ógn sb. f. [-ar; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-rs/e-s / við e-n] frygt, rædsel, angst (for ngn/ngt), skræk
ꜵn vꜵro sysloláuser postolar guþs þa es þeir sóto hrǽdder fyr ꜵgn maɴa
●HómÍsl⁶⁰(1993) 97v2mikil mon þa ógn í heime vera. es conungr váʀ kømr réiþr
●HómÍsl⁶⁰(1993) 100r25Af þui scolom vér viþ buasc áþr. at ver fiɴemsc synþa lauꜱer þa i þeirre ǫ́gn. Er (cf. corr. [Gripla 13] 312) fyr hvert ó nýtt orþ scal gialda
●HómÍsl¹⁶(1993) 23v19●●● En hon hugþi at queþio engilseɴz. oc feᴋ heɴe ǫgnir. en gabriel faɴ þat. oc mælti viþ hana. Eige þarftu at hræþasc Maria
●HómÍsl³⁸(1993) 63r6Hveʀ megi vita levnda doma Gvþs? Hreþasc scolom ver ogn þeirra
GregDialA 13723oll scepna scelfr af hreslo hans ognar
Hóm677 2019Ef nøcqer ógn. er vɢaɴde. þa er sv vɢaɴde. es non hever enda
~ lat.si enim terror timendus est
PassAndr 175 Andr¹Cod645 12916ogner manna ero glicar reyc
~ lat.humanus timor fumo similis est
PassAndr 176 Andr¹Cod645 12917eigi firir ræzlo saker. eða ognar
Menota: 45vb26 BarlA 838tok hann a sik likam ogorllegra dyra. er allavega þustu at honom ⸢gapann [var. gapande AM 232 fol “b”, etc.] oc gnegiannde. með hinni ogorllegazte rautan. alla vega honom til ognar
Menota: 97rb18 BarlA 1854Þickiaz Grickir sia at himintunglen benda firir með ogn oc ryggleíc þau stortiðende er eptir mono koma
Alex 542af þessv gerðiz hrezla manna mikil ok ogn viþ konvnginn
ÓTOddS 16729Eige lǽtr guð litla ogn koma yfer alla þa
~ lat.levem ... timorem
26123 Thom¹ 26022xl. daga ero veíttír til iðranar. þeim er viltír vrðu fyrir ogn anta crist
~ lat.his qui ejus terrore vel fallacia lapsi sunt
12932 Eluc544(1989) 12912[Jér skoloð eigi hræðaz, því at ek boða yðr fögnut en eigi ógn]
MarS 295n.ef hann brýtr þögnina meirr eðr minnr fyrir ógn dauðans, skulu þér án efa drepa hann
Æv¹ 1014býðr hálsinn undir egg ok ógn dauðans
Æv¹ 1019Mikill máttr ok ogn fylgir þessa mannz mali
ÓTᴵ 23514þetta þikir ollum monnum undarligt er nu er sizst vid buizst er mest ogn ferr at hende
Eym 12719korsbrædr kirknanna þora æigi at kiosa ser formenn sakir konungsins ognar, þuiat eptir fornum uuana uill konungrinn draga undir sik rentur kirknanna
Thom² 32916þo er þat leyniligt sakir konungsins ognar
Thom² 34020Enn kongrinn er skipadr at uera domare ok hardendis madr j allri refsing til fullrar ognar uid alla þa er undir honum eru
KgsA 12634Sallt er bitrt ok sætt. ok lætr eigi funa þat er þuí er ꜳ ridít. suo er ok ord drottins ad þat er bædi biturt ok sætt er bodar ogn heluítis ok sælu himenrikíꜱ
Mess²625 3815hræddir voru þeir miok ok lostnir med ogn
~ lat.perterriti ac pavore concussi
Vulg Exod 20,18 Stj² 30120firir ogn hiarta þins
~ lat.propter cordis tui formidinem
Vulg Deut 28,67 Stj² 34621eigi ⸢er [var. stendr AM 38 folˣ “J2”] meiri ógn af mér en af fǫður mínum, þótt ek hafa hálfu fleira lið en hann
Hkrᴵᴵᴵˣ 22817Býjar-menn lǫgðu oflítinn hug á sitt mál, afrœkðusk ok ómintusk þess at meirr, er lengra leið frá þeiri ógn, er yfir hafði komit
Hkrᴵᴵᴵˣ 3318
● ógn ok agi
sakar konungsens ognar oc aga
Thom¹ 4522saker konungsens ognar oc aga
Thom¹ 896huerr sem æinn staþugr maðr ma ogn oc aga af hafa
Thom¹ 2611Thomas Kantuariensis, er í sínum valdstíma þoldi þá ógn ok aga, sem bæði píndi önd ok líkama
GBpD 414allir adʀir herklæddir skolo skipa gæta. firir ognn ok aga. tyrkneskra manna
~
HMSᴵᴵ 14837 Nik Holm perg 16 4° 55v1
● er/... ógn [e-m] [at e-m/e-u]
En piláto varþ ógn at þeꜱo mále. oc léidde haɴ iesum i skíþgarþ siɴ. oc spurþe haɴ iesum. oc mælte. Huaþan ertu?
~ lat.magis timuit
Vulg Jhs 19,8 ●Theol15²(1993) 79v4sva var mikil ogn at honom at engi þorþi ímot at męla
Mork 3936Ongum mun ogn at oss ... ef þeim er eigi banat
Laur 42435
● ógn ok hrǽzla
kann þat at hænnda blauða mænn oc œsku fulla þa sæm æi hafa fyʀr í hæʀr komit at þeir lata vit sitt af þeiʀi ogn oc ræzlo er þeir fa þar
Kgs 262Nu kemr Julius i borgína med slikri ógn ok hrædzlu sem nu var fra sagt
Rómv226(2010) 2651
● ógn ok ótti
þessa alla ogn oc otta. firir let hann
Menota: 26va13 BarlA 4819sva mykyl ræzla. ogn oc otte. kœmr yvir alla. af hans ogn oc rettdœme
BarlA 11429skelvaz aller ... af þæirre ogn oc otta, er iver menn kemr
~ lat.tremore et horrore
10336 Thom¹ 10323Ogn oc otte kemr nu yfer alla
Thom¹ 1085enge ogn eþa otte ... skal mek heþan i fra hæpta mega
Thom¹ 21618ógn oc otta sló a allan her hæiðingia
StjC 45233skal ydur ogn ok otti yfir uera aullum himinsins fuglum ok ‹iarðar› kuikendum
~ lat.terror vester ac tremor
Vulg Gen 9,2 Stj¹ 6110af dauðans ogn ok otta
~ lat.timore mortis
HistSchol 59224 Stj¹ 1474þorde enge hans boð at briota sumir af ast ok goþ uilia. en sumer af ogn ok otta
BarlC 20014Suo frialsazt gamli konungr, sem synin forspadi, af allri ogn ok otta sinna ouina fyrer verdleik vors drottins vinar
Thom²y 48830
● stendr ógn [e-m] [af e-m/e-u]
stóþ hans næsto nágrǫnnom þó ógn af honom, at hann væri hœgr ok hógværr
Ágr 4317um nottena æftir þa dræẏmdi Guðbrand at maðr nokcor kom til hanꜱ lios. Oc af hanum stoð mikil ogn
ÓHLeg 3030er konungr hafði sua mælt. þa stoð su ogn af konungi at engi þorði imoti at mæla
ÓTOdd 16416þa þotti honom ogn af þeim standa
ElisA 6514engla. oc yuyr englar. aller otta fullir af þeirri ogn er af honom stenndr
Menota: 62va9 BarlA 11434stoþ þo af hans stiorɴ oc riki mikil ogn. þott hann veri høgr oc hogveʀ
Mork 2929um nottina eptir þa d‹r›eymði Gvðbrand at maðr com til hans lioss. oc af honom stoð mikil ogn
ÓH 2755Þa stoð þo sv ogn af honom at engi lagði i aðra scal en hann villdi
ÓH 2869stoð Dꜹnom mikil ogn af honom
HákFris 55129Suo stoð monnum þa mikil ogn af honum at engi þorði til at fara
EbWolf(2003) 30319svá stóð þeim af honum mikil ógn, at engi þorði þessi orð at herma
NjM 11321svá ⸢stóð þeim af honum mikil ógn [var. var þeim ǫllum ótti mikill at honum NjR1908 11010], at engi þorði þessi orð at herma
NjM 11321En fyrir þa ógn, er af stod englinum, fellu varðmenn ... i omegn
MMA 52723er Hakon konungr spurði ... at synir hans ho᷎fðo ecki traust j Englandi. þa þotti honum litil ógn af þeim standa
ÓTᴵ 2518þo stoð sv ógn af honum at engin maðr mælti ne gerði aɴat en hann uilldi
ÓTᴵᴵ 3258stod Donum mikil ogn af honum
Hák81 65211er Hákon konungr spurði ... at synir Eiríks konungs hǫfðu ekki traust í Englandi, þá þótti honum lítil ógn af þeim standa
Hkrᴵˣ 1759stóð svá mikil ógn af orðum hans, at engi þorði at brjóta boð hans
Knýtl1741ˣ 10413
2) (om gudsfrygt) frygt for Gud
Ueci oss ogn hanꜱ til goþra verca
~ lat.Terror ejus
GregHom 120320 Hóm677 2022hann (ɔ: guð) reyndi ydr ok at ogn hans uæri yfir ydr. til þess at eigi misgerdi þier
~ lat.terror illius
Vulg Exod 20,20 Stj² 30124
3*) ?ærefrygt, ?respekt
4) (oftest pl. ógnir) ngt rædselsfuldt/frygtindgydende, grusomhed
firir ræzlo saker konongs ognar
Menota: 73vb3 BarlA 1367hann varþ hreddr mioc við ogn þessa
ÓH 2759sagðe þeim fra ognvm helvitis at þeir varaðiz
ÓTOddS 9229sýndiz presti á fǫstudaginn langa sjávardjúp hjá altárinu, ok sá þar í ógnir margar
NjR1908 4183sýndisk prestinum á fǫstudaginn langa sjávardjúp hjá altárinu, ok sá þar í ógnir margar
NjM 4597verða stórer landskjálptar ok drepsótter, hallæri ok himneskar ógner
Játv 204þꜳ snuum ver sidan nordr j þꜳ ætt er kaullduzt er ok vedr koma grimmozt. er j þuí ogn su morkud er verdr j anndlatíno
Mess²625 3919aakafligr ludrablastr heyrdizt. folkit hræddizt þat er i herbudunum var þessar ognir
Stj² 30029Ellds vpp kvoma j Trolla dyngium leiddi þar af ogner miclar og dvnur storar
AnnGott 3574Geck sotten um haustid fyrir sunnan land. med suo mickille ogn ad aleyddi bæi vida
AnnLy 28620ognir
~ lat.In me transierunt ire tue: et terrores tui conturbauerunt me
15231 (Vulg Psalm 87,17) GlossPsalt 15329
5) [e-s] (oftest pl.) afskrækkelse, trussel
seɴde haɴ helgan aɴde (“ɔ: aɴda”, ed. note) postolom sínom ... oc styrcþe þa sva at þeir hreddosc øngvar ógner héims ne písler
●HómÍsl¹⁰(1993) 12r16syner haɴ ógner synþgom moɴom
~ lat.terrores peccatoribus intentat
GregHom 11144 ●HómÍsl¹⁹(1993) 29r15mon ec fvr þvi vfir [st]iga seliga allar ognir þinar
Eras 1617J elde er ógn. en bliðleícr í biortu clæðe
HómNo¹⁷ 834vrðu aller rædder. af hans ogn. oc otta
Menota: 51va12 BarlA 9328forstiore þeirra ... virði litils. konongꜱ. orð. oc ogner
~ lat.minas
JDamBarl 7420 Menota: 52va25 BarlA 9525þæir ottaz ognær iarðrikiss manna
~ lat.sæculi minas timent
15124 Thom¹ 1515þer hreᴅosc eigi ognir iarlls ne pislir
BlasA623 412varð veít mig af allre ogn
BǿnAlk 1052þa er hann fleþi ognir esaú
~ lat.cum fugeret minas Esau
Milit 21a9 Ridd623 2921þu lezt at ꜹngo verþa ógnir mottstꜹþo manna vaʀa
Ridd623 312at eigi skylldi þeir gvði neita fyri ognir vandra manna
~ lat.ne terrore impiorum subacti, Dominum negarent
VitAnt 14725 Ant 8224hann krefr Sturlúnga undir stríðufullri ógn eilífrar tapanar, at þeir sæki á hans fund
GBpD 14911Næʀi þessum tiðindum varu lærisueinir ... meiʀ j leẏndum en opinberliga sakir illzku ok ogna gẏðinga
~
PS 58815 JJ SÁM 1 51va3for Heinrikr ... til Danmerkr ok færði þa Dani til kristni. bæði með bliðmælum. ógnum ok orrostom
ÓTᴵ 1212munu hvártki tjóa við ógnir né blíðmæli
Ljósv 605uar þeira goduili sem at baki erchibyskupi ꜳn allri hlifd, þuiat konungs ognir slogu brutt af þeim allan styrk
Thom² 34130ek særi minꜳ sꜳl i fordæmda pinu, ef ek segi þat ualld fyrir konungligar ognir upp gefanda, er uer tokum i ꜳndligri stiorn gudi ueitanda
Thom² 34535Anzit eigi um ognir hans
Thom² 4304Enn er hans uuinir heyra, at hann snyr heim aptr, yppa þeir þegar sinum ofmetnadi med illgirndarhotum edr ognum
Thom² 4325Þui sotti ek heim til kirkiu minnar, at ek skilz eigi uid hana fyrir ognir ydrar
Thom² 43835fyrirlit ek o᷎rugg ognir þinar
AgnesA 1724sa þau ... eit kuikendi med otruligum mikileik og obæriligri ogn
~ lat.horrore intolerabilem
3223 Dugg681a 323hann (ɔ: hestrinn) ottazt einskeskonar ogn ne vopna gang
KirjA 1814Í elldingo er ógn
~ lat.terror timoris
GregHom 117125 Hóm624² 15210hræðumst ek ekki þínar ógnir
IllGr 65511þeir vurðu mjök hræddir við ⸢ógnarorð [var. ógnir AM 180 d folˣ “B”] konungs
var. KlmA 39511: AM 180 d folˣ “B”Nu littu, drottinn, ognir þeira
~ lat.respice in minas eorum
Vulg Act 4,29 Pétr²Aˣ 16610Stod‹u›adist þegar øgnn elldsinnz
PlacA(1998)ˣ 698Ey ottadist hann ögner þeirra prestanna edur hotan
ÞBpC³ˣ 2571
● bjóða ógn [e-m]
ecki er at opa vndan Hrafn segir hann firi þui at onga ógn byd ek þier at sinni
Gunnl 441Þad var sagtt ad þu kynner ecke ad hrædazt huer ögnn sem þier væri bodinn
Svarfd(1966)ˣ 1725
6) (om dommedagsrædsel/-trussel)
Setiom vér fyr hugskoz augo oꜱ aɴmaʀka óra oc þar meþ ógn dóma dags
●HómÍsl¹⁹(1993) 29r13at aldregi hverfi ór hug ógn ens hesta doms
~ lat.amaritudo sequentis judicii
GregHom 129617 Hóm677 7116Ða vigium vér kirkiu spa-mꜵnnum. er ver sióm fyrir ok rǽðumsc ógn enꜱ efsta dóms ok stund dauða várs sva sem spamenn sꜵ fyrir ok sꜵgðu u-orðna luti
HómNo³¹ 14613
7) [e-s] stor mængde (af ngt), overflod (af ngt)
B. ógnar (gen. sg. = adv.)
(intens.) overmåde, vældig
hinn mikli herr heiðingia biozt til bardaga moti Gyðingvm með ognar miklv harki oc haræysti
StjC 3724meðr ognar miklvm gny opi oc aęggian
StjC 43419hon uar ekki forads ha en ognar digr
ÞUxaf 2584
C. ógna (gen. pl. = adv.)
(intens.) overmåde
Form.: ogn (41); ógn (28); ognar (12); ognir (12); ógnir (7); ogner (3); ógner (3); ögnn (2); Ogn (1); ógnum (1); ognn (1); ogna (1); ꜵgn (1); ögner (1); ognvm (1); Őgnaha̋tt (1); ognum (1); ǫgnir (1); øgnn (1); ognær (1); ǫ́gn (1);
Comp.: dóma·dags- (3), elds- (1), ór·skurðar- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr ¹ógn; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM ¹ógn; Bl; WPA _;
Litt.: Finnur Jónsson 1933-1934 [APS 8] 267; Sturtevant 1948 [SS 20] 134-135
Genre. (expected): religious works [rel]: 74 (31); historical works [his]: 24 (20); family sagas [isl]: 10 (14); romances [rom]: 4 (12); contemporary sagas [bis]: 3 (9); legendary sagas [fas]: 3 (5); þættir [tot]: 2 (3); learned works [div]: 1 (4); legal works [jur]: 0 (11); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (9);
SB (red.) — January 2014
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
ofn - ok
ógjarn - ógurligr
...
...