— ed. not skaldic
Not published: do not cite (Nj ch. 157)
The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):
Sigurður jarl Hlöðvisson bjóst af Orkneyjum. Flosi bauð að
fara með honum. Jarl vildi það eigi þar sem hann átti
suðurgöngu sína að leysa. Flosi bauð fimmtán menn af liði
sínu til ferðarinnar en jarl þekktist það. En Flosi fór með
Gilla jarli í Suðureyjar. Þorsteinn Síðu-Hallsson fór með
Sigurði jarli, Hrafn hinn rauði, Erlingur af Straumey. Jarl
vildi eigi að Hárekur færi en kveðst segja honum mundu
fyrstum tíðindin.
Sigurður jarl kom með allan her sinn að pálmadegi til
Dyflinnar. Þar var kominn Bróðir með sínu liði. Bróðir reyndi
til með forneskju hversu ganga mundi orustan. En svo gekk
fréttin ef á föstudegi væri barist að Brjánn konungur mundi
falla og hafa sigur en ef fyrr væri barist þá mundu þeir
allir falla er í móti honum væru. Þá sagði Bróðir að
föstudaginn skyldi berjast.
Fimmtadaginn reið maður að þeim Kormlöðu á apalgrám hesti og
hafði í hendi pálstaf. Hann talaði lengi við þau Bróður og
Kormlöðu.
Brjánn konungur var kominn með allan her sinn til
borgarinnar. Föstudaginn fór út herinn allur af borginni og
var fylkt liðinu hvorutveggja. Bróðir var í annan arm
fylkingar en í annan Sigtryggur konungur. Sigurður jarl var í
miðju liðinu.
Nú er að segja frá Brjáni konungi að hann vildi eigi berjast
föstudaginn og var skotið um hann skjaldborg og fylkt þar
liðinu fyrir framan. Úlfur hræða var í þann fylkingararminn
sem Bróðir var til móts en í annan fylkingararm var Óspakur
og synir Brjáns konungs þar er Sigtryggur var í móti en í
miðri fylkingunni var Kerþjálfaður og voru fyrir honum borin
merkin.
Fallast nú að fylkingarnar. Varð þá orusta allhörð. Gekk
Bróðir í gegnum lið og felldi þá alla er fremstir stóðu en
hann bitu ekki járn. Úlfur hræða sneri þá í móti honum og
lagði til hans þrisvar sinnum svo fast að Bróðir féll fyrir í
hvert sinn og var við sjálft að hann mundi eigi á fætur
komast. En þegar er hann fékk upp staðið þá flýði hann undan
og í skóg.
Sigurður jarl átti harðan bardaga við Kerþjálfað.
Kerþjálfaður gekk svo fast fram að hann felldi þá alla er
fremstir voru. Rauf hann fylking Sigurðar jarls allt að
merkinu og drap merkismanninn. Fékk jarl þá til annan mann að
bera merkið. Varð þá enn orusta hörð. Kerþjálfaður hjó þenna
þegar banahöggi og hvern að öðrum þá er í nánd voru. Sigurður
jarl kvaddi þá til Þorstein Síðu-Hallsson að bera merkið.
Þorsteinn ætlaði upp að taka merkið.
Þá mælti Ámundi hvíti: "Ber þú eigi merkið Þorsteinn því að
þeir eru allir drepnir er það bera."
"Hrafn hinn rauði," sagði jarl, "ber þú merkið."
Hrafn svaraði: "Ber þú sjálfur fjanda þinn."
Jarl mælti: "Það mun vera maklegast að fari allt saman, karl
og kýll."
Tók hann þá merkið af stönginni og kom í millum klæða sinna.
Litlu síðar var veginn Ámundi hvíti. Þá var og Sigurður jarl
skotinn spjóti í gegnum.
Óspakur hafði gengið um allan fylkingararminn. Hann var
orðinn sár mjög en látið sonu Brjáns báða áður. Sigtryggur
konungur flýði fyrir honum. Brast þá flótti í öllu liðinu.
Þorsteinn Síðu-Hallsson nam staðar þá er allir flýðu aðrir og
batt skóþveng sinn. Þá spurði Kerþjálfaður hví hann rynni
eigi. "Því," sagði Þorsteinn, "að eg tek eigi heim í kveld
þar sem eg á heima út á Íslandi."
Kerþjálfaður gaf honum grið.
Hrafn hinn rauði var eltur út á á nokkura. Hann þóttist þar
sjá helvítis kvalar í niðri og þótti honum djöflar vilja
draga sig til.
Hrafn mælti þá: "Runnið hefir hundur þinn, Pétur postuli, til
Róms tvisvar og mundi renna hið þriðja sinn ef þú leyfðir."
Þá létu djöflar hann lausan og komst Hrafn yfir ána.
Bróðir sá nú að liðið Brjáns konungs rak flóttann og var fátt
manna hjá skjaldborginni. Hljóp hann þá úr skóginum og rauf
alla skjaldborgina og hjó til konungsins. Sveinninn Taðkur
brá upp við hendinni og tók hana af honum og höfuðið af
konunginum en blóðið konungsins kom á handarstúf sveininum og
greri þegar fyrir stúfinn.
Bróðir kallaði þá hátt: "Kunni það maður manni að segja að
Bróðir felldi Brján."
Þá var runnið eftir þeim er flóttann ráku og sagt þeim fallið
Brjáns konungs. Sneru þeir þá aftur þegar Úlfur hræða og
Kerþjálfaður. Slógu þeir þá hring um þá Bróður og felldu að
þeim viðu. Var þá Bróðir höndum tekinn. Úlfur hræða reist á
honum kviðinn og leiddi hann um eik og rakti svo úr honum
þarmana og dó hann eigi fyrr en allir voru úr honum raktir.
Menn Bróður voru og allir drepnir. Síðan tóku þeir lík Brjáns
konungs og bjuggu um. Höfuð konungsins var gróið við bolinn.
Fimmtán menn af brennumönnum féllu í Brjánsorustu. Þar féll
og Halldór son Guðmundar hins ríka og Erlingur af Straumey.
Föstudagsmorgun varð sá atburður á Katanesi að maður sá er
Dörruður hét gekk út. Hann sá að menn riðu tólf saman til
dyngju einnar og hurfu þar allir. Hann gekk til dyngjunnar.
Hann sá inn í glugg einn er á var og sá að þar voru konur
inni og höfðu færðan upp vef. Mannahöfuð voru fyrir kljána en
þarmar úr mönnum fyrir viftu og garn, sverð var fyrir skeið
en ör fyrir hræl.
Þær kváðu vísur þessar:
Vítt er orpið
fyrir valfalli
rifs reiðiský,
rignir blóði.
Nú er fyrir geirum
grár upp kominn
vefr verþjóðar
er þær vinur fylla
rauðum vefti
Randvés bana.
Sjá er orpinn vefr
ýta þörmum
og harðkléaðr
höfðum manna.
Eru dreyrrekin
dörr að sköftum,
járnvarðr yllir
en örum hrælaðr.
Skulum slá sverðum
sigrvef þenna.
Gengr Hildr vefa
og Hjörþrimul,
Sanngríðr, Svipul
sverðum tognum.
Skaft mun gnesta,
skjöldr mun bresta,
mun hjálmgagar
í hlíf koma.
Vindum, vindum
vef darraðar,
þann er ungr konungr
átti fyrri.
Fram skulum ganga
og í fólk vaða
þar er vinir vorir
vopnum skipta.
Vindum, vindum
vef darraðar
og siklingi
síðan fylgjum.
Þar sjá bragna
blóðgar randir
Gunnr og Göndul
er grami hlífðu.
Vindum, vindum
vef darraðar
þar er vé vaða
vígra manna.
Látum eigi
líf hans farast,
eiga valkyrjur
vals um kosti.
Þeir munu lýðir
löndum ráða
er útskaga
áðr um byggðu.
Kveð eg ríkum gram
ráðinn dauða.
Nú er fyrir oddum
jarlmaðr hniginn.
Og munu Írar
angr um bíða,
það er aldrei mun
ýtum fyrnast.
Nú er vefr ofinn,
en völlr roðinn,
munu um lönd fara
læspjöll gota.
Nú er ógurlegt
um að litast
er dreyrug ský
dregr með himni.
Mun loft litað
lýða blóði
er sóknvarðar
syngja kunnu.
Vel kváðum vér
um konung ungan
sigrhljóða fjöld,
syngjum heilar.
En hinn nemi,
er heyrir á
geirfljóða hljóð,
og gumum segi.
Ríðum hestum
hart út berum
brugðnum sverðum
á braut heðan.
Rifu þær þá ofan vefinn og í sundur og hafði hver það er hélt
á. Gekk Dörruður nú í braut frá glugginum og heim en þær
stigu á hesta sína og riðu sex í suður en aðrar sex í norður.
Slíkan atburð bar fyrir Brand í Færeyjum Gneistason.
Á Íslandi að Svínafelli kom blóð ofan á messuhökul prests
föstudaginn langa svo að hann varð úr að fara.
Að Þvottá sýndist presti á föstudaginn langa sjávardjúp hjá
altarinu og sá þar í ógnir margar og var það lengi að hann
mátti eigi syngja tíðirnar.
Sá atburður varð í Orkneyjum að Hárekur þóttist sjá Sigurð
jarl og nokkura menn með honum. Tók Hárekur þá hest sinn og
reið til móts við jarl. Sáu menn það að þeir fundust og riðu
undir leiti nokkurt en þeir sáust aldrei síðan og engi urmul
fundust af Háreki.
Gilla jarl í Suðureyjum dreymdi það að maður kæmi að honum og
nefndist Herfinnur og kvaðst vera kominn af Írlandi. Jarl
þóttist spyrja þaðan tíðinda.
Hann kvað vísu þessa:
Var eg þar er bragnar börðust,
brandr gall á Írlandi.
Margr, þar er mættust törgur,
málmr gnast í dyn hjálma.
Sókn þeirra frá eg snarpa,
Sigurðr féll í dyn vigra.
Áðr téði ben blæða.
Brjánn fell og hélt velli.
Þeir Flosi og jarl töluðu margt um draum þenna. Viku síðar
kom þar Hrafn hinn rauði og sagði þeim tíðindin öll úr
Brjánsorustu, fall konungs og Sigurðar jarls og Bróður og
allra víkinganna.
Flosi mælti: "Hvað segir þú mér til manna minna?"
"Þar féllu þeir allir," segir Hrafn, "en Þorsteinn mágur þinn
þá grið af Kerþjálfaði og er nú með honum. Halldór
Guðmundarson lést þar."
Flosi segir jarli að hann mundi í braut fara "eigum vér
suðurgöngu af höndum að inna."
Jarl bað hann fara sem hann vildi og fékk honum skip og það
sem hann þurfti og í silfur mikið. Sigldu þeir síðan til
Bretlands og dvöldust þar um stund.
Text is based on reconstruction from the base text and variant apparatus and may contain alternative spellings and other normalisations not visible in the manuscript text. Transcriptions may not have been checked and should not be cited.
Use the buttons at the top of the page to navigate between stanzas in a poem.
The text and translation are given here, with buttons to toggle whether the text is shown in the verse order or prose word order. Clicking on indiviudal words gives dictionary links, variant readings, kennings and notes, where relevant.
This is the text of the edition in a similar format to how the edition appears in the printed volumes.
This view is also used for chapters and other text segments. Not all the headings shown are relevant to such sections.