2bǽgja (spec.: bíægia Nik Holm perg 16 4° 27r¹⁸; bꝍgir var. BlFar 280²⁶: NKS 1642 4° “Ta”, etc.; labialise---) vb. [-gð-]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-m/e-u] [div. præp.konstr.] drive (i en vis retning), trænge, skubbe ⫽ force (in a certain direction), push
●●● ef menn beita þrabeiting oc siglir hinn a uæðr þeim oc bægir honum at bergi eða boða
BlFar 28215●●● bꝍte þeir spell er honum bægðo af leið
BlFar 28217●●● Þa kemr at honum trøllkonan oc se᷎kir hann einart. ok be᷎gir honum til fiallz
GBpA 11324●●● komu þar annarra manna hiarðrekar ok ⸢bægdu [var. skyfdu AM 227 fol “B”] þeim ifra
~ lat.eiecerunt
Vulg Exod 2,17 Stj¹ 25713●●● hann hafðí bægt skípínv ... ǫr lægínv
GullÁsuÞHulda 19227●●● hann var sva fothrumr, at hann matti eigi i fio᷎lmenni vera ... vard honum bægt af fiolmenninu, sva at hann fell
Ambr 4826●●● er hann nú svá sem kominn á gjáarbarminn, ok hyggr, at skessan muni vilja bægja sér í gjána
SǫrlaStˣ 4148÷ þat er hafnar ran ef maðr hꝍggr festar manz eða lꝍysir oc ⸢bægir [var. bꝍgir NKS 1642 4° “Ta”, etc.] þeim or lægi sem aðr lagu firir
BlFar 28026÷ skolu þeir uegia er ytri sigla sua at eigi bægi þeim a land er inztir sigla
BlFar 28214÷ leika þá við léttir útnyrðíngar ok bægja þeim suðr undir Skotland
GBpD 4929÷ Þa kemr at honom trollkonan oc ‹sækir hann ok› vill bægia honom til fiallðz
StuᴵK 23012÷ þat er hafnarrán, ef maðr høggr festar manns eða leysir, eða bægir þeim ór lægi er áðr lágu fyrir
Jb 2486÷ ef menn sigla með landi fram í samfloti, þá skulu þeir vægja er ytri sigla, svá at eigi bægi þeim at landi er instir sigla
Jb 25013÷ ef menn beita þrábeiting, ok siglir hinn á veðr honum ok bægir honum at bergi
Jb 25014÷ þá bꝍti þeir spell er honum bægðu af leið
Jb 2511÷ og giet ec hann vilie oss fra þeim bæia
FriðBˣ 7224÷ Kúrir sigldu þegar eptir honum ok bægðu honum þegar frá landinu
Knýtlˣ 2017÷ Þóttuz þeir allir eiga vantalat við hann, reið þá til annarr, en annarr frá, bægði hverr ǫðrum; en Ásgrímr var því ríkari en aðrir, at hann helt í stigreip hans ok gætti svá til, at honum yrði eigi frá bægt
StuᴵᴵR11127ˣ 29115÷ Þóttuz þeir allir eiga vantalat við hann, reið þá til annarr, en annarr frá, bægði hverr ǫðrum; en Ásgrímr var því ríkari en aðrir, at hann helt í stigreip hans ok gætti svá til, at honum yrði eigi frá bægt
StuᴵᴵR11127ˣ 29117÷ iord skuldhæ bæghæ hwar annare till frialsis
DNᴵᴵᴵ 38135
2) [e-m/e-u] [frá e-u / af e-u / til e-s] presse, tvinge, undertrykke, holde nede, genere, hindre ⫽ force, repress, tyrannise, distress, hinder
●●● En þa dvelia þeir crossförina ef þeir föra eigi þegar af hendi er þeir vito at cross com ⸢ef eigi bægia navðsyniar þeirra [var. navðsynia lavst GrgKonᴵᴵ 17311]
●GrgStað 25113●●● taca hinir auðgu traust af fe sino oc bægia þeim er felauser ero sva at þeir mægo æigi retto na i þeiʀa viðr skiptum
Kgs 4013●●● tok Kenkres pharaó at bǽgia kosti Israels fólks a Egipta landi
Encᴵᴵᴵ415 5311●●● Magnus byskup kom ... með brefum þeim er erkibyskup sende þeim mønnum er Guðmundi byskupi be᷎gðu eða buðu af embe᷎tte. sinu. eða honum uilldu þrøngua
GBpA 2441●●● Sigmundr ok Þorkell bægja þeim, ok hǫfðu þau it minna af ǫllu
cf.tóku þeir Þorkell ok Sigmundr at óhœgja Ástríði byggðina
1513-14 Glúm 1522●●● hun villdi eigi giptaz, en henne var til þess miok bægt
Steph 30311●●● setz hann vpp ok etr geysi graðvgliga, - ok æigi mꜳ þat ꜳ sia, at honvm ⸢leggi fotbrotit fyrir briost [var. bagi fotbrotid AM 589 d 4° “C”]
var. ClarA 2221: AM 589 d 4° “C”●●● þa horfa mier marger hluter þunngliga ... og bægia mier fra Byskupligu valldi
JBpC(2003)ˣ 1211÷ varer lærder menn vilia fra bægia þeire forsío er han (ɔ: konungrinn) a at hafwa firir heilagre kirkiu
SvR 116÷ *Steinolfr bægdi henne ok var hon fyrir þvi vuin hans
GullÞ 621÷ þar næst inti hun til, at henni var bægt til at giptazt
Steph 30518÷ þrau‹n›guizt fyrer hann einn ok annarr, suo ath alldri fær hann inn komizt. Ok þott hann leiti suo til, ad eingin madr syniligr megi honum fra hrinda, bæger honum ei þui sidr guds domr osyniligr
Thom²y 47523÷ hier med jnntte hvn og fyrer honvm at henne var bægt til at gipttazt en henne var þat ecki med og villde helldr fara aptvr til Mikla gardz
StephReyk 2374÷ slijkir bægia þeim Liotolfi, ok leggia vnder sig allann dalinn
Svarfd(1966)ˣ 2012
● vindr/veðr bǽgir [e-m] [div. præp.konstr.]
●●● uillda ek fara til Roma borgar. Enn vedr bægdi oss higat
~ lat.appulsus
18930 Gyð(1995) 1894●●● bægir þeim uinndr ok na þeir eigi Gardinum
●Dám 8430●●● hann fær mikin storm j hafit og þvervidre so at vindvren bæger honvm af sinvm veg og vestvr j hafit
StephReyk 21412÷ Nv sigldi Haralldr konvngr norþr. oc vicv eɴ ꜹstr til Limafiarþar. oc mest fyr þa soc at veþr begþi þeim
Mork 1666÷ bægði þeim veðr sva at þeir vrðo at leggia at i Angri
HákFris 48820÷ logðu þar til hafnar er þeim bægði veðr
EgM(2001) 729÷ Nockuʀum kaupmonnum or Orckn eyium. bęgdi stormur at Fǫreyium þar sem fyrir uar biorg ok bǫdar
ÞBpA 2352÷ Eftir þetta sigldi Haʀalldr konvngr norðr firir *Vendilskaga bægðí þeim veðr. ok lǫgðv vndir Hlęsey
Huldaᴵ 1891÷ honum bægði ueðr ok bar hann til eyía þeira er Syllingar heíta
ÓTᴵ 1618÷ Svá berr at eitt sinn, at veðr bægir þeim, ok til eyjar þeirar, er kǫlluð er Sámsey
ǪrvM 9424÷ Nu foru þeir ok bægdi þeim vedr ok komazst þo fram
Grǿnl 4512÷ ok ætlada ek til Romam, ef eigi bægdi oss vedr ok bære hingat
Steph 28819÷ bægdi honum vedr sua, at hann vard at leggia at j Angri
Hák81 4935÷ þeir laugdu farmín ꜳ eitt sker. þuiat uedur bægdi þeim
Harð 16226÷ Hann siglir í haf. Honum bægir veðr at Noregi
Hem1010 309÷ bægði hánum veðr
Blómstrˣ 1622÷ sigldi Haʀalldr konongr norðr. oc veik enn austr til Limafiarðar þui at sva bægðe þeim veðr til
FskBˣ 2596÷ siglði Haraldr norðr fyrir Vendilskaga; bægði þeim þá veðr, ok lǫgðu undir Hlésey
Hkrᴵᴵᴵˣ 12612÷ bæger honumm nordann vedur og hefr hann sudur vmm Sikileÿ
MírmA179(1997)ˣ 891
3) [?e-u] opgive, undlade ⫽ give up, abandon
B. bǽgja + præp./adv.
braut: bǽgja (í) braut
[e-m] [af e-u / frá !] drive væk, trænge bort ⫽ drive away
●●● var lengi nætr, áðr þeim varð bægt frá í brott
Glúm 843●●● stẏrk austan vedr bíægia þeim brot af Frigia
~
HMSᴵᴵ 9738 ●Nik Holm perg 16 4° 27r18●●● synda þokan bægir þeim brott af upplitningar hæd
MarE 68322
við: bǽgja við
● ‖ impers.: bǽgir við [!] [e-t] [e-m] (ngt) går imod (ngn), (ngn) møder modstand ⫽ (sth.) goes contrary (to sby), (sby) meets resistance
●●● ek uínn eid at bok sem ek ueít rettazt ok saɴazt ok hellz at lo᷎gum ... hellz at logum suo munu þer mælt hafa ⸢þat bager hellz nockut uid [var. ma kalla nockut sueigt BandM 343]
BandK 3326●●● fann (Grettir) alla ina meiri menn, ok bægði honum svá við, at hvergi fekk hann vist né veru
Gr 2019
C. bǽgjask
[við e-n] [til e-s] være genstridig (over for ngn) (og derved fremkalde ngt), strides (med ngn) ⫽ set oneself up against (sby) (with consequences), clash (with sby)
●●● (proverb.?) er betra at hneigiaz til virþingar viþ eɴ bezta hofþingia. en begiaz til storvaɴdreþa
SveinkaMork 31227●●● vill hann eigi við þá bægjask
Laxd 498●●● (proverb.) betra er ad vægiast til gods, enn bægiast til jlls
ÁBpˣ 9415●●● vilda ek, at ... þú settir eigi niðr vandræðamenn þá, er bægjaz vilja við oss
Vatnˣ 6617÷ aller voru þrottner ad bidia hann til, og hann sȧ ad þä var vid aungua ad bægiast, nema j möti Guds vilia væri
PBpˣ 4119
Form.: bægir (8); bægði (7); bægt (7); bægia (6); bægdi (6); bægja (4); bæger (3); bægi (2); bægiast (2); bægðu (2); bægjask (1); bægdu (1); bíægia (1); be᷎gir (1); be᷎gðu (1); bagi (1); begiaz (1); bægjaz (1); bǽgia (1); bęgdi (1); bægðe (1); bæia (1); bægðí (1); bæghæ (1); bægðo (1); bager (1); begþi (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Grøtvedt 1939 94
Genre. (expected): religious works [rel]: 12 (17); family sagas [isl]: 11 (8); contemporary sagas [bis]: 10 (5); historical works [his]: 10 (11); legal works [jur]: 9 (6); romances [rom]: 4 (7); þættir [tot]: 4 (1); legendary sagas [fas]: 3 (3); unclassified [ ]: 1 (0); learned works [div]: 0 (2); charters [dip]: 0 (5);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
byrskíð - bÙn
...
...