framr adj. [compar. framari/fremri, superl. framastr/fremstr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [í e-u / af e-u / at e-u / til e-s] overlegen, ypperlig, fornem, højt estimeret
mælti maðr, at Haraldr konungr væri ⸢framast [var. framarstr AM 39 fol “39”; fremztr HkrFris 9128] þeira brœðra
var. Hkrᴵˣ 2424: AM 39 fol “39”þat vil ek dema ykaʀ a mille at Haralldr hafi forreðe fyrir rikino Noregs velde. þvi at ek mett hann yþarn breðra fremstan
ÓTOddS 412er (hann) mikils hattar maðr, framr ok forseoll ok skynsamr
Thom¹ 19110skal sa sem hennar (ɔ: jarðarinnar) fer fremstar uera oc hestar i alre sꝍmd oc uirdingh
RbHM (*1302)² 542hann giptir frv Teclam þeim framazta manni, er i beið ǫllv Saxlandi
ClarA 2374Þeir toku tal mikit vm þat hueriar konur væri fremstar þar í heraðe
Dpl 1475med oðrum hinum ⸢fremztum [var. framaztum AM 227 fol] Jsraels formonnum
var. Stj¹ 29723 → Stj AM 227 fol 70rb3●●● hann fór borg af borg í þann stað sem hann vissi lærdóm djúpaztan ok skóla fremstan
Æv¹ 715til þess ⸢framazsta [var. frabæraza Æv238XXI² 3192] skola
Æv238XXVII 31920Þviat faðir hans, er var einn framr maðr, fell vápnsóttr í Noregi
GBpD 724Sæll Augustinus magnus sýnist ok framt vitni bera birtíng þessi
GBpD 1553Hann var framazti madr bæði af harðfengi ok vitzmvnvm
~
PS 5832 JJ SÁM 1 50rb6Allir framir menn vndir andligum herneskium
~
PS 6234 JJ SÁM 1 59vb31Leo er þa einn ⸢framaztr [var. fremztr AM 227 fol] ok frægaztr af aullum dyrum
Stj¹ 7110af þeirri fremztu borg er þar uar ok Cyrene het
Stj¹ 9313.ii. hinir fremztu uinir hans
Stj¹ 16336setti Phoroneus ... framarri lo᷎g i Grecia enn fyrr hofdu uerit
Stj¹ 16419hann gaf honum þat (nafn) sem framarri uar enn hitt sem ádr hafdi hann
Stj¹ 18428hann uar æinn frægr madr ok framr i sins fo᷎dur husi
Stj¹ 18726hann uar aullum þeim framarri af fedr sinum elskadr
Stj¹ 19220hann hafdi þersa drauma sagt hinum fremztum sinum uitringum
Stj¹ 20227Helldu landzmenn hann ok ho᷎fdu sidan fyrir hinn fremzta sinn gud
Stj¹ 2501●●● þeir ... kalladu til sin alla ⸢framazta [var. fremztu AM 227 fol “B”] menn
Stj¹ 26231þesse suæinn ... skullði uerða hinn mesti maðr oc hinn rikaste. konungr ... fremri oc frægri en eigi uar aðr i hans æit
BarlC 20726Hæiti menn ... at láta or iordu taka likkistu hins hæilaga Jons byskups. ok at hæidra hann med o᷎llum mętti. ok framazstu kunnattu
JBpBFrg(2003) 10529talandi til Johannem med sætri rodd, framarri en englarnir megi veita
Jón⁴ 49231þo at adrir veri enn odrum ⸢fremrí [var. framaʀ SÁM 1] i þeiri miskvnnar giof
~
PS 6342 JJ AM 651 I 4° 61r10suma luti hafdi sæll Nicholaus framarri
~
HMSᴵᴵ 7818 Nik Holm perg 16 4° 16r22fræknn ok framr at o᷎llu
EVíðA 41var Sigmundr þo ollum hlutum fremri
Fær 284þar æru sua margir byskupar framir menn ok mikils uerdir
Thom² 31815Benum, er at hogværi var hverium manni fremri
VP 3794er aullum (mǫnnum) var fręmre
Vǫls 8522fyrir þat audladiz hann mikla miskunn ok tign af gudi, svo at eingi hefir fremri verit heilagra manna, þa er postola leid
Maurus 66539spurðu þar þau tíðindi, at andaðr var Ólafr konúngr, en Íngjaldr var þá einn konv́ngr ... Þórir mælti þá: sá lézt þar, er maðr var fremri
Án 32923at hann ... giori þangat hinu fromuztu senndi-boda
KirjA 753eirn framr iall ok malsniallr
KirjA 779Ef þu giorir sem þu talar, ertv fremri huerium afglapa ok skiptingi
MarE 6111til uinstre handar sat drotning. ok þar ⸢rikis [var. hinar fremri GKS 1008 fol “Tóm.”] konur ut i fra
var. Rauð4 6582: GKS 1008 fol “Tóm.”komu vt um sumarit bref at utan uar bodit biskupum badum [ꜳ] Jslandi ok log monnum badum ... ok bændvm fromuztum uj.
LBpB 7527þath er mikil uonn ath oꜱ biodizt ekkj fremri konungr til męgdar enn þu ert
~
Rafn 1830 8522 HG AM 152 fol 144rb16●●● satu þeir aller vppi j hans stofu sem framare uoru
LBpA 10023Sigvrdr var þo alla þeirra brędra ⸢framazt [var. framaztr AM 54 fol “D³”]
var. NornÓT 2118: AM 54 fol “D³”●●● kom skip af Noregi j Grinda vik. Var þar sa madr fremstr ꜳ er Smidr hiet at skirnar nafni Andres son
AnnGott 35819hann atte iij Bǫrn, Helge hiet son hanz annar haldán, enn Ingebiǫrg dotter ... hun var fremst kongz barna
FriðAˣ 17eptir þui sem [var. + var bref vatta medr innsiglum oc samþykt byskupa oc annarra framasto manna i rikinu AM 115 b 4°ˣ “B”]
var. RbHM (*1308) 814: AM 115 b 4°ˣ “B”
● fyrstr ok fremstr [í e-u / til e-s]
hann var ... fremstr oc fyrstr. i ollum hans raðagerðum
Menota: 50vb15 BarlA 9218sa er fyrsti oc fremstr uar til allra sæmða oc fræmda þæira sem til. konungs hæyrðu
BarlC 20836●●● var þar fystur ok fremstur Rogerus hertugi
KirjB 8121uar kongs son fyrstur ok fremstur allra sinna manna med agætum herklæðum
Rém 10333skipa þeir Antonium fystan og fremstan til at afklæda brudgumann til sængur
Saulus 5121
● taka framt [e-n] (n. sg. = adv.) behandle (ngn) på fornem vis
2) [í e-u / til e-s] dygtig, begavet, kyndig
●●● hann var þꜳ þegar fremre i skilning en margir froðir
AugA 13520Sa broðirinn, sem fremri var ok optarr predicaði, tiár sic møddan af løngvm veg
MarS 25117●●● Ögmundr ... var svá framr maðr til vápns, at ...
GBpD 708sva at huarki gerir hann sik likligan til at ueriaz ne flẏia. utan helldr hefir hann frammi vítru sinna ok nǽrrfæri. framr ok fliotr io᷎rendvm sinum ok o᷎ðrum lutum
~
PS 6454 JJ SÁM 1 65rb26uar hann fullkominn ok sua framr spaamaðr. at ...
Stj¹ 3328●●● En ef hann profazt framr i frækleik ok vaskr til vapns
KirjA 151Svo giordizt hann þa framur j klerk dome at dikta ok versa at hann giordi suo skiott vers sem madur taladi skiotazt latinu
LBpB 1018vard hann ok hinn framazti klerkur ok mikill uersificator
LBpB 6429uard hann hinn ⸢framazti [var. fremste LBpA 733] klerkur
LBpB 7324hinn framazti vísdómsmeistari af Grikkjum
Æv⁸³624 24112var med Hakone konge mikils hattar meistare er Ake hiet. og hafdi verid j vtlondum ad studium sniallr og framur
LBpA 238vard hann framur sijdan og godur klerkur
LBpA 599Steinþor var ⸢framastur [var. fremstr AM 446 4°ˣ] barna Þorlakz
Eb447(2003)ˣ 3213Steinþor var ⸢framastur [var. fremstr AM 446 4°ˣ] barna Þorlakz
var. Eb447(2003)ˣ 3213 → Eb AM 446 4°ˣ 7r24Hann sialfr war ok hinn ⸢fremsti [var. framazti Holm perg 1 4° “E”] i ollum boklistum
MarD634ˣ 74221tiar (hann) sik suo miukan ok framan i ollum gerdum, at yfir geck iardneskan hꜳtt
MarD635ˣ 10448
3) [í e-u] som er bedst, som ligger ud over, som overgår ngt
En ef þæim synyzst braðare at raða. oc frammare att at gera. fyr en lyst er. þa er lofat at handsælia ef uill
JKr 3684Gæingr hann sua fram vr nami sma suæina til fremri bækr ok herra skilnings sem samvizska þroaz ok timi lofar
Æv238XXVII 31827má þat sýnast hér fremra, at gera tveimr í sama tíma hjálp
GBpD 2712hann feck af gudi fremra fyrirheit en sealfr kunni ser at øskia edr uænta
Stj¹ 11116●●● þeir kvnnv eigi ⸢fremri [var. meiri SÁM 1] boklistir en sína tvngv at eíns
~
PS 261 Pétr Holm perg 19 4° 16r6
● eftir/í fremsta/... megni/...
betra ok bęta eptir fremzta megni
ClarA 1417hversu makligr Þorlakr var at bera hirðiss nafnit ok reiknaz eilifliga milli þeirra byskupa. er framm fylgdu laugum almáttugs guðs i fremsta megni
ÞBpB 2477hans stöðugleiki var æ því sterkari með öllum guðs rétt eptir fremsta megni, sem ...
GBpD 15928gerna skulum ver. eftir frammazsta mætte æftersia at vmbœtr akome. sem fyrst
DN IX (*[1340]›apogrˣ) 1414
4) [í e-u] uforfærdet, modig
⸢*valde hann þann [AM 227 fol “B”; non emend. kalladi hann sér] einn hinn fremzta ok hinn ⸢fræknazta [var. framazta AM 227 fol “B”] bardagamann af Jsraels suna ætt
var. Stj¹ 29532: AM 227 fol “B”þviat hann var en framazti maðr j orrostum. ok reẏndr j harð fengi
~
PS 60319 JJ SÁM 1 55ra27●●● Grecia liggr sem eydd ok upplęg, ef nockurr vill til hennar lita; þvi komit, framir menn, at fagr sigr er ydr handviss
Jón⁴ 49934framir menn ok sto᷎rliga fræknir. reyndir i orrostu
~
HMSᴵᴵ 9730 Nik Holm perg 16 4° 27r11
5) fræk, uforskammet
6) vidtrækkende, intens (v. compar.), yderligere
han fær eigi skilit smasmugliga grein andanna, þviat hans hiarta sliofaz i manligum veykleik, sakir þess at fremri gipt er honum undan dregin i þetta sinn
Mich 7054heilagr faðir, segir hann, framan eið buðu þér mér í dag. Herra páfinn svarar: hann var réttvísliga framr en í önga grein framarr
GBpD 5212at hann gerði lo᷎g brot jof framri rækt ok elsku heiðinna þioða
~
PS 54810 JJ SÁM 1 42rb28byriar oss allt at eins at birta nu ok reinsa uar hio᷎rtu medr enn uirduligri kraptanna uerk ok kennidom. nu meðr enn framarra studeran ok starf
Stj¹ 14122epter þui fremzsta sem gud gefur honum peninga til
IslDipl (1445) 37526eftir frammazsta naðom er gud verdugazst oss at lia med lifui ok hæilsu
DN VII (*[1341]›apogrˣ) 19014bidium ver yðr at þær later þetta maal standa. vttan frammare framfærð. þar til er gud vil at þeer komer sialfer j. landett
DN VIII (*1340›apogrˣ) 13829
● of framt
biðiandi leyniliga þa sømv konv, sem hon veit of framt elska sinn eiginbonda, at hon af leggi framleiðiss sva at gera
MarS 27427þeir uirdu þat sua fyrir mer at ek þottumz (“læs þœttumz”, ed. note) offramt fram hafa farid j gegn þeim
ÞBpA 22231Nu, huat er ydr synizt ek med rettum laugum hafa offramt giort i þessu uerki, bydr ek upp undir ydarn dom
MarE 53228
● svá framt (at/sem) så vidt, i sådan en udstrækning at ...
sva framt kemr þar vm, at ... allt þeira hyski skilr fvllkomliga ... at þessir vngv menn elskaz
Mar655XXXII 58021Ecki kuikendi fær sina tungu iafnskiott rært sem eitrormrinn. sua framt at hann syniz driugum .iii. hafa þar sem ein er til at eins
Stj¹ 9810sua framt. at hon gaf honum borgina
Stj¹ 25411sua framt sem var ord ok uald mꜳ honum þyngia
Thom² 36039ef þu hínn uondí suikarí ert her ȷ́nni at mínn bonda hefir drepít þa gack fram ... suo at ek mega taka a þer suo framt sem ek ueít attu hefir [...] s[ui]kum
ÍvB 3612hitnar hann med auflugum girndar elldi, sua framt at eigi fær hann leynt
MarE 42919hafandi uid hann mikit blidubragd, suo framt sem i uar hennar sialfræde
MarE 51216þessi madr pinadizt med kinnroda ok skammfylli sinnar sektar, suo framt sem hann matti ꜳ suo skomvm tima med algerre idran
MarD634ˣ 85626
● svá framt sem/at for så vidt som, i tilfælde af, såfremt (at)
at kiæra firir oss sua framt sæm þeir vilia æighi sæta vare sannre obliðu
DN II (1309) 8734sua framt sæm þæir vilia æigi seta af os ware fulkominni reiði
RbHM (*1304) 6910sua frammt sem æighi provazt o loghlegh vitnin þau sem þar ero um boren
DN I (1313) 12522þa sæckiazst þæir eighi. ⸢en ecki [var. sua framt sem ekki er OsloUB 317 4° “E”] till solu. ne till hyrðzlu
var. JKr 36221: OsloUB 317 4° “E”nu i samri stvnd verð vti, vꜳndr þorpari ! af þvisa herbergi ... sva framt sem þv villt v skemðr vera
ClarA 752suaframt at Gunnar edr Iarþrud edr nokor þeira erfuinghia riufa edr riufa lata þenna satmala
DN I (*1343›vid 1353) 22612firirbiodande þeim fulkomlegha þæss at beiðazst heðan af ... sua framt sem þeir vilia eigi missa þess starfs. sem þeir hafua af vaarre haulfuu
DN VI (1358) 27832vndir menniɴir skulu til iðranar renna ok bæta lo᷎stun⸌a⸍ sva framt sem þeir huarirtueggiu vilia forðaz þa hefnd
~
PS 61316 JJ SÁM 1 57va12Nu suo framt sem þu uill hafua uara vinattu þer kiæra. þa finn her rad til
KatA(2017) 623ellaghe falle fyrnemfd giof after vndir erfuingiana sua framt at ei heldz fyrnemfd artiid
DN XI (1363) 5230Sua framt sem ek hefir giptu ok gęfu fundit ok fengit i þinu augliti. bidr ek at þu leggir þina hand aa mit lær
Stj¹ 22733Orlof man ek ydr gefa ... sua framt sem þer farit eigi lengra i brott
~ lat.veruntamen longius ne abeatis
Vulg Exod 8,28 Stj¹ 2724bidr e᷎gh sua framt sem ydr er æigi i mo᷎ti skapi at þer flytid. mitt litla ofʀ til kirkiu
~
HMSᴵᴵ 9138 Nik Holm perg 16 4° 23v28[var. hínvm er honvm hafna ok hans atrvnadi villda ek at minar gerdir kemi til hefndar ok hírtíngar sva framt sem ek ma vid komaz AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 37814: AM 62 fol “D¹”s[ki]lldi þetta kaup standa vbrigd[i] liga sua framt sem Jngileif gerdi kuitta ... Jordina
IslDipl (1390) 9615hann villdi sina godgiorninga leynda vera lata sva framt sem j hans valldi var
ÓH1 7098eptir þui sem maldage kirkiunar vt visar suo framt sem biskup ion sam þykti þenna gerning
IslDipl (1433) 31316suo framt sem halldit er uid oss þat mote uar jatat skattinum
DI I (*[1264]›AM 175 a) 67018skylldi þetta kaup obrigdilega halldazt suo framt sem minn nadig herra kong cristiern will lꜳta staudugt stannda
DI V (1461) 23715ok giori ek sidan yduarn uilia ⸢so framt sem ek spyr þa ecki til Josiuenu [var. ÷ BevB(2001) 2707]
BevC(2001) 27020hann hefer iatat hana Saulo kongs syni so framt sem þat uæri hennar uili
Saulus 278Suo framt sem skynsamliga er j moti farit presti. huort sem hann þarf a sio edr landi at fara. oc se iafnvel heim reiddr sem heiman
DI II (*1345›AM 39) 80529Sidan hverr sem einn skal aptur þiggia allar þær sæmder sem hann hafdi af minvm fedur so framt sem þeir halldazt j trunadi vit mig
Adon 2257elldu þeir konungr iafnan gratt silfur þuiat Einar [u]illdi huergi lata sinn hlut fyrir konungi sua framt sem hann matti hallda
HÍ 713þer fru erut hans heit-kona, svo framt sem þat er ydvart samþycki
KirjA 91Vil eg þetta giarna þiggia, svo framt sem oss verdr þess þaurf
KirjA 5224gef eg þa heilagri ska̋lhollz kirkiu .XX. hundrut j aullum fullgildis peningvm suo framth sem eg ligg þar
DI VII (1500) 47224Mærin kvez svá gera mundu svá framt, sem hón orkaði
HG152 xiii20finn þar til grein, svo framt sem þú vilt halda lífi þínu
Mág² 233höfum vér svarit yðra pínu, svo framt sem þú sýnir ei vort álag til enda
Mág² 328hann giorir ydur þau bod, at þier sendit honum ydra dottwr, suo framt sem þier vilit hallda ydru riki
Jarlm² 1118dæmdum vier ... Biskupin mega rettiliga at sier taka kirkwna og stadin j lafꜳse suo framt sem greindur sira jon gielldur ei
DI X (1538) 38926svo framt sem þeir villia forðazt heilagrar kirkiv hæstv banz pinv
DI IV (*1443›AM 238ˣ) 64835demdum uęr med fullvm laga orskurdi allt greint fiskitolla uer kirkivnne j uazfirde til ęuenligrar eignar efter þui sem adr greind bref þar um giord utvisa suo framt sem eigi koma fyrer oss avnnr bref edr uitni þau er framar ganga hier um
DI V (*1469›apogrˣ) 54526so framt sem ecke koma fyrir oss o᷎nnur skilrÿki ad sumre komanda a alþÿnge þau at loglegre dæmist
DI IX (*1534›apogr Jarð1ˣ) 70617ætlomzst ver ... koma til Nidaros ... so framt sem oss hindrar æi veder
DN III (*1309›DonVar 1ˣ) 8517sua *framntt sem þæir vilia æighi verda firir banne ok stormælom af oss
DN III (*1313›DonVar 1ˣ) 10128firirbiodom nokorom oðruuis at gera. so framt sem þæir vilia æighi. at ver farem mote þæim fram. eftir þi sem logh hæilaghrar kirkiu krefwia
DN IX (*1339›apogrˣ) 13319suafframt sem honum lotnadeszt adrar odals jardar iamgodar
DN XXI (*1319›Langebekˣ) 1912ok bydr, at suo framt sem hann vill hallda sinu lifi, skal hann sem skiotazt senda Johannem keisaranum
MarD634ˣ 111820sua framt sem þeir vilia eigi missa þess starfs sem þeir halda
RbHM (*1297) 2929so framt som han vill sins heiders niotande værda
RbMEHM (*1362) 18313
7) som befinder sig i spidsen af ngt el. foran, som er placeret længst foran/fremme
‖ framari/fremri (compar.) forrest:
Olafr hafðe latet gera skip um vætrenn mikit oc a fræmra stamnenom var konongs hauuð
ÓHLeg 2417hogga við oxa þritiðung. oc fla af fit af fremra fꝍte hꝍgra megin. oc gera af sco oc setia við skapker
Gulᴵ 3114suærðit nam staðar i sodulboganum fræmra
Þiðrᴵᴵ 33912het (hann) nu a sina menn at þeir scylldo draga þa fram með scipino. þeir gerþu sva. oc komu þeir þa til hins fremra austr-rums
Sv 6029sculum ver ... marca scip var oll oc knyta lindregli um fremra stafn ef ver leɢiom sva at þeim at eigi se liost
Sv 12716●●● fellr hinn fremre lutr suerþsins a golfet
Thom¹ 26210Gegnt barka ok envm fremrvm fotvm enar meiri birnv
Encᴵᴵ1812I-II 25110in eptri hyrnan ... in fremri hyrnan
NjM 41819hio þa til Suefs sva hart at suerdit geck i sundr undir hialltinv fremra i hialminum
KlmA1980 2302Ǫlvir reiddi upp øxina ok laust fremri hyrnu undir kverk þeim, er á bak honum stóð
Hkrᴵᴵᴵˣ 3344
‖ framastr/fremstr (superl.) forrest (af to):
bvondvm scaut scelc i bringo oc villdi engi fręmstr standa
ÓH 3121er þeir komo til scipanna. þa gengv þeir Karli fyrstir a scip þvi at þeir voro fremstir aðr
ÓH 35311gengr (hann) iamnan fremstr af þeim er fremstir erv í atsocnenne
Alex 8716Hermvnðr berserkr skal moti þeim manne þeira er en þriði er framaztr
Skáld 4527sa fyrstr er fremstr sitr a boðburð
Landsl 1414En af riddꜹrum ualði hann huern hinn snarpazta ok þann er bez uar uapnaðr ok skipaði fre‹m›stum
~ lat.in primam aciem subducit
21827 Rómv595(2010) 21811uar (hann) fremstr i orrosto aðr hann felli
Rómv595(2010) 22210Var hann í Miklagarði mjǫk marga vetr ok þótti enn hraustasti maðr í ǫllum mannraunum gekk jafnan næst enum fremstum
Laxd 2711Þorðr var i miðri sinni fylkinngv ok þo fremztr
StuᴵᴵK 9217allra fremst ok fẏrst sæl ok blezut hans moðir jungfru Maria
~
PS 55115 JJ SÁM 1 43ra22●●● Hans (ɔ: drekans) hinir fremztu lutir voru sem ꜳ fugli, hinir sidarri lutir hans voru sem ꜳ fiski
MMA 53325ok tok (hon) einn hardla huassan stein. meðr huerium er hun af sneid hinn fremzta part getnadarlim sins sonar
Stj¹ 2628ver hafuum meira goduilia haft till ydar. helldr en nokora annara kaupstada i landeno. En þo at þer hafuir snuit þar i mot meire vlydne en oss verdi i morghum lutum, vilium ver þat þo eigi kenna allum monnum. vtan þeim einom sem þar ero framazster i
RbEM (*1293-1294) 2417Klemetr a Holmi for a ⸢fremsta [var. fyrstan Hák81 4017] vord ... hann hellt haalfa raust fra konunginum. annarr vordr var nær ... enn þar næstr voru .vij. menn sua ath sia maatti til beiar
HákFlat 679●●● þeir fostbrædur munu fremstir reka flottan med ope og kalle
SigÞǫgl 18423hann sette sig fremstann med herra Rafne ad briota nidur kyrkiunar lo᷎g, og þeir tæke under sinn döm umm forræde a *kyrkium og⸣ tyundum
ÁBpˣ 17916Kepðusk hvárir við aðra, at fyrstir ok fremstir vildi út ganga at taka við ofrinu
Hkrᴵᴵᴵˣ 9112fram fyrir fylkingum riðu VIII konungar, þat vaktandi, at engi næði at flýja. Þar var fyrstr ok fremstr Máris
Rémˣ 2953Þórðr ... lagði spjótinu í gegnum þann mann, sem fremstr stóð
Þórð²ˣ 2067
8) (geogr.) som ligger længst fremme (i dalen ɔ: nærmest kysten)
‖ fremri (compar.) yderst:
kom flod svo micit at sior fiell jnn j allar jnar fremre buder. ꜳ eyrvm svdr þar er menn mvndv ei fyr ordit hafa
AnnGott 34428Hvn (ɔ: kirkjan) a skogar partt j vijdivallar merkivm hinvm fremrvm
DI VII (*1493›AM 263ˣ) 19820
● it fremra langs med kysten, (om rejserute) ad kystvejen
let Sverrir konungr oc setia kraca utan fra borg hit fremra með sænum
Sv 6422sumir munu ríða it fremra austr til Seljalandsmúla
NjM 3396Riðu sumir it fremra austr til Seljalandsmúla ... en sumir it efra um Þríhyrningshálsa
NjM 34016Suma menn sina lętr hann fara hit fremra um Mærina
Orkn 38þeir fóru hit fremra um fjörðu
Ket 11818Hrói sendir þrælinn at vita, hverja leið þeir fœri, it fremra eða it efra um hálsa
Reykdˣ 16710Þá gerði Þorgils Þórð Hítnesing ok þá tólf saman, at þeir mundu ríða um fjǫll fyrir ofan allar bygðir ok koma til móts við hann í Haukadalsskarði, en ek vil ríða it fremra
StuᴵᴵR11127ˣ 2735
9) som ligger nærmest udgangen
‖ fremri (compar.) forrest:
Einar gengr fyrr jnn. enn Jndridi þegar epter ꜳ bak honum ... enn er Jnndridi uar komin ꜳ medal fremri hurdanna. enn Einar j milli annara þa uar unnit ꜳ Jnndrida
HÍ 1021í fremra herbergit heyrir hann krut nökkurn
Æv²³624 8912spyrr hann þá, hver úþekt ok umfang verit hafði í fremra húsit
Æv²³624 8915
● it fremra yderst (ɔ: tættest på døren)
10)
● jafn framt (n. sg. = adv.) lige langt frem
fóru ⸢jafnan fram [var. jafnframt AM 502 4°ˣ “502”] allir ok alt fram fyrir hólinn
var. Hávˣ 1318: AM 502 4°ˣ “502”skaltu nú ganga jafnframt mér at hvárutveggju ok kalla þá ekki utan þitt samþykki gert, hvárt sem gert er vel eða illa. Sturla mælti: Óláfr hefir sagt hvárstveggja samþykki
StuᴵᴵR11127ˣ 1642mælti Bjarni, at þeir þrír skyldi ganga jafnframt ok þar eptir aðrir þrír
Vápnfˣ 609
11) tidlig
12) fjern (i tid)
13) senere (i tid), fremtidig
14)
● jafn framt [e-u] (n. sg. = adv.) samtidig
● svá framt (sem) i samme øjeblik, samtidig, så snart (som)
svá framt sem hon kom fyrir kaupmannzins augu, talar hann svá
Æv⁹² 28828Svá framt ok, sem þeir koma aptr, er sendir vóru, þvær hann ásjón sína
GBpD 5823Rett upp þina hand til himinsins. man sua framt uerda mikit ok stort hagl um allt Egiptaland
Stj¹ 2747Kom siofarstormirinn sua framt þeim i mot. sem þeir ætludu at flyia
Stj¹ 28729sua framt sem hann fretti þat uissuliga. at hann uar þar kominn
Stj¹ 2977sva framt sem hann berr nidr i nalægd med riddara þenna ... kennir hann þegar guðs mann
Jón⁴ 48731Ok sua framt se᷎m þeir finna gudsvin Nicholaum. erchibyskup kalla þeir vpp a hann allir i senn
~
HMSᴵᴵ 9232 Nik Holm perg 16 4° 24r27suo ⸢framt [var. fiarri ÍvB 1727] sem ek sꜳ̋ hann. þa heítadízst hann vid mik
ÍvA 182Seg þú svá ⸢fremi [var. framt var. Njála 28610: AM 309 4° “D”] þat, er sjá dagr er allr
var. NjM 15621 → var. Njála 28610: AM 309 4° “D”svá framt sem hann kemr inn, ok þeir kennaz, talar ríki maðr
Æv²³624 9013segir at svá framt guðin koma heim, skal hann sinn her búa
KlmBˣ 13537svá framt sem hann vissi at Jamund flýði ... gerði hann hina snarpastu sókn
KlmBˣ 2052Réz þat af, at Þorgils stakk eigi af um liðveizlu, en segir þat svá ⸢framt [var. fremi Holm papp 8 4°ˣ “H”] mundu ráðaz, er þeir fyndiz
StuᴵᴵR11127ˣ 24610
15)
● framt (n. sg. = adv.) direkte, lige ud, lige frem, åbent
Þersi ord skilr hon himneskan krapt til sin framt talandi ꜳminnandi, at hon aptr huerfi
Mar233 5256honum þootte skra micklabeiar kirkiu framt at gangha vm fiskuæide J jokuls a
IslDipl (1371) 4925
● svá framt
hvat er gerði með sino arnaðarorði blezuð męr Maria sva [var. + skiott ok Holm perg 1 4° “E”] framt, at þeir vilia nv giarna i klꜹstr ganga
MarS 24128svá ⸢fram fám vér þetta starf [var. framt skipum vér þetta AM 657 a-b 4° “C¹”], at hann skal af engum lausn fá várra vegna nema af þér
var. Æv⁸⁸624 2719: AM 657 a-b 4° “C¹”mundi ek eigi sua framt talat hafa ef ek sæi eigi huersu mikit uið læghi
ÓH61 7719ek tok hann (ɔ: Benjamín) upp aa mina tru. sua framt talandi ok fedr minum fyriheitandi
Stj¹ 21923Tala sua framt uid Pharaonem ... alla þa luti sem ek hefir þer til talat. sem ek er gud drottinn
Stj¹ 26619þottvmzt uita at. þorbiorn mundi þetta hafa svo. ⸢framt [var. fremi Eir544 37b21] upp kuedit. er hann mundi ecki stoda at letia
Eir557 37a22þottvmzt uita at. þorbiorn mundi þetta hafa ⸢svo. framt [var. sva fremi Eir544 37b21] upp kuedit. er hann mundi ecki stoda at letia
Eir557 37a22
16)
● framt (n. sg. = adv.) i høj grad
● jafn framt [e-m] i lige så høj grad (som ngn)
enn j hans stad være komenn son hans sa er barn var ad alldre, og ei hefde jafn framt sinum fodur kentt hve sætur sannlejkurenn var
ÁBpˣ 8918hun kunne þessa list ⸢jafnframt [var. jafn fram AM 152 fol] þeim riddorum, er kunnu vel og kurteislega ad bera vopn sïn
~
Rafn 1830 6811 HG AM 590 b-c 4°ˣ 12v20
● svá framt [■] i en sådan grad, så meget
elskandi sinn drottin ... sva framt, at innan litils tima var hvn bæði elskvt ok vegsomvt
Mar655XXXII 5816þá sýkist Elisabeth svá framt, at ... liggr hún mjök máttfarin í rekkju
GBpD 15220Fyllit dagliga sua framt allt ydart uerk ok orku. sem þa er ydr uaru sadir gefnar
Stj¹ 26419Skulu allar uarar hiardir med oss fara. sua framt at eigi nockur klauf skal eptir uera
Stj¹ 27631uaraz sua framt at þu komir alldrigi mer i augsyn. sem þu uill lifinu hallda ok heill uera
Stj¹ 27637sykiz elisabeth sva framt ad hon liggr miog mꜳtfarin i reckiu
ElLeizla 9531þeir eru pinandi med hardri stridu, ok þo eigi sua framt, at þat gangi allt i banordzsauk erchibyskupsins
Thom² 45714fotrin var groin fyrer gvds milldi sva framt at konvngr ste þegar vpp ꜳ þann sama hest
ÓH1 81926so framtt lærde hann ad hann vann þä j spurningumm, sem aadur voru hanz meijstarar
DínDrˣ 73skelfast þeir stórliga mjök í sínum hugskotum, svá framt at sakir þess mikla ótta er guð lætr nú yfirkoma þeirra hjörtu, fara þeir út af sínum herbergjum
KlmBˣ 13037veittu (þeir) honum mörg ok stór harmkvæli með miklum grimmleik, svá framt, at þeir brutu sundr báða hans fótleggi
Magn¹ˣ 27825suo framt sem list hans meistaradoms vanzt til
MarD635ˣ 11745fra sumum er soghd speki mikil sumum afl edur hreysti edur nockurskonar atgerfi edur hamingia suo framt ath frasagner meigi af verda
Þiðrᴵˣ 517
II. (y. no.)
Þirgiuls smaswein godar aminningar sem gud hans saall hafue ward skylduger kirkiunne a Høylande. fyrst eeit pund korns ok siautigi pund, wmframpt firir nyo aar, firir hennar tyund sem wreiknat war
DNᴵᵛ 4572swa framt sem þæir vilia þok ok afwso af os odlazst
DNᴵᴵ 34325ok þy lat þetta med engo mote swaframt som þu wilt ey swara oss atta markum i brefuabrot
DNᴵᴵ 35017Þorær skuldi læida tuægia manna vittni a arftuptænne a fyrnæmdum Kiruastodum frammare dauda. æn Jon adærnæmdær hafdæ læth. ok gætæ Þ. frammare vitni læith þaa
DNᴵᴵᴵ 3184ok læidi fram iiii or manna vitni skylrik er frammare dauda villdi swæra en Jon hafdæ læith ok latæt suæria
DNᴵᴵᴵ 31810swaframt som hwor vm sik vili ey suara os fiorom morkum j brewa broth
DNᴵᴵᴵ 35024
III. (propr. topogr.)
Form.: framt (97); fremra (17); fremri (17); framr (9); fremstr (9); framarri (5); framazti (5); framir (4); framazta (4); fremre (4); fremsta (4); frammare (4); fremzta (3); framaztr (3); fremstir (3); fremstan (3); framur (3); fremztu (3); frammazsta (2); fræmra (2); framan (2); framarstr (2); fremst (2); fremstar (2); fremstur (2); fremrvm (2); fremstann (1); fremstum (1); *framntt (1); fremrí (1); framtt (1); fremstum (1); framazster (1); fframt (1); fromuztum (1); framazstu (1); fremztr (1); frȧmėr (1); framri (1); fremzsta (1); fremztum (1); frampt (1); frammt (1); framth (1); framarra (1); fremsti (1); framastur (1); framazsta (1); fręmre (1); framaztum (1); framasto (1); fręmstr (1); fromuztu (1); framare (1);
Gloss.: EJ (cf. corr.); ClV item alframr, (all-) allframr, (jafn) jafnframt adv.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item framt adv.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb framt adv., fremri, fremst adv., svá framt (sem); HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím item fremri; LP item allframr; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH fremri; AJ _; deVr _; Fr4 item framt adv., jafnframt adv.; NO item jafnframt adv.; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 326; Heidermanns 1993 209; Hægstad 1915 89; Hægstad 1916 207; Nygaard 1917 42
Genre. (expected): religious works [rel]: 90 (63); charters [dip]: 29 (18); contemporary sagas [bis]: 27 (17); romances [rom]: 27 (25); historical works [his]: 26 (41); family sagas [isl]: 13 (29); legendary sagas [fas]: 11 (10); legal works [jur]: 10 (23); unclassified [ ]: 6 (1); þættir [tot]: 2 (5); learned works [div]: 0 (7);
ÞH (red.) — January 2017
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
framm, fram - framvíss
...
...