Cookies

If you consent to being tracked, the site will place a cookie on your browser with a random value and collect information about the language, location, pages and actions you perform on this site. This helps us work out who is using the site and when, and how they are using it. This data is accessible to the framework administrators and includes only your IP address and the random user identifier to track anonymous users. Do you consent to this information being stored?

ONP: Dictionary of Old Norse Prose

fyr præp.

(formmæsigt og semantisk dub. exx. mht. casus er redig. i afd III.; cf. fyrir præp., for præp.) fyrir præp. [1841] ³for præp. [3]

Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English

I. + dat. A (loc. mobil.)

1) hen foran, hen til

fridþiofur geck fir ⸢jalli [var. jarl FriðBˣ 76⁵] og quaddi hann Menota: 3r⁶ FriðBFrg 76¹⁸

2) (om driven for vind) for

orkina reiði vm haf innan fyr vindi .xii. manvðv ok .ix. daga Menota: 4v¹⁸ VerA 12¹²

I. + dat. B. (loc. stat.)

1) (henne) foran, ude foran, ud for

2) over for

●fyr ofan

3)
● mǽla fyr munni sér tale til sig selv

þa mælir hann fyr mvnne ser ~ lat. his uocibus exprimit Alexandreis 8¹⁸ (I 32) Alex 2¹⁵

4) (om udseende) med hensyn til
● hvítr fyr hǽrum med hvidt hår (pga. alderdom)

hvitr fyr hørom Alex 9²⁰

I. + dat. C. (temp.)

1) før

2) for (et år/...) siden

I. + dat. D. (div.)

1)
● ráða fyr

En þegar er Ꜷnuɴdr reð fyr malom þeꜱom. þa geck hann til fuɴdar við þa feðga Egil oc Þorstein Eg162θ(2001) 164⁴

2) frem for

tꜹlldo þeir at O. (ɔ: Óláfr) konungr en helgi hefði gefit þeim rettar bętr i mꜹrgo lagi fyr avþrom mꜹnnom beþi um scylldir oc utgorðir Mork 187¹⁶

3) (om tjeneste/hjælp) for (ngn)

● einn fyr einum/ǫllum

4) (om anseelse) for (ngn), i (ngns) øjne

Mikill mon haɴ verþa fyr goþe. mona haɴ vín drecka ne þat er afingit er ~ lat. coram Domino Vulg Luc 1,15 HómÍsl⁶(1993) 5r¹⁷

5) (om nederlag mod ngt) for

ok hnigv þeir þar baðir fyr þvi vapni er þeir attv sialfir Heið 91²⁶

6) (om skade forvoldt) mod (ngn)

7) (dø/lide) for (tro, etc.)

8) (om årsag) på grund af

● fyr hví hvorfor

● fyr sǫkum [e-s]

⸢fyr [var. fyrir Hkrᴵᴵˣ 109¹⁴] hręzlu ⸢sakir [var. sǫkvm AM 75 e 1 fol “75 e”] var. ÓH 131¹¹: AM 75 e 1 fol “75 e”

● fyr því (at/er) af den grund (at/...), derfor

II. + acc. A. (loc. mobil.)

1) gennem

2) (hen) foran, ud for

II. + acc. B. (loc. stat.)

1) foran, ud for, tæt ved

2) (om retning)
● fyr útan/norðan

● fyr sunnan/... syd/... for

II. + acc. C. (temp.)

1) (i tidsrum) før, inden

2) (i tidsforløb) gennem

fyr þaɴ gørom ver þer þackir fyr óendiligar alldir allda Jón³ 24³⁰

II. + acc. D. (div.)

1) (om mellemled/middel) ved hjælp af, gennem, med

6) (til ære) for (ngn), (det at dø/lide) for (tro, etc.)

7) (regne/anse) for (ngt)

oc þat hafa meɴ fyr sátt en enge veitt hvart hon var so᷎n at þvi ÓTOddS 3²⁴

8)
● fyr ǫngvan mun på ingen måde

9)
● fyr útan uden

10) (om årsag) på grund af

● fyr sakir/sakar [e-s] på grund af (ngt)

● fyr þá sǫk (at) af den grund (at)

● fyr þat (at/er) på grund af (ngt)

11) (om skade forvoldt) mod (ngn)

konungr bad menn fara spacliga oc spilla eigi eign fyr bvanda ÓH 533⁸

12) hvad ... angår

ok þat segia menn at fyr hann uar einskiꜱ ꜹrvænt orðz. ne uerkꜱ Heið 66²²

13) i stedet for, som erstatning for

III. + dat. el. acc. A (loc. mobil.)

(om lokalitet) ud for

III. + dat. el. acc. A (loc. stat.)

1)
● fyr ofan (om lokalitet) oven for

Ec sá sagði hann i scoginum fyr ofan uetr gꜷto at skino við .xii. spiot Eg162θ(2001) 172²

2) for (ngns) åsyn, i (ngns) nærvær

Þa talðe Gregorius vm þetta ma[l] fir alþyðo GregFrg¹ 52²²

III. + dat. el. acc. D. (div.)

1)
● fyr útan ?undtagen, uden, ?foruden, i tilgift

fyr útan áttartǫlo oc conunga ę́vi Íslbˣ 1⁵

2) (om middel) ved hjælp af, gennem

3) med henblik på

.xx. sveina haua þeiʀ til set fyr gezlu liðz at bera þeim niosn ef svic eða ufriðr kunne hefiaz Þiðrᴵᴵ 307²

4) på grund af

IV. adverbial. A. (loc. stat.)

● fyr austan/vestan mod øst/vest

● fyr innan indenfor

En fyr iɴan i hringinum sáto domeɴdrnir .xii. or Firða fylki. oc .xii. or Sygna fylki .xii. or Hꜷrða fylki Eg162θ(2001) 94⁵

IV. adverbial. C. (div.)

(tanke) herfor

oc bera evngva ahvgio fvr SilvFrgIV 10¹¹

Form.: fyr (144); fvr (23); fir (14); Fyr (14); Fir (5); Fvr (3); fýr (2); fv̇r (2); Fẏr (1); fr (1); fyʀ (1);

Gloss.: EJ (fyri); ClV _; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb (fyrir); HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 fir; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP præp./adv.; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item fir; NO; Walter _; ÁBlM; Bl _; WPA _;

Litt.: Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 220; Hægstad 1915 48, 107; Johannisson 1939 216-217; Johannisson 1943 (Afton) 60; Seip 1955 44, 70, 81, 108, 116, 204

Genre. (expected): religious works [rel]: 125 (55); historical works [his]: 35 (36); family sagas [isl]: 21 (25); legendary sagas [fas]: 13 (9); romances [rom]: 8 (21); þættir [tot]: 3 (4); charters [dip]: 2 (16); learned works [div]: 1 (6); legal works [jur]: 1 (20); contemporary sagas [bis]: 1 (15); unclassified [ ]: 0 (1);

ER (red.) — June 2010

ER (omred.) — August 2022

External (non-ONP) resources:

...

IN PROGRESS

...

Lexicon Poeticum (2nd ed.)

This uses metadata and images from septentrionalia.net

fylkir - fyr, fyrir

...

ONP’s data is licensed as CC BY-SA 4.0, excluding images of editions and manuscripts, and content under ‘External (non-ONP) resources’ in dictionary entries.

Dictionary of Old Norse Prose
Department of Nordic Studies and Linguistics (NorS)
University of Copenhagen
Njalsgade 136
2300 Copenhagen S

Contact:
Dictionary of Old Norse Prose
onp@hum.ku.dk