fá·tǿkr adj.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
at hveʀ maþr. iafnt auþegr sem fatéocr. vngr oc gamall. kallar oc conor. at hveʀ maþr scyllde giallde honom éiɴ peɴing
●HómÍsl¹⁶(1993) 23r4Nu vilec męla viþ yþr fatéokia meɴ
~ lat.pauperes
PsAugSerm 198062 ●HómÍsl¹⁷(1993) 26r16auþga gerþe haɴ fátøkia
~ lat.divites dimisit inanes
Vulg Luc 1,53 ●HómÍsl³⁸(1993) 64r9Gefþu fatéokiom. Klǽþ neocþa
●HómÍsl⁵³(1993) 89r27auðgir menn. þęir sculo hialpa ꜵmum mꜵnnum ok fatœkium
HómNo³ 375at rikir menn rǽne æigi hina er fatøkre ero
ÓH619 11010fa tøcr cristin maðr mátte æigi hia þér vera
ViðrLaug619 2842oc hiᴛe þar kona eína fatøkia
ClemCod645 3816þꜹ́ voro fatǿc. en høfþo omegþ mikla. var svmar fanglítet
ÞBpCod645 326hann var ǫlmoso góþr oc armvitegr viþ fatøkia menn. at þvi øllo. es hann hafþe fǿre á
ÞBpCod645 3311bæði fato᷎kum monnum oc buondum
ÓTOdd 1378æinn hertekinn fatǫkian mann
ElisA 598ec ferr nu sæll hæim en ec for fatǫkr hæiman
~ lat.miser
Pamphilus 2406 Pamph 1084en þoat ec se fatǫk
~ lat.pauper
Pamphilus 2594 Pamph 11420konor rikar ok fatœkiar
Menota: 22ra24 Streng 463þetta aumlega. oc hitt fatœka lif. skiott liðannde
Menota: 8ra9 BarlA 1519kom hann ser i fatœka þionastu. með einum rikum manne
Menota: 20vb24 BarlA 3812Gerdu af ser rikum. fœtœka (!)
Menota: 23ra15 BarlA 4222geva ⸢fatœkom [var. fatękiom AM 232 fol] monnum
Menota: 33ra14 BarlA 5924fatœkom monnum til hialppar. oc firir þui skallt þu sva viðr leita. at bua firir þer. at fatœker menn flyti þinar almosogerðer. með sinum hondum firir guðs auglit
BarlA 5930gakk oc sel alla þa luti. er þu att. oc gef fatœkom mannum
Menota: 33rb31 BarlA 6015þui at hann hugleiddi val. þat. at ver erom aller af brœyskv efni komner. sua rikir. sem ⸢fatœker [var. vriker AM 232 fol, etc.]
Menota: 88va7 BarlA 16725varlla matte þann mann finna. er nv matte þar ⸢fatœken [var. fatækian AM 230 fol] kalla
Menota: 92rb26 BarlA 17526En firi þvi at hann sa sec bæðe fatœkan oc anauðgan þa þorðe hann æi þat at birta at hann var sva skylldr drotningi
Kgs 6921hinn fatœkia
Kgs 7435atto heraþs menn fund at of fatekia menn hver til lꜹg vera scylldv við þa
SneglMork 2413finnr oc vmagi eða fatœkr maðr ess kyns lic. þa ...
ÁKr 2928ræntor ok prouenðor Communs borðz yðars. varo míock litlar ok fatꝍkar
NoDipl ([c1300]) 1262sa maðr er aðr var fullsæll at fenu. þa verþr hann vesall oc valaðr oc fatøcr
Sv 1113sa broðer, er fatœkra manna fehirðzlum hefer at geyma
~ lat.qui ad usus pauperum portabat loculos
2935 Thom¹ 2918fatœkra manna fœða
~ lat.egenorum subsidia
5129 Thom¹ 516Væi þæim, er rong log setia, til þess at þæir fatœkum þrongui i dome
~ lat.pauperes
8227 Thom¹ 824Th. erkibyskup, er slikt þoler meðr sinum mickla fatœka fiolða
Thom¹ 14317avʀ við fatœkia menn
Bret 29827menn þottvz travtt þvilika ravsn set hafa i fatękv landi
Eir544 59b21fatækium
JBapt¹ 84523ef hann vill gera mik ⸢fatækian [var. fatękan AM 227 fol “B”, etc.] svein ... þa ...
StjC 59631liet Hiev drepa þa ... sva rika sem ⸢fatækia [var. fateka AM 227 fol “B”, etc.]
StjC 62830sua vm rikan sem fatꝍkan. vm ungan sem gamlan
Landsl 316sua þarf fatꝍkr maðr guðs sem hinn er meira a
Landsl 1413fatę́kiom monnom
Jón³ 1720eiɴ litill sveiɴ ok fatækr er nefndr Vꜹɢr
SnE 1395skolvm ver fysazt þꜳ lvti at eignazt, er oss leiði til himins, þat er heilvg speki, hreinlifvi ... astzamlig geymsla, fatækra gestrisni
~ lat.pauperum curam
VitAnt 13552 Ant 6327⸢fꜳtækvm [var. fátœkium MarS 1429]
MarA 35413Avðgir menn skylldv færa lamb ok fimm skilling ok gamla dvfv at svmra manna savgnn, en fatækir menn tva dvfv vnga ok tva turtvrv vnga
MarA 37211at hann skillde fe᷎da fatækan olmosumann a sinum koste vm tolfmanaðe
IslDipl (1341) 1734hann *hafnaði kirkiv iafnann ok miok mislikaði honvm at sia fatæka menn gvðs ok alldri villdi hann þeim hialp ne hvggan gera
Dugg657a 716þeir sogðuz vera fatekir sueinar ok koma ser þar i þionostu
Hallfr 83at gefa fatækum monnum
JBapt²A 88311Þessa tabvlam byðr drottinn varr at fatæki maðr beri fram
Mar655XXXII 46623Eptir þat vaknar fatæki maðr
Mar655XXXII 46626Hann var milldr við þurftuga ok fátœka menn
MarB 6725Frá fátœkium manni
cap.í einhveriu þorpi var einn fátœkr maðr
~ lat.Vir quidam pauper
MirMar1731 31328 MarB 816marga klerka ⸢fátœka [var. ok fatækia AM 234 fol] ok ólærða menn
MarB 10229fatøk kona
~ lat.paupercula mulier
SpecH 262a18 (VII 110) MarS 25227Þar kómu konur fátœkar ok kváðusk komit hafa at langt
NjM 32314Tueir menn uoru i einni borg annarr auðigr miǫk enn annarr ⸢furðulega [var. hardla AM 226 fol “A”] fatękr
~ lat.pauper
Vulg 2Reg 12,1 StjB 5163ölmusugjæði við fátækja
Æv⁴ 201latið eigi ⸢fatękian [var. fatækan AM 226 fol, etc.] oc utlendan sigrvegara troða iorð oc afreks verc feðra vaʀa
~ lat.pauper
Alexandreis 541 (II 356) var. Alex 314 → Alex AM 226 fol 132va37fatękum monnum
Mar233 4459Fyrir þá skynsemd höfum vér nokkut greint af þessu fátæku landi, at ... lofist því framarr várs herra nafn
GBpD 62þá rentu, sem han tók af heilugu altari fyrir sín störf, lagði hann alla fram fyrir guðs ölmusur, fátæka frændr sína
GBpD 1333hnigu fátækir menn niðr af sulti
GBpD 5611Sá bóndinn, er fyrr tekr með honum, slær niðr XX geldínga fyrir fátæka menn biskups
GBpD 799hvar mun ek þa standa, fátækr maðr, sem mállauss í fáfræði minni
GBpD 12128hann víkr sér af þeirra veg, sakir ... fátæks búnaðar
GBpD 12224vel mætti fljóta fátækr maðr, þótt hann hefði með stjórn nauðsynliga hluti
GBpD 14328alla sína daga var hann, sem lesit er, fátækra faðir ok válaðra viðrhjálp
GBpD 16119fæði hann fátækan mann á hvert laugarkveld
GBpD 16620hér berr eigi til giptuligar þeim fátæka manni, en hann gleymir á líkan hátt efra enda, sem fyrr var lesit, ok því ferr fiskr brött með allt hans færi
GBpD 17937hann lagdi mickla stund ꜳ at elska fatǫka menn
ÞBpA 20913lagdi hann þa enn til fronda sinna fatǫkra nokkur fe
ÞBpA 22218Biskups-efni villði oc lata fa fatæcvm monnum mat i t‹v›av mal, enn Kolbeinn rak þa i gesta-hus oc let þeim gefa ein-mælt
StuᴵK 26123Kolbeinn het fylgdar-maðr Þorvalds. Hann senði Þorvaldr til fvndar við einn fato᷎kan bonda, er Amundi het; hann var omaga-maðr mikill ok þing-maðr Rafns
StuᴵK 3087Þat var mælt, at þeira hibyla væri mestr mvnr, hverssv gnoglig voro ok god firir klæða sakir ok annars, adr þeir komo vm nottina, ok huerssv urækilig ok fatæk uoro, er þeir foro aa brott
StuᴵK 40422Ion var vel fiareigande ok atte at øllu vel gert, enn þa var allt snavtt ok fate᷎kt, er þeir foro i brott
StuᴵᴵK 20624Mann fall sua mikit i svllt fyrir sunnan land af fatæku folki at
AnnSk 20337hann hirti um fatęka menn
MMA 52534ok þar með alla alþyðu. vnga menn ok gamla. sæla ok fatæka. konur sem karla
ÓTᴵ 323allir enir fatækari menn attu litlar iarðir
ÓTᴵ 21511þionaði hann guði bæði nætr ok daga með helgum bænum ok olmoso gerðum er hann ueitti marg hattaðar fatækum mo᷎nnum
ÞorvVÓTᴵ 2962fatækr ... edr urikr
Stj¹ 1508Þer ... komut fyrir þann skylld ‹heghat›. at þer uilldut sia uarn fatækan ok ueslugan landzskap
Stj¹ 21236Var nú gefit (gullit) á gjörfan tein at tæra herteknum til frelsis, en fátækum til magfyllar
Æv⁷764 267⸢Snauðir [var. svá bar til at fátækir var. Njála 1384: GKS 2868 4° “G”, etc.] menn
var. NjM 934 → var. Njála 1384: GKS 2868 4° “G”var þa ok mikit hallæri fyrir sunnan land ok mikit mannfall af fatęku folki
ÞBpC¹ 36721⸢fátœka [var. fatękia GKS 3268 4°] menn
Jb 1081⸢fátœka [var. fato᷎kia AM 134 4°] menn
Jb 11210blidr vid ⸢fꜳtæka [var. fatækia HákFris 5822] menn
HákFlat 23215enum fatęka
Martin² 57613svá eru þeir feðgar fátœkir at fémunum ... at nær er úti annarr biti, þá er annarr er etinn
Reykd 20614rikum sem fatækum
Thom² 30726hann (ɔ: Thomas) uirdi alldri at minna godan mann, þo at fꜳtækr ueri, ok alldri uondan at framar, þott ferikr uęri
Thom² 30736þott þeir kunni litillar bindendi eda veite sma muni Kristz fatækum
~ lat.pecuniæ in pauperes pie erogaverint
35023 VP 35013at finna hina ⸢fatækare [var. fatækri AM 232 fol “B”]
VP 4297fátækum monnum
VP 4525Nú hafi þér beðit mik lítils, herra, ok fátœks hlutar ok skal sá yðr eigi synjast
Parc 2017fatækum monnum
Ambr 4726fatækium monnum
~ lat.pauperibus
PassCaec 21424 CecA 2904hann let bioda .xii. fatækum monnum til bordz med ser umfram um þat, er hann fæddi marga fatækia annars stadar
Greg 3926enn fatækia
Martin³ 6096þorpkarli einum fatækum
Martin³ 63410mislikadi honum at sia fatæka menn guds
~ lat.pauperes ... Christi
721 Dugg681a 73*gaf hann þa allt þat er hann atti fyrir guds saker fatækum monnum
~ lat.pauperibus
8820 Dugg681a 883eg er fatækur at peninngum en þo fatæk‹a›ri at riki ok uirdingu
Rém 8830þott þu eiger hid fatæka Frackland
Vikt 3621Nu er þat synt ath heimurenn hatar hvern fatækann þȯtt margt gott kunne
Adon 7111Þessi madr ... uar i uerolldinni fatækr
~ lat.pauper homo fuit
HelChron 106259 MarE 53921at uijsu er þetta kuennmadur. og eigi er eg alþÿngis fatæk
SigÞǫgl 2029þui offre sem gęfizt j [va]dmalum. þad let [hann] gefa fatækum monnum
LBpA 874þetta skylldi gefa fatækum monnum j valld
LBpA 10223skyllde þetta vt gefa og skipta med fatækum gesta madur. þeim sem honum þotte mest þurftuger
LBpA 10224bæde gavfvgra og ⸢fathara [var. fatækra Ambr 4937]
AmbrReyk 9018jafnt frꜳ rikvm sem fatheikvm
ServReyk 20117þeir mundu hyggja sem hér eru fœddir á þessu fátœka landi, at þeir mundu í paraðis komnir vera
Blómstrˣ 4913vij kẏr oc skal gefa miolk vnndann einni fatækum monnum huernn miduikudag j bæde mal
DI VI (*[c1480]›Bps A II 1ˣ) 3228þvi giarnan vilium vier epter vorre fatækre makt til hialpa
DI IX (*1522›Lbs 62ˣ) 852Jtem fatekkir Ericer sanger v m. m. leiga
DN IX (*1340›vid 1588) 13629firir þvi at þu hevir brughðit mer þessom bryghðslom. þa er nu þess vert at þu seð sva leidd til minnar sengar sem ein fatꝍk frilla
FskAˣ 3853eigi hefur hann forsma̋d ok eigi hefur hann fyrirlitid bæn fateks
~ lat.quoniam non spreuit neque despexit deprecacionem pauperis
2018 (Vulg Psalm 21,25) GlossPsalt 2118Amundi var fatækur madur ok bio þo hann ætti mikla omegd
HrafnAˣ 22416hann var stórlyndr ok stórgjǫfull við vini sína, en ǫrr ok ǫlmusugóðr við fátœka menn
Hungrvˣ 10713eigi byrjar yðr svá ríkum konungi mikils at virða þótt fátœkasta land Hispania hafi undan gengit yðvarri tign
KlmBˣ 13435fatækr ath likam ok i hiarta
~ lat.pauper corpore et spiritu
MirMar1896 27a15 MarD634ˣ 7432Allt þat ... gaf han leyniliga fatækum monnum
~ lat.indigentibus
MirMar1896 27a42 MarD634ˣ 7446þessi læknidomr er sameigin fædzla þessarra manna fatækra
~ lat.pauperum istorum
SpecH 261a48 (VII 108) MarD634ˣ 88311otalligr fioldi ... rikra ok fatækra
~ lat.divitum et pauperum
HFars 178039 MarD635ˣ 66010Stilliliga fȯr hann med allrj eptergiord epter þær, bædi j fiegiofum vid kiennemenn og so vid fȧtæka menn
PBpˣ 42526Þótti ok mǫnnum mikils um vert, er hann hafði *slíkum stórflokkum saman komit í svá fátækum sveitum
StuᴵᴵR11127ˣ 4127Hann hiet þa a hinn sæla Thorlak byskup, ad fæda v. fatæka menn
ÞBpC³ˣ 35618heyter Þorkiell ... ad þeir bäder skylldi fara j Skäla hollt, ad Thorlaks messu vm sumarid ad syngia psalltara og giefa mals verd fatækum manne a messu daginn
ÞBpC³ˣ 3619hietu þeir ad giefa fatækum monnum af veide sinne Thorlake byskupe til þacka
ÞBpC⁴ 38932vid tökum klæde frä einum fätækum manne firer vtan riett
~ eng.poure
3716 ÆvMið¹⁹ˣ 373þui bid eg þig fielage, ad þu giórer vel thil fätækra manna, og Heilagrar kirkiu
~ eng.porë men
3729 ÆvMið¹⁹ˣ 378Eirnn fatækur madur gyptist eirne fatækri kuynu
~ eng.pore
10031 ÆvMið³⁴8ˣ 10017göder menn bädu hann gióra lÿkn enum fätæka
~ eng.þe pore
719 ÆvMið⁵ˣ 75Huersu ad mann skal vitia siukra og fatækra
cap.
cf. simplex tǿkr (16)
Form.: fatækum (15); fatækra (6); fátœka (6); fatæka (5); fatækr (4); fátækum (3); fatækan (3); fatœka (3); fátæka (3); fatœkom (3); fatęka (2); fatækium (2); fatæk (2); fatæki (2); fátækir (2); fatøkia (2); fatækia (2); fatækur (2); fatœkia (2); fatœkra (2); fátækr (2); fatœkr (1); fꜳtæka (1); fatꝍkan (1); fátœkium (1); fatǫkr (1); fatækian (1); fátækja (1); fathara (1); fátæks (1); fátøkia (1); fato᷎kum (1); fátœkir (1); fate᷎kt (1); fatøcr (1); fatækare (1); fatǿc (1); fätæka (1); fatækir (1); fátœkar (1); fatꝍkar (1); fátœks (1); fȧtæka (1); fatekia (1); fatæcvm (1); fato᷎kan (1); fatœker (1); fátækan (1); fatǫk (1); fatœkiar (1); fa tøcr (1); fätækra (1); fatæku (1); fatękv (1); fátæku (1); fateks (1); fatéocr (1); fatœkium (1); fatꝍkr (1); fatękum (1); fatøkre (1); fatœkum (1); fꜳtækr (1); fatækre (1); fatekkir (1); fatekir (1); fatéokiom (1); fatę́kiom (1); fatœkan (1); fátœkasta (1); fatøk (1); fatækari (1); fatækari (1); fatǫka (1); fœtœka (1); fatǫkian (1); fatꝍk (1); fátækra (1); fatéokia (1); fꜳtækvm (1); fátœkr (1); fatękr (1); fatækann (1); fatœken (1); fatheikvm (1); fatǫkra (1); fatęku (1); fätækum (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl -æ-; WPA _;
Litt.: Gerhold 2002 98-103; Gundersen 1961 [KLNM 6] 687; Gunnar F. Guðmundsson 2000 290-1; Hermann Pálsson 1984 [Gripla 6] 44; Hægstad 1915 52; Inga Huld Hákonardóttir 2000 52, 54; Pirinen 1959 [KLNM 4] 202; Páll Vídalín 1854 160; Seip 1955 106 112 135 163 183 191 242; Ásdís Egilsdóttir 2000 243
Genre. (expected): religious works [rel]: 66 (37); contemporary sagas [bis]: 29 (10); romances [rom]: 13 (14); historical works [his]: 11 (24); legal works [jur]: 5 (13); charters [dip]: 5 (11); family sagas [isl]: 4 (17); unclassified [ ]: 3 (1); learned works [div]: 2 (4); þættir [tot]: 2 (3); legendary sagas [fas]: 0 (6);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net