1frǿði sb. f. [-; dat. -um]
(cf. frǿði sb. n.) 1frǿði sb. f. [39] 2frǿði sb. n. [32]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) beretning, fortælling, hist. vidnesbyrd ⫽ account, story, source, record
for poetisk brug og hist. semantisk udvikling i prosa, cf. Sørensen 1993 36-38
Konungr spurþi ef hann kynni nocqveria freþi en hann letz kunna sꜹgur
ÞorstSMork 19917þar ‹hefr› hann þa savgv er gvd skapadi himin oc iord ok er i þeim fredvm mavrkvd all skepna himnesk ok iarlig
VerA 38en vndir bǫ́gvm hestaɴa settv gvþin tva vinbelgi at kæla þa, en i svmvm frǽþvm er þat kallat isarncol
SnE 187Þesir ix. bræðr vrþv sva agætir i hernaþi, at i ollvm fræþvm siþan erv nofn þeira halldin firir tignar nofn
SnE 18117●●● Hvat er komit þeira manna, er skemmta kunni nýjum fræðum?
Glúm 8117Seg þu no᷎ckura forna ⸢fræði [var. tidendi AM 53 fol “B”]
ÓTᴵᴵ 13516flaug fræði af biskupi með guðs gio᷎f j eyru einum smasueíni .v. uetra go᷎mlum
ÞorvVÓTᴵ 2951þa flaug ⸢fræði [var. frægd AM 54 fol “C”, etc.] af biskupi með guðs gjo᷎f j eyru einum smasveíni .v. uetra go᷎mlum
ÞorvVÓTᴵ 2951‹M›Arger fyre menn og froder meistarar leitvdv ꜳ̋ marga vega lister og fræde saman ath setia epter komandi monnum til minnis og skemtanar
Adon 692En hvatki es misagt es í frǿþom þeꜱom þá er scyllt at hava þat helldr er saɴara reynisc
Menota: 1r8 Íslbˣ 17þo at hon se eigi sva skynsamliga samið eða i frøði førð, sem postolinn sialfr hefir efni til sellt
Mthiasˣ 77425
2) (især om historisk kundskab ⫽ principally of historical knowledge)
Ari prestr Þorgils son en froðe ritaðe fyrstr manna her a lande at norno male fræði. beði forna oc nyia
ÓH 12Hann lęrði Ara prest. oc marga frði sagði hann honom
ÓH 31Ari nam oc marga frøði at Þuriði Snora dottur goða
ÓH 32var þat long ęfi oc vant at saugur hefði eigi gengiz i munni ef eigi veri kveði beði ny oc fornn þau er menn tøci þar af sannindi frøðinnar
ÓH 52nefnda þa menn til er hann hafði frøþi at nvmit
ÓH 4975en saker þess at menn hafa eigi frædi edur mine til haft med nafni at merkia þa menn alla er bezt hafa fra‹m› geingit
Adon579 19820Ari prestr inn fróði ... ritaði fyrst manna hér á landi at norrœnu máli frœði forna ok nýja
Hkrᴵ38ˣ 69Hann lærði Ara prest ok marga frœði sagði hann honum, þá er Ari ritaði síðan
Hkrᴵ38ˣ 84
● forn frǿði
Ari prestr enn froði Þorgilsson er mestr fredimadr hefir verit a Íslande a lannams sogur ok forna fredi
cap.
Gunnl 11Seg þu ⸢no᷎ckura forna [var. nockvr forn AM 53 fol “B”, etc.] fræði
ÓTᴵᴵ 13516segdu enn nokkura fornna fræde ef þu kant
ÓTFlat 39723
● fornlig frǿði
3) viden, lærdom ⫽ knowledge (in general), learning
en yðr se frœðe ok friðr ok fagnaðr er hœyrt haveð
●Streng 4014þesse sveit var vapnalaus. þviat hon kunne meira af frǿði en vapnfime
Alex 922þurfi er ecki at ętla, at ek muna segia nockut þat, er yðr er fręði í
Mág¹A 284Kvasir ... for viða vm heim at keɴa monnvm fræþi
SnE 8210nemandi þar okunniga fræði sua at hann tyndi allre þeire er han hafði ꜳ æsku allðri numit. ok Iamual skirnar nafni sinu
“ókunnig fræði: "fræði sem var ókunn, óvenjuleg, dularfull”, Foote 2003 [ÍF 15] 339 note 5 JBpB(2003) 734spyrr hon huat fostri hans hefde kent honum j helgum frædum
Fær 1345spyrr hon huat fostri hans hefde kent honum j helgum frædum Sigmundr kuezst numít hafa pater noster ok kredduna
Fær 1345Þora segir at hon uillde at Sigmundr segi henni af frædum sinum ok lægi hea henni vm nottína
Fær 13426tyna mun ek þa þeim frædum er þu hefir latit kenna mer ef þu uillt æigi hlyda kuędinu þuiat ekki eru þau fræde skalldligri en kuædit er
HallfrFlat 3265ek hefer huorki til fræde ne ord gnogt efter þui um at tala sem mer þiker vera
ÓH1005 79317Sidan uar Arnnliotr skirdr ok kent þat af ⸢frædum [var. trvɴi ÓH 55715] er konungi þotti skylldazst vera
ÓHFlat 3485leggr Þorgunna vid hann astfostr ok kennir honum mart j frædum
cf.Þorgunna var uitr kona ... miog margkunnande ... en forn j skapi
25013-15 ÞUxaf 25234Meir er þessu folki er hier er saman komit gefinn uęnleikr og skart enn frędi
Hect 14211með því at tǫlur eru kunnar, sumar af rímtali því er á bókum stendr af fræðum vitra manna, Bjarna prests Bergþórssonar eða Stjǫrnu-Odda
Encᴵᴵ731ˣ 310várt starf til leggjum svá heilagrar ok háleitrar fræði, sem ...
Magn¹ˣ 23825
4*) (frǿði sb. f./n. for forrǽði sb. n.)
Form.: fræði (7); frædum (7); fræde (3); fræðum (2); frøði (2); frœði (2); freþi (1); frði (1); frœðe (1); frøðinnar (1); fręði (1); frǽþvm (1); frædi (1); frøþi (1); fredi (1); fræþvm (1); frꝍdi (1); frędi (1); frǿði (1); fredvm (1); fræþi (1); frǿþom (1);
Comp.: bók- (11), fá- (25), forn- (1), manna- (1), mann- (5), marg- (6), ó- (3), orð- (1), sann- (1), stjǫrnu·bókar- (2), stjǫrnu- (1)
Gloss.: EJ n. & f.; ClV -æ- f. & n.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr (frœða) f. & n.; Fr4; NO n. & f.; Walter _; ÁBlM (fræða); Bl -æ-; WPA _;
Litt.: Kock 1946 [ANF 61] 27-28; Lönnroth 1965 13-15; Magnús M. Lárusson 1963 [KLNM 8] 358; Seip 1955 206; Sørensen 1993 36-38
Genre. (expected): historical works [his]: 17 (7); romances [rom]: 6 (4); þættir [tot]: 5 (1); learned works [div]: 3 (1); family sagas [isl]: 3 (5); religious works [rel]: 3 (10); legal works [jur]: 1 (4); contemporary sagas [bis]: 1 (3); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (2); charters [dip]: 0 (3);
CS (red.) — April 2012
ER (omred.) — December 2019
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net