Anonymous íslendingasögur (Anon)
not in Skj prose works Bandamanna saga (Band) - 2272
Bárðar saga Snæfellsáss (Bárð) - 31
Bjarnar saga Hítdœlakappa (BjH) - 42
Droplaugarsona saga (Dpl) - 18
Egils saga Skalla-Grímssonar (Eg) - 415
Eiríks saga rauða (Eir) - 19
Eyrbyggja saga (Eb) - 91
Finnboga saga ramma (Finnb) - 2389
Fljótsdæla saga (Flj) - 33
Flóamanna saga (Flóam) - 40
Fóstbrœðra saga (Fbr) - 47
Gísla saga Súrssonar (Gísl) - 65
Grettis saga Ásmundarsonar (Gr) - 2165
Gunnars saga Keldugnúpsfífls (GunnK) - 1300
Gunnlaugs saga ormstungu (Gunnl) - 16
Hallfreðar saga (Hallfr) - 28
Hallfreðar saga (in ÓT) (HallfrÓT) - 12
Harðar saga (Harð) - 49
Heiðarvíga saga (Heið) - 47
Hænsa-Þóris saga (Hœns) - 35
Kormáks saga (Korm) - 54
Króka-Refs saga (Krók) - 28
Landnámabók (Ldn) - 165
Laxdœla saga (Laxd) - 108
Ljósvetninga saga (Ljósv) - 46
Njáls saga (Nj) - 217
Reykdœla saga (Reykd) - 39
Svarfdœla saga (Svarfd) - 31
Valla-Ljóts saga (Vall) - 11
Vatnsdœla saga (Vatn) - 62
Vápnfirðinga saga (Vápnf) - 26
Víga-Glúms saga (Glúm) - 34
Víglundar saga (Vígl) - 28
Þorsteins saga Síðu-Hallssonar (ÞSH) - 9
Þórðar saga hreðu (Þórð) - 32
|
Reykdœla saga —
Not published: do not cite ()
| 26 — Reykd ch. 26
edition
interactive
full text
transcriptions
old edition
references concordance grammar
quiz
Cite as: Not published: do not cite (Reykd ch. 26)
|
Ásbjörn hét maður. Hann var frændi Þórlaugar og ónytjungur mikill. Hann varð sekur á vorþingi í Skagafirði. Hann kemur nú á fund Skútu og biður hann dugnaðar því að þau Þórlaug höfðu veitt honum fyrri ásjá og Skúta hét honum ásjá ef hann færi sendiför hans til Glúms. Ásbjörn kveðst eigi vilja vera flugumaður. Skúta sagði það eigi vera hans færi: «Þú skalt fara á hans fund og mæla þessum orðum að þú þykist þurfandi að hann gerist forsjámaður ráðs þíns og seg að þitt vandræði er mikið er þú hefir beðið af vígaferlinu. Og get eg að þann veg beri til um fund ykkarn að Glúmur sé í þingreið. En hans skaplyndi er það að hann er maður þrautgóður ef menn þurfa hans og enn mætti svo verða ef þú gerir þitt mál líklegt, enda viti hann að þú ert hjálplaus, að hann mælir að þú farir til Þverár og bíðir hans þar til þess er hann kemur heim af þinginu. Þá skaltu svo svara að «meir er þrengt mínu máli með því að hugur býr lítill í brjósti, seg að þú hræðist mennina og vildir heldur koma á hans fund er þú hittir hann einn saman. Og með því að Glúmur er armvitigur og vel skapi farinn kann vera að þar leggi hann til nokkuð ráð. Og þess skaltu biðja að finna hann í Mjaðmárdal er gengur upp frá bænum að Þverá og sel hans standa. Lát það þar sýnast sem þú munt hugboðið hafa að finna hann að ákveðnum degi og stund. Og ef þetta gengur fram skaltu þess njóta frá mér og mun eg þá veita þér dugnað enda vinnur þú það eina til að þér samir vel.» Og þessu játtar Ásbjörn. Svo er sagt að hann hittir nú Glúm þá er hann var kominn á leið á Öxnadalsheiði og ríður hjá honum og segir sitt erindi og þau orð öll er áður voru sögð. Glúmur kveðst eigi það vita að hann ætti honum góða hluti að launa «en fyrir þá sök að þú sýnir þig vinlausan og lætur að hér liggi við líf þitt þá vil eg að þú farir norður til Þverár og bíðir þar minnar heimkomu.» Hann svarar: «Vel er leyst vandræðið og mikilmannlega. En þó hefi eg eigi dirfð til að sækja þangað er margir menn eru fyrir og aldrei örvænt hvar óvinum mætir.» Glúmur svarar: «Þú ert blauthugaður. En að þú skiljir að eg vil þér hjálpir veita þá kom þú í Mjaðmárdal að ákveðinni stundu til selja minna því að þar mun eigi fjölmenni fyrir.» Hann svarar: «Þann kost hefir þú boðið er mér líkar.» Skiljast þeir nú. Fer Glúmur til þings en Ásbjörn fer til Skútu og segir honum hvar komið er. Skúta segir: «Vel hefir þú leyst þitt erindi og ver nú með mér.» En er að líður þessum tíma þá býst Skúta heiman og þeir Arnór með þrjá tigu manna. Þeir ríða nú norðan og koma vestur yfir Vöðlaheiði og á hjalla þann er heitir Rauðahjalli. Þar stíga þeir af baki. Þá mælti Skúta til Arnórs: «Nú munuð þér eiga hér dvöl um hríð en eg mun ríða inn með hlíðum og vita ef nokkuð verður til fengjar. Langt hefir nú verið síðan vér höfum hitt menn úr héruðum.» Hann ríður með vopnum sínum og sér er hann reið í dalinn að maður ríður neðan eftir dalnum upp frá Þverá, mikill í kápu grænni, og kennir hann þar Glúm. Þá stígur Skúta af hestinum. Hann hafði vesl yfir sér tvískipt, svart og hvítt. Hann lét hestinn í rjóður eitt og gengur síðan upp til selsins og var Glúmur þá kominn í selið. Það var þann dag er þeir skyldu finnast Glúmur og sendimaður Skútu. Skúta hafði Flugu í hendi og hjálm á höfði. Þar segja menn eigi einn veg frá. Sumir segja svo sem hér er sagt að það væri öx og héti Fluga en sumir segja að það væri sverð og héti Fluga. En hvort sem heldur var þá hafði Skúta það vopn jafnan í hendi og svo var nú þetta sinn. Nú gengur Skúta að selsdyrunum og laust á vegginn og víkur síðan hjá selinu aftur. Glúmur gekk þá út og hafði ekki í hendinni og sér nú eigi manninn. Hann snýr þá hjá selinu og kom í hug að maðurinn var ódjarfur, að hann mundi eigi traust til bera að ganga að selsdyrunum. Nú víkur Skúta milli hans og dyranna og er Glúmur sér það og kennir manninn þá hopar hann undan. En árgljúfur voru nær selinu. Skúta biður hann bíða. Glúmur segir að það mundi mælt að eigi væri fjarri hvor þeirra betur væri vígur ef þeir eru jafnbúnir til «en eigi vil eg ganga á vopn þín.» Og hopar hann að gljúfrinu en Skúta sækir nú að honum. Og er Glúmur kom að fram þá steyptist hann ofan fyrir gljúfrin. En Skúta leitar þar ofan er ganga mátti og sér í gljúfrinu hvar kápuna rak ofan. Hann hleypur að og leggur til kápunnar. Þá heyrir hann að mælt er yfir honum uppi: «Það er lítil fremd,» segir sá, «að spilla klæðum manna.» Skúta leit upp og kennir þar Glúm. Hafði hann vitað raunar að þar var tó undir er hann fór ofan og réð hann því til að hann sá eigi færi að bíða. Þá mælti Skúta: «Á það áttu að minnast Glúmur að nú hefir þú runnið og beðið eigi Skútu.» «Satt er það,» segir Glúmur, «en vilja mundi eg að þú rynnir eigi skemmra áður sól settist í kveld.» Þá kvað Glúmur þetta: Þar skilur með þeim. Fer Glúmur heim og safnar liði og segir hvert vélræði var fyrir hann sett af óvina hendi, lést og vilja að það mætti brátt gjaldast. Hann fær á lítilli stundu sex tigu manna og ríða síðan upp í dalinn. Skúta gekk til hests síns og reið með hlíðinni og gat nú að sjá hvar fjöldi manna reið og veit að það má honum eigi endast ef þeir fá staðið hann, leitar nú ráðs, brýtur af skaftinu spjótið og hefir fyrir staf, tekur af hestinum söðulinn en snýr veslinu og reið nú að sauðum og hóar fast á féið. Nú koma þeir eftir honum förunautar Glúms og spyrja ef hann hefði séð mann nokkurn skörulegan og með vopnum ríða fram um leitið. Skúta kvaðst víst séð hafa manninn ríða fram um leitið. Hann kvaðst sjá að maðurinn fór hvatlega og dró þá í sundur er leitið bar í milli þeirra. Þeir spyrja hvað er hann hét. Skúta segir: «Eg heiti Margur að Mývatni en Fár í Fiskilækjarhverfi.» Þeir sögðu: «Af skætingu viltu svara oss og spotti.» Skúta segir: «Eg kann aldrei sannara að segja.» Og þá skilur með þeim. Það er sagt að Skúta tekur nú vopn sín og reið hvatlega til sinna manna. En hinir finna Glúm og segja honum að þeir fundu þann mann er þeim svaraði með spotti og kvaðst heita Margur í Mývatnshverfi en Fár í Fiskilækjarhverfi. Glúmur segir: «Nú hefir yður orðið ráðfátt nokkuð. Þar hafið þér hitt Skútu. Eða hvað mátti hann sannara segja því að í Mývatnshverfi er hver skúti við annan en í Fiskilækjarhverfi hittir hvergi skúta? Og hefir nú nær lagt með oss og eftir skulum vér enn ríða.» Og koma nú að hjallanum og eru þeir Skúta þar fyrir. En þar var einstigi upp að ganga og er þar betra að verja með þrjá tigu manna en sækja að með sex tigu. Þá mælti Skúta: «Svo er nú Glúmur að þú hefir kost til gefið að sækja eftir mér. Má nú vera að þú þykist þín eiga í að hefna fyrir undanhaldið því að allknálega hélstu undan og barst gott áræði til að hlaupa í gilið.» Glúmur segir: «Satt er það að mér leist það ráð. En kunnir þú og hræddur að verða þá er þú lést vera sauðamaður Eyfirðinga og leyndir vopnum þínum og ætla eg að eigi rynnir þú skemmri leið.» Skúta segir: «Hversu sem hér til hefir verið þá sæk nú að með hálfu fleira lið en vér munum hér bíða og eltast eigi lengra.» Glúmur segir: «Eg ætla að vér munum nú skilja að sinni. Verður nú virt sem má í hvorn stað.» Nú ríður Glúmur heim til Þverár með sínum mönnum og ekki bjó hann þetta mál til. Skúta kveðst ætla að eigi mundi honum auðið verða að koma Glúmi fyrir og sagði að það mundi undan bera að hann yrði honum að skaða. Og fer hann nú heim við sínum mönnum.
Ásbjörn hét maður. Hann var frændi Þórlaugar og ónytjungur mikill. Hann varð sekur á vorþingi í Skagafirði. Hann kemur nú á fund Skútu og biður hann dugnaðar því að þau Þórlaug höfðu veitt honum fyrri ásjá og Skúta hét honum ásjá ef hann færi sendiför hans til Glúms. Ásbjörn kveðst eigi vilja vera flugumaður. Skúta sagði það eigi vera hans færi: «Þú skalt fara á hans fund og mæla þessum orðum að þú þykist þurfandi að hann gerist forsjámaður ráðs þíns og seg að þitt vandræði er mikið er þú hefir beðið af vígaferlinu. Og get eg að þann veg beri til um fund ykkarn að Glúmur sé í þingreið. En hans skaplyndi er það að hann er maður þrautgóður ef menn þurfa hans og enn mætti svo verða ef þú gerir þitt mál líklegt, enda viti hann að þú ert hjálplaus, að hann mælir að þú farir til Þverár og bíðir hans þar til þess er hann kemur heim af þinginu. Þá skaltu svo svara að «meir er þrengt mínu máli með því að hugur býr lítill í brjósti, seg að þú hræðist mennina og vildir heldur koma á hans fund er þú hittir hann einn saman. Og með því að Glúmur er armvitigur og vel skapi farinn kann vera að þar leggi hann til nokkuð ráð. Og þess skaltu biðja að finna hann í Mjaðmárdal er gengur upp frá bænum að Þverá og sel hans standa. Lát það þar sýnast sem þú munt hugboðið hafa að finna hann að ákveðnum degi og stund. Og ef þetta gengur fram skaltu þess njóta frá mér og mun eg þá veita þér dugnað enda vinnur þú það eina til að þér samir vel.» Og þessu játtar Ásbjörn. Svo er sagt að hann hittir nú Glúm þá er hann var kominn á leið á Öxnadalsheiði og ríður hjá honum og segir sitt erindi og þau orð öll er áður voru sögð. Glúmur kveðst eigi það vita að hann ætti honum góða hluti að launa «en fyrir þá sök að þú sýnir þig vinlausan og lætur að hér liggi við líf þitt þá vil eg að þú farir norður til Þverár og bíðir þar minnar heimkomu.» Hann svarar: «Vel er leyst vandræðið og mikilmannlega. En þó hefi eg eigi dirfð til að sækja þangað er margir menn eru fyrir og aldrei örvænt hvar óvinum mætir.» Glúmur svarar: «Þú ert blauthugaður. En að þú skiljir að eg vil þér hjálpir veita þá kom þú í Mjaðmárdal að ákveðinni stundu til selja minna því að þar mun eigi fjölmenni fyrir.» Hann svarar: «Þann kost hefir þú boðið er mér líkar.» Skiljast þeir nú. Fer Glúmur til þings en Ásbjörn fer til Skútu og segir honum hvar komið er. Skúta segir: «Vel hefir þú leyst þitt erindi og ver nú með mér.» En er að líður þessum tíma þá býst Skúta heiman og þeir Arnór með þrjá tigu manna. Þeir ríða nú norðan og koma vestur yfir Vöðlaheiði og á hjalla þann er heitir Rauðahjalli. Þar stíga þeir af baki. Þá mælti Skúta til Arnórs: «Nú munuð þér eiga hér dvöl um hríð en eg mun ríða inn með hlíðum og vita ef nokkuð verður til fengjar. Langt hefir nú verið síðan vér höfum hitt menn úr héruðum.» Hann ríður með vopnum sínum og sér er hann reið í dalinn að maður ríður neðan eftir dalnum upp frá Þverá, mikill í kápu grænni, og kennir hann þar Glúm. Þá stígur Skúta af hestinum. Hann hafði vesl yfir sér tvískipt, svart og hvítt. Hann lét hestinn í rjóður eitt og gengur síðan upp til selsins og var Glúmur þá kominn í selið. Það var þann dag er þeir skyldu finnast Glúmur og sendimaður Skútu. Skúta hafði Flugu í hendi og hjálm á höfði. Þar segja menn eigi einn veg frá. Sumir segja svo sem hér er sagt að það væri öx og héti Fluga en sumir segja að það væri sverð og héti Fluga. En hvort sem heldur var þá hafði Skúta það vopn jafnan í hendi og svo var nú þetta sinn. Nú gengur Skúta að selsdyrunum og laust á vegginn og víkur síðan hjá selinu aftur. Glúmur gekk þá út og hafði ekki í hendinni og sér nú eigi manninn. Hann snýr þá hjá selinu og kom í hug að maðurinn var ódjarfur, að hann mundi eigi traust til bera að ganga að selsdyrunum. Nú víkur Skúta milli hans og dyranna og er Glúmur sér það og kennir manninn þá hopar hann undan. En árgljúfur voru nær selinu. Skúta biður hann bíða. Glúmur segir að það mundi mælt að eigi væri fjarri hvor þeirra betur væri vígur ef þeir eru jafnbúnir til «en eigi vil eg ganga á vopn þín.» Og hopar hann að gljúfrinu en Skúta sækir nú að honum. Og er Glúmur kom að fram þá steyptist hann ofan fyrir gljúfrin. En Skúta leitar þar ofan er ganga mátti og sér í gljúfrinu hvar kápuna rak ofan. Hann hleypur að og leggur til kápunnar. Þá heyrir hann að mælt er yfir honum uppi: «Það er lítil fremd,» segir sá, «að spilla klæðum manna.» Skúta leit upp og kennir þar Glúm. Hafði hann vitað raunar að þar var tó undir er hann fór ofan og réð hann því til að hann sá eigi færi að bíða. Þá mælti Skúta: «Á það áttu að minnast Glúmur að nú hefir þú runnið og beðið eigi Skútu.» «Satt er það,» segir Glúmur, «en vilja mundi eg að þú rynnir eigi skemmra áður sól settist í kveld.» Þá kvað Glúmur þetta: Þar skilur með þeim. Fer Glúmur heim og safnar liði og segir hvert vélræði var fyrir hann sett af óvina hendi, lést og vilja að það mætti brátt gjaldast. Hann fær á lítilli stundu sex tigu manna og ríða síðan upp í dalinn. Skúta gekk til hests síns og reið með hlíðinni og gat nú að sjá hvar fjöldi manna reið og veit að það má honum eigi endast ef þeir fá staðið hann, leitar nú ráðs, brýtur af skaftinu spjótið og hefir fyrir staf, tekur af hestinum söðulinn en snýr veslinu og reið nú að sauðum og hóar fast á féið. Nú koma þeir eftir honum förunautar Glúms og spyrja ef hann hefði séð mann nokkurn skörulegan og með vopnum ríða fram um leitið. Skúta kvaðst víst séð hafa manninn ríða fram um leitið. Hann kvaðst sjá að maðurinn fór hvatlega og dró þá í sundur er leitið bar í milli þeirra. Þeir spyrja hvað er hann hét. Skúta segir: «Eg heiti Margur að Mývatni en Fár í Fiskilækjarhverfi.» Þeir sögðu: «Af skætingu viltu svara oss og spotti.» Skúta segir: «Eg kann aldrei sannara að segja.» Og þá skilur með þeim. Það er sagt að Skúta tekur nú vopn sín og reið hvatlega til sinna manna. En hinir finna Glúm og segja honum að þeir fundu þann mann er þeim svaraði með spotti og kvaðst heita Margur í Mývatnshverfi en Fár í Fiskilækjarhverfi. Glúmur segir: «Nú hefir yður orðið ráðfátt nokkuð. Þar hafið þér hitt Skútu. Eða hvað mátti hann sannara segja því að í Mývatnshverfi er hver skúti við annan en í Fiskilækjarhverfi hittir hvergi skúta? Og hefir nú nær lagt með oss og eftir skulum vér enn ríða.» Og koma nú að hjallanum og eru þeir Skúta þar fyrir. En þar var einstigi upp að ganga og er þar betra að verja með þrjá tigu manna en sækja að með sex tigu. Þá mælti Skúta: «Svo er nú Glúmur að þú hefir kost til gefið að sækja eftir mér. Má nú vera að þú þykist þín eiga í að hefna fyrir undanhaldið því að allknálega hélstu undan og barst gott áræði til að hlaupa í gilið.» Glúmur segir: «Satt er það að mér leist það ráð. En kunnir þú og hræddur að verða þá er þú lést vera sauðamaður Eyfirðinga og leyndir vopnum þínum og ætla eg að eigi rynnir þú skemmri leið.» Skúta segir: «Hversu sem hér til hefir verið þá sæk nú að með hálfu fleira lið en vér munum hér bíða og eltast eigi lengra.» Glúmur segir: «Eg ætla að vér munum nú skilja að sinni. Verður nú virt sem má í hvorn stað.» Nú ríður Glúmur heim til Þverár með sínum mönnum og ekki bjó hann þetta mál til. Skúta kveðst ætla að eigi mundi honum auðið verða að koma Glúmi fyrir og sagði að það mundi undan bera að hann yrði honum að skaða. Og fer hann nú heim við sínum mönnum.
|
text
continue
|
|
|
