búkr sb. m. [-s, dat. -i/-; -ar]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) krop, legeme ⫽ body
●●● Sva syndisc mér at ⸢bucren [var. likaminn ViðrLaug405ˣ 28839] lagðesc niðr ok rétte sic sva hart at kistufialar tóco at braca
●ViðrLaug619 2889●●● baulvaðr se minn búkr, ef ...
~ fr.maldie mon cors
Elie 1627 ElisA 3211●●● (proverb.) þat kann þo iamnan henda at litill bucr byr yvir miclo vite
~ lat.modico ... corpore
Alexandreis 20016 (VIII 33) Alex 1171●●● bauð Petr, at hann skylldi fylgia henni til líkama síns ... þá sagði munkrinn, sá er sálinni fylgði aptr til búksins ...
MarB 8425●●● Alldri kom honnd min a likam hennar beran, alldri sa ek buk hennar beran
~ lat.nudum corpus
VitMalc 5923 Malc 44322●●● war eg þa heil at samuite enn vsiuk j buk er eg giordi þenna giorning
DI V (1451) 831●●● ædar, lidir, sinar, fyri hveriar lifid flyzt um allann bukinn
Physiogn435 9422●●● kongs son dreckr nu af hornenu og þotti honum hlaupa afl og orka j allan hans buk og eingrar meinsemi þottist hann kenna nu ꜳ̈ sier
GibbC 10910●●● Óðinn skipti hǫmum, lá þá búkrinn sem sofinn eða dauðr, enn hann var þá fugl eða dýr, fiskr eða ormr
Hkrᴵˣ 184÷ ór þeim enom litla bv́c
ClemCod645 469÷ haufuðit flaug fiarri af bukinum a vollinn i grasít
ElisA 323÷ oc verða af henni (ɔ: jǫrðinni) hulldir. oc þaktter bukar oc likamer. allra iarðeskra kuikuennda
~ lat.mortuorum theca corporum
JDamBarl 8922 Menota: 67ra7 BarlA 12313÷ var ... hafuð brotto fra ⸢bukinum [var. buknum AM 231 VIII fol]
Menota: 83va8 BarlA 15728÷ fell havfuðit a borðit fire konung en bukrinn a føtr honom
ÓH 3003÷ setr Klitus sverðit á hals honom. oc gerir sciotan scilnat bucs oc hofvðs
Alex 3828÷ Bæringr ... ho᷎gr til risans, at fiarri for ser hvart hꜹfvð ok bvkr
Bær 11715÷ sumír hofuð lausir þa er munnren ofan a bukenum. en augu a herðar bloðum
EncHauksb 1667÷ ok clavf ... hans bryniaðan bvk til belltis
Flóv¹ 13054÷ klav ... bvc bryniaðan ok sꜹðvl
Flóv¹ 1311÷ imiðivm bvc hans
Flóv¹ 1457÷ Brendr bv́kr Hakonar iarls (cap.) ... taka bv́k iarls ok brenna
cap.÷ maðr sęr þat er vtan birtiz a bvkinvm. en gvð litr æigi siðr hiarta ok hvg mannzins
StjC 4602÷ skal ek þa afho᷎fða þinn bannsetta bvk oc brytia i smatt oc gefa ... bo᷎lvada bvka Philistinorvm hræfvglvm himins
~ lat.cadavera
Vulg 1Reg 17,46 StjC 46429÷ þeir sa sverð Abisai oc annarra Gyðinga bita vel bvka sinna manna
StjC 51232÷ Lati gvð mik sva svællta æða henda annat illt. ef ek lęt Helysevm bera hæillt ho᷎fvð a sinvm bvk vpp fra þæima degi
StjC 6215÷ þat hafði mannz asionv ok *mannligan bvk allt ofvan til nafla
Ant 8714÷ leitar Arne prestr til sara Arons. ok finnaz .iij. eggbitin. enn bukr hans var uiða blar ok eggbitinn
GBpA 2186÷ hann ... hauggr til hans með suerði sua ofan i hans hialm gẏlldan oc klẏfr allan hialminn oc bukinn bryniaðan
Bret AM 573 4°² 61r26÷ sva sem vatnít slǫkver likamlegan elld, slikt hið sama slokkver ǫlmosan synda brvna ok þvær ꜳ þꜳ̋ leið sꜳ̋l, sem vatnit bv́kinn
Gramm⁴ 1261÷ Siam her nytt dyr oc fagætt dyr, þat er af slitr hofuðit en leifir allan bukinn
JBapt²A 9175÷ hjó Þráinn hǫfuð af honum, en steypti búkinum útbyrðis
NjM 20012÷ huert er af var snidít. var kastat i velluna. ok sua at lyktum bukinum
Gyð(1995) 114÷ kuadu makligt at bo᷎luadr stadr tæki bo᷎luadan buk
Gyð(1995) 2144÷ er griðungrinn var ho᷎gguinn. þa liop ... kattr or bukínum
Rómv226(2010) 24611÷ kenní ek þar buk hinn mikla er þar liɢɢr ho᷎fuð lauss. ꜳ Nilar so᷎ndum
Rómv226(2010) 2481÷ Hann ... brendi buka ok bein manna yfir alltari
~ lat.ossa
Vulg 4Reg 23,20 Stj³ 6512÷ Siþan hio Oddr til Asbiarnar Findz sonar a avxlina oc klavf nidr i siðona, sva at sa inn i bvkinn
StuᴵK 831÷ Þa var borinn vt a skillde Isleifr Gizurar son, ok var hans ecki eptir nema bukrinn steiktr innan i bryniunni
StuᴵᴵK 2053÷ En er þeir vorv [þar inn kom]nir settvz þeir niðr a bvkana
Huldaᴵ 11818÷ þeir ... sa sveitaduk þann er sveipat var med ho᷎fud hans, skildan fra oðrum dukum, þeim sem ⸢bukrinn [var. bolrinn Holm perg 2 fol “B”, etc.] var sveipaðr med
MMA 52814÷ briostid oc herdarnar oc allan bukinn huldi hin sterkazta ok hin fegursta brynia
TrójS 11115÷ hvern vegh sa væri ínnan i bukinum hattadr sem þuilikan agirndar lo᷎ga hafdi iafnan borít i hugskotinu ok sem hann er krufinn birtiz undarligr hlutr a þann hatt at hiartad er i brott or honum
~÷ þat var til heyriligt at þav idrín sem diktat hofdu drottinliga savlv steẏptvz vt or ⸢bvkínvm [var. bolnum SÁM 1]
~÷ [var. + Ásmundr mælti: lengðu fram hálsinn, en teyg búkinn AM 567 XIV γ 4° “E”]
var. HG 555: AM 567 XIV γ 4° “E”÷ mvnda ek nv hafva skilt ho᷎fud þitt vid buk
KlmA1980 1567÷ Sverðit nam eigi fyrr staðar en í miðjum búk hans
KlmA 30337÷ hjó hann á ǫxl Þorkatli ok ⸢klauf frá ofan [var. leysti frá búknum var. Njála 83013: GKS 2870 4° “I”] alla hǫndina
var. NjM 41720 → var. Njála 83013: GKS 2870 4° “I”÷ fyrir otru sakir ok buksins breyskleika
VP 40710÷ en hꜳrit (tok) at vaxa, sva at ek hyl med þvi þat buksins, er mest vardar
~ lat.corporis mei
VitPat 10109 VP 62915÷ adr salin geck brott af bukinum
VP 6333÷ Aron víkr þangat, sem lík Rögnvalds lá, ok tekr upp búkinn ok höfuðit
Ar 62517÷ með því at vindr stoð *á land⸣ þá rak upp búkinn
Ar 62519÷ lætr síðan búkinn útbyrðis, ok stíngr saxinu firir brjóstið
Ar 62520÷ féll þa búkr Fúlsus konungs tveggja vegna af hestinum, en sálin fór í helvíti
Trist² 6628÷ fellr m[ar]gr heidinngi daudr til jardar med ⸢langan [var. stóran Rémˣ 1074] buk ok ban‹n›setta sꜳl
Rém 10725÷ Hann hjó af mikilli reiði til hertugans ok klauf búkinn ok brynjuna
FlórKon 14617÷ ok taka nu bukar daudra manna vida at hylia jo᷎rdina
Adon 1361÷ [var. í miðjum búk hans AM 180 a fol “a”]
var. KlmA 3092: AM 180 a fol “a”÷ ef hennar bukr er þadan i burtt, megum uit staudugt hallda, ath kyrin er þier aptr golldin
Thom²y 47439÷ setr knif i millum tanna honum (ɔ: líkamanum) ok hellir sidan uatninu ofan i bukinn, ok til þess ath uatnit skuli nidr leita i briostit ok þui framar, lypter hann upp haufdinv
Thom²y 4843÷ hann tekr hornet ok drekkr mikjn drykk ok finnr at afl ok orka hleypr j allan hans buk
Vald 6411÷ electuarium ... er reyntt moti herkveisu. er stendur j buk manz
MedMisc 1033÷ þat helpur ollum buk. þeirra manna. er morknat hafa
MedMisc 10319÷ hun er god. vid ollum verck er j buk manz er. ok mat magha manz. ok af ollu þvi meini. er af hiarta kann koma ok buk manz
MedMisc 10332÷ þat er ein kannliga gott vid bruna þeim er madur hefir j buk. ok of myklum hita lifrar. ok matt magha
MedMisc 10410÷ Vist segi þier en vesli bukur segir salin ath þu vart latur gott ath gera
ViðrLaug696 28322÷ hleypur suerdith inn ij bukinn ꜳ wlfalldanum
Hect 12016÷ honum var heldr orðit kynligt við drykkinn, hann hafði hroll mikinn í búknum
ÞorstVík 39425÷ þat högg kom í hjálminn, ok klauf allan búkinn ok brynjaðan manninn at endilaungu
ÞorstVík 4429÷ færer hana nu vʀ hueriu klædi ... hun þvo og allan hennar buk
Nit 1510÷ ei þóttist Þorsteinn séð hafa tröllsligri búk enn á Agða, var hann blár sem Hel
ÞorstBm 1891÷ a þeim hauggum er a bukinn komu xv.
DI V (*1461›ÍB 309ˣ) 2304÷ mattu med riettu hoggua mitt hofud af büke mynum ef þessi herklæde bila nockru höte, huar sem þu fremr orostu
Gibbˣ 3917÷ beit þetta sverd so þeirra ⸢büka [var. buc AM 152 fol], sem ï vatn brigdi
~÷ Síðan láta þeir fara upp í Gaulardal ok taka þar búkinn ok drógu í brot ok brendu
Hkrᴵˣ 35514÷ hjuggu brott höfuðit af búkinum
KlmBˣ 2291÷ höfuðit með hálsinum flaug brott af búknum
KlmBˣ 26315÷ (sands. fejl i teksten for bukkum) Ekki þarftu, Egill! at gera þik svá stóran ... beygt hefi ek svíra á feitari ⸢búkum [var. bukkum AM 180 b fol “B”; bockum KnýtlFlat 4392], en þú ert
Knýtl1741ˣ 914÷ Þa var suo myrkt af nott at huorki matti ridia skipit blodi nie bükumm
Svarfd(1966)ˣ 1114÷ hann var ꜳ allann vöxt sem rise fyrer vtann þat ath hans legger og ⸢limer voru ei svo hafer [var. búkur var ei so hár AM 177 folˣ “B”]
var. Þiðrᴵˣ 814: AM 177 folˣ “B”÷ er þat meira frægdar verk enn taka minn hinn skamma bv́k og hinn lꜳga legg ath sækia þetta mikla fee
Þiðrᴵˣ 358
2) (spec. om lig/kadaver ⫽ spec. of a cadaver/carcass)
●●● Nu taka dauðir bukar at þekia iorðena
~ lat.cadauera
Alexandreis 707 (III 119) Alex 4122●●● hann ... drepr þa oc kastar hverium buknum ofan ꜳ annan
TrójS 13321●●● Þau draga vpp kvna ok flꜳ ... Sidan hrinda þau buknum aptr i fenit
Thom²y 47337●●● fell þar unduo᷎rpum lid huortueggia suo ath halfa mijlu matti ꜳ bukum stannda
Hect 17614●●● fell sva þiukt valrenn at rost leiðar var sva at engi maðr naðe fꝍte milli bukanna
FskBˣ 21112÷ hann leypr bvk af bvc ok hoɢr a .íȷ́. hendr
TrójHb 22831÷ flýtit hann nú helldr at gjöra ráð fyrir þeim vánda búk at grafa sem skjótaz
Æv²⁸ 11615÷ menn Magnvs konvngs naðv eigi ꜳ̋ bera íǫrð at stíga. firir bvkvm Vínda
Huldaᴵ 472÷ hǫggvit hǫfvt af hrossínv ... berít siðan hǫfvðit vt á bátínn ... En færít bvkínn vt á skíp vart
Huldaᴵᴵ 1107÷ oll diki borgarinnar voru naliga full af dauðra manna bukum
~÷ toko þeir bvk jarls or grofinni. drogv brott ok brendo
ÓTᴵ 2381÷ hjó þegar af honum hǫfuðit niðr við tjaldstokkinum. Hann spýtir þá aptr tjaldit en lætr falla inn aptr búkinn
ǪrvM 17614
3) krop (uden hoved), torso ⫽ body (without a head), torso, trunk
●●● bukr ma æigi herðum hallda. ne hals haufðe
Pamph 1185●●● lagði hann spiotinu firer briost iarlinum. i gegnum bryniuna ok bukinn sua at v́t geck vm herðarnar
EgM(2001) 838●●● toko þeir bvk jarls or grofinni. drogy brott ok brendo
ÓTᴵ 2381●●● Gyrdit ho᷎fud drekans, ok verdr þegar halfdaudr allr hans bolr eda bukr
~ lat.corpus
38830 VP 38814●●● Þorgils het madur er hafdi meinsemi þa at allur likamur hanz þrutnadi bædi haufud hanz ok bvkur henndr ok fætur
HrafnAˣ 1882÷ Ef madur leggur henndur sinar a hofud ser eda dregur fætur sina ad ser vid bukinn. þa mun lifva
MedMisc 11618
4) mave ⫽ stomach, belly
●●● þat styrkir maga ok leysir buk ok lætur vel miga
MedMisc 7621●●● þat ... gerir losta til kvenna. ok bleytir hardan buk
~ da.buuk
HarpK 13516 MedMisc 8334●●● gefur upp or buk j hofud manni
MedMisc 10523●●● var veizla hin bezta, ok ekki sparat, hvat sem búkrinn kunni at beiða
HjǪˣ 46818÷ hiartat með innyflum fell or ⸢buk hans ... [var. bvkinvm vt AM 533 4° “C”, etc.]
ElisA 642÷ læggr drekann með sino spioti gognom fotinn uppi við bukinn
Þiðrᴵᴵ 2733÷ at hans oll ínnyfli striuku níðr or hans fula buk þa hann ætladi at gera sinar naudsẏníar
VP AM 764 4° 21r18÷ skẏtr honum i hug ... at þa skẏli kríẏfía bukana. ok taka brott ínnsteʀínn
~÷ þat byriar, at ver hafim hatr a allre hvilld nærverandi veralldar eda likams fystum, kvidarins eda buksins blidu
~ lat.ventris
49029 VP 49012÷ þat er einkanliga gott þeim monnum er liggia j land farsott oc micin hitta hafva. ok bruna jnann j buk
MedMisc 9930÷ þat er gott vid ollum vommum. eda meinum. briostz manz eda buks
MedMisc 10423÷ Mustardr giorer manni hvast vith ok leysir buk ok brytur steinn
Med434 356÷ þesser lifa ... hier alla sina daga j lystinng ok epter læte o᷎llu til matar ok dryckiar ok o᷎llu þui er bukurenn brekar ok beidezt
Æv238XX⁸ 19910
5) (træ)stamme ⫽ trunk (of a tree)
II. (cogn.)
Form.: buk (20); bukinn (11); búkinn (8); bukr (7); bvk (7); bukinum (5); búk (4); bukar (3); búknum (3); buksins (3); bukrinn (3); bvka (2); búkrinn (2); bukum (2); bvc (2); buknum (2); bvkínvm (2); búkum (2); búkr (2); búkinum (2); buks (1); bucren (1); bükumm (1); bv́c (1); bukanna (1); bv́kinn (1); bv́kr (1); bvkinn (1); bvkvm (1); bvkur (1); bukenum (1); bukana (1); bvkvr (1); bucr (1); büke (1); bucs (1); bukurenn (1); bvkr (1); búkur (1); búksins (1); bv́k (1); bvkinvm (1); buukr (1); bvkana (1); bukur (1); buka (1); bukínum (1); büka (1); bvkínn (1);
Comp.: hross- (2), hǫfðingja- (1), járn- (3), kerlingar- (1), manna- (17), manns- (2), nauta- (2), nauts- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin item -búkr; Rím; LP; Med -u-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Genre. (expected): religious works [rel]: 50 (32); romances [rom]: 30 (12); historical works [his]: 14 (21); legendary sagas [fas]: 10 (5); contemporary sagas [bis]: 7 (9); family sagas [isl]: 4 (14); charters [dip]: 4 (9); unclassified [ ]: 2 (0); learned works [div]: 0 (4); legal works [jur]: 0 (11); þættir [tot]: 0 (3);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net