1dul sb. f. [-ar; -ar]
(cf. dul sb. n., dula sb. f., dulr sb. m.) 1dul sb. f. [76] 2dul sb. n. [1] 1dula sb. f. [1] dulr sb. m. [10]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) skjulen, tilsløring, forklædning, hemmelighedskræmmeri, blændværk ⫽ concealment, disguise, secretiveness, delusion
●●● eige scal sva elsca þa (ɔ: eftirmǽlismennina) at helldr sem vine sína. helldr sem óvne (“ɔ: óvine”, ed. note). þuiat þeir gøra oꜱ dul
●HómÍsl³³(1993) 53v24●●● let Helgi ... koma þofahatt a hofut honum til dular
Dpl 15029●●● Badar bera þær dular klædi ... Drambseme talar suo under sínne dul
Theol AM 672 4°¹ 11r12●●● vér fórum þá svo sem leynandi voru athœfi, en nú byrjar oss upp at láta fyrir yðr, hvat vér höfum unnit í vorri dul ... ek vil eigi lengr fyrir yðr dyljast
Mág² 357
● draga dul/dular [á ! / yfir e-t] tilsløre (sandhed), lægge skjul (på ngt), hemmeligholde ⫽ cover up (truth), conceal (sth.), keep secret
●●● ⸢drogu [var. drapv ÓH 2243] þo dul yfir ferd hans
ÓHFlat 17221●●● enn fyrir þat ad hann markadi kuiguna ok dro dul aa. dæmum ver ad hann skal luka þriatigi marka hola kirkiu j fullretti sitt
DI V (1473) 70110●●● mun verda nu ‹meir› þreyngt kosti þinum en ver ætlodum ef þu hefdir eigi dregit nu dular ꜳ og sagth mier hid sanna
MHFlat 25731
● drepa dul [yfir e-t / um e-t] lægge skjul (på ngt), hemmeligholde ⫽ conceal (sth.), keep secret
●●● Freyviðr ok Arnviðr riðu út á Ullarakr ok hǫfðu með sér Jákob konungs-son ok ⸢drápu þó dul um hans ferð [var. leyndo þo honum AM 38 folˣ “J2”; drapv þo dvl ifir hans ferð ÓH 2243]
Hkrᴵᴵˣ 1928÷ hofðo með ser Jacob konungs son. oc ⸢drapv [var. drogu ÓHFlat 17321] þo dvl ifir hans ferð
ÓH 2243
● með/við dul i al hemmelighed ⫽ in secret
●●● var Helga þar með dul, ok lá í yztu sæng í skála um vetrinn, ok hafði fortjald fyrir
Bárð564 1413●●● yðr má kunnigt vera, ⸢hversu [var. ollum saman víd dul AM 590 a 4°ˣ] vér fórum af Miklagarði
var. Mág² 165 → Mág AM 590 a 4°ˣ 6v32
2) selvbedrag, indbildskhed ⫽ self-delusion, self-deception, conceit
●●● míkla dvl hafi þer Bretar at þer ætlið að taka riki vart
~ lat.iactantia
HRB 4752 Bret 29230●●● (proverb.?) Vera kann ... at drænglæysi hafi dvl i hiarta
StjC 39518●●● hefner þer dul þiɴ er þu þottiz þer eíɴ æríɴ ok leítader ecki epter uid adra menn
BandK 3118●●● guds helgir menn ero fullir med myskunn, enn þu, fiandi, ert þrutinn med dul ok drambvise
MarE 5576●●● meistarinn segir ath dętur heimskunnar dul og ranguirdinng leika ath þeim monnum er suo treysta sijna ꜳgięti ath þeir hyggia o᷎nnguan ser fremra
Hect 14313●●● dul er þat mikil j daligum kroppe sem þu att hlut ath er þu ætlar ... ath eingi mune uoga ath beriazt j moti yckur
SigÞǫgl 16714●●● svá er hann nú stappaðr upp af dul ok drambvísi, at nú ætlar hann sér alt auðveldliga ganga eptir sinni fýsi
KlmBˣ 15010÷ en eige scal sva elsca þa at heldr sem vine sína. heldr sem óv‹i›ne. þuiat þeir gøra oss dul
●HómÍsl³³(1993) 53v22÷ Vita villda ec hvaðan Alexander tekr þa dul at hann mone niota mega þess rikes
Alex 3021÷ æighe af sialfs sins skilneng of miok ofvilnaðez mæðr nackorskonar dul eþa drambe
Thom¹ 3111÷ segia erkibyskupenn alla gotu hegomlegan veret hava með sinne dul oc drambe
~ lat.superbum
10326 Thom¹ 10223÷ at ... hans forz ok folska mœþez ... sva at hans dul ok dramb dræifez ok værðe at allz engo
~ lat.arrogantiam
22437 Thom¹ 22423÷ þeir kváðuz ætla at færa í hóf hans dul ok gefa dýrum hræ hans
ÁsmS 969÷ væit ek dramb þitt ok dvl
~ lat.superbiam tuam
Vulg 1Reg 17,28 StjC 46314÷ borgar ‹menn› ... bꜹlfuðu Mario ok Rómuerium ok kꜹlluðu þa hǽimska af dul sinni
~ lat.male dicere Romanis ac Mario uecordiam obiectare
13226 Rómv595(2010) 1323÷ ⸢míkla dvl hafi þer Bretar at þer ætlið að taka Riki vart [var. gnægia hafi þer Bretar dul oc dælsku AM 573 4°]
~ lat.iactantia
HRB 4752 var. Bret 29230 → Bret AM 573 4°² 58v13÷ Seg sua ... þa er þu kemr til heliar at Bretar kunna fleira en dul oc hol
~ lat.iactantia
HRB 47519 Bret AM 573 4°² 59r1÷ Dvl vęttir ok uil at lina mvní erfiði ok uíl
Gramm¹ 22010÷ at skiptingrinn þinn hugsaði með dul ok ofbelldi, at guð ... mundi senda þér fé
Æv⁸⁷ 26523÷ þu mvnt v sigr fá. huart sem þu hættir aa ædru edr dul
Gyð(1995) 787÷ oc bryti niðr ofdramb þeira oc ‹dul með› myrkum figurum emend. JBapt 87722: AM 233 a fol “B”
emend. JBapt²A 87722: AM 233 a fol “B”÷ Judas ok hans kompanar taka nafn af þvi at þeir eru uilltir af Íuda tru sva framarliga. at þeir kalli sik eína ꜳ rettri tru standa. ok af þessi dul taka þeir nafn
~
PS 326 Pétr SÁM 1 7rb38÷ leku oft at honum dętr hæimskunnar þær dul ok ranguirding suo at hann uisse æigi georlla huerr hann uar
FbrFlat 20836÷ eins manz uanstilli sturlar heilaga kristni med dul ok drambuisi
Thom² 3682÷ (hann) sagdi ... suma svikna af sealfra sinna dul ok drambi
~ lat.iactantiæ
43131 VP 43113÷ gengr þessi maðr sva fram i ⸢*dvl [Holm perg 7 fol “B”; non emend. diol] sinni
emend. KonrA 6816: Holm perg 7 fol “B”÷ hyggr þu at ek munda vilia briotazt j uonarlausri dul
Vikt 202÷ Finnazt munu þeir sagdi Kodier at þit fostbrædr munut meira wid þurfa enn dreizs ok dul at sigra þa
Vikt 2816÷ er þier þat uonar laus dul at ek muna vilia ganga med þier þott þu eiger hid fatæka Frackland þar sem ek aa hit agæ‹t›azta land er j er heiminum sem Indi‹a›land er
Vikt 3620÷ Nu sem kongrinn heyrde þessa hans dirfd og dul ... þȧ uard hann geysiliga reidur
Adon 952÷ hann hafdi af ouininum þegit sier oþarfa gripi, þat uar dul ok drambuisi
MarE 6313÷ vnndr oc odęmi kalla ec þath ... hue micil dul mꜳ liggia ij huerium þorpara. veit eg eigi huat þu skallt uith mig at beriazt
Hect 10222÷ allmikil dirfd og dul sækir þic og ny farinn heiman er þu ætlar at uoga at beriazt uid ockr brædur
SigÞǫgl 1678÷ reikandi j fyrrgreindu trausti dular og ovitzku stad af stad
DI VI (*[1479]›JS 308ˣ) 2459÷ lenge helldr þü ä du᷎l þinne, þuiat þu veist ögiǫrla hvad þü ätt fyrir hǫndu᷎m
~
Rafn 1830 1715 HG AM 590 b-c 4°ˣ 38v25÷ ek væntir þess at fleira man vid þurfa enn dul ok hol ef þu sigraz ꜳ þeim
KlmB1980ˣ 19114÷ Þat er mikil dul at þú þykkisk betr kunna en allir aðrir menn
Vápnfˣ 3420÷ morgum hefer kapp og dul komet j mikla skømm
Þiðrᴵˣ 4025÷ Nu hefui egh xvij vetur ath alldri. enn hann hefuer enn ei xij vetur alla edur ⸢hveʀ man sa einn madur ath mier man dul [var. hvørt mun sa vera nockur madur, er mier mun nockur dul j AM 177 folˣ “B”] ath beriast vid
Þiðrᴵˣ 414÷ ætlar þú þér mikla dul at fá hennar svá ósæmiliga
Þórð²ˣ 1862
● draga (þá) dul [á sik/e-t / yfir sik] [■] være indbildsk, være (så) indbildsk (at ...), bilde sig ind (at man kan ...) ⫽ be (so) conceited (as to ...), delude oneself (that one can ...)
●●● ma þat eigi uel saman fara at ver sém dust oc aska en ver dragim a oss þo at huaru dul oc dramb oc þykkiumz ver þar til mikils førir er ver erum naliga til enskiss
Hóm655XI 602●●● Þu dregr ifir þik þa dul, at þer muni veitaz su spekt
Jón⁴ 50417●●● þeir draga dramb ok dul a sialfs sins hiarta
~ lat.superbiam
54836 VP 5495●●● Ecki veit eg ... huadan þu dregur þꜳ dul ꜳ þig, at þu suaraʀ suo drembiliga sliks mannz ordum
Jarlm² 207÷ hlifa huorki dȯttur minne nie hennar syne. og launa henne so dul og dramb er hun hefer ꜳ sig dregit
Adon 12422÷ kvezt leiða skyldu smákonungum at draga [var. + þä AM 590 a 4°ˣ] dul á sik
Mág² 10831÷ hefir honum dregit til mikilar ogiptu at hann dro þa dul ꜳ sik at bida min heima
KlmB1980ˣ 1995
● hyggja fyrir sér dul [■] bilde sig ngt ind (hvis man tror, at man kan ...) ⫽ delude oneself (should one believe that one can ...)
● mǽla sér dul bilde sig ngt ind ⫽ practise self-deception
●●● mest uo᷎n ... at þu fiɴir sialfaɴ þik firi, ef þu mæler þer dul
HeiðrR 4015÷ muntu og finna sialfann þig fyrir, ef þu mæler þier dul
HeiðrUˣ 11912
● setja þá dul yfir höfuð [sér] [■] være (så) indbildsk (at ...) ⫽ be (so) conceited (as to ...)
● ǽtla sér (þá) dul [■], ǽtlask dul [■] være indbildsk, bilde sig (ngt) ind (hvis man tror, at man kan ...), bilde sig ind (at man kan ...) ⫽ delude oneself, deceive oneself (should one believe that one can ...), fool oneself into thinking (that one can ...)
●●● Hálfdan mælti: hve mǫrg skip hafi þér? ... vér hǫfum þrjú skip ok hundrað manna á hverju. Hálfdan mælti: víst ætlaz þú mikla dul
ǪrvS 5320●●● Hrafn ... bað Finnboga gyrða hlassit ... Finnbogi bað hann þa vnder drepa. hann ques eigi þa dul ser ætla
Finnb 4510●●● ættli þit yckr ok meire dvl en dæmi finnizt til ef þit ættlid at strida wid þa brædr
Vikt 1520●●● er þad hin fyrsta bæn min vidr þig frændi at þu afleggir at ætla þier þꜳ dul og *heimsku at vinna þinn fodur j stridi
GibbC 1017●●● muntu ætla þier mikla dul ef þu villt iafnast vid hann vmm nokkurn lvt
Þiðrᴵˣ 4021●●● Eigi mun Sigríðr fyrir þér fíflast láta, ok ætlar þú þér mikla dul at fá hennar svá ósæmiliga
Þórð²ˣ 1862÷ Er þat ilt, at ætla sér dul þá, at vánarlaust sé, at hann geti upprisit, þóat hann falli
HG 1014÷ Senniliga ætludu vínnumenn ser dul. at vekia sofanda moti þínum vilía
~
HMSᴵᴵ 13822 Nik Holm perg 16 4° 49v7÷ Nu eru brogd j ok diarfr ertu er þu ætlar þer suo mikla dul þar sem ek hefir huern felldan er uid mik hefir bariz
StSt335 1343÷ Gudrun reid draumin ok kvad þat fyrir ellde, er iarn dreymde, ok dul þeirri, er þu ętlar þik aullum fremra
Vǫls 905÷ eigi kann eg Hrolfe ad ætla þessa du᷎l, eda ǫdrum þeim konungi er so litlu riki stïrir, þeir sem ädr hafa beded hennar þeir köngar er haft hafa undir sig adra skatt könga
~
Rafn 1830 794 HG AM 590 b-c 4°ˣ 15r19÷ hvárki þú né Jamund þurfit þá dul ykkr at ætla at vinna Karlamagnús
KlmBˣ 20619
3) nægtelse ⫽ denial
● ganga dul [fyrir e-m] sværge benægtelsesed (cf. duleiðr sb. m.) ⫽ swear an oath of denial
Form.: dul (65); dvl (6); dular (3); drápu (2); du᷎l (2); Dvl (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 221
Genre. (expected): religious works [rel]: 25 (21); romances [rom]: 25 (8); legendary sagas [fas]: 13 (3); family sagas [isl]: 8 (9); historical works [his]: 5 (14); charters [dip]: 3 (6); learned works [div]: 0 (2); legal works [jur]: 0 (7); contemporary sagas [bis]: 0 (6); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
duga - dús
dáð - eða
...
...