti riddarinn herra Valver
ValvA 5921fyrir þvi at þa et fyrsta fann ek, hvat ek hafda aflát
MEg¹ 48820aungar (píslir) hefer þu enn reynt nu it fyrsta skalltu sia uerdulega pisl
Dugg681a 733Varð Guðini þá et fyrsta víss, hverjum hann hafði fylgt
Knýtl1741ˣ 4215
● með þat fyrsta fra start, straks
þetta hionaband sagdra manna j milli þolleifs og jngvelldar hefde giort vered sem leyft og skipad war med þat fysta j þvi leyfesbʀefinv og bædi kongs-bʀefin med hlyddu
DI VII (1499) 4298Med þessvm matha verdr mannenvm og ef hann thekvr sig miog hartt med þat fyrsta. þꜳ mꜳ hann þat ecki þola thil leingdar
AntReyk 25937þꜳ sem kongren fieck ecki neitt svar af herranvm. þꜳ stod sꜳ vpp er hann fann med þat fyrsta. og mællte
GregBpReyk 514vmm sider thokv þeir sig til saman hverr wr sinv kongs rike. er med þat fyrsta var og herivdv efter likomvnvm og hofdv þꜳ hverr heim j sitt rike
KonReyk 2330Med þat fyrsta er hann kom at helvitis dyrvm. þꜳ sꜳ hann eina loganda svlv
LazReyk 17219þav fiogr hvndrvt riddara sem Lazarvm fongvdv med þat fyrsta
LazReyk 18517svmleger kavllvdv hann pilagrim sem hann sialfvr sagdizt vera med þat fyrsta
RochReyk 15023helldr kærvztv brædr halldit þvi fram orvglega sem þier hafit med þat fyrsta byriat. at offra yckvr sialfa
SebReyk 15625
● þat fyrsta sem/er så snart som
at þu berír herra ærchibiscupi ... þat vitní sæm þu væizt sannazt væra firir guði vm testamæntum herra marcusar þat fyrsta sæm þæir krefia þik
NoDipl (1297) 8523●●● skall ek þessa skuld wppluka þat fyrstu er gud gefuer mík swa margha fiska
NotUpps29¹ 648þæt fyrsta er þit komer
DN II (1349) 24818þat fyrsta sem byr gefr, hefvir hann sik brott
ClarA 768●●● ek skal giarna giora yduarn uilia þat fyrsta er time er til
Rém 9132þad fyrsta sem þad ske kann
DI IX (1522) 12114með sama hætte ok wer sæx. sem aðr suorom þat fyrsta er wer komom hæim aftr til Suiarikis
DN VIII (*1319›apogrˣ) 7524vndirstœdom ver gerna. vm vars virdulegs herra konungsins hingatkomo þat fyrsta er yðr þykkir. at þer meghir nokot os kunnight þar vm gera
DN VIII (*1338›apogrˣ) 1235skulum ver þat fyrsta sem gud vil at ver j Fiordu komem. þat reettazst. ok nytsamlegazst ok hentazst ok yðr meghi þekt væra þar vm skipa ok gera
DN VIII (*1340›apogrˣ) 13733og skillde hun koma inn aftur þad firsta er hin giórde merke til
~ eng.as sone as
2210 ÆvMið¹³ˣ 221
● eftir þeim fyrsta sem så snart som
● fyrra (n. sg. = adv.) først
● fyrsta
1) (n. sg. = adv.) først
Sægi preste þæim er ⸢fyrsta [var. hann ma fyrst FrostKrᴵ 1458] ma hann hitta
FrostKrᵛ 61af herræ Erlingi Vikunnar syni ... sidan fyrsta er ek kæindizt vidr han
DN I (*1330›vid 1333) 17025i himiriki er madren var ⸢i fyrstunni [var. fyrsta Holm perg 35 4°ˣ “D”] til skapadr
var. RbMH (*1267) 45322: Holm perg 35 4°ˣ “D”●●● Þa geck ho᷎rdr fyrsta fra stocki
Harð564 12729sidan fyrsta er ver vid yder kannadomzst
DN VIII (*[1341]›apogrˣ) 15234sijdan fyrsta. vitt kannaðomzst
DN X (*[1341]›apogrˣ) 4119
2) så snart som
spurði þa Kolbiornn Jon ef han villdi fara sæm han være stæfndær fyrsta Kollbiorn sendi honom bod firir sik ok Þrond att friallsa Kollbirni þetta kaupp
DN III (1345) 2014fyrsta er gudh gifuir han vtan af Islande koma at sinni
DN XII (*1329›AM 902 a) 5720●●● Skal hann stadinn ath sier taka ... fysta nu hann til kemur suo frelselega og fullkomliga. sem loglegur og fullmegtvg[ur] abote
DI VII (1496) 3034
3) (om messedage) først (af to)
Mariu messa fyrri
GulKrᴵ 1012eftir Mariomesso hina fyrri
HákFris 4067Olafs messa fyrri
FrostKrᴵ 13922þa ero .iij. netr till Olafs voku fyrru. þa ero fim netr till Olafs uoku sidare
JKr 35919eptir Mariumesso fyrri
Hák81 32323Næsta dag eptir Maríumessu fyrri
~
StuᴵᴵR 15025 Stu BLAdd 11127ˣ 156r4
4) fremmest (i rang), mest betydningsfuld
Segit mer ok hvart fyrra er, verk trvarinnar eða dispvtan fyri þrætvliga profvan framfarandi? Þeir ... savgðv verk trvarinnar vera meira
Ant 1065Urðu þeir saman nær sjau tigir manna; var þar inn fyrsti maðr Einarr Halldórsson ... ok þar með bændr aðrir eða bónda synir
StuᴵᴵR11127ˣ 24718
I. B. fyrstu (superl. dat. sg. = adv.)
først
fyrstu at fru Jerþruðr fek þæim ... æinn garðenn
DN III (1308) 777Fyrstu kunni hann ecki a bok
VP 37413
I. C. fyrrum (dat. pl. = adv.)
1) tidligere, før i tiden
●●● senndi Sveinn Gunna broþur sinn ... til Liotolfs vinar sins, er Sveinn hafþi verit meþ ⸢fyrrum [var. fyrr AM 332 4°ˣ “332”]
Orkn325I 26521mantu fara slica for sem fyʀum eða veʀi en næst er vit borðumz
Sv 6815mælti hann firi monnom sinum a þann hatt sem fyʀum hafði gert Sverrir
HákEirsp 60023stoð vpp Vegarðr ok talaði af sama efni sem fyrrom
HákFris 39815þa hꜹfðo þeir aðr spurt. hvern hernat Haralldr konvngr hafði gert fyrrom þar i landi
HkrFris 5019●●● þer ęigit at ganga gavtv vkvnna. þa sem þer hafið æigi fyrrvm farit
StjC 3538vm borg þa er fyrrvm het Lyza
StjC 38023nv endrminniz hann at gera slik milldiverk fyrir goðvilia sakir við andaða syni mina sem hann framði ⸢fyrrvm [var. fyrri AM 226 fol “A”] við þa lifandi
StjC 42317●●● enn þa fyrrvm er Saul konvngr var a lifi. vart þv settr ho᷎fðingi
StjC 50227oc Sverri hafa verit vigðan ⸢fyʀum [var. aþr Sv 13015; |V÷-2:] til prestz
SvEirsp 37231Æigi erv Birkibeinar sem fyʀum
SvEirsp 38924oc gialldi honom scatta slica sem iarlar gulldo ⸢fyʀ [var. fyrrom AM 68 fol “68”]
var. ÓH 3411: AM 68 fol “68”setiaz þa allir samt ok talaz við ok miɴaz a rvnar sinar ok ræþa of tiþindi þꜹ, er fyʀvm hǫfþv verit, o‹f› Miðgarþzormi ok vm Fenrisvlf
SnE 7520mællti hann ⸢sem fyrrum [var. enn sem fyrr AM 239 fol “C”]
JBapt²A 89516spyrr konungr vandligar um ætt Óláfs enn fyrrum
Laxd 6914sem ⸢fyrrvm [var. fordum MarE 58533] framþir þu i mot sva micla meingerð
MarS 32221●●● geck ek ⸢fyrrvm [var. fordum MarE 58619] v́t af þessv klꜹstri
MarS 3235⸢*Fyrrum [AM 227 fol “B”; non emend. fyrrunni] uaaru .vii. dagar tindir ok taldir
~ lat.superius
GenMan 19757 emend. Stj¹ 2927: AM 227 fol “B”hann hafði ⸢fyrr [var. fyrrum AM 227 fol “B”] verit svæinn Saul konvngs
var. StjC 51027: AM 227 fol “B”sent hefi ek ⸢fyʀum [var. fyri AM 62 fol “62”; fyrr GKS 1005 fol “F” etc.] menn til Þorleifs ok hafa þeir engu ꜳ leið komit
Hallfr61 6718at þat eru hæstu sannindi sem ⸢fẏʀum [var. fordum AM 239 fol] kallaþir þu fals ok rangẏndi
~
PS 57634 JJ SÁM 1 48vb21er þeir fram ho᷎fðu ⸢fẏʀum [var. fordvm AM 651 I 4°] vid herra Jhesum
~
PS 57819 JJ SÁM 1 49ra38●●● Fyrrum gret Jesus um sok Márie, þa er hann sa hana grata brodur sinn ... Nu gret Maria um sok Jesu
MMA 5295sva sem ek het henni ⸢fyrrum [var. fordum AM 235 fol “C”]
MMA 54327nu ok fyrrum
MMA 54421Allir spamenn fra Samuele. ok fẏrrum segia fẏrir þessa daga
~
PS 253 Pétr SÁM 1 6ra13●●● ecki varð mer aflskortr við þik ⸢fyrrum [var. fyrrí GKS 1005 fol “D²”; fyʀ AM 53 fol “B” etc.]
ÞorvTÓT 9819Þoruarðr ... hefir fyʀum grimmliga hefnt smæri meingerða en ek get at honum þikki þessi
ÞorvVÓTᴵ 2925setr hana i hęrra stad ... enn ⸢fyrrum hafdi hon [var. fyrr Holm perg 1 4° “E”]
Mar240a 91311ok sva sem ⸢fẏrvm [var. fyrrmeiʀ SÁM 1] birtiz ottinn
~
PS 1718 Pétr Holm perg 19 4° 10v15þa er ⸢fyrr [var. fyrrum Holm perg 2 fol “B”, etc.] var saurug ok syndafull
var. MMA 5309: Holm perg 2 fol “B”ætla ek, at honum líki sættin ílla, ok muni hann eigi halda þessa betr enn þær, sem hann hefir fyrrum rofit
Knýtlˣ 2505Modir myskunnar vitrazt honum enn annan tima med sama hætti ok ⸢fyrrum [var. fyrr Holm perg 1 4° “E”]
MarD634ˣ 8292●●● brodir Matheus, sa sem ⸢fyrrum [var. fordum MarE 53723] war hans munkr
~ lat.quondam
HelChron 10621 MarD634ˣ 116432serr hun þa somu guds modur koma til sin med þeim meyium, sem ⸢fyrrum [var. fyrr Holm perg 1 4° “E”] vitradizt henni
MarD635ˣ 9112
2) før
● fyrrum (...) en
man ek sefaz oc læita þa enn ecki a yðr fyrrvm en þer synit yðr þa enn i nockorri vvisv við mig
StjC 41317hon villdi æigi fyrrvm fara enn hon hefði sveininn af briosti
StjC 42910●●● hann ... lætti ęigi fyrrvm enn hann kom til borgar Jabes
StjC 54331sva sem ro᷎ddin su sem fyrrum kemr til eyrnanna, en orðit megi skiliaz
JBapt²A 8896var ekki fyrrum frá sagt ferð hans en hann kom norðr til Hrafnistu
ǪrvM 19016voro þeꜱar konvngsinꜱ til lǫgor annat hvart firir þat at hann villdi meðan Iorsala tivnd stęði yfir enga lvti ovilianliga inn lata leiða sva at þaðan af mętti þat skylldv kalla at ganga fyrrvm vndir en þeir sęttiz firir hǫnð lęrdomsinꜱ ok allz rikissinꜱ
ÁBp 498svá lengi sem góðgörningrinn dvelst nýtr sálin þess eigi algörliga, þar sem hon kvelst í pínu fyrrum en þat er veitt sem játtat var
KlmBˣ 14038
3) først
mun ek ⸢fẏʀum [var. fyrrí AM 639 4° 34r21; fyrr AM 239 fol 82v(164)13] herra ẏðr kunnigt gera. huat ek hugsa
~
PS 9427 Pétr SÁM 1 20vb30þeir svo᷎ruðu. ⸢Fẏrum [var. fyrri AM 639 4° 43r7; fyrr Holm perg 19 4° 74r23] munu vid þau eẏrendis lok aptr bera sem vid uórum til sendir
~
PS 1199 Pétr SÁM 1 26ra31
I. D. fyrstum (superl. dat. pl. = adv.)
først
II. (y. isl.)
III. (y. no.)
sagde. at þen kross var þer fyrsto sætter j sancti Olafs hæider
DNᴵ 39620a laughurdaghen nesta firir gandagha fyrre
DNᴵ 17737skal adersagd jord falla vndir fyrnemt komun j Nidaros korsbrœdrom til bordhaldz. fyrsta er Peter Nicolasson fæller j fra
DNᴵᴵ 4043skal æk þessa skulldh vpp luka ... fysta gudh gifuer mek ædha mitt godz af Færeyiom ath koma
DNᴵᴵ 42433
Form.: fyrsta (71); fyrra (62); fyrri (38); fyrrum (22); fyrstr (16); fysta (15); fyrre (14); fyʀi (12); fyʀum (11); fyʀa (11); fyrrvm (11); fyrstan (8); fyrstu (7); fyrstir (5); fyrstum (4); fyrsti (4); fẏʀum (4); fystr (3); fystur (3); fursta (3); fyrrom (3); fyrru (2); fyrsto (2); fysti (2); fẏrsta (2); firsta (2); fyri (2); Fẏrum (2); Fyrrum (2); fystum (2); fvʀi (2); fyʀʀa (2); fyʀri (2); fystir (2); fẏrrí (2); Fvrst (1); fystu (1); fvrstr (1); fystann (1); fyrrsta (1); firste (1); fyrvm (1); fẏrrum (1); fyʀvm (1); fẏʀa (1); fo᷎rsta (1); fẏrvm (1); fyra (1); firrum (1); furstu (1); fꝍrsta (1); fyrí (1); Fyrstu (1); fustæ (1); firstæ (1); firri (1); fvsta (1); firra (1); firrumm (1); fyrstv (1); fvʀa (1); fyrum (1); fvrre (1); fystan (1); fyrstar (1); fy▹rstr (1); fyʀom (1); fyre (1); firre (1); fyʀru (1);
Gloss.: EJ; ClV item fyrrum adv.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item fyrrum, fystr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med item fyrstur num. ordin.; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (fyrr), (fyrst) fyrstr; Fr4 item fyrradags adv.; NO item fyrradags adv., fyrrum; Walter _; ÁBlM (fyrr); Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 163-165 320-322 330 339f. 391; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 87; Gjøstein 1934 [ANF 50] 120; Grøtvedt 1939 134; Hægstad 1902 18, 21; Hægstad 1915 47-48, 107; Hægstad 1916 33, 102, 176, 207-208; Nygaard 1917 42 f.; Seip 1927 [MM 1927] 9, 11, 12-13; Seip 1949 [ANF 64] 162; Seip 1955 114, 139, 174, 193, 270-271; Seip 1955 286, 315f.
Genre. (expected): religious works [rel]: 119 (103); historical works [his]: 70 (67); romances [rom]: 35 (40); charters [dip]: 34 (30); legal works [jur]: 30 (37); family sagas [isl]: 27 (47); learned works [div]: 26 (12); contemporary sagas [bis]: 18 (28); þættir [tot]: 13 (8); legendary sagas [fas]: 12 (16); unclassified [ ]: 6 (1);
ÞH (red.) — March 2017
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
fyrr, fyrst - fætr
...
...